Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kut and Tree Symbolism in the Tradition of Turkish States: The Continuity of Cultural Memory in the First Quarter of the 21st Century

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 127 - 146, 27.06.2025

Öz

The article addresses the meanings attributed to the concept of kut and tree symbolism in the tradition of the Turkish state. It aims to examine how the relationship between kut and the tree was formed, symbolized, reinterpreted, and sustained in Turkish cultural memory during the first quarter of the 21st century, particularly within Turkish public institutions and organizations. Based on the concept of cultural memory, the study evaluates various practices, ceremonies, rituals, and designs related to kut and tree symbolism in Turkish state tradition from a holistic perspective. In the philosophy of the Turkish state, the sacred tree motif was carried from Central Asia to Anatolia, used during the Seljuk and Ottoman periods, and evolved into a cultural image from the Republican period onwards. When examining practices in the first quarter of the 21st century, it is evident that the tree motif continues, drawing from its traditional roots. The symbol of the state’s eternity in Turkish culture is represented through the imagery of kut and the tree, and it is preserved within the cultural memory. This symbolic representation preserves its presence in certain contemporary official practices and institutions. The study concludes that, in the context of cultural memory’s continuity across Turkish cultural geographies, the worldview centred on the eternity of the state continues to be expressed through symbolic tree imagery adapted to contemporary needs. Furthermore, the symbolism of the kut and the tree continues to play a functional role in constructing today’s cultural memory, just as it did in the past.

Kaynakça

  • Aça M. 2018, “Türk Mitolojisinin Toprağı Yurt Kılan Simgeleri”. Türk Kültürü 1, 109-114.
  • Aday E. 2017, “Türklerde Tanrı Anlayışı ve Bayındır Han’a Yansıması”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 60, 414-425.
  • Ahmetbeyoğlu A. 2020, “Eski Türklerde Kut ve Töre Bağlamında Hükümranlığın Hududları”. Tarih Dergisi-Turkish Journal of History 71, 29-50.
  • Ankara Kalkınma Ajansı. 2020, Ankara Kitabı. İstanbul.
  • Arıkan Z. 2001, “İlk Osmanlı Tarihçilerinde Süreklilik Niteliği Taşıyan Öğeler”. Belleten 65/243, 591-606.
  • ASBÜ. 2025, “ASBÜ Kurumsal Kimlik Kılavuzu”. Kaynak: [https://www.asbu.edu.tr/sites/](https://www.asbu.edu.tr/sites/) anasayfa.asbu.edu.tr/files/inline-files/Logo\_Anlatimi\_0.pdf
  • Aslan Y. & Duran R. 2021, “Türk Sanatında Cennet Damgası ve Türk Kültüründe Sekize 8 Yüklenen Anlamlar”. Selçuk Türkiyat 51, 383-405.
  • Assmann J. 2015, Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. Çev. Ayşe Tekin. İstanbul.
  • Atasagun G. 1997, “Sembol ve Sembolizm”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/7, 369-387.
  • Aydoğan R. 2016, “Dünya Çocuklarından Külliye’nin Bahçesine Medeniyet Ağacı”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/dunya-cocuklarindan-kulliyenin-bahcesine-medeniyet-agaci-](https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/dunya-cocuklarindan-kulliyenin-bahcesine-medeniyet-agaci-)
  • Bars M. E. 2014, “Türk Kültüründe Ağaç Kültü ve Şor Kahramanlık Destanlarına Yansımaları”. The Journal of Academic Social Science Studies 8, 379-398.
  • Başer S. 1990, Kutadgu Bilig’de Kut ve Töre. Ankara.
  • Bayat F. 2007a, Türk Mitolojik Sistemi (Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi) I. İstanbul.
  • Bayat F. 2007b, Türk Mitolojik Sistemi (Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi) II. İstanbul.
  • Bekki S. 2012, “Türkiye’de Epitetler Üzerinde Yapılan Çalışmalar ve Köroğlu’nun Bir Şiirinin Tahlili”. Millî Folklor 95, 202-214.
  • Beyaz Z. F. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, TDT Zirvesi’ne Katılan Liderlerle Ağaç Dikme Törenine İştirak Etti”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-tdt-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-istirak-etti/2735331](https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-tdt-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-istirak-etti/2735331)
  • Beydili C. 2004, Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Çev. E. Ercan, Ankara.
  • Büyükcan Sayılır Ş. 2021, “Türklerin Ağaç ile Mitolojik ve Tarihi Bağları Üzerine Bir Değerlendirme”. Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi 3/6, 187-198.
  • Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. 2024, 21. Yüzyılda Türkiye’nin Kültür Seferberliği. İstanbul.
  • Çağlar M. N. 2022, “Türklerdeki Vatanın Kutsallığını Halkın Belleğinde Aramak-Halk Kültüründeki Yurt İyesi Ritüelleri”. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 5/1, 1-17.
  • Çakır E. 2013. “Akademik Dünyanın Kentsel İmgelerinden Mitolojik Simgelerine Üniversite Logoları”. Millî Folklor 12/97, 53-69.
  • Çeribaş M. 2021. “Türk Kültüründe Kut İnancı ve Kut Aktarma Yolları”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14/36, 1185-1206.
  • Çetin E. 2022, “Osmanlı Bayraklarında Ay ve Ay Yıldız”. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 83, 79-103.
  • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. 2025, “İstanbul’un Fethi’nin 569. Yılı Kutlamaları ve Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi İlk Fidan Dikim Töreni”. Kaynak: [https://csb.gov.tr/istanbulun-fethinin-569.-yili-kutlamalari-ve-ataturk-havalimani-millet-bahcesi-ilk-fidan-dikim-toreni-bakanlik-faaliyetleri-34128](https://csb.gov.tr/istanbulun-fethinin-569.-yili-kutlamalari-ve-ataturk-havalimani-millet-bahcesi-ilk-fidan-dikim-toreni-bakanlik-faaliyetleri-34128).
  • Çobanoğlu Ö. 2011, “Batı Sibirya Türk Kültürü Tetkiklerine Göre Kayın Ağacının Türk Mitolojisinde Kutsallaşmasının Maddi Kültürel Nedenleri”. III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara, 245-247.
  • Demirbilek S. 2011, “Türklerde Kut Kavramı (Kutadgu Bilig Merkezli)”. Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacib ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri 26-27 Ekim 2009. Ankara, 181-197.
  • Dıngıl F. A. 2012, İslâm Öncesi Türk Kültüründe Kutsallık İzafe Edilen Maddî Unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
  • Divitçioğlu S. 2000, Kök Türkler (Kut, Küç, Ülüg). İstanbul.
  • Dizel T. & Özkaya K. 2019, “Geleneksel Türk Motiflerinin Bazı Örneklerinin Marketri (Kakmacılık) Tekniğiyle Mobilya ve Ahşap Yüzeylerde Uygulanması”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 37, 261-279.
  • Dokuyan S. 2014, “Anıtkabir Nasıl İnşa Edildi? Süreç ve Tartışmalar”. History Studies 6/5, 131-156.
  • Donuk A. 1978, Eski Türklerde Devlet ve Teşkilâtı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
  • Durmuş İ. 2008, “Eski Türk Devletlerinin Oluşumunun Temel Unsurları”. Gazi Türkiyat 1/2, 25-45.
  • Elpe E. 2003, Türk Mitoloji ve Sanatında Ağaç. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi. İstanbul.
  • Ergun M. 1998, “Türk Ağaç Kültü İnancının Dede Korkut Hikâyelerindeki Yansımaları”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 46/1, 71-80.
  • Ergun P. 2004, Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Ankara.
  • Ergül Güvendi N. 2023, “Siyasal İletişim ve İletişim Sosyolojisi Bağlamında Türk Devlet Geleneğinde Güç Sembolleri: Pars-Aslan Sembolünün İkonolojik Analizi”. Anasay 25, 205-212.
  • Ersoy R. 2023, Cumhuriyet’in 100. Yılında Türk Kültürü ve Medeniyeti Üzerine Düşünceler -Dün/Bugün/Yarın-. İstanbul.
  • Ertoğun C. 2021, “İzmir-Gündoğdu Cumhuriyet Ağacı Anıtı”. Social Sciences Research Journal 10/4, 941-957.
  • Esin E. 1968, “Orduğ (Başlangıçtan Selçuklulara Kadar Türk Hakan Şehri)”. Tarih Araştırmaları Dergisi 10, 135-215.
  • Esin E. 1972, “Burkan ve Mânî Dinleri Çevresinde Türk Sanatı (Doğu Türkistan ve Kansu’da)”. Türk Kültürü El-Kitabı (Cilt II, İslâmiyetten Önceki Türk San’atı Hakkında Araştırmalar, Kısım Ia). İstanbul, 311-398.
  • Esin E. 1978, İslâmiyetten Önceki Türk Kültür Târîhi ve İslâma Giriş. İstanbul.
  • Esin E. 1984, “Ordu Türk Saray Mimarisinin Onbeşinci Asırdan Önceki Tarihçesi”. TBMM Milli Saraylar Sempozyumu (15-17 Kasım 1984) Bildirileri. Ankara, 22-26.
  • Esin E. 2001, Türk Kozmolojisine Giriş. İstanbul.
  • Esin E. 2004, Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. İstanbul.
  • Gezen B.  Suiçmez M. 2020, “Japon Prensin Diktiği Sakura 27 Yıldır İki Ülkenin Dostluğunu Simgeliyor”. Demirören Haber Ajansı. Kaynak: [https://www.dha.com.tr/gundem/japon-prensin-diktigi-sakura-27-yildir-iki-ulkenin-dostlugunu-simgeliyor-1772769](https://www.dha.com.tr/gundem/japon-prensin-diktigi-sakura-27-yildir-iki-ulkenin-dostlugunu-simgeliyor-1772769).
  • Göher F. N.  Selçuk H. 2024, “Türk Kültüründe Kayın Ağacının Maddi Kültür Unsurlarına Yansıması”, Kültür Araştırmaları Dergisi 21, 106-125.
  • Göktürk İ. 2020, “Temel Kaynaklardan Hareketle Türk Devlet Geleneğinde Meşruluğun Dayanakları”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2, 1079-1099.
  • Gökyay O. Ş. 2007, Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul.
  • Gömeç S.  Fidan G. G. 2020, “Türk Devletinin Mesuliyet Anlayışı”. Türk Dünyası Araştırmaları (TDA) 125/247, 329-334.
  • Güler A. 2024, “Atatürk’ün Naaşının Anıtkabir’e Nakli”. Atatürk Ansiklopedisi. Kaynak: [https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ataturkun-naasinin-anitkabire-nakli/?pdf=3777](https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ataturkun-naasinin-anitkabire-nakli/?pdf=3777)
  • Güler B. 2022, “Tika’dan Afganistan-Türkiye Dostluğunun 101. Yılında Ağaçlandırma Etkinliği”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/dunya/tikadan-afganistan-turkiye-dostlugunun-101-yilinda-agaclandirma-etkinligi/2519566](https://www.aa.com.tr/tr/dunya/tikadan-afganistan-turkiye-dostlugunun-101-yilinda-agaclandirma-etkinligi/2519566)
  • Günay N. 2021, “Kitab-ı Dede Korkut’un Günbet Nüshasında Yer Alan Mitolojik Unsurlar”. bilar: Bilim Armonisi Dergisi 4/1, 8-19.
  • Gürsoy Ü. 2013, “Türk Kültüründe Ağaç Kültü ve Dut Ağacı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 61, 43-54.
  • Hassan Ü. 1985, Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler. İstanbul.
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı. 31 Ekim 2023, “Cumhuriyet’in 100. Yılı Anısına 5 TL Değerindeki Madeni Hatıra Paraların Çıkarılmasına İlişkin Tebliğ”. Resmî Gazete 32355.
  • Ilgın F. A. 2023, “İslam Öncesi Türk Kültüründe Töre Kavramı”. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçiş Dönemi Kavramları (Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan). İstanbul, 429-444.
  • İnan A. 1966, “Türk Boylarında Dağ, Ağaç ve Pınar Kültü”. Reşid Rahmeti Arat İçin. Ankara, 272-277.
  • Kafesoğlu İ. 1980, Eski Türk Dini. Ankara.
  • Kalkan O. 2023, “Türklerde Kut İnanışı ve Marş Geleneğine Etkileri”. idil 101, 87-97.
  • Karakaş R. 2013, “Unutulmaya Yüz Tutmuş Bir Düğün Geleneği Olarak Ağaç Süsleme”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 1/18, 109-122.
  • Karakaş S. 2009, “Kut-Tanrı İlişkisi Bağlamında Türklerde Yönetim Erkinin İlahi Temelleri”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD) 29/Özel Sayı, 29-44.
  • Kızılcahamam Belediyesi. 2025, “Şehit Anıt Ağacımızda Anlamlı Buluşma”. Kaynak: [https://kizilcahamam.bel.tr/IcerikDetayi/Sehit-Anit-Agacimizda-Anlamli-Bulusma/1464](https://kizilcahamam.bel.tr/IcerikDetayi/Sehit-Anit-Agacimizda-Anlamli-Bulusma/1464)
  • Koca S. 2002, “Eski Türklerde Devlet Geleneği ve Teşkilatı”. Türkler Ansiklopedisi 2. Ankara, 823-844.
  • Koca S. K. 2012, Türk Kültüründe Sembollerin Dili. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Korkmaz Z. 2006, “Eski Türklerdeki Ağaç Kültünün İslami Devirlerdeki Devamı”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 51, 99-110.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2024, “Kavaklı Çınar Hikayesi-Bursa”. Kaynak: [https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/kulturatlasi/kavakli-cinar-hikayesi](https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/kulturatlasi/kavakli-cinar-hikayesi)
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2025a, “Anıtkabir”. Kaynak: [https://www.kulturportali.gov.tr/portal/anitkabir](https://www.kulturportali.gov.tr/portal/anitkabir)
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2025b, “Kültür Ağacı”. Kaynak: [https://tanitma.ktb.gov.tr/TR-133026/kultur-agaci.html](https://tanitma.ktb.gov.tr/TR-133026/kultur-agaci.html)
  • Manav F. 2024, “Orhon Yazıtları’nda Siyasal Otoritenin/Egemenliğin Meşru Zemini Olarak Kut: Weberci Karizma Açısından Değerlendirme”. Folklor/Edebiyat, 30/119, 555-574.
  • NHBVÜAKTÜEL. 2017, “Japon Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Uluslararası Katılım ile Açıldı”. Alef Tanıtım LTD. ŞTİ. 1, 38-39.
  • Ögel B. 1971, Türk Kültürünün Gelişme Çağları. İstanbul.
  • Ögel B. 1982, Türklerde Devlet Anlayışı (13. Yüzyıl Sonlarına Kadar). Ankara.
  • Ögel B. 1993, Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar) I. Ankara.
  • Ögel B. 1995, Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar) II. Ankara.
  • Öngen Corsını, D. E. 2013, “Osmanlı Saray Şenliklerinden Günümüze Bir Kültür Ürünü: Nahıl”. Yedi, 10, 49-57.
  • Özarslan M. 2003, “Türk Kültüründe Ağaç ve Orman Kültü”. Türkbilig 5, 94-102.
  • Özdener E. 2021, “Asırlık AA’nın Bahçesine Asırlara Meydan Okuyan Çınar Ağacı Dikildi”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/asirlik-aanin-bahcesine-asirlara-meydan-okuyan-cinar-agaci-dikildi/2418104](https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/asirlik-aanin-bahcesine-asirlara-meydan-okuyan-cinar-agaci-dikildi/2418104)
  • Özkan G. 2022, “Cumhuriyet Meydanları ve Toprak Alma Törenleri Örneğinde Ulus İnşa, Toplumsal Bellek ve Halkla İlişkiler”. Kültür ve İletişim 49, 153-181.
  • Paşayev N.  Paşayeva V. 2002, “Eski Oğuzların İnanışları ve Mitolojik Görüşleri”, Türkler 3. Ankara, 345-357.
  • Pehlivan G. 2015, Dede Korkut Kitabı’nda Yapı, İdeoloji ve Yaratım-Dresden ve Vatikan Nüshalarının Mukayeseli Bir İncelemesi-. İstanbul.
  • Pehlivan S. 2020, “Devlet Kurumlarında Görsel Kimlik: Türkiye Cumhuriyeti Bakanlık Logolarında Dönüşüm”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 19/76, 2191-2203.
  • Roux J.-P. 1994, Türklerin
  • ve Moğolların Eski Dini. Çev. A. Kazancıgil. İstanbul.
  • Roux J.-P. 2005, Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar. Çev. Aykut Kazancıgil ve Lale Arslan. İstanbul.
  • Rönesans Holding. 2020, “Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Açıldı”. Kaynak: [https://ronesans.com/haberler/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-acildi](https://ronesans.com/haberler/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-acildi)
  • Soysaldı, A. 2017, “Türklerde Yıldız Motifi ve Teke Yöresi Yıldızlı Zili (Burdur Müzesi) Örnekleri”. 9. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri-Maddi Kültür. Ankara, 425-440.
  • Şahin H. A.  Koçyiğit Ş. 2021, “Eski Ön Asya Hukukunda Ağaçlara Verilen Önem”. OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 3/2, 439-456.
  • Şırnak Üniversitesi. 2025, “Logomuz”. Kaynak: [https://www.sirnak.edu.tr/tr/menu/logomuz/50](https://www.sirnak.edu.tr/tr/menu/logomuz/50)
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2025a, “Kurum Kimliği Rehberi”. Kaynak: [https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/](https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/) kurumsalkimlik.pdf
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2025b, “Kurumsal Kimlik”. Kaynak: [https://www.tccb.gov.tr/iletisim/kurumsalkimlik/](https://www.tccb.gov.tr/iletisim/kurumsalkimlik/)
  • Tarlakazan B. Erhan  Tıngır M. 2018, “Selçuklu İzleri Taşıyan Kimi Belediye Amblemlerindeki Sembollerin Tarih, Kültür ve Tasarım Açısından İncelenmesi”. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/1, 111-128.
  • Taş E. 2024, Türk Kültüründe Kut Anlayışı ve Kut’la İlgili İnançlar/Uygulamalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
  • Temel Eğinli A.  Nazlı A. K. 2018, “Kültürün Koruyucu Gücü: Kültürel Semboller”. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi 2, 56-74.
  • Temizkan A.  Aktaş E. 2012, “Türk Devlet Geleneğinde İktidarın Meşrulaştırılmasında İktidarın Rolü”. Karadeniz Araştırmaları 33/33, 13-22.
  • Tokmak A.  Kara İ. 2023, “İzmir’in Cumhuriyet ile Birlikte Yeniden İnşası ve İzmir Şehir Anıtlarının Cumhuriyet Temsili”. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cumhuriyet Özel Sayısı, 433-450.
  • Tolmaç S. 2023, “Orman Genel Müdürlüğü 15 Temmuz Şehitlerinin Anısını Kurduğu Ormanlarda Yaşatıyor”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/orman-genel-mudurlugu-15-temmuz-sehitlerinin-anisini-kurdugu-ormanlarda-yasatiyor/2946353](https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/orman-genel-mudurlugu-15-temmuz-sehitlerinin-anisini-kurdugu-ormanlarda-yasatiyor/2946353)
  • Topal M. & Katırancı P. M. 2023, “İstanbul Üniversitesi Logosunda Türk Kültürünün İzleri: Süheyl Ünver’in Tasarımı Üzerine Bağımsız Bir Değerlendirme”. Akademik Sanat 19, 112-123.
  • Tosun M. 1963, “Hammurabi’nin Toprak Kanunları”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 21/3-4, 127-141.
  • TRT Avaz. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’le Dostluk Ağacı Dikti”. Kaynak: [https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/cumhurbaskani-erdogan-ozbekistan-cumhurbaskani-mirziyoyev-le-dostluk-agaci-dikt/6244099201a30a335059c3ec](https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/cumhurbaskani-erdogan-ozbekistan-cumhurbaskani-mirziyoyev-le-dostluk-agaci-dikt/6244099201a30a335059c3ec)
  • TRT Haber. 2020, “Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Açılıyor”. Kaynak: [https://www.trthaber.com/haber/saglik/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-aciliyor-486224.html](https://www.trthaber.com/haber/saglik/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-aciliyor-486224.html)
  • Turan O. 1969a, Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi: Türk Dünya Nizâmının Millî, İslâmî ve İnsanî Esasları 1. İstanbul.
  • Turan O. 1969b, Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi: Türk Dünya Nizâmının Millî, İslâmî ve İnsanî Esasları 2. İstanbul.
  • TÜBİTAK. 2024, “İlk Türk Uzay Yolcusu Alper Gezeravcı, 17 Ocak’te Uzaya Gidecek”. Kaynak: [https://tubitak.gov.tr/tr/haber/ilk-turk-uzay-yolcusu-alper-gezeravci-17-ocak-2024te-uzaya-gidecek](https://tubitak.gov.tr/tr/haber/ilk-turk-uzay-yolcusu-alper-gezeravci-17-ocak-2024te-uzaya-gidecek).
  • Türker Küyel M. 1988, “Atatürk’ün Saadet Anlayışı Hakkında Bir Deneme”. Erdem 5/12, 649-683.
  • Türkten F. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, ŞİÖ Zirvesi’ne Katılan Liderlerle Ağaç Dikme Törenine Katıldı”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-sio-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-katildi/2686294](https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-sio-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-katildi/2686294).
  • Uğur E. 2019, “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Yenilenen Bakanlık Logolarının Semboller Açısından Eskileri ile Kıyaslamalı Analizi”. Sanat ve Tasarım Dergisi 9/2, 388-397.
  • Uyanıker N. 2010, Eyüp Sultan Türbesi Etrafında Teşekkül Eden Efsanelerin Tespiti ve İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Uzunçarşılı İ. H. 1976, “Nahil ve Nakıl Alayları”. Belleten 40/157, 55-70.
  • Yıldız Altın K. 2021, Türk Kültüründe Atalar Kültü. Ankara.
  • Yıldız Altın K. 2023, “Orta Asya’dan Osmanlıya, Osmanlıdan Cumhuriyet’e Devlet Geleneğinde Kut”. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçiş Dönemi Kavramları (Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan). İstanbul, 317-349.
  • Yıldızlı M. 2023, “Kutadgu Bilig Kahramanları Üzerine Yeniden Düşünmek”. Karadeniz Araştırmaları 20/77, 199-214.
  • Yılmaz G. 2014, “Türk Devlet Felsefesinde Kut, Erdem ve Töre Kavramları ile Bunların Aralarındaki İlişki”. Kutadgubilig: Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi 26, 311-374.
  • Yurdusevdi M. 2008, Selçuklular Devrinde Hükümranlık Anlayışı ve İmgesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Zeren, M. E. 2017, “Türklerin Devlet Anlayışında Atalar Kültünün Yeri”. Toroslardan Tanrı Dağlarına Genel Türk Tarihi Araştırmalarına Adanmış Bir Ömür. Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu’na 75. Yaş Armağanı. İstanbul, 337-346.
  • Ziya Gökalp 1981, Türk Devletinin Tekâmülü. Haz. Kâzım Yaşar Kopraman. Ankara.
  • Ziya Gökalp 1991, Türk Uygarlığı Tarihi. Haz. Yusuf Çotuksöken. İstanbul.

Türk Devlet Geleneğinde Kut ve Ağaç Sembolizmi: 21. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Kültürel Belleğin Sürekliliği

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 127 - 146, 27.06.2025

Öz

Makale, kut kavramının ve ağaç sembolizminin Türk devlet geleneğinde taşıdığı anlamları konu edinmekte, 21. yüzyılın ilk çeyreğinde Türk kamu kurum ve kuruluşlarında kut ve ağaç ilişkisinin nasıl yer aldığının, sembolleştirildiğinin, yeniden yorumlandığının ve Türk kültür belleğinde nasıl yaşatıldığının incelenmesini amaçlamaktadır. Kültürel bellek temeline dayandırılan çalışmada, Türk devlet geleneğinde kut kavramı ve ağaç sembolizmine dair tespit edilen çeşitli uygulamalar, törenler, ritüeller, tasarımlar olmak üzere ilgili içerikler bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir. Türk devlet felsefesinde kutlu ağaç motifi, Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınmış, Selçuklu ve Osmanlı Devleti dönemlerinde kullanılmış ve Cumhuriyet döneminden itibaren kültürel bir imge hâlini almıştır. 21. yüzyılın ilk çeyreğindeki uygulamalar incelendiğinde ağaç motifinin gelenekten kaynağını alarak devam ettirildiği görülmektedir. Bu bağlamda Türk kültüründe devletin ebediliği imajı, kut ve ağaç sembolü üzerinden kurulmakta ve kültürel bellek içinde sürdürülmektedir. Bu sembolleştirme günümüzün bazı resmî uygulamalarında, kamu kurum ve kuruluşlarında sembolik izlerini korumaktadır. Çalışmada Türk kültür coğrafyalarında kültürel belleğin sürekliliği bağlamında 21. yüzyılın ilk çeyreğinde devletin ebediliği düşüncesi temelindeki dünya görüşünün ağaçla ilişkili sembolik kullanım yoluyla ve güncel ihtiyaçlara göre yeniden kullanıldığı, kut ve ağaç sembolleştirmesinin geçmişte olduğu gibi günümüz kültürel belleğinin inşasında işlevsel olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça

  • Aça M. 2018, “Türk Mitolojisinin Toprağı Yurt Kılan Simgeleri”. Türk Kültürü 1, 109-114.
  • Aday E. 2017, “Türklerde Tanrı Anlayışı ve Bayındır Han’a Yansıması”. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi 60, 414-425.
  • Ahmetbeyoğlu A. 2020, “Eski Türklerde Kut ve Töre Bağlamında Hükümranlığın Hududları”. Tarih Dergisi-Turkish Journal of History 71, 29-50.
  • Ankara Kalkınma Ajansı. 2020, Ankara Kitabı. İstanbul.
  • Arıkan Z. 2001, “İlk Osmanlı Tarihçilerinde Süreklilik Niteliği Taşıyan Öğeler”. Belleten 65/243, 591-606.
  • ASBÜ. 2025, “ASBÜ Kurumsal Kimlik Kılavuzu”. Kaynak: [https://www.asbu.edu.tr/sites/](https://www.asbu.edu.tr/sites/) anasayfa.asbu.edu.tr/files/inline-files/Logo\_Anlatimi\_0.pdf
  • Aslan Y. & Duran R. 2021, “Türk Sanatında Cennet Damgası ve Türk Kültüründe Sekize 8 Yüklenen Anlamlar”. Selçuk Türkiyat 51, 383-405.
  • Assmann J. 2015, Kültürel Bellek: Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. Çev. Ayşe Tekin. İstanbul.
  • Atasagun G. 1997, “Sembol ve Sembolizm”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/7, 369-387.
  • Aydoğan R. 2016, “Dünya Çocuklarından Külliye’nin Bahçesine Medeniyet Ağacı”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/dunya-cocuklarindan-kulliyenin-bahcesine-medeniyet-agaci-](https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/dunya-cocuklarindan-kulliyenin-bahcesine-medeniyet-agaci-)
  • Bars M. E. 2014, “Türk Kültüründe Ağaç Kültü ve Şor Kahramanlık Destanlarına Yansımaları”. The Journal of Academic Social Science Studies 8, 379-398.
  • Başer S. 1990, Kutadgu Bilig’de Kut ve Töre. Ankara.
  • Bayat F. 2007a, Türk Mitolojik Sistemi (Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi) I. İstanbul.
  • Bayat F. 2007b, Türk Mitolojik Sistemi (Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi) II. İstanbul.
  • Bekki S. 2012, “Türkiye’de Epitetler Üzerinde Yapılan Çalışmalar ve Köroğlu’nun Bir Şiirinin Tahlili”. Millî Folklor 95, 202-214.
  • Beyaz Z. F. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, TDT Zirvesi’ne Katılan Liderlerle Ağaç Dikme Törenine İştirak Etti”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-tdt-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-istirak-etti/2735331](https://www.aa.com.tr/tr/dunya/cumhurbaskani-erdogan-tdt-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-istirak-etti/2735331)
  • Beydili C. 2004, Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. Çev. E. Ercan, Ankara.
  • Büyükcan Sayılır Ş. 2021, “Türklerin Ağaç ile Mitolojik ve Tarihi Bağları Üzerine Bir Değerlendirme”. Genel Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi 3/6, 187-198.
  • Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. 2024, 21. Yüzyılda Türkiye’nin Kültür Seferberliği. İstanbul.
  • Çağlar M. N. 2022, “Türklerdeki Vatanın Kutsallığını Halkın Belleğinde Aramak-Halk Kültüründeki Yurt İyesi Ritüelleri”. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi 5/1, 1-17.
  • Çakır E. 2013. “Akademik Dünyanın Kentsel İmgelerinden Mitolojik Simgelerine Üniversite Logoları”. Millî Folklor 12/97, 53-69.
  • Çeribaş M. 2021. “Türk Kültüründe Kut İnancı ve Kut Aktarma Yolları”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 14/36, 1185-1206.
  • Çetin E. 2022, “Osmanlı Bayraklarında Ay ve Ay Yıldız”. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 83, 79-103.
  • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. 2025, “İstanbul’un Fethi’nin 569. Yılı Kutlamaları ve Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi İlk Fidan Dikim Töreni”. Kaynak: [https://csb.gov.tr/istanbulun-fethinin-569.-yili-kutlamalari-ve-ataturk-havalimani-millet-bahcesi-ilk-fidan-dikim-toreni-bakanlik-faaliyetleri-34128](https://csb.gov.tr/istanbulun-fethinin-569.-yili-kutlamalari-ve-ataturk-havalimani-millet-bahcesi-ilk-fidan-dikim-toreni-bakanlik-faaliyetleri-34128).
  • Çobanoğlu Ö. 2011, “Batı Sibirya Türk Kültürü Tetkiklerine Göre Kayın Ağacının Türk Mitolojisinde Kutsallaşmasının Maddi Kültürel Nedenleri”. III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı. Ankara, 245-247.
  • Demirbilek S. 2011, “Türklerde Kut Kavramı (Kutadgu Bilig Merkezli)”. Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacib ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri 26-27 Ekim 2009. Ankara, 181-197.
  • Dıngıl F. A. 2012, İslâm Öncesi Türk Kültüründe Kutsallık İzafe Edilen Maddî Unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
  • Divitçioğlu S. 2000, Kök Türkler (Kut, Küç, Ülüg). İstanbul.
  • Dizel T. & Özkaya K. 2019, “Geleneksel Türk Motiflerinin Bazı Örneklerinin Marketri (Kakmacılık) Tekniğiyle Mobilya ve Ahşap Yüzeylerde Uygulanması”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 37, 261-279.
  • Dokuyan S. 2014, “Anıtkabir Nasıl İnşa Edildi? Süreç ve Tartışmalar”. History Studies 6/5, 131-156.
  • Donuk A. 1978, Eski Türklerde Devlet ve Teşkilâtı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi. İstanbul.
  • Durmuş İ. 2008, “Eski Türk Devletlerinin Oluşumunun Temel Unsurları”. Gazi Türkiyat 1/2, 25-45.
  • Elpe E. 2003, Türk Mitoloji ve Sanatında Ağaç. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi. İstanbul.
  • Ergun M. 1998, “Türk Ağaç Kültü İnancının Dede Korkut Hikâyelerindeki Yansımaları”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 46/1, 71-80.
  • Ergun P. 2004, Türk Kültüründe Ağaç Kültü. Ankara.
  • Ergül Güvendi N. 2023, “Siyasal İletişim ve İletişim Sosyolojisi Bağlamında Türk Devlet Geleneğinde Güç Sembolleri: Pars-Aslan Sembolünün İkonolojik Analizi”. Anasay 25, 205-212.
  • Ersoy R. 2023, Cumhuriyet’in 100. Yılında Türk Kültürü ve Medeniyeti Üzerine Düşünceler -Dün/Bugün/Yarın-. İstanbul.
  • Ertoğun C. 2021, “İzmir-Gündoğdu Cumhuriyet Ağacı Anıtı”. Social Sciences Research Journal 10/4, 941-957.
  • Esin E. 1968, “Orduğ (Başlangıçtan Selçuklulara Kadar Türk Hakan Şehri)”. Tarih Araştırmaları Dergisi 10, 135-215.
  • Esin E. 1972, “Burkan ve Mânî Dinleri Çevresinde Türk Sanatı (Doğu Türkistan ve Kansu’da)”. Türk Kültürü El-Kitabı (Cilt II, İslâmiyetten Önceki Türk San’atı Hakkında Araştırmalar, Kısım Ia). İstanbul, 311-398.
  • Esin E. 1978, İslâmiyetten Önceki Türk Kültür Târîhi ve İslâma Giriş. İstanbul.
  • Esin E. 1984, “Ordu Türk Saray Mimarisinin Onbeşinci Asırdan Önceki Tarihçesi”. TBMM Milli Saraylar Sempozyumu (15-17 Kasım 1984) Bildirileri. Ankara, 22-26.
  • Esin E. 2001, Türk Kozmolojisine Giriş. İstanbul.
  • Esin E. 2004, Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sanatında İkonografik Motifler. İstanbul.
  • Gezen B.  Suiçmez M. 2020, “Japon Prensin Diktiği Sakura 27 Yıldır İki Ülkenin Dostluğunu Simgeliyor”. Demirören Haber Ajansı. Kaynak: [https://www.dha.com.tr/gundem/japon-prensin-diktigi-sakura-27-yildir-iki-ulkenin-dostlugunu-simgeliyor-1772769](https://www.dha.com.tr/gundem/japon-prensin-diktigi-sakura-27-yildir-iki-ulkenin-dostlugunu-simgeliyor-1772769).
  • Göher F. N.  Selçuk H. 2024, “Türk Kültüründe Kayın Ağacının Maddi Kültür Unsurlarına Yansıması”, Kültür Araştırmaları Dergisi 21, 106-125.
  • Göktürk İ. 2020, “Temel Kaynaklardan Hareketle Türk Devlet Geleneğinde Meşruluğun Dayanakları”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 17/2, 1079-1099.
  • Gökyay O. Ş. 2007, Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul.
  • Gömeç S.  Fidan G. G. 2020, “Türk Devletinin Mesuliyet Anlayışı”. Türk Dünyası Araştırmaları (TDA) 125/247, 329-334.
  • Güler A. 2024, “Atatürk’ün Naaşının Anıtkabir’e Nakli”. Atatürk Ansiklopedisi. Kaynak: [https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ataturkun-naasinin-anitkabire-nakli/?pdf=3777](https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ataturkun-naasinin-anitkabire-nakli/?pdf=3777)
  • Güler B. 2022, “Tika’dan Afganistan-Türkiye Dostluğunun 101. Yılında Ağaçlandırma Etkinliği”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/dunya/tikadan-afganistan-turkiye-dostlugunun-101-yilinda-agaclandirma-etkinligi/2519566](https://www.aa.com.tr/tr/dunya/tikadan-afganistan-turkiye-dostlugunun-101-yilinda-agaclandirma-etkinligi/2519566)
  • Günay N. 2021, “Kitab-ı Dede Korkut’un Günbet Nüshasında Yer Alan Mitolojik Unsurlar”. bilar: Bilim Armonisi Dergisi 4/1, 8-19.
  • Gürsoy Ü. 2013, “Türk Kültüründe Ağaç Kültü ve Dut Ağacı”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi 61, 43-54.
  • Hassan Ü. 1985, Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler. İstanbul.
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı. 31 Ekim 2023, “Cumhuriyet’in 100. Yılı Anısına 5 TL Değerindeki Madeni Hatıra Paraların Çıkarılmasına İlişkin Tebliğ”. Resmî Gazete 32355.
  • Ilgın F. A. 2023, “İslam Öncesi Türk Kültüründe Töre Kavramı”. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçiş Dönemi Kavramları (Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan). İstanbul, 429-444.
  • İnan A. 1966, “Türk Boylarında Dağ, Ağaç ve Pınar Kültü”. Reşid Rahmeti Arat İçin. Ankara, 272-277.
  • Kafesoğlu İ. 1980, Eski Türk Dini. Ankara.
  • Kalkan O. 2023, “Türklerde Kut İnanışı ve Marş Geleneğine Etkileri”. idil 101, 87-97.
  • Karakaş R. 2013, “Unutulmaya Yüz Tutmuş Bir Düğün Geleneği Olarak Ağaç Süsleme”. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 1/18, 109-122.
  • Karakaş S. 2009, “Kut-Tanrı İlişkisi Bağlamında Türklerde Yönetim Erkinin İlahi Temelleri”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (GEFAD) 29/Özel Sayı, 29-44.
  • Kızılcahamam Belediyesi. 2025, “Şehit Anıt Ağacımızda Anlamlı Buluşma”. Kaynak: [https://kizilcahamam.bel.tr/IcerikDetayi/Sehit-Anit-Agacimizda-Anlamli-Bulusma/1464](https://kizilcahamam.bel.tr/IcerikDetayi/Sehit-Anit-Agacimizda-Anlamli-Bulusma/1464)
  • Koca S. 2002, “Eski Türklerde Devlet Geleneği ve Teşkilatı”. Türkler Ansiklopedisi 2. Ankara, 823-844.
  • Koca S. K. 2012, Türk Kültüründe Sembollerin Dili. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
  • Korkmaz Z. 2006, “Eski Türklerdeki Ağaç Kültünün İslami Devirlerdeki Devamı”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 51, 99-110.
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2024, “Kavaklı Çınar Hikayesi-Bursa”. Kaynak: [https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/kulturatlasi/kavakli-cinar-hikayesi](https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bursa/kulturatlasi/kavakli-cinar-hikayesi)
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2025a, “Anıtkabir”. Kaynak: [https://www.kulturportali.gov.tr/portal/anitkabir](https://www.kulturportali.gov.tr/portal/anitkabir)
  • Kültür ve Turizm Bakanlığı. 2025b, “Kültür Ağacı”. Kaynak: [https://tanitma.ktb.gov.tr/TR-133026/kultur-agaci.html](https://tanitma.ktb.gov.tr/TR-133026/kultur-agaci.html)
  • Manav F. 2024, “Orhon Yazıtları’nda Siyasal Otoritenin/Egemenliğin Meşru Zemini Olarak Kut: Weberci Karizma Açısından Değerlendirme”. Folklor/Edebiyat, 30/119, 555-574.
  • NHBVÜAKTÜEL. 2017, “Japon Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Uluslararası Katılım ile Açıldı”. Alef Tanıtım LTD. ŞTİ. 1, 38-39.
  • Ögel B. 1971, Türk Kültürünün Gelişme Çağları. İstanbul.
  • Ögel B. 1982, Türklerde Devlet Anlayışı (13. Yüzyıl Sonlarına Kadar). Ankara.
  • Ögel B. 1993, Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar) I. Ankara.
  • Ögel B. 1995, Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar) II. Ankara.
  • Öngen Corsını, D. E. 2013, “Osmanlı Saray Şenliklerinden Günümüze Bir Kültür Ürünü: Nahıl”. Yedi, 10, 49-57.
  • Özarslan M. 2003, “Türk Kültüründe Ağaç ve Orman Kültü”. Türkbilig 5, 94-102.
  • Özdener E. 2021, “Asırlık AA’nın Bahçesine Asırlara Meydan Okuyan Çınar Ağacı Dikildi”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/asirlik-aanin-bahcesine-asirlara-meydan-okuyan-cinar-agaci-dikildi/2418104](https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/asirlik-aanin-bahcesine-asirlara-meydan-okuyan-cinar-agaci-dikildi/2418104)
  • Özkan G. 2022, “Cumhuriyet Meydanları ve Toprak Alma Törenleri Örneğinde Ulus İnşa, Toplumsal Bellek ve Halkla İlişkiler”. Kültür ve İletişim 49, 153-181.
  • Paşayev N.  Paşayeva V. 2002, “Eski Oğuzların İnanışları ve Mitolojik Görüşleri”, Türkler 3. Ankara, 345-357.
  • Pehlivan G. 2015, Dede Korkut Kitabı’nda Yapı, İdeoloji ve Yaratım-Dresden ve Vatikan Nüshalarının Mukayeseli Bir İncelemesi-. İstanbul.
  • Pehlivan S. 2020, “Devlet Kurumlarında Görsel Kimlik: Türkiye Cumhuriyeti Bakanlık Logolarında Dönüşüm”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 19/76, 2191-2203.
  • Roux J.-P. 1994, Türklerin
  • ve Moğolların Eski Dini. Çev. A. Kazancıgil. İstanbul.
  • Roux J.-P. 2005, Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar. Çev. Aykut Kazancıgil ve Lale Arslan. İstanbul.
  • Rönesans Holding. 2020, “Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Açıldı”. Kaynak: [https://ronesans.com/haberler/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-acildi](https://ronesans.com/haberler/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-acildi)
  • Soysaldı, A. 2017, “Türklerde Yıldız Motifi ve Teke Yöresi Yıldızlı Zili (Burdur Müzesi) Örnekleri”. 9. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri-Maddi Kültür. Ankara, 425-440.
  • Şahin H. A.  Koçyiğit Ş. 2021, “Eski Ön Asya Hukukunda Ağaçlara Verilen Önem”. OANNES-Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 3/2, 439-456.
  • Şırnak Üniversitesi. 2025, “Logomuz”. Kaynak: [https://www.sirnak.edu.tr/tr/menu/logomuz/50](https://www.sirnak.edu.tr/tr/menu/logomuz/50)
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2025a, “Kurum Kimliği Rehberi”. Kaynak: [https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/](https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/) kurumsalkimlik.pdf
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2025b, “Kurumsal Kimlik”. Kaynak: [https://www.tccb.gov.tr/iletisim/kurumsalkimlik/](https://www.tccb.gov.tr/iletisim/kurumsalkimlik/)
  • Tarlakazan B. Erhan  Tıngır M. 2018, “Selçuklu İzleri Taşıyan Kimi Belediye Amblemlerindeki Sembollerin Tarih, Kültür ve Tasarım Açısından İncelenmesi”. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/1, 111-128.
  • Taş E. 2024, Türk Kültüründe Kut Anlayışı ve Kut’la İlgili İnançlar/Uygulamalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
  • Temel Eğinli A.  Nazlı A. K. 2018, “Kültürün Koruyucu Gücü: Kültürel Semboller”. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi 2, 56-74.
  • Temizkan A.  Aktaş E. 2012, “Türk Devlet Geleneğinde İktidarın Meşrulaştırılmasında İktidarın Rolü”. Karadeniz Araştırmaları 33/33, 13-22.
  • Tokmak A.  Kara İ. 2023, “İzmir’in Cumhuriyet ile Birlikte Yeniden İnşası ve İzmir Şehir Anıtlarının Cumhuriyet Temsili”. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cumhuriyet Özel Sayısı, 433-450.
  • Tolmaç S. 2023, “Orman Genel Müdürlüğü 15 Temmuz Şehitlerinin Anısını Kurduğu Ormanlarda Yaşatıyor”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/orman-genel-mudurlugu-15-temmuz-sehitlerinin-anisini-kurdugu-ormanlarda-yasatiyor/2946353](https://www.aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/orman-genel-mudurlugu-15-temmuz-sehitlerinin-anisini-kurdugu-ormanlarda-yasatiyor/2946353)
  • Topal M. & Katırancı P. M. 2023, “İstanbul Üniversitesi Logosunda Türk Kültürünün İzleri: Süheyl Ünver’in Tasarımı Üzerine Bağımsız Bir Değerlendirme”. Akademik Sanat 19, 112-123.
  • Tosun M. 1963, “Hammurabi’nin Toprak Kanunları”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 21/3-4, 127-141.
  • TRT Avaz. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev’le Dostluk Ağacı Dikti”. Kaynak: [https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/cumhurbaskani-erdogan-ozbekistan-cumhurbaskani-mirziyoyev-le-dostluk-agaci-dikt/6244099201a30a335059c3ec](https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/cumhurbaskani-erdogan-ozbekistan-cumhurbaskani-mirziyoyev-le-dostluk-agaci-dikt/6244099201a30a335059c3ec)
  • TRT Haber. 2020, “Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Açılıyor”. Kaynak: [https://www.trthaber.com/haber/saglik/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-aciliyor-486224.html](https://www.trthaber.com/haber/saglik/basaksehir-cam-ve-sakura-sehir-hastanesi-aciliyor-486224.html)
  • Turan O. 1969a, Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi: Türk Dünya Nizâmının Millî, İslâmî ve İnsanî Esasları 1. İstanbul.
  • Turan O. 1969b, Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi: Türk Dünya Nizâmının Millî, İslâmî ve İnsanî Esasları 2. İstanbul.
  • TÜBİTAK. 2024, “İlk Türk Uzay Yolcusu Alper Gezeravcı, 17 Ocak’te Uzaya Gidecek”. Kaynak: [https://tubitak.gov.tr/tr/haber/ilk-turk-uzay-yolcusu-alper-gezeravci-17-ocak-2024te-uzaya-gidecek](https://tubitak.gov.tr/tr/haber/ilk-turk-uzay-yolcusu-alper-gezeravci-17-ocak-2024te-uzaya-gidecek).
  • Türker Küyel M. 1988, “Atatürk’ün Saadet Anlayışı Hakkında Bir Deneme”. Erdem 5/12, 649-683.
  • Türkten F. 2022, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, ŞİÖ Zirvesi’ne Katılan Liderlerle Ağaç Dikme Törenine Katıldı”. Anadolu Ajansı. Kaynak: [https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-sio-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-katildi/2686294](https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-sio-zirvesine-katilan-liderlerle-agac-dikme-torenine-katildi/2686294).
  • Uğur E. 2019, “Cumhurbaşkanlığı Sisteminde Yenilenen Bakanlık Logolarının Semboller Açısından Eskileri ile Kıyaslamalı Analizi”. Sanat ve Tasarım Dergisi 9/2, 388-397.
  • Uyanıker N. 2010, Eyüp Sultan Türbesi Etrafında Teşekkül Eden Efsanelerin Tespiti ve İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Uzunçarşılı İ. H. 1976, “Nahil ve Nakıl Alayları”. Belleten 40/157, 55-70.
  • Yıldız Altın K. 2021, Türk Kültüründe Atalar Kültü. Ankara.
  • Yıldız Altın K. 2023, “Orta Asya’dan Osmanlıya, Osmanlıdan Cumhuriyet’e Devlet Geleneğinde Kut”. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçiş Dönemi Kavramları (Cumhuriyet’in 100. Yılına Armağan). İstanbul, 317-349.
  • Yıldızlı M. 2023, “Kutadgu Bilig Kahramanları Üzerine Yeniden Düşünmek”. Karadeniz Araştırmaları 20/77, 199-214.
  • Yılmaz G. 2014, “Türk Devlet Felsefesinde Kut, Erdem ve Töre Kavramları ile Bunların Aralarındaki İlişki”. Kutadgubilig: Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi 26, 311-374.
  • Yurdusevdi M. 2008, Selçuklular Devrinde Hükümranlık Anlayışı ve İmgesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Zeren, M. E. 2017, “Türklerin Devlet Anlayışında Atalar Kültünün Yeri”. Toroslardan Tanrı Dağlarına Genel Türk Tarihi Araştırmalarına Adanmış Bir Ömür. Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu’na 75. Yaş Armağanı. İstanbul, 337-346.
  • Ziya Gökalp 1981, Türk Devletinin Tekâmülü. Haz. Kâzım Yaşar Kopraman. Ankara.
  • Ziya Gökalp 1991, Türk Uygarlığı Tarihi. Haz. Yusuf Çotuksöken. İstanbul.
Toplam 116 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türk Halk Edebiyatı, Türk Kültür Tarihi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Kübra Yıldız Altın 0000-0001-9788-2844

Yayımlanma Tarihi 27 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 1 Mart 2025
Kabul Tarihi 21 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yıldız Altın, K. (2025). Türk Devlet Geleneğinde Kut ve Ağaç Sembolizmi: 21. Yüzyılın İlk Çeyreğinde Kültürel Belleğin Sürekliliği. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 15(1), 127-146. https://doi.org/10.13114/mjh.1649530
Adres:
Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
Akdeniz Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi
07058 Kampüs, Antalya / TÜRKİYE
E-Posta:
mjh@akdeniz.edu.tr