Öz
Age is an important factor in traditional dance in Turkey. In particular, the concept of dancing in a specific order depending on age, signifies certain value systems that vary from locality to locality. In these cases, biological age is transformed into a more fluid and dynamic concept by a discourse of the body, determined by the social structure. More specifically, during their life cycle, children, teenagers, adults and elderly people perform different tasks in traditional dance contexts. While the individual is presenting his/her own persona through dancing, he/she also illustrates the expectations of the position within the society to which he/she belongs. For this reason, age-related dance information, such as the expectations of skills within local dance cultures, the relationships between certain age groups, traditional forms of dancing, and the transmission of dance knowledge from generation to generation, facilitates an understanding of the social relationship between the individual and society. Therefore, to observe dancing longitudinally over time and across the generations is to provide us with important information that explains how and why traditional dance contexts are created. This paper will introduce age-related "male village chamber institutions" that continue to exist in Anatolia. The function of these institutions in traditional dance culture will be discussed using the example of Izmir-Bergama region, Kozluca village. Drawing on field research carried out in 2009, the paper includes qualitative description based on participatory observation and information obtained through oral history studies regarding the traditional dance environments organised by various age groups. It explores the relations between people in the different age groups, and in doing so it analyzes the relationship between individuals and society in traditional dance contexts in terms of age.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abrams, Dominic, and Hogg, Michael A. (1990). Social Identification, Self-Categorization and Social Influence. European Review of Social Psychology.
- Bozkurt, Veysel. (2009). Değişen Dünyada Sosyoloji (Sociology in a Changing World). Bursa: Ekin Basım Dağıtım.
- Bulut, Mustafa. (2017). Sivas İlbeyli Köy Odaları (Village Chambers of İlbeyli, Sivas) MUTAD, I(IV): 13-31.
- Dube, Shyama Charan. (1955, 2018). Indian Village. New York: Routledge.
- Edles, Laura Desfor. (2002). Cultural Sociology in Practice. Oxford: Blackwell Publishers.
- Eken Küçükaksoy, F. Merve and Beşiroğlu, Şehvar. (2013). "Kültürel Gösterim Biçimlerinde Müzikal Semboller: Kemaliye (Eğin)'de Geleneksel Evlenme Ritüelleri" (Musical Symbols in Cultural Performances: Traditional wedding rituals in Kemaliye (Eğin)). Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi, (8): 139-154.
- Geertz, Clifford. (1973). The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books.
- Oldenburg, Ray (1989). The Great Good Place: Cafes, Coffee Shops, Community Centers, Beauty Parlors, General Stores, Bars, Hangouts, and How They Get You Through the Day. New York: Paragon House.
- Özdemir, Nurettin (2005). Sosyal Değişme Sürecinde Geleneksel Toplumsal Dayanışma Biçimleri: Sıra Geceleri ve Barana Toplantıları (Traditional Forms of Social Solidarity in the Process of Social Change: Sıra Geceleri and Barana Meetings). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Özkan, Adem (2012). "Geçmişten Günümüze Konya İli Akören İlçesinde Bulunan Köy Odaları" (Village Chamber in the Akören District of Konya Province from the Past to the Present). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1), 1-4.
- Parekh, Bhikhu (2001). "Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory", Ethnicities, 1(1): 109-115. Retrieved from https://doi.org/10.1177/146879680100100112
- Rappaport, Roy Abraham. (1992) "Ritual" Folklore, Cultural Performances and Popular Entertainments, Ed. Bauman, Richard: pp. 249-260. Oxford: Oxford University Press.
- Rheingold, Howard. (1993). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. Massachusetts: Addison-Wesley.
- Shapiro, Ruth. (1977). Foundation for Sociology (Veysel Bozkurt, Trans.). Chicago: Rand McNally College Publishing Company.
- Soylu, Suat. (1999). "İşletmelerde Sosyal Kategorizasyon ve Sosyal Kimlik" ("Social Categorization and Social Identity in Businesses") Gruplararası İlişkiler ve Sosyal Kimlik Teorisi (Intergroup Relations and Social Identity Theory), Ed. Arkonaç, Sibel. İstanbul: Alfa Basım Dağıtım.
- Srinivas, Mysore Narasimhachar (Ed.) (1955). India's Villages. Bengal: West Bengal Government Press.
- Şavran, Temmuz Gönç. (2016b). "Sağlık, Hastalık ve Toplum" (Health, Illness, and Society), İnsan ve Toplum (Human and Society). Unit 7. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
- Tönnies, Ferdinand. (2001). Community and Society. (Trans. Cambridge University,) Cambridge: Cambridge University Press.
- Turkish Language Association. (n.d.). Türkçe sözlük [Turkish dictionary]. https://sozluk.gov.tr/
- Turner, John. (1985), Social Categorization and the Self Concept. Greenwich JT: JAT Press.
Öz
Türkiye'de geleneksel dansta yaş önemli bir unsurdur. Özellikle yaşa bağlı olarak belirli bir sırayla dans etme kavramı, yerel toplumlarda farklılık gösteren belirli değer sistemlerini ifade etmektedir. Bu durumlarda biyolojik bir gerçeği içeren yaş, dansçının değişen yaşına göre toplumsal yapının bedensel söyleminde akışkan ve dinamik bir forma dönüşür. Daha spesifik olarak, yaşam döngüleri boyunca çocuklar, gençler, yetişkinler ve yaşlılar geleneksel dans bağlamlarında farklı görevler yerine getirirler. Birey dans yoluyla kendi yolunu sunarken aynı zamanda ait olduğu toplumdaki konumun beklentilerini de ortaya koyar. Bu nedenle yerel dans kültürlerinde dans becerilerine ilişkin beklentiler, belirli yaş grupları arasındaki ilişkiler, geleneksel dans biçimleri veya dans bilgisinin nesiller arası aktarımı gibi yaşa bağlı dans bilgileri, birey ile kişi arasındaki sosyal ilişkinin anlaşılmasını kolaylaştırır. Bu nedenle, dansı zaman içinde ve dans nesilleri boyunca boylamsal olarak gözlemlemek, geleneksel dans bağlamlarının nasıl ve neden yaratıldığını açıklayan önemli bilgiler sağlar. Bu bildiride Anadolu'da varlığını sürdüren yaşa bağlı erkek köyü odası kurumları tanıtılacaktır. Bu kurumların geleneksel dans kültüründeki işlevi İzmir-Bergama bölgesi Kozluca köyü örneği üzerinden tartışılacaktır. Bu sunumda, 2009 yılında gerçekleştirilen saha araştırmasından yola çıkılarak, çeşitli yaş gruplarının düzenlediği geleneksel dans ortamlarına ilişkin, katılımcı gözleme dayalı nitel açıklamalar ve sözlü tarih çalışmalarından elde edilen bilgiler yer alacaktır. Bu makale farklı yaş gruplarındaki insanlar arasındaki ilişkileri araştıracaktır. Dolayısıyla geleneksel dans bağlamlarında birey ve toplum, yaş açısından analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abrams, Dominic, and Hogg, Michael A. (1990). Social Identification, Self-Categorization and Social Influence. European Review of Social Psychology.
- Bozkurt, Veysel. (2009). Değişen Dünyada Sosyoloji (Sociology in a Changing World). Bursa: Ekin Basım Dağıtım.
- Bulut, Mustafa. (2017). Sivas İlbeyli Köy Odaları (Village Chambers of İlbeyli, Sivas) MUTAD, I(IV): 13-31.
- Dube, Shyama Charan. (1955, 2018). Indian Village. New York: Routledge.
- Edles, Laura Desfor. (2002). Cultural Sociology in Practice. Oxford: Blackwell Publishers.
- Eken Küçükaksoy, F. Merve and Beşiroğlu, Şehvar. (2013). "Kültürel Gösterim Biçimlerinde Müzikal Semboller: Kemaliye (Eğin)'de Geleneksel Evlenme Ritüelleri" (Musical Symbols in Cultural Performances: Traditional wedding rituals in Kemaliye (Eğin)). Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi, (8): 139-154.
- Geertz, Clifford. (1973). The Interpretation of Cultures. New York: Basic Books.
- Oldenburg, Ray (1989). The Great Good Place: Cafes, Coffee Shops, Community Centers, Beauty Parlors, General Stores, Bars, Hangouts, and How They Get You Through the Day. New York: Paragon House.
- Özdemir, Nurettin (2005). Sosyal Değişme Sürecinde Geleneksel Toplumsal Dayanışma Biçimleri: Sıra Geceleri ve Barana Toplantıları (Traditional Forms of Social Solidarity in the Process of Social Change: Sıra Geceleri and Barana Meetings). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Özkan, Adem (2012). "Geçmişten Günümüze Konya İli Akören İlçesinde Bulunan Köy Odaları" (Village Chamber in the Akören District of Konya Province from the Past to the Present). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2012(1), 1-4.
- Parekh, Bhikhu (2001). "Rethinking Multiculturalism: Cultural Diversity and Political Theory", Ethnicities, 1(1): 109-115. Retrieved from https://doi.org/10.1177/146879680100100112
- Rappaport, Roy Abraham. (1992) "Ritual" Folklore, Cultural Performances and Popular Entertainments, Ed. Bauman, Richard: pp. 249-260. Oxford: Oxford University Press.
- Rheingold, Howard. (1993). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. Massachusetts: Addison-Wesley.
- Shapiro, Ruth. (1977). Foundation for Sociology (Veysel Bozkurt, Trans.). Chicago: Rand McNally College Publishing Company.
- Soylu, Suat. (1999). "İşletmelerde Sosyal Kategorizasyon ve Sosyal Kimlik" ("Social Categorization and Social Identity in Businesses") Gruplararası İlişkiler ve Sosyal Kimlik Teorisi (Intergroup Relations and Social Identity Theory), Ed. Arkonaç, Sibel. İstanbul: Alfa Basım Dağıtım.
- Srinivas, Mysore Narasimhachar (Ed.) (1955). India's Villages. Bengal: West Bengal Government Press.
- Şavran, Temmuz Gönç. (2016b). "Sağlık, Hastalık ve Toplum" (Health, Illness, and Society), İnsan ve Toplum (Human and Society). Unit 7. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
- Tönnies, Ferdinand. (2001). Community and Society. (Trans. Cambridge University,) Cambridge: Cambridge University Press.
- Turkish Language Association. (n.d.). Türkçe sözlük [Turkish dictionary]. https://sozluk.gov.tr/
- Turner, John. (1985), Social Categorization and the Self Concept. Greenwich JT: JAT Press.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Dans ve Koreografi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 21 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 |