Öz
Değerler, bireylerin eylem, düşünce ve tutumlarını etkileyen soyut ölçülerdir. Değerler, toplumların bir arada kalması için önem arz etmekte olup bu çerçevede sonraki nesillere aktarılması zaruridir. Bu noktada, değerler eğitimi kavramı ortaya çıkmaktadır. Değerler eğitimi için kullanılabilecek yöntemlerden biri de romanlardır. Bu araştırmada, Khaled Hosseini’nin Uçurtma Avcısı, Bin Muhteşem Güneş ve Ve Dağlar Yankılandı romanları değer aktarımı açısından incelenmiştir. Nitel bir paradigma benimsenen araştırmada, verilerin toplanması sürecinde doküman analizi tercih edilirken, verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Romanlarda toplam 95 olumlu değer ve 83 olumsuz değer tespit edilmiştir. Romanlardaki tespit edilen olumlu değerler sırasıyla; sevgi, yurtseverlik, dürüstlük, yardımseverlik, saygı, dostluk, adil olma, sabır, sorumluluk ve öz denetim iken, olumsuz değerler ise zulüm, öfke, kibir, dedikodu, haram yemek, iki yüzlülük, kıskanmak, yalan söylemek, iftira etmek ve kin tutmak olarak saptanmıştır. Ayrıyeten romanlarda tecavüz, argo, sigara ve alkol kullanımı gibi olumsuz ögeler bulunmaktadır ancak Romanlardaki olumlu değerlerin olumsuz değerlerden fazla olması ayrıyeten sevgi değerinin ön plana çıkması romanların değer aktarımı açısından kullanılabileceğini düşündürmektedir.
Anahtar Kelimeler
Khaled Hosseini değer aktarımı uçurtma avcısı bin muhteşem güneş ve dağlar yankılandı
Etik Beyan
araştırma boyunca her türlü bilimsel yazım ve yayın etiğine uyduğumu beyan ederim
Teşekkür
bu araştırma boyunca benden desteğini, bilgisini ve sabrını esirgemeyen sayın hocam Doç. Dr. Vural Tünklere sonsuz teşekkürlerimi sunarım
Kaynakça
- Abacı, E. ve İnce Samur, A. Ö. (2024). Behiç Ak’ın Çocuk Kitapları’nın Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 9(28), 493-511.
- Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler eğitimi dergisi, 6(16), 9-27.
- Algur, H. (2019). Sâmiha Ayverdi romanlarının değer eğitimi açısından incelenmesi. Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 19(1), 183-208.
- Algur, H. (2007). Değer eğitimi yaklaşımları. In M. Çakmak (Ed.), İş ahlakı ve değerler eğitimi (ss. 169-194). Pegem Akademi.
- Aydın, M. Z., & Gürler, Ş. A. (2012). Okulda değerler eğitimi yöntemler-etkinlikler-kaynaklar. Nobel Akademik Yayıncılık.
- Azizifar, A., Najafvand Derikvand, F., ve Zeynivand, T. (2022). Cultural and Literary Face of Iran in the Works of Khaled Hosseini. Research on Fictional Literature, 11(3), 141-168.
- Borgohain, B., ve Gohain, J. (2022). An analysis on inculcation of value education in educational curriculum and the role of teachers in imparting values among students. International journal of health sciences, 6(2), 5599-5605.
- Çağlar, A. (2005). Okul öncesi dönemde değerler eğitimi. Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar, (Ed. M. Sevinç), (ss. 304-311). Morpa Kültür Yayınları.
- Çileli, M. (1986). Ahlak psikolojisi ve eğitimi., V Yayınları
- Edgington, W. D. (2002). To promote character education, use literature for children and adolescents. Journal of Social Studies, 93(3), 113-116.
- Ertürk, S. (2013). Eğitimde" program" geliştirme. Edge Akademi yayınları
- Gordan, M., ve Almutairi, A. S. (2013). Resistance, a facet of post-colonialism in women characters of Khaled Hosseini’sa thousand splendid suns. International Journal of Applied Linguistics and English Literature, 2(3), 240-247.
- Khaled Hosseini Foundation. (n.d.). Bio. https://khaledhosseini.com/bio/
- Hosseini, K. (2022). Uçurtma Avcısı. İstanbul: Everest Yayınları.
- Hosseini, K. (2022). Bin Muhteşem Güneş. İstanbul: Everest Yayınları.
- Hosseini, K. (2017). Ve Dağlar Yankılandı. İstanbul: Everest Yayınları.
- Hunt, B.S. (1981). Effects of Values Activities on Content Retention and Attitudes of Students ın Junior High Social Studies Clases. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Arizona State University. USA.
- Karatay, H. (2007). “Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve işlevi”,Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(5), 463-477
- Karatay, H. (2011). Karakter eğitiminde edebi eserlerin kullanımı. Turkish Studies- International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6 (1), 1398-1412.
- Kavcar, C. (1994). Edebiyat ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları. Kupchenko, I. ve Parsons, J. (1987). Ways of teaching values: an outline of six values approaches. ERİC veri tabanından erişildi. (ERİC No: ED288806). Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED288806.pdf
- Öztürk, D. (2016). Necip Fazıl’ın “Tohum” adlı eserinde değerler eğitimi. AKRA Kültür Sanat Ve Edebiyat Dergisi, 4(10), 153-164.
- Moran, B. (1981). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İletişim Yayınları.
- Ratnasari, E. D., ve Edel, E. E. (2017). The illocutionary acts in the novel “And the Mountains Echoed” by Khaled Hosseini. Jurnal Kata: 1(1), 15-23.
- Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: düşük ve yüksek okul yaşam kalitesi ‘ne sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma [Yayımlanmamış Doktora Tezi], Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
- Sarkar, S. (2023). Unfurling Stories of Endurance: A Review of “Sea Prayer” by Khaled Hosseini. International Journal of English Literature and Social Sciences (IJELS), 49.
- Sanchez, T. R. (1998). Using Stories about Heroes To Teach Values. ERİC veri tabanından erişildi. (ERİC No: ED424190) erişim adresi https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED424190.pdf
- Sayan, Y. E., ve Günel, M. E. (2023). Nurullah Genç’in “Omuzlarımda Dünya” isimli hâtırat eserinde değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 953-980.
- Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and contents of human values?. Journal of social issues, 50(4), 19-45.
- Smith, P. B. (2017). Cultural values versus cultural norms as predictors of differences in helping behaviors and in emotion regulation: A preliminary nation-level test related to the Leung-Morris model. Management and Organization Review, 13(4), 739-766.
- Sucu, A. (2012). Mesnevilerin Edebiyat Eğitiminde Değer Aktarım Aracı Olarak Kullanılması, [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Şehitoğlu, M. (2021). Atebetü’l Hakayık’ta Yer Alan Kök Değerlere İlişkin Bir Değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 69-84.
- Taşpınar, M., ve Atıcı, B. (2002). Öğretim Model Strateji Yöntem ve Becerileri Teknikleri: Kavramsal Boyut. Eğitim araştırmaları dergisi, 2(8), 207-215
- Thomas, R. S. (1992). Values education discourse: A classification of exemplars. University of Maryland, College Park. Yayınlanmamış doktora tezi
- Türk Dil Kurumu. (2023). Türkçe sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ulusoy, K., ve Dilmaç, B. (2020). Değerler eğitimi, Pegem Akademi.
- Wach, E., ve Ward, R. (2013). Learning about Qualitative Document Analysis (Version 1). The Institute of Development Studies and Partner Organisations.
- Whitney, I. B. (1986). The status of values education in the middle and junior high schools of Tennessee. [Doktora tezi], Tennessee State University.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, M. (2023). Değerler Eğitimine Genel Bir Bakış. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(29), 45-57.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kütüphane ve Bilgi Çalışmaları (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 23 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 15 |
.