Human-nature interaction has been ongoing since the existence of mankind. During this interaction, mankind has both been affected by nature and affected nature. Mankind has named the objects around him during this process. One of these namings is village names. Village names provide important information about the natural and human characteristics of a region. Thanks to village names, the geographical characteristics, settlement history, cultural heritage and social characteristics of the region are understood. While some village names are given according to physical geography elements such as topography, lithology, hydrography or biogeography, some village names are given according to human geography elements such as personal name, transportation, economic activity, tools and equipment. In the study, the names of 21 villages affiliated to the Hasankeyf district of Batman province were examined geographically. Hasankeyf and its immediate surroundings are located in the north of Mesopotamia, one of the first settlements in the world. The settlements are distributed on the syncline area in the south of the district with the Tigris Valley. Village names belonging to physical geography elements are more common in the district (57.2%). Village names related to human geography are less (42.8%). Accordingly, among the villages that take their names from physical geography features, hydrography ranks first with a rate of 1/3, while among the villages that take their names from human geography features, transportation-related village names rank first with a rate of 1/3.
İnsan-doğa etkileşimi insanoğlu var olduğundan beri devam etmektedir. Bu etkileşim sırasında insan hem doğadan etkilenmiş hem de doğayı etkilemiştir. İnsanoğlu, bu süreçte çevresindeki nesneleri adlandırmıştır. Bu adlandırmalardan biri de köy adlarıdır. Köy adları bir yörenin doğal ve beşeri özellikleri hakkında önemli bilgier vermektedir. Köy adları sayesinde yörenin coğrafi özellikleri, yerleşme tarihi, kültürel mirası ve toplumsal özellikleri anlaşılmaktadır. Bazı köy adları topoğrafya, litoloji, hidrografya veya biyocoğrafya gibi fiziki coğrafya unsurlarına göre verilirken, bazı köy adları ise kişi adı, ulaşım, ekonomik faaliyet, araç-gerçler gibi beşeri coğrafya unsurlarına göre verilmektedir. Çalışmada Batman ilinin Hasankeyf ilçesine bağlı 21 köyün adı coğrafi açıdan incelenmiştir. Hasankeyf ve yakın çevresi, dünyanın ilk yerleşim yerlerinden Mezopotamyanın kuzeyinde yer almaktadır. Yerleşmeler Dicle Vadisi ile ilçenin güneyindeki senklinal saha üzerinde dağılmıştır. İlçede fiziki coğrafya unsurlarına ait köy adları daha fazladır (%57,2). Beşeri coğrafya ile ilgili köy adları daha azdır (%42,8). Buna göre adını fiziki coğrafya özelliklerinden alan köyler içinde ilk sırada 1/3 oranı ile hidrografya yer alırken, adını beşeri coğrafya özelliklerinden alan köyler içinde ise ilk sırada yine 1/3 oranı ile ulaşım ile ilgili köy adları sıralanmaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Çevresel Antropoloji |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 27 Mayıs 2025 |
Gönderilme Tarihi | 30 Kasım 2024 |
Kabul Tarihi | 24 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 16 Sayı: 1 |
e-ISSN: 2459-0711
Mukaddime is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).