The Place of Turkic World Novels in the Turkish Secondary Education Curriculum and a Thematic Analysis of These Novels
Öz
The Ministry of National Education aims to enrich the curriculum and increase the knowledge level of students by creating educational programs in certain years from past to present. In line with the aim of teaching national and spiritual values to students in the educational programs created, new subjects reflecting Turkish history and culture were added to ensure that the national self was formed on solid foundations. One of the topics added in this context is the Turkish World and Turkish World novels. The Ministry of National Education focused on the Turkish World and its novels in the high school Turkish Language and Literature textbooks, especially in the period that started after 1992, and added the novels of Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, Muhammed Ayaz İshaki, Ziya Samedi, Özker Yaşın and Musa Aybek Taşmuhammedoğlu to the curriculum. The novels added by the Ministry to the curriculum not only provide information about the literature of sister nations, but also reveal the cultural diplomacy between Türkiye and the Turkish World. In this study, the place given by the Ministry of National Education to Turkish World novels in the high school Turkish Language and Literature course was investigated. As a result of the research, the Turkish World novels added to the curriculum were listed and examined with thematic approaches.
Anahtar Kelimeler
Ministry of National Education Turkish World novels curriculum thematic approaches
Kaynakça
- Abiç T. (2010). Özker Yaşın hayatı-eserleri-sanatı [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Alan, Z. (1992). Millî eğitim bakanlığı ve Türk dünyası. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Aybek, M. T. (1995). Nevâî. (Akt. Ahsen Batur). Ötüken Yayınevi.
- Aytmatov C. (1969). Kopar zincirlerini Gülsarı. (Çev. Tahir Alangu). May Yayınları.
- Aytmatov C. (1982). Gün olur asra bedel. (Çev. Mehmet
- Özgül). Cem Yayınları.
- Aytmatov C. (1991). Cengiz Han’a küsen bulut. (Çev. Refik Özdek). Ötüken Yayınevi.
- Aytmatov, C. (1968). Toprak ana. (Çev. Ülkü Tamer). Gün Yayınları.
- Azap, S. (2015). Ayaz İshaki’nin üyge taba (eve doğru) romanında millî ve dinî uyanış. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (34), 303-312.
- Babadağ, O. (2023). Türk dili ve edebiyatı 8. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Baki, E. (2010). Ulusun inşası ve resmî edebiyat kanonu. Libra Yayınları.
- Balkan, A. Y. (2015). Ayaz İshaki’nin üyge taba (eve doğru) romanı ile Cengiz Dağcı’nın o topraklar bizimdi romanlarında aslına dönüş/eve dönüş. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 1-14.
- Batur, H. ve Elbay, O. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitabı 12. sınıf. Ordinat Yayınları. Bozdoğan, A. (2008). Romanda Türkiye dışındaki Türk dünyası. Akçağ Yayınları.
- Büyükada, M. (2012). Kıbrıs Türklerinin millî mücadelesinin Özker Yaşın’ın romanlarına yansıması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Giresun Üniversitesi.
- Dağcı, C. (1956). Korkunç yıllar. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1957). Yurdunu kaybeden adam. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1958). Onlar da insandı. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1966). O topraklar bizimdi. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1972). Üşüyen sokak. Varlık Yayınları.
- Demirez Güneri, A. (2015). Uygur yazarı Ziya Samedi’nin doğumunun 100. yılı. Kardeş Kalemler Dergisi, (98), 65-69.
- Dursun, T. (2019). Cengiz Dağcı’nın onlar da insandı adlı romanına edebiyat sosyolojisi açısından bir yaklaşım. The Journal of Academic Social Science Studies, (78), 223-231.
- Ercilasun, B. (2013). Türk roman ve hikâyesi üzerine. Dergâh Yayınları.
- Gökçek, F. (2017). Onlar da insandı romanında “iyilik” – “kötülük” temsilleri. N. Ankay ve D. Depe (Ed.ler), Cengiz Dağcı sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 153-157). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
- Gurbet, F., Karaca, D., Çuhadar, S., Bozbıyık, N., Zühre, C. ve Hür, M. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitabı 12. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- İshaki, A. (1967). Üyge taba. Ötüken Yayınevi.
- İshaki, A. (1979). Gazetecilik işinde 25 yıl. T. Çağatay, A. Akış, S. Çağatay İshaki, ve H. Agay (Ed.ler), Muhammed Ayaz İshaki hayatı ve faaliyeti (100. doğum yılı dolayısıyla) içinde (s. 226-252). Ayyıldız Matbaası.
- Kanter, F. (2017). Korkunç yıllar ve yurdunu kaybeden adam romanlarında Rus imgesi. N. Ankay ve D. Depe (Ed.ler), Cengiz Dağcı sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 169-175). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
- Kaplan, M. (1987). Türk milletinin kültürel değerleri. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Karabulut, M. Bulut, E. (2020). Roman tekniği bakımından Cengiz Aytmatov’un “elveda Gülsarı” romanı. Edebî Eleştiri Dergisi, 4(1), 97-118.
- Karakaş, Ş. (2018). Milleti uyandıran edip: Aybek (hayatı ve eserleri). Aydın Türklük Bilgisi Dergisi, 4(7), 29-108.
- Kocaoğlu, T. (1987). Türkistan Türk edebiyatında modern hikâye ve romanın doğuşu. Türklük Araştırmaları Dergisi, (2), 145-154.
- Koçar, Ç. (1991). Türkistan ile ilgili makaleler. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Korkmaz, R. (2016). Aytmatov anlatılarında ötekileşme sorunu ve dönüş izlekleri. Kesit Yayınları.
- Polat, H. (2008). 1950’den günümüze lise Türk dili ve edebiyatı müfredatlarında Türk dünyası edebiyatına verilen yerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
- Söylemez, O. (2005). Türk dünyası edebiyatları I roman. Akçağ Yayınları.
- Söylemez, O. (2010). Cengiz Aytmatov: Tematik incelemeler. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Söylemez, O. (2019). Türk dünyasında tarihî roman ve millî kimlik. Bengü yayınları.
- Şahin, İ. (1996). Cengiz Dağcı’nın hayatı ve eserleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yakuboğlu, A. (1993). Uluğbey’in hazinesi. (Çev. Ahsen Batur). Art Yayınları.
- Yaman, E. (2016). Başlangıçtan günümüze Türk dünyası edebiyatı seçmeler. Grafiker Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1955). Bütün kapılar kapandı. Bozkurt Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1974). Kıbrıs’ta vuruşanlar. Varlık Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1976). Girne’den yol bağladık. İtimat Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1978). Kıbrıslı Kâzım. Yücel Yayınları.
- Yerlikaya, M. A. (2024). Türk dili ve edebiyatı 11. sınıf. Gizem Yayıncılık.
- Yuvalı, A. (2010). Türkiye-Türk dünyası arasındaki eğitim ilişkileri. https://tasam.org/trTR/Icerik/4185/turkiye__turk_dunyasi_arasindaki_egitim_iliskileri
MEB Ortaöğretim Müfredatında Türk Dünyası Romanlarına Verilen Yer ve Romanların Tematik Açıdan İncelenmesi
Öz
Millî Eğitim Bakanlığı geçmişten günümüze belli yıllarda eğitim programı oluşturarak müfredatı zenginleştirmeyi ve öğrencilerin bilgi düzeyini artırmayı hedeflemektedir. Oluşturulan eğitim programlarında öğrencilere millî ve manevî değerleri öğretme amacı doğrultusunda Türk tarihini ve kültürünü yansıtan yeni konular eklenerek milli benliğin sağlam temellerle oluşturulması sağlanmıştır. Bu kapsamda eklenen konulardan biri de Türk Dünyası ve Türk Dünyası romanlarıdır. Millî Eğitim Bakanlığı, lise Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarında özellikle 1992 yılından sonra başlayan süreçte Türk Dünyası ve romanları üzerine yoğunlaşarak Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, Muhammed Ayaz İshaki, Ziya Samedi, Özker Yaşın ve Musa Aybek Taşmuhammedoğlu’nun romanlarını müfredata eklemiştir. Bakanlığın müfredata eklediği romanlar hem kardeş halkların edebiyatları hakkında bilgi vermekte hem de Türkiye ve Türk Dünyası arasındaki kültürel diplomasiyi de ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Millî Eğitim Bakanlığı’nın lise Türk Dili ve Edebiyatı dersinde Türk Dünyası romanlarına verdiği yer araştırılmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde müfredata eklenen Türk Dünyası romanları listelenerek tematik yaklaşımlarla incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Milli Eğitim Bakanlığı Türk Dünyası Romanları müfredat tematik yaklaşımlar
Etik Beyan
Etik Kurul İznine gerek olmadığını beyan ederim.
Destekleyen Kurum
Destekleyen kurum yoktur.
Kaynakça
- Abiç T. (2010). Özker Yaşın hayatı-eserleri-sanatı [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
- Alan, Z. (1992). Millî eğitim bakanlığı ve Türk dünyası. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Aybek, M. T. (1995). Nevâî. (Akt. Ahsen Batur). Ötüken Yayınevi.
- Aytmatov C. (1969). Kopar zincirlerini Gülsarı. (Çev. Tahir Alangu). May Yayınları.
- Aytmatov C. (1982). Gün olur asra bedel. (Çev. Mehmet
- Özgül). Cem Yayınları.
- Aytmatov C. (1991). Cengiz Han’a küsen bulut. (Çev. Refik Özdek). Ötüken Yayınevi.
- Aytmatov, C. (1968). Toprak ana. (Çev. Ülkü Tamer). Gün Yayınları.
- Azap, S. (2015). Ayaz İshaki’nin üyge taba (eve doğru) romanında millî ve dinî uyanış. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, (34), 303-312.
- Babadağ, O. (2023). Türk dili ve edebiyatı 8. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Baki, E. (2010). Ulusun inşası ve resmî edebiyat kanonu. Libra Yayınları.
- Balkan, A. Y. (2015). Ayaz İshaki’nin üyge taba (eve doğru) romanı ile Cengiz Dağcı’nın o topraklar bizimdi romanlarında aslına dönüş/eve dönüş. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (52), 1-14.
- Batur, H. ve Elbay, O. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitabı 12. sınıf. Ordinat Yayınları. Bozdoğan, A. (2008). Romanda Türkiye dışındaki Türk dünyası. Akçağ Yayınları.
- Büyükada, M. (2012). Kıbrıs Türklerinin millî mücadelesinin Özker Yaşın’ın romanlarına yansıması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Giresun Üniversitesi.
- Dağcı, C. (1956). Korkunç yıllar. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1957). Yurdunu kaybeden adam. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1958). Onlar da insandı. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1966). O topraklar bizimdi. Varlık Yayınları.
- Dağcı, C. (1972). Üşüyen sokak. Varlık Yayınları.
- Demirez Güneri, A. (2015). Uygur yazarı Ziya Samedi’nin doğumunun 100. yılı. Kardeş Kalemler Dergisi, (98), 65-69.
- Dursun, T. (2019). Cengiz Dağcı’nın onlar da insandı adlı romanına edebiyat sosyolojisi açısından bir yaklaşım. The Journal of Academic Social Science Studies, (78), 223-231.
- Ercilasun, B. (2013). Türk roman ve hikâyesi üzerine. Dergâh Yayınları.
- Gökçek, F. (2017). Onlar da insandı romanında “iyilik” – “kötülük” temsilleri. N. Ankay ve D. Depe (Ed.ler), Cengiz Dağcı sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 153-157). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
- Gurbet, F., Karaca, D., Çuhadar, S., Bozbıyık, N., Zühre, C. ve Hür, M. (2023). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitabı 12. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- İshaki, A. (1967). Üyge taba. Ötüken Yayınevi.
- İshaki, A. (1979). Gazetecilik işinde 25 yıl. T. Çağatay, A. Akış, S. Çağatay İshaki, ve H. Agay (Ed.ler), Muhammed Ayaz İshaki hayatı ve faaliyeti (100. doğum yılı dolayısıyla) içinde (s. 226-252). Ayyıldız Matbaası.
- Kanter, F. (2017). Korkunç yıllar ve yurdunu kaybeden adam romanlarında Rus imgesi. N. Ankay ve D. Depe (Ed.ler), Cengiz Dağcı sempozyumu bildiri kitabı içinde (s. 169-175). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
- Kaplan, M. (1987). Türk milletinin kültürel değerleri. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Karabulut, M. Bulut, E. (2020). Roman tekniği bakımından Cengiz Aytmatov’un “elveda Gülsarı” romanı. Edebî Eleştiri Dergisi, 4(1), 97-118.
- Karakaş, Ş. (2018). Milleti uyandıran edip: Aybek (hayatı ve eserleri). Aydın Türklük Bilgisi Dergisi, 4(7), 29-108.
- Kocaoğlu, T. (1987). Türkistan Türk edebiyatında modern hikâye ve romanın doğuşu. Türklük Araştırmaları Dergisi, (2), 145-154.
- Koçar, Ç. (1991). Türkistan ile ilgili makaleler. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Korkmaz, R. (2016). Aytmatov anlatılarında ötekileşme sorunu ve dönüş izlekleri. Kesit Yayınları.
- Polat, H. (2008). 1950’den günümüze lise Türk dili ve edebiyatı müfredatlarında Türk dünyası edebiyatına verilen yerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
- Söylemez, O. (2005). Türk dünyası edebiyatları I roman. Akçağ Yayınları.
- Söylemez, O. (2010). Cengiz Aytmatov: Tematik incelemeler. Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- Söylemez, O. (2019). Türk dünyasında tarihî roman ve millî kimlik. Bengü yayınları.
- Şahin, İ. (1996). Cengiz Dağcı’nın hayatı ve eserleri. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yakuboğlu, A. (1993). Uluğbey’in hazinesi. (Çev. Ahsen Batur). Art Yayınları.
- Yaman, E. (2016). Başlangıçtan günümüze Türk dünyası edebiyatı seçmeler. Grafiker Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1955). Bütün kapılar kapandı. Bozkurt Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1974). Kıbrıs’ta vuruşanlar. Varlık Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1976). Girne’den yol bağladık. İtimat Yayınları.
- Yaşın, Ö. (1978). Kıbrıslı Kâzım. Yücel Yayınları.
- Yerlikaya, M. A. (2024). Türk dili ve edebiyatı 11. sınıf. Gizem Yayıncılık.
- Yuvalı, A. (2010). Türkiye-Türk dünyası arasındaki eğitim ilişkileri. https://tasam.org/trTR/Icerik/4185/turkiye__turk_dunyasi_arasindaki_egitim_iliskileri
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Ekim 2024 |
| Kabul Tarihi | 25 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 54 Sayı: 247 |
