Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Özel Eğitim Öğretmenlerinin BİT Tutumları, Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ve Üretken Yapay Zekâ Okuryazarlıklarının İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 231 - 257, 30.06.2025

Barış Azizoğlu , Recep Çakır

Öz

Özel eğitimde dijital teknolojiler ve üretken yapay zekâ uygulamaları, özel eğitim öğretmenlerinin öğretim süreçlerini destekleyen önemli araçlar haline gelmiş ve özel gereksinimli bireylerin bireysel farklılıklarına uygun öğrenme ortamları sunma açısından da önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu bağlamda gerçekleştirilen araştırma, özel eğitim öğretmenlerinin bilgi ve iletişim teknolojilerine (BİT) yönelik tutumlarını, dijital materyal tasarımı yeterliklerini ve üretken yapay zekâ okuryazarlıklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile desenlenmiştir. 2024-2025 eğitim-öğretim yılında görev yapan 308 özel eğitim öğretmeni araştırmanın örneklem grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak BİT Tutumları Ölçeği, Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ölçeği ve Üretken Yapay Zekâ Okuryazarlığı Ölçeğinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre özel eğitim öğretmenlerinin BİT’e yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Dijital materyal tasarımı yeterlikleri ve üretken yapay zekâ okuryazarlıkları ise orta düzeydedir. Cinsiyet, eğitim durumu, meslekte çalışma yılı ve günlük internet kullanımı gibi değişkenler genel anlamda anlamlı bir fark ortaya çıkarmamıştır. Ancak, meslekte 0-5 yıl deneyime sahip öğretmenlerin dijital materyal tasarımı yeterliklerinde ve üretken yapay zekâ okuryazarlıklarında daha yüksek puan aldıkları gözlenmiştir. Değişkenler arasında anlamlı ve pozitif yönlü ilişkiler bulunmuş, regresyon analizleri ise özel eğitim öğretmenlerinin BİT’e yönelik tutumlarının, dijital materyal tasarımı yeterlikleri ve üretken yapay zekâ okuryazarlıkları tarafından anlamlı bir şekilde yordandığını göstermiştir. Bu sonuçlar, özel eğitim öğretmenlerinin mesleki gelişim süreçlerinde BİT ve dijital yeterliklerin geliştirilmesine yönelik hizmet içi eğitimlerin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca üretken yapay zekâ okuryazarlığı açısından özel eğitim öğretmenlerinin farkındalık seviyesi yüksek seviyedeyken kullanım açısından ise düşük seviyede olması öğretmenlere öğretim süreçlerinde bu araçları etkili kullanmalarına yönelik eğitimlerin düzenlenmesini zorunlu kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim öğretmenleri Bit tutumları Dijital materyal tasarımı yeterliği Üretken yapay zekâ okuryazarlığı

Kaynakça

  • Akkol, S. & Balkan, Z. E. (2024). Yapay zekânın ilkokul öğretmenleri tarafından kullanımı: 50 öğretmen üzerinde uygulama. Social Sciences Studies Journal (Sssjournal), 10(10), 1754-1770.
  • Aksal, F. A. & Gazi, Z. A. (2015). Examination on ICT integration into special education schools for developing countries. Turkish Online Journal of Educational Technology, 14(3), 70-72.
  • Arslan, S., Bulut Özek, M., & Türel, Y. K. (2023). The relation between Web 2.0 rapid content development self-efficiency and professional burnout of special education teachers. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 11(1), 14-24.
  • Arslankara, V. B., & Usta, E. (2024). Generative artificial intelligence as a lifelong learning self efficacy: usage and competence scale. Journal of Teacher Education and Lifelong Learning, 6(2), 288-302. https://doi.org/10.51535/tell.1489304
  • Aslan, C. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknolojilere yönelik tutumları. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 102-120. https://doi.org/10.17943/etku.319972
  • Aydın, M. K., & Semerci, A. (2017). Öğretmenlerin bit tutumları ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 155-176.
  • Bahceci, B. (2019). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin yardımcı teknolojilere yönelik tutumlarının ve bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Banaz, E., & Demirel, O. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ okuryazarlıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 60, 1516-1529. https://doi.org/10.53444/deubefd.1461048
  • Bayrakdar, U., & Çuhadar, C. (2015). İşitme engelliler okullarında bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretim amaçlı kullanımının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2).
  • Birişçi, S., Kul, Ü., Aksu, Z., Akaslan, D., & Çelik, S. (2018). Web 2.0 hızlı içerik geliştirme öz-yeterlik inancı belirlemeye yönelik ölçek (W2ÖYİÖ) geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 187-208.
  • Bozkurt, A. (2023). ChatGPT, üretken yapay zekâ ve algoritmik paradigma değişikliği. Alanyazın, 4(1), 63-72. https://doi.org/10.59320/alanyazin.1283282
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Cebeci, Ö., & Yenen, E. T. (2022). Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan bireylerde becerileri öğretiminde bilgi ve iletişim teknolojilerin kullanımı. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-18. https://doi.org/10.46762/mamulebd.1094089
  • Çağıltay, K., Çakır, H., Karasu, N., İslim, Ö. F., & Çiçek, F. (2019). Use of educational technology in special education: Perceptions of teachers. Participatory Educational Research, 6(2), 189-205. https://doi.org/10.17275/per.19.21.6.2
  • Çiftçi, A. (2024). ICT’s role in supporting students with SEND: insights from primary mainstream classrooms in England. European Journal of Special Needs Education, 1–16. https://doi.org/10.1080/08856257.2024.2437903
  • Dalbudak, İ., & Yiğit, Ş. (2021). Technology use attitudes of teachers in the field of special education. Propósitos y Representaciones, 9(SPE2), e1014. https://doi.org/10.20511/pyr2021.v9nSPE2.1014
  • Dumlu, B. Ö., Gezer, E., & Yıldız, B. (2024). Eşitsizlik konusunda chatgpt ile hazırlanan ders planlarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 337-358. https://doi.org/10.37217/tebd.1338959
  • Ermiş, U. F. (2021). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri öz yeterlilik algılarının incelenmesi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Eryılmaz, S. (2018). Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojileri yeterliliklerinin belirlenmesi: Gazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 37-49. https://doi.org/10.17755/esosder.310987
  • Feng, L., & Sass, T. R. (2013). What makes special-education teachers special? Teacher training and achievement of students with disabilities. Economics of Education Review, 36, 122-134.
  • Göçen Kabaran, G. (2020). Dijital materyal tasarımına yönelik bir hizmet içi eğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi [Doktora tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Göçen Kabaran, G., & Uşun, S. (2021). Dijital materyal tasarımı yeterlikleri ölçeği (DMTYÖ): Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(2), 281-307. https://doi.org/10.17943/etku.864296
  • Gökçearslan, Ş., Durak, H., Günbatar, M. S., Atman Uslu, N., & Elçi, A. N. (2024). Generative Artificial Intelligence (GenAI) literacy scale: Validity and reliability. 4th International Conference on Scientific and Academic Research (pp. 1-8). Konya, Türkiye.
  • Gümüş, M. M., Çakır, R., Korkmaz, O., & Uğur Erdoğmuş, F. (2021). Analysis of IT acceptance levels, ICT attitudes, and individual innovation levels of special education teachers and their opinions. International Journal of Technology in Education, 4(3), 553-588. https://doi.org/10.46328/ijte.87
  • Günşen, M. O. (2023). Özel eğitim öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterliklerinin belirlenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(5), 74-91. https://doi.org/10.19160/eijer.1334393
  • Habib, H., & Janae, J. (2024). Breaking barriers: How AI is transforming special education classrooms. Bulletin of Engineering Science and Technology, 1(02), 86-108.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
  • Haleem, A., Javaid, M., Qadri, M. A., & Suman, R. (2022). Understanding the role of digital technologies in education: A review. Sustainable Operations and Computers, 3, 275–285. https://doi. org/10.1016/j.susoc.2022.05.004
  • Hew, K. F., & Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research and Development, 55(3), 223-252. https://doi.org/10.1007/s11423-006-9022-5
  • Holmes, W., Persson, J., Chounta, I. A., Wasson, B., & Dimitrova, V. (2022). Artificial intelligence and education: A critical view through the lens of human rights, democracy and the rule of law. Council of Europe. https://rm.coe.int/artificial-intelligence-and-education-a-critical-view-through-the-lens/1680a886bd
  • Hong, J., Liu, W., & Zhang, Q. (2024). Closing the digital divide: The impact of teachers’ ICT use on student achievement in China. Journal of Comparative Economics, 52(3), 697-713.
  • Jadán-Guerrero, J., Tamayo-Narvaez, K., Méndez, E., & Valenzuela, M. (2024). Adaptive learning environments: Integrating artificial intelligence for special education advances. In C. Stephanidis, M. Antona, S. Ntoa, & G. Salvendy (Eds.), HCI International 2024 Posters. HCII 2024. Communications in Computer and Information Science (Vol. 2117, pp. 86–94). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-61953-3_10
  • Kalyuga, S., & Liu, T. C. (2015). Guest editorial: Managing cognitive load in technology-based learning environments. Educational Technology & Society, 18(4), 1–8. https://www.jstor.org/stable/jeductechsoci.18.4.1?seq=1
  • Karademir, T. (2018). Teknolojinin benimsenmesine ekolojik bir yaklaşım: Sürdürülebilir bir dijital öğretim materyali geliştirme ekosistemi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Korkeaniemi, A., Lindfors, E., & Kiviranta, L. (2025). Teaching technology to young learners: Teachers’ individual competencies. International Journal of Technology and Design Education, 1-21. https://doi.org/10.1007/s10798-025-09973-2
  • Kosatka, D., Cerny, M., & Kosatkova, M. (2025). The Crisis of Knowledge as a Background for a Pedeutological Approach: Construction and Orientation in Information Environment. European Education, 1–18. https://doi.org/10.1080/10564934.2025.2490502
  • Miliazim-Memet, N., & Şentürk, Ş. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknoloji kullanımına ilişkin tutumları. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(10), 221-230.
  • Molnár, G., & Nagy, E. (2025). Current issues in effective learning: Methodological and technological challenges and opportunities based on modern ICT and artificial intelligence. In M. Turčáni (Ed.), 15th International Scientific Conference on Distance Learning in Applied Informatics. DiVAI 2024. EAI/Springer Innovations in Communication and Computing (pp. 1–11). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-81261-3_1
  • Murphy, C., & Beggs, J. (2003). Primary pupils’ and teachers’ use of computers at home and school. British Journal of Educational Technology, 34(1), 79-83. Nartgün, Z., & Kennedy, E. (2024). Artificial Intelligence (AI) and education: Contributions, opportunities, and challenges. Political Economy and Management of Education, 5(2), 24-46.
  • Niess, M. (Ed.). (2016). Handbook of research on transforming mathematics teacher education in the digital age. IGI Global.
  • Rakap, S. (2024). Chatting with GPT: Enhancing individualized education program goal development for novice special education teachers. Journal of Special Education Technology, 39(3), 339-348. https://doi.org/10.1177/01626434231211295
  • Ribeiro, J., & Moreira, A. (2010). ICT training for special education frontline professionals: A perspective from students of a master’s degree on special education. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 5(2010).
  • Roblyer, M. D. (2008). Virtual schools: Redefining “A place called school”. In J. Voogt & G. Knezek (Eds.), International handbook of information technology in primary and secondary education (Vol. 20, pp. 815-834). Springer. https://doi.org/10.1007/978-0-387-73315-9_40
  • Salleh, S. M., & Laxman, K. (2014). Investigating the factors influencing teachers’ use of ICT in teaching in Bruneian secondary schools. Education and Information Technologies, 19(4), 747-762. https://doi.org/10.1007/S10639-013-9251-2
  • Saygıner, Ş., & Laçin, E. (2024). Teknoloji destekli eğitsel etkinliklerin özel eğitim öğretmenlerinin dijital yeterlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 26-39. https://doi.org/10.56677/mkuefder.1532760
  • Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
  • Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanımına yönelik algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(106), 845–856. https://doi.org/10.5281/zenodo.11113077
  • Taşlıbeyaz, E., & Karaman, S. (2015). Who should teach in lecture videos? Expert, instructor or a good speaker. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 422-433. https://doi.org/10.17121/Ressjournal.319
  • van den Berg, G., & du Plessis, E. (2023). Chatgpt and generative aı: possibilities for ıts contribution to lesson planning, critical thinking and openness in teacher education. Education Sciences, 13(10), 998. https://doi.org/10.3390/educsci13100998
  • Wang, B., Rau, P. L. P., & Yuan, T. (2023). Measuring user competence in using artificial intelligence: Validity and reliability of artificial intelligence literacy scale. Behaviour & Information Technology, 42(9), 1324-1337. https://doi.org/10.1080/0144929X.2022.2072768
  • Yavuz, M., Özkaral, T., & Yıldız, D. (2015). Uluslararası raporlarda öğretmen yeterlikleri ve öğretmen eğitimi. SDU International Journal of Educational Studies, 2(2), 60-71.
  • Yavuz-Konokman, G. (2019). Dijital öğretim teknolojilerinin hazırlanması ve eğitsel ortamlarda kullanımı: Dijital öyküleme ve dijital kavram haritası. In T. Yanpar-Yelken (Ed.), Öğretim teknolojileri (ss. 65-98). Anı Yayıncılık.
  • Zwart, D. P., Van Luit, J. E., Noroozi, O., & Goei, S. L. (2017). The effects of digital learning material on students' mathematics learning in vocational education. Cogent Education, 4(1), 1313581. https://doi.org/10.1080/2331186x.2017.1313581

Examination of Special Education Teachers' ICT Attitudes, Digital Material Design Competencies, and Generative Artificial Intelligence Literacy

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 231 - 257, 30.06.2025

Barış Azizoğlu , Recep Çakır

Öz

In the field of special education, digital technologies and generative artificial intelligence (AI) applications have become significant tools supporting the instructional processes of special education teachers, while also offering substantial advantages in creating learning environments tailored to the individual needs of students with special needs. In this context, the present study aims to examine special education teachers’ attitudes toward information and communication technologies (ICT), their competencies in digital material design, and their literacy in generative AI. The study was designed using the correlational survey model, one of the quantitative research methods. The sample consists of 308 special education teachers serving in the 2024–2025 academic year. The data were collected using the Teachers’ ICT Attitudes Scale, the Digital Material Design Competencies Scale, and the Generative Artificial Intelligence (GenAI) Literacy Scale. According to the findings, teachers demonstrated a high level of positive attitude toward ICT. However, their competencies in digital material design and generative AI literacy were found to be at a moderate level. Variables such as gender, educational background, years of professional experience, and daily internet use did not lead to statistically significant differences overall. Nevertheless, teachers with 0–5 years of experience scored higher in digital material design and generative AI literacy. Significant and positive correlations were observed among the variables, and regression analyses revealed that ICT attitudes were significantly predicted by digital material design competencies and generative AI literacy. These results emphasize the importance of in-service training focused on ICT and digital competencies in the professional development of special education teachers. In addition, the fact that special education teachers' awareness levels in terms of productive artificial intelligence literacy are high but low in terms of use makes it necessary to organize training for teachers to use these tools effectively in their teaching processes.

Anahtar Kelimeler

Special education teachers ICT attitudes Digital material design competencies Generative artificial intelligence literacy

Kaynakça

  • Akkol, S. & Balkan, Z. E. (2024). Yapay zekânın ilkokul öğretmenleri tarafından kullanımı: 50 öğretmen üzerinde uygulama. Social Sciences Studies Journal (Sssjournal), 10(10), 1754-1770.
  • Aksal, F. A. & Gazi, Z. A. (2015). Examination on ICT integration into special education schools for developing countries. Turkish Online Journal of Educational Technology, 14(3), 70-72.
  • Arslan, S., Bulut Özek, M., & Türel, Y. K. (2023). The relation between Web 2.0 rapid content development self-efficiency and professional burnout of special education teachers. Malaysian Online Journal of Educational Technology, 11(1), 14-24.
  • Arslankara, V. B., & Usta, E. (2024). Generative artificial intelligence as a lifelong learning self efficacy: usage and competence scale. Journal of Teacher Education and Lifelong Learning, 6(2), 288-302. https://doi.org/10.51535/tell.1489304
  • Aslan, C. (2018). Özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknolojilere yönelik tutumları. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 102-120. https://doi.org/10.17943/etku.319972
  • Aydın, M. K., & Semerci, A. (2017). Öğretmenlerin bit tutumları ölçeğinin geliştirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 46(213), 155-176.
  • Bahceci, B. (2019). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin yardımcı teknolojilere yönelik tutumlarının ve bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Banaz, E., & Demirel, O. (2024). Türkçe öğretmen adaylarının yapay zekâ okuryazarlıklarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 60, 1516-1529. https://doi.org/10.53444/deubefd.1461048
  • Bayrakdar, U., & Çuhadar, C. (2015). İşitme engelliler okullarında bilgi ve iletişim teknolojilerinin öğretim amaçlı kullanımının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2).
  • Birişçi, S., Kul, Ü., Aksu, Z., Akaslan, D., & Çelik, S. (2018). Web 2.0 hızlı içerik geliştirme öz-yeterlik inancı belirlemeye yönelik ölçek (W2ÖYİÖ) geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 187-208.
  • Bozkurt, A. (2023). ChatGPT, üretken yapay zekâ ve algoritmik paradigma değişikliği. Alanyazın, 4(1), 63-72. https://doi.org/10.59320/alanyazin.1283282
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Cebeci, Ö., & Yenen, E. T. (2022). Otizm spektrum bozukluğu tanısı alan bireylerde becerileri öğretiminde bilgi ve iletişim teknolojilerin kullanımı. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 1-18. https://doi.org/10.46762/mamulebd.1094089
  • Çağıltay, K., Çakır, H., Karasu, N., İslim, Ö. F., & Çiçek, F. (2019). Use of educational technology in special education: Perceptions of teachers. Participatory Educational Research, 6(2), 189-205. https://doi.org/10.17275/per.19.21.6.2
  • Çiftçi, A. (2024). ICT’s role in supporting students with SEND: insights from primary mainstream classrooms in England. European Journal of Special Needs Education, 1–16. https://doi.org/10.1080/08856257.2024.2437903
  • Dalbudak, İ., & Yiğit, Ş. (2021). Technology use attitudes of teachers in the field of special education. Propósitos y Representaciones, 9(SPE2), e1014. https://doi.org/10.20511/pyr2021.v9nSPE2.1014
  • Dumlu, B. Ö., Gezer, E., & Yıldız, B. (2024). Eşitsizlik konusunda chatgpt ile hazırlanan ders planlarının incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(1), 337-358. https://doi.org/10.37217/tebd.1338959
  • Ermiş, U. F. (2021). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri öz yeterlilik algılarının incelenmesi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
  • Eryılmaz, S. (2018). Öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojileri yeterliliklerinin belirlenmesi: Gazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 37-49. https://doi.org/10.17755/esosder.310987
  • Feng, L., & Sass, T. R. (2013). What makes special-education teachers special? Teacher training and achievement of students with disabilities. Economics of Education Review, 36, 122-134.
  • Göçen Kabaran, G. (2020). Dijital materyal tasarımına yönelik bir hizmet içi eğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi [Doktora tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Göçen Kabaran, G., & Uşun, S. (2021). Dijital materyal tasarımı yeterlikleri ölçeği (DMTYÖ): Bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 11(2), 281-307. https://doi.org/10.17943/etku.864296
  • Gökçearslan, Ş., Durak, H., Günbatar, M. S., Atman Uslu, N., & Elçi, A. N. (2024). Generative Artificial Intelligence (GenAI) literacy scale: Validity and reliability. 4th International Conference on Scientific and Academic Research (pp. 1-8). Konya, Türkiye.
  • Gümüş, M. M., Çakır, R., Korkmaz, O., & Uğur Erdoğmuş, F. (2021). Analysis of IT acceptance levels, ICT attitudes, and individual innovation levels of special education teachers and their opinions. International Journal of Technology in Education, 4(3), 553-588. https://doi.org/10.46328/ijte.87
  • Günşen, M. O. (2023). Özel eğitim öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterliklerinin belirlenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(5), 74-91. https://doi.org/10.19160/eijer.1334393
  • Habib, H., & Janae, J. (2024). Breaking barriers: How AI is transforming special education classrooms. Bulletin of Engineering Science and Technology, 1(02), 86-108.
  • Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
  • Haleem, A., Javaid, M., Qadri, M. A., & Suman, R. (2022). Understanding the role of digital technologies in education: A review. Sustainable Operations and Computers, 3, 275–285. https://doi. org/10.1016/j.susoc.2022.05.004
  • Hew, K. F., & Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning: Current knowledge gaps and recommendations for future research. Educational Technology Research and Development, 55(3), 223-252. https://doi.org/10.1007/s11423-006-9022-5
  • Holmes, W., Persson, J., Chounta, I. A., Wasson, B., & Dimitrova, V. (2022). Artificial intelligence and education: A critical view through the lens of human rights, democracy and the rule of law. Council of Europe. https://rm.coe.int/artificial-intelligence-and-education-a-critical-view-through-the-lens/1680a886bd
  • Hong, J., Liu, W., & Zhang, Q. (2024). Closing the digital divide: The impact of teachers’ ICT use on student achievement in China. Journal of Comparative Economics, 52(3), 697-713.
  • Jadán-Guerrero, J., Tamayo-Narvaez, K., Méndez, E., & Valenzuela, M. (2024). Adaptive learning environments: Integrating artificial intelligence for special education advances. In C. Stephanidis, M. Antona, S. Ntoa, & G. Salvendy (Eds.), HCI International 2024 Posters. HCII 2024. Communications in Computer and Information Science (Vol. 2117, pp. 86–94). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-61953-3_10
  • Kalyuga, S., & Liu, T. C. (2015). Guest editorial: Managing cognitive load in technology-based learning environments. Educational Technology & Society, 18(4), 1–8. https://www.jstor.org/stable/jeductechsoci.18.4.1?seq=1
  • Karademir, T. (2018). Teknolojinin benimsenmesine ekolojik bir yaklaşım: Sürdürülebilir bir dijital öğretim materyali geliştirme ekosistemi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
  • Korkeaniemi, A., Lindfors, E., & Kiviranta, L. (2025). Teaching technology to young learners: Teachers’ individual competencies. International Journal of Technology and Design Education, 1-21. https://doi.org/10.1007/s10798-025-09973-2
  • Kosatka, D., Cerny, M., & Kosatkova, M. (2025). The Crisis of Knowledge as a Background for a Pedeutological Approach: Construction and Orientation in Information Environment. European Education, 1–18. https://doi.org/10.1080/10564934.2025.2490502
  • Miliazim-Memet, N., & Şentürk, Ş. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin yardımcı teknoloji kullanımına ilişkin tutumları. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(10), 221-230.
  • Molnár, G., & Nagy, E. (2025). Current issues in effective learning: Methodological and technological challenges and opportunities based on modern ICT and artificial intelligence. In M. Turčáni (Ed.), 15th International Scientific Conference on Distance Learning in Applied Informatics. DiVAI 2024. EAI/Springer Innovations in Communication and Computing (pp. 1–11). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-81261-3_1
  • Murphy, C., & Beggs, J. (2003). Primary pupils’ and teachers’ use of computers at home and school. British Journal of Educational Technology, 34(1), 79-83. Nartgün, Z., & Kennedy, E. (2024). Artificial Intelligence (AI) and education: Contributions, opportunities, and challenges. Political Economy and Management of Education, 5(2), 24-46.
  • Niess, M. (Ed.). (2016). Handbook of research on transforming mathematics teacher education in the digital age. IGI Global.
  • Rakap, S. (2024). Chatting with GPT: Enhancing individualized education program goal development for novice special education teachers. Journal of Special Education Technology, 39(3), 339-348. https://doi.org/10.1177/01626434231211295
  • Ribeiro, J., & Moreira, A. (2010). ICT training for special education frontline professionals: A perspective from students of a master’s degree on special education. International Journal of Emerging Technologies in Learning, 5(2010).
  • Roblyer, M. D. (2008). Virtual schools: Redefining “A place called school”. In J. Voogt & G. Knezek (Eds.), International handbook of information technology in primary and secondary education (Vol. 20, pp. 815-834). Springer. https://doi.org/10.1007/978-0-387-73315-9_40
  • Salleh, S. M., & Laxman, K. (2014). Investigating the factors influencing teachers’ use of ICT in teaching in Bruneian secondary schools. Education and Information Technologies, 19(4), 747-762. https://doi.org/10.1007/S10639-013-9251-2
  • Saygıner, Ş., & Laçin, E. (2024). Teknoloji destekli eğitsel etkinliklerin özel eğitim öğretmenlerinin dijital yeterlik düzeylerine etkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 26-39. https://doi.org/10.56677/mkuefder.1532760
  • Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
  • Seyrek, M., Yıldız, S., Emeksiz, H., Şahin, A., & Türkmen, M. T. (2024). Öğretmenlerin eğitimde yapay zekâ kullanımına yönelik algıları. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(106), 845–856. https://doi.org/10.5281/zenodo.11113077
  • Taşlıbeyaz, E., & Karaman, S. (2015). Who should teach in lecture videos? Expert, instructor or a good speaker. Route Educational and Social Science Journal, 2(2), 422-433. https://doi.org/10.17121/Ressjournal.319
  • van den Berg, G., & du Plessis, E. (2023). Chatgpt and generative aı: possibilities for ıts contribution to lesson planning, critical thinking and openness in teacher education. Education Sciences, 13(10), 998. https://doi.org/10.3390/educsci13100998
  • Wang, B., Rau, P. L. P., & Yuan, T. (2023). Measuring user competence in using artificial intelligence: Validity and reliability of artificial intelligence literacy scale. Behaviour & Information Technology, 42(9), 1324-1337. https://doi.org/10.1080/0144929X.2022.2072768
  • Yavuz, M., Özkaral, T., & Yıldız, D. (2015). Uluslararası raporlarda öğretmen yeterlikleri ve öğretmen eğitimi. SDU International Journal of Educational Studies, 2(2), 60-71.
  • Yavuz-Konokman, G. (2019). Dijital öğretim teknolojilerinin hazırlanması ve eğitsel ortamlarda kullanımı: Dijital öyküleme ve dijital kavram haritası. In T. Yanpar-Yelken (Ed.), Öğretim teknolojileri (ss. 65-98). Anı Yayıncılık.
  • Zwart, D. P., Van Luit, J. E., Noroozi, O., & Goei, S. L. (2017). The effects of digital learning material on students' mathematics learning in vocational education. Cogent Education, 4(1), 1313581. https://doi.org/10.1080/2331186x.2017.1313581
Toplam 54 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sosyal ve Beşeri Bilimler Eğitimi (Ekonomi, İşletme ve Yönetim Hariç), Alan Eğitimleri (Diğer)
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Barış Azizoğlu 0009-0008-2511-7340

Recep Çakır 0000-0002-2641-5007

Erken Görünüm Tarihi 26 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 24 Nisan 2025
Kabul Tarihi 23 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Azizoğlu, B., & Çakır, R. (2025). Özel Eğitim Öğretmenlerinin BİT Tutumları, Dijital Materyal Tasarımı Yeterlikleri Ve Üretken Yapay Zekâ Okuryazarlıklarının İncelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 231-257.
 Kapak Resmi İndir

17775

Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Non Commercial 4.0 International License.