Araştırma Makalesi
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ’NDE KAPALI MARAŞ’IN HALKA AÇILMASININ ULUSLARARASI MEDYAYA YANSIMALARININ İNCELENMESİ
Öz
Bu çalışma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) yer alan Kapalı Maraş’ın kısmi açılım kararının
uluslararası basında nasıl ele alındığını incelemektedir. Haziran 2019- Aralık 2021 dönemini kapsayan
uluslararası basındaki haberler, van Dijk’ın Eleştirel Söylem Analizi (ESA) yöntemi kullanılarak analiz
edilmiştir. 17 ülkeden 14 farklı dilde 378 haber incelenmiştir. Çalışma, Kıbrıs meselesinin uluslararası
boyutunu ve farklı ülkelerin bu soruna bakış açılarını anlamak açısından önem arz etmektedir. Analizlerde,
uluslararası basının Maraş’ın kısmi açılımına genel olarak olumsuz bir tavır takındığı görülmüştür.
Olumsuz haberlerde duygusal dil kullanımı, negatif sonuçlara vurgu ve suçlayıcı bir dil dikkat çekmiştir.
Tarafsız haberler ise olaya ilişkin bilgi verirken yorumdan kaçınmıştır. Bu durum ülkelere göre de farklılıklar
göstermiştir. Çin, Rusya ve İran gibi ülkelerin yayın organları genel olarak tarafsız bir tutum sergilerken
Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Yunanistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD gibi ülkelerin yayın
organları ise olumsuz bir tutum sergilemiştir. Ayrıca uluslararası basındaki çoğu haber Türkiye’nin KKTC
ile olan yakın ilişkileri göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Bu durum, ülkelerin siyasi ve ekonomik çıkarları,
bölgesel ittifakları ve Kıbrıs sorununun çözümüne yönelik farklı yaklaşımları doğrultusunda şekillenen
bakış açılarını yansıtmaktadır. Çalışma, Maraş’ın kısmi açılımının uluslararası alandaki imajını anlamak
ve bu konudaki medya söylemini çözümlemek için önemli bir katkı sağlamaktadır
Anahtar Kelimeler
KKTC Kapalı Maraş Uluslararası Medya Eleştirel Söylem Analizi Kıbrıs Sorunu
Kaynakça
- Akgün, S. (2023). Uluslararası Hukukta Tanınma Kavramı Çerçevesinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türk Devletleri Teşkilatı İlişkisi. Sakarya Üniversitesi Türk Akademi Dergisi, 2(1), 48-60.
- Altan Bayraktar, Ü. (2022). 2020 KKTC Cumhurbaşkanlığı Seçim Sürecinde Kapalı Maraş’ın Yeniden Açılması Kararının KKTC Basınındaki Sunumunun Eleştirel Söylem Analizi. Turkish Studies-Social Dergisi, 17(1), 1-54.
- Anadolu Ajansı (2022). 46 yıl sonra 2020’de kademeli açılan Maraş’ın ziyaretçi sayısı 330 bini aştı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/46-yil-sonra-2020de-kademeli-acilan-marasin-ziyaretci- sayisi-330-bini-asti/2480242 (Erişim Tarihi, 23 Aralık 2024).
- Ayçiçek, H. İ. (2018). Kıbrıs’taki Mülkiyet Davaları (Loizidou ve Xenides-Arestis Davası). Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 87-108.
- Ayçiçek, H. İ. (2019). Kıbrıs’ta Mülkiyet Konusu ve Taşınmaz Mal Komisyonu Faaliyetleri. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 155-173.
- Ayın Tarihi Dergisi (2024). Temmuz 2024. 4. Dönem, Sayı 9. Ankara: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.
- BBC (2020). Maraş: Kuzey Kıbrıs’ta 46 yıldır kapalı olan bölge kısmen açıldı. https://www.bbc.com/ turkce/haberler-dunya-54460671 (Erişim Tarihi, 23 Aralık 2024).
- Bostancı, M. (2015). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin İlânı ve Buna Yönelik Tepkilerin Türk Kamuoyundaki Yankıları. Tarih Araştırmaları Dergisi, 34(57), 317-355.
- Bulunç, A. Z. (2007). Kıbrıs Politikasının Annan Belgesi ile Başlayan Kırılma Noktaları. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 1(1), 73-115.
- Buruk, H. ve Atay, A. (2021). KKTC 2020 Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Adayların Kullandıkları Mesaj Stratejileri Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Sanat Kültür ve İletişim Dergisi, 3(1), 27-48.
- Cengiz, M. F., Avci, Ö. ve Orselli, E. (2024). An Analysis on the Image of NATO in Türkiye. Khazar Journal of Humanities and Social Sciences, 27(3), 58-93.
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2024a). Suç Kimde? Bugün Geçmişten Ayrı Düşünülemez. (2. Baskı). Ankara: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.
- Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2024b). Kıbrıs Barış Harekatı’nın 50. Yılı. (Düz. L. E. Orallı, İ. E. Sula ve B. Telli). Ankara: Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları.
- Çimen, A. S. (2024). Kıbrıs’ta İki Devletli Çözüm Önerisinin İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 47, 412-446.
- Derman, G. S. ve Kurban, V. (2016). Kıbrıs Sorununun Türk Dış Politikasına Etkisi ve ABD-SSCB ile İlişkiler. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 16(33), 455-484.
- Duran, H. (2008). BM ve AB Çerçevesinde Kıbrıs Sorununa Güncel Bir Bakış. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 119-140.
- Efegil, E. ve Olcay, A. M. (2004). Tarafların Kıbrıs Sorunu’na Yaklaşımları. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1, 113-122.
- Erdem, M. (2023). The Cyprus Problem and the Fenced-Off Varosha: An Analysis of the Judgments. Ankara Barosu Dergisi, 81(2), 57-88.
- Geçikli, R. M. (2024). Kıbrıs Sorununun Uluslararası Boyut Kazanması. Tarih ve Tarihçi Dergisi, 3(1), 29-40.
- Gözügüzelli, E. (2021). Uluslararası Hukuk ve Maraş (Varoşa) Vakıfları. Adalet Dergisi, 67, 29-75.
- Güleç, İ., Kendirci, B. ve Üçkuş, Ö. (2023). Geçmişin İzinde Geleceğin Eşiğinde: Kıbrıs Türk Toplumunda Siyaset, Ekonomi ve Sosyal Yapı (Sunuş kısmı, ss. 10-15). Ankara, YTB Yayınları.
- Günar, A. (2020). Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (Kıbrıs Cumhuriyeti’nin) Avrupa Birliği Üyeliğinin Kıbrıs Sorununa Etkisi. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, 37, 95-118.
- Güngör, M. ve Kocatepe, Ö. F. (2022). Orta Doğu Ülkelerinin Kıbrıs Sorununa Yaklaşımları. Yeni Türkiye Dergisi, 2(127), 258-274.
- Güzel, A. (2007). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Türk Tapusu Mahiyetinde Olan Şer’iyye Sicilleri ve Vakfiyeler Üzerine Çalışmalar Hakkında. 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS), 10-15 Eylül, 2007, ss. 109-117, Ankara/Türkiye.
- İşçioğlu, D. (2024). Kullanılmayan Mekânlar Üzerine Bir Kavram Tartışması: Kıbrıs Maraş Bölgesi Örneği. Amme İdaresi Dergisi, 57(4), 35-48.
- Karaoğlu, A. O. (2022). Dispute over the Fenced Varosha in the light of International Law, United Nations Security Council Resolutions and Judgments of European Court of Human Rights. Public and Private International Law Bulletin, 42(1), 333-356.
- Kasım, K. (2007). Soğuk Savaş Dönemi Sonrası Kıbrıs Sorunu. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 1(1), 57-73.
- Keser, Ü. (2006). Kıbrıs’ın Stratejik Önemi Bağlamında Adada Askeri Faaliyetler ve İlgili Tarafların Askeri Gücü. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 2(3), 114-147.
- Ü. (2019). Kıbrıs Türk Mücadele Tarihinde İletişim. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
- Kıbrıs Vakıflar İdaresi (2022). Benter:TMK’nın kararı, tarihi mülkiyet haklarımızı korumada önemli bir adım. https://evkaf.org/haber-benter-tmk-nin-karari-tarihi-mulkiyet-haklarimizi-korumada- onemli-bir-adim (Erişim Tarihi, 22 Kasım 2024).
- Kıbrıs Vakıflar İdaresi (2023). Kapalı Maraş Bilinmeyen Gerçekler. KKTC: Kıbrıs Vakıflar İdaresi Yayınları.
- Kılıç, M. A., Önder, E. ve Yurtsever, S. (2023). A Political Analysis of Closed Off Varosha Opening. Journal of Business and Social Science Review, 4(8), 1-21.
- Kırmızıgül, F. Ç. (2021). Sosyal Bir Kimlik Arketipi Olarak KKTC-Kapalı Maraş Bölgesinin Mekansal Yalnızlığı Üzerine Kurgusal Denemeler. Tarih ve Gelecek Dergisi, 7(2), 520-544.
- KKTC Bakanlar Kurulu Genel Sekreterliği (2019). Bakanlar Kurulu Kapalı Maraş’ın açılması konusunda adım attı. http://bakanlarkurulu.gov.ct.tr/TOPLANTI-DUYURULARI/ArtMID/33621/
- ArticleID/84260/BAKANLAR-KURULU-KAPALI-MARA%C5%9E%E2%80%99IN-A199ILMASI-KONUSUNDA- ADIM-ATTI (Erişim Tarihi, 23 Aralık 2024).
- KKTC Başbakanlık (2021). Başbakan Ersan Saner, Kapalı Maraş’ın açılması kararlarının devam edeceğini belirtti. https://basbakanlik.gov.ct.tr/BASIN-VE-HALKLA-%C4%B0L%C4%B0%- C5%9EK%C4%B0LER/MESAJLAR/ba%c5%9fbakan-ersan-saner-kapali-mara%c5%9fin-a199ilmasi- kararlarinin-devam-edece%c4%9f%c4%b0n%c4%b0-bel%c4%b0rtt%c4%b0 (Erişim Tarihi, 23 Aralık 2024).
- KKTC Cumhurbaşkanlığı (2021). Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararı ile ilgili Cumhurbaşkanlığı Açıklaması. https://www.kktcb.org/tr/birlesmis-milletler-guvenlik-konseyi-karari-ile-ilgili- cumhurbaskanligi-aciklamasi-8663 (Erişim Tarihi, 20 Aralık 2024).
- KKTC Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi (2020). “Hukuki, Siyasi ve Ekonomik Yönleri ile Kapalı Maraş Açılımı” başlıklı yuvarlak masa toplantısı yapıldı. https://pio.mfa.gov.ct.tr/hukuki-siyasi- ve-ekonomik-yonleri-ile-kapali-maras-acilimi-baslikli-yuvarlak-masa-toplantisi-yapildi/ (Erişim Tarihi, 22 Aralık 2024).
- KKTC Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi (2023). Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2674 (2023) sayılı kararı hakkında 30 Ocak 2023 tarihli KKTC Dışişleri Bakanlığı Açıklaması. https:// pio.mfa.gov.ct.tr/birlesmis-milletler-guvenlik-konseyinin-2674-2023-sayili-karari-hakkinda- kktc-disisleri-bakanligi-aciklamasi/ (Erişim Tarihi, 20 Aralık 2024).
- KKTC Dışişleri Bakanlığı Enformasyon Dairesi (2024). Dışişleri Bakanlığı, Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’nün görev süresinin uzatılmasına ilişkin açıklama yaptı. https://pio.mfa.gov.ct.tr/disisleri- bakanligi-kibristaki-bm-baris-gucunun-gorev-suresinin-uzatilmasina-iliskin-aciklama-yapti/ (Erişim Tarihi, 20 Aralık 2024).
- KKTC Taşınmaz Mal Komisyonu (2024). https://tamk.gov.ct.tr/tr-tr/ (Erişim Tarihi, 22 Aralık 2024).
- Küçükoğlu, B. (2011). Kıbrıs Sorununa Dair Yaklaşım ve Algıların Türk Basınına Yansıması (1954- 1974). Atatürk Yolu Dergisi, 12(48), 791-814.
- Külahçı Serengil, Ş. (2011). Vakıf Taşınmazlarının Olağanüstü Zamanaşımı Yoluyla Kazanılması. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60(4), 921-934.
- Nartey, M. ve Ladegaard, H. J. (2021). Constructing Undesirables: A Critical Discourse Analysis of Othering of Fulani Nomads in the Ghanaian News Media. Discourse & Communication, 15(2), 184-199.
- Özer, Ö. (2022). Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Haber Örnekleri Üzerinden Bir İnceleme. Üsküdar Üniversitesi Etkileşim Dergisi, 9, 36-54.
- Renda, Y. (2013). Loizidou Kararından Bugüne Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararları ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararlarının Kıbrıs’taki Mülkiyet Sorununa Etkisi. Ankara Barosu Dergisi, 1, 387-397.
- Sunay, M. M. ve Mazlum, A. G. (2023). Kıbrıs Barış Harekâtı’nın Türk Toplumu Açısından Önemi: Düzceli Gazilerle Sözlü Tarih Çalışması Örneği. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(45), 673-690.
- Şahin, İ. (2016). İngiltere’nin Akdeniz Siyasetinde Kıbrıs (1580-1878). Asia Minor Studies, 07, 149-176.
- T.C. Dışişleri Bakanlığı (2023). No: 36, 30 Ocak 2023, Kıbrıs Adası’nda Konuşlu Birleşmiş Milletler Barış Gücü Misyonu’nun Görev Süresinin Uzatılmasına İlişkin 2674 (2023) Sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı Hk. https://www.mfa.gov.tr/no_-36_-kibris-adasi-nda-konuslu-bm-baris-gucu-misyonu- nun-gorev-suresinin-uzatilmasina-iliskin-karar-hk.tr.mfa (Erişim Tarihi, 20 Aralık 2024).
- T.C. Dışişleri Bakanlığı (2024). No: 20, 30 Ocak 2024, Kıbrıs Adası’nda Konuşlu Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün Görev Süresinin Uzatılmasına Dair 2723 (2024) Sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı Hk. https://www.mfa.gov.tr/no_-20_-kibris-adasi-nda-konuslu-bm-baris-gucu-nun-gorev-suresinin- uzatilmasina-dair-bm-guvenlik-konseyi-karari-hk.tr.mfa (Erişim Tarihi, 20 Aralık 2024).
- TRT Avaz (2024). KKTC’de Kapalı Maraş’ı ziyaret edenlerin sayısı 2 milyona ulaştı. https://www. trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/kktcde-kapali-marasi-ziyaret-edenlerin-sayisi-2-milyona- ulasti/66ad0beb6136497e7d8d7e69 (Erişim Tarihi, 23 Aralık 2024).
- Türkiye Barolar Birliği (2020). TBB’den KKTC’de “Kapalı Maraş” toplantısı. https://www.barobirlik. org.tr/Haberler/tbb-den-kktc-de-kapali-maras-toplantisi-81130 (Erişim Tarihi: 22 Aralık 2024).
- van Dijk, T. A. (1988a). News Analysis: Case Studies of International and National News in the Press. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- van Dijk, T. A. (1988b). News as Discourse. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
- van Dijk, T. A. (2024). Interview with Teun A. van Dijk: Critical Discourse Studies and ESP. ASp. la revue du GERAS, 86, 143-150.
- Vatansever, A. G. M. (2010). Kıbrıs Sorununun Tarihi Gelişimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12, 1487-1530.
- Yüksel, C. ve Erçakıca, M. (2023). Kapalı Maraş Sorunu: 2021 Kısmi Açılım Girişimi, Birleşmiş Milletler’in Yaklaşımı ve Mülkiyet Sorunu Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Hukuk Mecmuası, 81(1), 227-260.
Toplam 57 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Siyasal İletişim |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 20 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 21 Sayı: 68 - Yeni Dünya Yeni Düzen: Küresel Sistemin Geleceğinde Türkiye |
Muhafazakar Düşünce Dergisi