Öz
21. yüzyılda bilim ve teknolojinin hızlı gelişimiyle beraber ortaya çıkan "Endüstri 4.0" kavramı, perakende mağazalarında da yenilikçi bir değişim başlatmıştır. Endüstri 4.0, sanayi devrimlerinin dördüncü aşaması olarak kabul edilen ve üretim süreçlerinde otomasyon, dijitalleşme ve veri alışverişini merkeze alan bir değişimdir. Bu yenilikçi değişimle birlikte, perakende mağaza mekanlarında kullanılan dijital teknolojiler de etkin bir şekilde rol oynamaya başlamış ve kullanılan interaktif teknolojik yeniliklerle görsel iletişim yöntemlerini de hızla değiştirmiştir. Özellikle son yıllarda teknolojinin hızla artması, mağazalarda kullanıcı kitlesine göre teknolojilerin yenilenmesini de beraberinde getirmiştir. Makale, Endüstri 4.0 teknolojilerinin moda perakende mağaza tasarımına entegrasyonunu ve dijitalleşmenin mekân deneyimi üzerindeki etkilerini literatüre kazandırarak, perakende sektöründe dijital dönüşümün önemini vurgulamayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Endüstri 4.0 kavramı, mekân deneyimi tasarımı ve moda perakende mağazalarındaki dijital teknolojilerin neler olduğu ulusal ve uluslararası literatürden taratılıp, Lefties Dijital Mağazasında kullanılan teknolojik yeniliklerin iç mekân deneyimi tasarımına etkileri, örnek olay tarama modeli kapsamında incelenmiş ve sahada gerçekleştirilen 5 günlük gözlem sürecinde günlük ortalama 150 müşteri gözlemlenmiştir. Bu süreçte, dijital teknolojilerin mekânsal deneyim üzerindeki etkileri detaylı olarak analiz edilip tablo şeklinde sunulmuştur. Araştırma bulguları, Endüstri 4.0 kapsamında güncellenen mağaza tasarımlarının mekân deneyimini iyileştirerek müşteri kitlesine daha etkili hitap ettiğini göstermiştir. Kullanılan teknolojilerin mekân içi etkileşimi artırdığı ve marka kimliğine katkı sağladığı belirlenmiştir. Ancak, bu yeniliklerin uygulanabilirliğinin yatırım maliyeti, mağaza büyüklüğü ve müşteri kitlesi gibi faktörlere bağlı olarak değiştiği sonucuna ulaşılmıştır
Anahtar Kelimeler
Endüstri 4.0 Moda Perakende Teknolojik Yenilikler Mekân Deneyimi Tasarımı Mekân Organizasyonu
Kaynakça
- Akaydın, H. (2007). Perakende Mağaza Atmosferinin Müşterilerin Satın Alma Kararı Üzerindeki Rolü: Eskişehir İlindeki Alışveriş Merkezi Müşterileri ile Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Aksaç, H. (2006). Mağazalar; Ürün-Satış-Mekân Etkileşimi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
- Beratoğlu, T., & Altuncu, D. (2024). İç Mekânda Kullanılan Teknik Tekstillerin Yenilikçi Üretim Yöntemlerine Endüstri 4.0 Çerçevesinden Genel Bir Bakış. YDÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 6(1), 29-49.
- Buhr, D. (2017). Social Innovation Policy for Industry 4.0, Good society – social democracy,Friedrich-EbertStiftung. http://www.feschina.org/en/publications/detail/social-innovation-industry-4.0-en.html
- Bulut, E., & Akçacı, T. (2017). Endüstri 4.0 ve İnovasyon Göstergeleri Kapsamında Türkiye Analizi. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(7), 55-77.
- Caboni, F. (2020). The use of Digital technology to reshape the retail store. International Journal of Business and Management. International Journal of Business and Management, 15(1), 149-156.
- Cezar, M. (1985). Tipik Yapılarıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem İmar Sistemi, Mimar Sinan Ün. Yay. 9, İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
- Colins Cobuild Essential Dictionary. (1995), Harper Collins Publishing.
- Çetinkaya, F. F., & Şener, E. (Ed.) (2020). Endüstri 4.0 Paradigması İşletme Fonksiyonlarının Dijital Dönüşümü. İstanbul: Efe Akademi.
- Din, R., & Wills, J. (2000). New retail. (No Title).
- Dinçer, Ö. (2005). Mimari Mekân Organizasyon Sürecinde Hem Yüzey Birleşim ve Entegrasyon Kavramlarının Analizi (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Drath, R., & Horch, A. (2014). Industrie 4.0: Hit or Hype. IEEE Industrial Electronics Magazine, 8(2), 56-58.
- Ersöz, F., & Çınar, Y. (2021). Veri madenciliği ve makine öğrenimi yaklaşımlarının karşılaştırılması: Tekstil sektöründe bir uygulama. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (29), 397-414.
- Ersun, N. (2008). Moda Perakende Sektöründe Tüketicilerin Hizmet Kalitesi Algılaması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Gülşen, İ., & Özdemir, Ş. (2018). Perakendecilikte Teknolojik Yenilikler ve Uygulamalar. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 103-138.
- Hermann, M., Pentek, T., & Otto, B. (2016). Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios. IEEE Computer Society, 49th Hawaii International Conference on System Sciences, 3928-3937.
- Lovelock, C., & Gummesson, E. (2004). Whither Services Marketing? In Search of a New Paradigm and Fresh Perspectives. Journal of Service Research, 7(1), 20-41.
- Timur, N., Varinli, İ., & Oyman, M. (2006). Perakendeciliğe Giriş, Edt: Sevgi Ayse Öztürk. Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.
- Özgüner, Z. (2022). Multidisipliner Yaklaşımlarla Endüstri 4.0.Mustafa Demirbilek (Ed.), Eklemeli İmalat Sistemlerinin Endüstri 4.0 Kapsamında Uygulamaları (s.121-139). İstanbul: Efe Akademi.
- Öztekin, M. (2018). Moda Markalarında Kurgusal Vitrin Tasarımı (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Öztekin, M. (2022). Kurumsal Bir Mekân Olarak Moda Mağazalarında Yenilikçi Yaklaşımlar ve Fijital Tasarım Modeli (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Petermans, A., & Van Cleempoel, K. (2009). Retail Design and the Experience Economy: Where Are We (Going)? Design Principles and Practices: An International Journal, 3(1), 171-180.
- Qin, J., Liu, Y., & Grosvenor, R. (2016). A categorical framework of manufacturing for industry 4.0 and beyond. Procedia cirp, 52, 173-178.
- Tuğsal, T. (2014). Modern Perakendecilik ve Mağaza Yönetimi. Gazi Kitabevi, Ankara.
- Uçar, D. (2019). Stratejik Bir Arayüz Olarak Mekân: Perakende Alanlarında Deneyim Tasarımı ve Yeni Yaklaşımlar (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
- URL-1: https://www.lefties.com/tr/page/aboutus.html Erişim tarihi: 01/06/2024, saat:11.00.
- URL-2: https://vogue.com.tr/advertorial/inditex-grup-markasi-lefties-fiziki-ve-online-magaza-acilisiyla-ilk-kez-turkiyede Erişim tarihi: 20/06/2024, saat:12.00.
Öz
In the 21st century, the concept of ‘Industry 4.0’, which emerged with the rapid development of science and technology, has initiated an innovative change in retail stores. Industry 4.0 is a change that is accepted as the fourth stage of industrial revolutions and centres on automation, digitalisation and data exchange in production processes. With this innovative change, digital technologies used in retail store spaces have also started to play an active role and have rapidly changed visual communication methods with interactive technological innovations. Especially in recent years, the rapid increase in technology has brought along the renewal of technologies according to the user base in stores. The article aims to emphasise the importance of digital transformation in the retail sector by bringing the integration of Industry 4.0 technologies into fashion retail store design and the effects of digitalisation on the experience of space. In this context, the concept of Industry 4.0, space experience design and digital technologies in fashion retail stores were scanned from national and international literature, and the effects of technological innovations used in Lefties Digital Store on interior experience design were examined within the scope of the case study survey model, and an average of 150 customers were observed daily during the 5-day observation period in the field. In this process, the effects of digital technologies on the spatial experience were analysed in detail and presented in tabular form. The research findings show that the store designs updated within the scope of Industry 4.0 improve the spatial experience and appeal to the customer base more effectively. It has been determined that the technologies used increase the interaction within the space and contribute to brand identity.
Anahtar Kelimeler
Industry 4.0 Fashion Retail Technological Innovations Spatial Experience Design Spatial Organization
Kaynakça
- Akaydın, H. (2007). Perakende Mağaza Atmosferinin Müşterilerin Satın Alma Kararı Üzerindeki Rolü: Eskişehir İlindeki Alışveriş Merkezi Müşterileri ile Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Aksaç, H. (2006). Mağazalar; Ürün-Satış-Mekân Etkileşimi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
- Beratoğlu, T., & Altuncu, D. (2024). İç Mekânda Kullanılan Teknik Tekstillerin Yenilikçi Üretim Yöntemlerine Endüstri 4.0 Çerçevesinden Genel Bir Bakış. YDÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 6(1), 29-49.
- Buhr, D. (2017). Social Innovation Policy for Industry 4.0, Good society – social democracy,Friedrich-EbertStiftung. http://www.feschina.org/en/publications/detail/social-innovation-industry-4.0-en.html
- Bulut, E., & Akçacı, T. (2017). Endüstri 4.0 ve İnovasyon Göstergeleri Kapsamında Türkiye Analizi. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(7), 55-77.
- Caboni, F. (2020). The use of Digital technology to reshape the retail store. International Journal of Business and Management. International Journal of Business and Management, 15(1), 149-156.
- Cezar, M. (1985). Tipik Yapılarıyla Osmanlı Şehirciliğinde Çarşı ve Klasik Dönem İmar Sistemi, Mimar Sinan Ün. Yay. 9, İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
- Colins Cobuild Essential Dictionary. (1995), Harper Collins Publishing.
- Çetinkaya, F. F., & Şener, E. (Ed.) (2020). Endüstri 4.0 Paradigması İşletme Fonksiyonlarının Dijital Dönüşümü. İstanbul: Efe Akademi.
- Din, R., & Wills, J. (2000). New retail. (No Title).
- Dinçer, Ö. (2005). Mimari Mekân Organizasyon Sürecinde Hem Yüzey Birleşim ve Entegrasyon Kavramlarının Analizi (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Drath, R., & Horch, A. (2014). Industrie 4.0: Hit or Hype. IEEE Industrial Electronics Magazine, 8(2), 56-58.
- Ersöz, F., & Çınar, Y. (2021). Veri madenciliği ve makine öğrenimi yaklaşımlarının karşılaştırılması: Tekstil sektöründe bir uygulama. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (29), 397-414.
- Ersun, N. (2008). Moda Perakende Sektöründe Tüketicilerin Hizmet Kalitesi Algılaması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Gülşen, İ., & Özdemir, Ş. (2018). Perakendecilikte Teknolojik Yenilikler ve Uygulamalar. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 4(1), 103-138.
- Hermann, M., Pentek, T., & Otto, B. (2016). Design Principles for Industrie 4.0 Scenarios. IEEE Computer Society, 49th Hawaii International Conference on System Sciences, 3928-3937.
- Lovelock, C., & Gummesson, E. (2004). Whither Services Marketing? In Search of a New Paradigm and Fresh Perspectives. Journal of Service Research, 7(1), 20-41.
- Timur, N., Varinli, İ., & Oyman, M. (2006). Perakendeciliğe Giriş, Edt: Sevgi Ayse Öztürk. Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir.
- Özgüner, Z. (2022). Multidisipliner Yaklaşımlarla Endüstri 4.0.Mustafa Demirbilek (Ed.), Eklemeli İmalat Sistemlerinin Endüstri 4.0 Kapsamında Uygulamaları (s.121-139). İstanbul: Efe Akademi.
- Öztekin, M. (2018). Moda Markalarında Kurgusal Vitrin Tasarımı (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Öztekin, M. (2022). Kurumsal Bir Mekân Olarak Moda Mağazalarında Yenilikçi Yaklaşımlar ve Fijital Tasarım Modeli (Doktora Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Petermans, A., & Van Cleempoel, K. (2009). Retail Design and the Experience Economy: Where Are We (Going)? Design Principles and Practices: An International Journal, 3(1), 171-180.
- Qin, J., Liu, Y., & Grosvenor, R. (2016). A categorical framework of manufacturing for industry 4.0 and beyond. Procedia cirp, 52, 173-178.
- Tuğsal, T. (2014). Modern Perakendecilik ve Mağaza Yönetimi. Gazi Kitabevi, Ankara.
- Uçar, D. (2019). Stratejik Bir Arayüz Olarak Mekân: Perakende Alanlarında Deneyim Tasarımı ve Yeni Yaklaşımlar (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir.
- URL-1: https://www.lefties.com/tr/page/aboutus.html Erişim tarihi: 01/06/2024, saat:11.00.
- URL-2: https://vogue.com.tr/advertorial/inditex-grup-markasi-lefties-fiziki-ve-online-magaza-acilisiyla-ilk-kez-turkiyede Erişim tarihi: 20/06/2024, saat:12.00.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İç Mimarlık |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 17 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 10 Sayı: 1 |
