İnceleme Makalesi
TMS 41 (TARIMSAL FAALİYETLER) STANDARDI KAPSAMINDA BİR YILDAN FAZLA SÜRELİ YETİŞTİRİLEN MEYVELİ VE MEYVESİZ (ORMAN AĞAÇLARI VE SÜS BİTKİLERİ) AĞAÇLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Öz
Tarım sektörü, canlı varlıkların biyolojik dönüşümlerine bağlı olarak dinamik ve özgün muhasebe uygulamalarına ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada, TMS 41 (Tarımsal Faaliyetler Standardı) çerçevesinde, bir yıldan fazla süreli işletilen meyveli ve meyvesiz ağaçların muhasebeleştirme ilkeleri analiz edilmiştir. Araştırmada, tarımsal işletmelerce 210 (Meyve Ağaçları) ve 211 (Meyve Vermeyen Ağaçlar- Orman Ağaçları-Çok Yıllık Süs Bitkileri) hesaplarında takip edilen canlı varlıklar için yeni alt hesap önerileri geliştirilmiş ve nasıl muhasebeleştirileceği örnekler ile açıklanmıştır. Ayrıca, değerleme yöntemleri amortisman hesaplamaları ve devlet teşvikleri konuları ele alınmıştır. Sonuç olarak tarımsal işletmelerin muhasebe süreçlerinde karşılaşılan sorunlara yönelik pratik ve uygulanabilir öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Bu çalışma Prof. Dr. Yıldırım Ercan Çalış danışmanlığında 09.06.2021 tarihinde tamamlanan “TMS 41 Finansal Raporlama Standardı Kapsamında Tarımsal Üretim Kollarına Göre Canlı Varlıkların Muhasebeleştirme İlkeleri” başlıklı yüksek lisans projesi esas alınarak hazırlanmıştır. (Mesut Tandoğan, Muhasebe ve Denetim, Yüksek Lisans Projesi, Işık Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2021)
Kaynakça
- Akdoğan, N. & Sevilengül, O. (2007). Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum için Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:84, 29-70.
- Anonim. (2006). Tarım Kanunu. Resmi Gazete (Kanun No:5488-18.04.2006).
- Aşan, Ş. (2015). Canlı Varlıkların Muhasebeleştirilmesi ve Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Ateş, A. & Tunçez, H. A. (2016). Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardı (TMS 20) Kapsamında Turizm Sektöründe Muhasebe İşlemleri. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 19, Sayı 41.Yıl Özel Sayısı.
- Birler, A. S. (2009). Endüstriyel Orman Ağaçlandırmaları. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını. No:4.
- Bozbayır, V. (2018). Tarımsal İşletmelerde Canlı Varlıkların TMS 41 Açısından Muhasebeleştirilmesi ve Değerleme İşlemlerinin Vergi Usul Kanunu ile Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- Bozdemir, E. (2014). Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesinin Ertelenmiş Vergiler Üzerindeki Etkisi. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi (121), s.77-105.
- Çetin, B. & Tipi, T. (2011). Tarım Muhasebesi, Nobel Dağıtım, Ankara.
- Deran, A. (2005). Meyve Bahçelerinde Maliyetlerin Muhasebe Kuramı Çerçevesinde Hesaplanması ve Uygulamaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- DOKA. (2012). “Vizyon 2023” Doğu Karadeniz Bölgesi, Organik Tarım Master Planı. TR90/11/DFD/23.
- Ecevit, F. M. (1986). Bahçe Bitkileri, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.
- GİB. (2024). Amortismana Oranları Tablosu https://www.gib.gov.tr/fileadmin/userupload/ YararliBilgiler/ amortisman_oranlari.pdf. (30.04.2024)
- Gökgöz, A. (2012). Tarımsal Faaliyetlerde Gerçeğe Uygun Değerin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4/4 2012, 95-108.
- KGK. (2024a). Türkiye Muhasebe Standartları. https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/ 6316/ TMS/TFRS-(30.12.2024)
- KGK. (2024b). Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı. https://kgk.gov.tr/ Portalv2Uploads /files/Duyurular/v2/Kurul%20Kararlar%C4%B1/Finansal%20Raporlama%20Standartlar%C4%B1na%20 Uygun%20Hesap%20Plan%C4%B1%20_18.07.pdf
- Koçer, S. (2006). Endüstriyel Ağaçlandırmada Yatırımların Önemi, Gerekliliği ve Mali Analizi (Sahil Çamı Örneği) Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Ankara Üniversitesi- Çankırı Orman Fakültesi, 26-28 Mayıs, Ilgaz-Çankırı.
- OGM. (2019). Ağaçlandırma Yönetmeliği. Orman Genel Müdürlüğü. Resmi Gazete. No:30927-Ankara.
- OGM. (2020). Özel Ağaçlandırma Tamimi. Orman Genel Müdürlüğü. Tarihi: 23.03.2020, Sayı: 94358639-408-E.546092 -Ankara.
- OGM. (2023). Orman Genel Müdürlüğü. Ormancılık İstatistikleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/ ormanlarimiz-sitesi /Pages/Resmi-Istatistikler.aspx. (30.12.2024)
- Öztürk, A. (2018). Canlı Varlıkların TMS 41 Kapsamında Tek Düzen Hesap Planında Muhasebeleştirilmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimle Enstitüsü. Muhasebe ve Finans Yönetimi Ana Bilim Dalı, Muhasebe ve Denetim Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- TOB. (2022). Tarım ve Orman Bakanlığı. BÜGEM. Türkiye’de Tarım Alanları. https: //www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf Ankara. (30.04.2024)
- Top, T. (2009). Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Canlı Varlıkların Değerlemesi; Büyükbaş Hayvanlar üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Tunçez, H. A. (2011). Tarımsal Faaliyetlerin Muhasebeleştirilmesinin Türkiye Muhasebe Standartı-41 Çerçevesinde İncelenmesi: Bir Tarım İşletmesinde Uygulama, Yayımlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Uyar, M. & Güner, M. F. (2015). UMS Kapsamında Canlı Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesinde Kullanılan Hesaplara Yönelik Bir Alan Araştırması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (2), s.217-232.
- Ünlü, A. (2016). Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Muhasebe İşlemlerinin Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve 41 No.lu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS-41) Çerçevesinde İncelenmesi: 100 İneklik Bir İşletme Örneği. Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- VUK (1961). Vergi Usul Kanunu. Resmi Gazete (Sayı: 1070310704-10705-04.01.1961). https://www. mevzuat.gov.tr / Mevzuat Metin /1.4.213.pdf. (30.04.2024)
- Wikipedia (2024). Yüzölçümlerine göre Avrupa ülkeleri listesi. Vikipedi, Özgür Ansiklopedi. url:https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Y%C3%BCz%C3%B6l%C3%A7%C3%BCmlerine_g%C3%B6re_Avrupa_%C3%BClkeleri_listesi&oldid=31204681. (30.04.2024)
- Yılmaz, E. (2014). Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 6 (2), s. 57-71.
ACCOUNTING OF FRUIT TREE AND FRUITLESS TREES GROWED FOR MORE THAN ONE YEAR UNDER TAS 41 (AGRICULTURAL ACTIVITIES) STANDARD
Öz
The agricultural sector requires dynamic and unique accounting practices due to the biological transformations of living assets. In this study, the accounting principles for fruity and fruitless trees operated for more than one year were analyzed within the framework of TAS 41 (Agricultural Activities Standard). New sub-account proposals were developed for biological assets tracked under Account 210 (Fruity Trees) and Account 211 (Fruitless Trees-Forest Trees-Perennial Ornamental Plants), and their accounting procedures were explained with examples. Additionally, valuation methods, depreciation calculations, and government incentives were addressed. As a result, practical and applicable recommendations were developed to address the challenges encountered in the accounting processes of agricultural enterprises.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdoğan, N. & Sevilengül, O. (2007). Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum için Tekdüzen Hesap Planında Yapılması Gereken Değişiklikler, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:84, 29-70.
- Anonim. (2006). Tarım Kanunu. Resmi Gazete (Kanun No:5488-18.04.2006).
- Aşan, Ş. (2015). Canlı Varlıkların Muhasebeleştirilmesi ve Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Programı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- Ateş, A. & Tunçez, H. A. (2016). Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardı (TMS 20) Kapsamında Turizm Sektöründe Muhasebe İşlemleri. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt 19, Sayı 41.Yıl Özel Sayısı.
- Birler, A. S. (2009). Endüstriyel Orman Ağaçlandırmaları. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını. No:4.
- Bozbayır, V. (2018). Tarımsal İşletmelerde Canlı Varlıkların TMS 41 Açısından Muhasebeleştirilmesi ve Değerleme İşlemlerinin Vergi Usul Kanunu ile Karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- Bozdemir, E. (2014). Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesinin Ertelenmiş Vergiler Üzerindeki Etkisi. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi (121), s.77-105.
- Çetin, B. & Tipi, T. (2011). Tarım Muhasebesi, Nobel Dağıtım, Ankara.
- Deran, A. (2005). Meyve Bahçelerinde Maliyetlerin Muhasebe Kuramı Çerçevesinde Hesaplanması ve Uygulamaları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- DOKA. (2012). “Vizyon 2023” Doğu Karadeniz Bölgesi, Organik Tarım Master Planı. TR90/11/DFD/23.
- Ecevit, F. M. (1986). Bahçe Bitkileri, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.
- GİB. (2024). Amortismana Oranları Tablosu https://www.gib.gov.tr/fileadmin/userupload/ YararliBilgiler/ amortisman_oranlari.pdf. (30.04.2024)
- Gökgöz, A. (2012). Tarımsal Faaliyetlerde Gerçeğe Uygun Değerin Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 4/4 2012, 95-108.
- KGK. (2024a). Türkiye Muhasebe Standartları. https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/ 6316/ TMS/TFRS-(30.12.2024)
- KGK. (2024b). Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı. https://kgk.gov.tr/ Portalv2Uploads /files/Duyurular/v2/Kurul%20Kararlar%C4%B1/Finansal%20Raporlama%20Standartlar%C4%B1na%20 Uygun%20Hesap%20Plan%C4%B1%20_18.07.pdf
- Koçer, S. (2006). Endüstriyel Ağaçlandırmada Yatırımların Önemi, Gerekliliği ve Mali Analizi (Sahil Çamı Örneği) Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Ankara Üniversitesi- Çankırı Orman Fakültesi, 26-28 Mayıs, Ilgaz-Çankırı.
- OGM. (2019). Ağaçlandırma Yönetmeliği. Orman Genel Müdürlüğü. Resmi Gazete. No:30927-Ankara.
- OGM. (2020). Özel Ağaçlandırma Tamimi. Orman Genel Müdürlüğü. Tarihi: 23.03.2020, Sayı: 94358639-408-E.546092 -Ankara.
- OGM. (2023). Orman Genel Müdürlüğü. Ormancılık İstatistikleri. https://www.ogm.gov.tr/tr/ ormanlarimiz-sitesi /Pages/Resmi-Istatistikler.aspx. (30.12.2024)
- Öztürk, A. (2018). Canlı Varlıkların TMS 41 Kapsamında Tek Düzen Hesap Planında Muhasebeleştirilmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimle Enstitüsü. Muhasebe ve Finans Yönetimi Ana Bilim Dalı, Muhasebe ve Denetim Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- TOB. (2022). Tarım ve Orman Bakanlığı. BÜGEM. Türkiye’de Tarım Alanları. https: //www.tarimorman.gov.tr/sgb/Belgeler/SagMenuVeriler/BUGEM.pdf Ankara. (30.04.2024)
- Top, T. (2009). Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Canlı Varlıkların Değerlemesi; Büyükbaş Hayvanlar üzerine Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Tunçez, H. A. (2011). Tarımsal Faaliyetlerin Muhasebeleştirilmesinin Türkiye Muhasebe Standartı-41 Çerçevesinde İncelenmesi: Bir Tarım İşletmesinde Uygulama, Yayımlanmış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Uyar, M. & Güner, M. F. (2015). UMS Kapsamında Canlı Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesinde Kullanılan Hesaplara Yönelik Bir Alan Araştırması. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (2), s.217-232.
- Ünlü, A. (2016). Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinde Muhasebe İşlemlerinin Tekdüzen Muhasebe Sistemi ve 41 No.lu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS-41) Çerçevesinde İncelenmesi: 100 İneklik Bir İşletme Örneği. Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- VUK (1961). Vergi Usul Kanunu. Resmi Gazete (Sayı: 1070310704-10705-04.01.1961). https://www. mevzuat.gov.tr / Mevzuat Metin /1.4.213.pdf. (30.04.2024)
- Wikipedia (2024). Yüzölçümlerine göre Avrupa ülkeleri listesi. Vikipedi, Özgür Ansiklopedi. url:https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Y%C3%BCz%C3%B6l%C3%A7%C3%BCmlerine_g%C3%B6re_Avrupa_%C3%BClkeleri_listesi&oldid=31204681. (30.04.2024)
- Yılmaz, E. (2014). Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 6 (2), s. 57-71.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme , İş Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | İnceleme Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Mayıs 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Mayıs 2024 |
| Kabul Tarihi | 9 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 25 Sayı: 75 |
