Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 1116 - 1125, 15.07.2025

Ali Sevinç

https://doi.org/10.28948/ngumuh.1639542

Öz

Araştırma‐Geliştirme (Ar‐Ge) harcamalarına ayrılan pay ülkenin gelişmişliği ve kalkınmışlığının önemli bir ölçüsüdür. Türkiye’de Ar-Ge harcamalarının gayri safi milli hasılaya oranı son on yılda düzenli artış göstermiştir. Ülkenin beş yıllık kalkınma planında, teknoloji geliştirmek ve teknoloji seviyesini artırmak, uluslararası alanda rekabet edebilir seviyeyi yakalamak ve toplumun refah seviyesini yükseltmek için Ar-Ge harcamalarını, gayri safi milli hasılaya oranı artırmak için hedef belirlemiştir. Bu çalışmanın amacı: TÜİK verilerine göre, Türkiye’de yükseköğretim, devlet, mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapılan Ar-Ge harcamaları, Ar-Ge harcamalarının gayri safi milli hasılaya oranı, Türk Patent ve Marka Kurumunun açıkladığı, faydalı model tescil sayısı ve patent tescil sayıları üzerinden COPRAS yöntemi ile analiz edip, Türkiye’nin 2012-2023 yılları arası Ar-Ge performansını değerlendirmektir. Çalışma sonucuna göre, ENTROPİ temelli COPRAS yöntemiyle, Ar-Ge performans sıralaması yapılmıştır. Türkiye’nin Ar-Ge performansı değerlendirmesine göre birinci sırada 2012 yılı yer almış, ikinci sırada 2013 yılı, üçüncü sırada 2014 ve son sırada 2023 yılı yer almıştır. Bu sıralama, Türkiye’nin Ar-Ge performansında istikrarlı bir artış olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

COPRAS Ar-Ge Çok Krıterli Karar Verme ENTROPİ

Kaynakça

  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On ikinci kalkınma planı, https://onikinciplan.sbb. gov.tr, Erişim tarihi: 02 Ocak 2025.
  •   A. Gülmez ve F. Yardımcıoğlu, OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi (1990-2010). Maliye Dergisi, 163(1),335-353, 2012. https://ms.hmb .gov.tr/uploads/2019/09/163-18.
  •   G. Özkan ve H. Yılmaz, Ar-Ge harcamalarının yüksek teknoloji ürün ihracatı ve kişi başı gelir üzerindeki etkileri: 12 AB ülkesi ve Türkiye için uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi,12(1),1-12,2017. https://dergipark.org.tr/en/download/article-fi le/364578.
  •   S. Çınar ve B. Has, Türkiye ve seçili Asya ülkelerinde 2000 sonrası Ar-Ge yoğunluğu ve ekonomik büyüme ilişkisi: nedensellik analizi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(3), 1-16, 2022. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issu e/71578/1114996.
  •   H. G. Diler ve T. Ö. Şişman, Türkiye ekonomisinde araştırma geliştirme harcamaları ile ekonomik büyüme ve işsizlik ilişkisi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 494-513, 2024. https://doi.org/10.11616/asbi.14 53257.
  •   Türkiye İstatistik Kurumu, Araştırma geliştirme faaliyetleri, https://data.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 01 Aralık 2024.
  •   Türk Patent ve Marka Kurumu, İstatistikler, https://www.turkpatent.gov.tr/istatistikler, Erişim tarihi: 01 Aralık 2024.
  •   E. Ayçin ve E. Çakın, Ülkelerin inovasyon performanslarının ölçümünde ENTROPİ ve MABAC çok kriterli karar verme yöntemlerinin bütünleşik olarak kullanılması. Akdeniz İİBF Dergisi, 19(2), 326-351,2019. https://doi.org/10.25294/auiibfd.649275.
  •   U. Uyğun ve M. E. Durmuş, Türkiye’deki Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisinin ekonometrik analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 31-42, 2020. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ead/issue/57475/815201
  • S. E. Özcan ve P. Özer, Ar-Ge harcamaları ve patent başvuru sayısının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: OECD ülkeleri üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 15-28, 2017. https://doi.org/10.18037/ausbd.550617.
  • S. Taban ve M. Şengür, Türkiye’de Ar-Ge ve ekonomik büyüme. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1),355-376, 2014.
  • R. Yücel ve K. Ahmetoğulları, Ar-Ge harcamalarının firmaların net kâr değişimi ve hisse başına kârlılığına inovatif etkisi: BİST teknoloji yazılım ve bilişim sektöründe bir uygulama. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 2015. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub /basbed/issue/38791/455565.
  • A. Sevinç, Türkiye'de Ar-Ge finansmanı: KOSGEB destek programının değerlendirilmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 16(2), 507-519, 2024. https://doi.org/10.29137/umagd .1358857.
  • E. İslamoğlu, Türkiye’de Ar-Ge harcamaları ve gayri safi yurt içi hasıla arasındaki nedensel ilişkinin analizi. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 2(4), 70-84, 2018. Erişim adresi: https://dergipark.org. tr/tr/pub/bspad/issue/35394/376063.
  • A. Erciş ve M. Ünalan, Innovation: A comparative case study of Turkey and South Korea. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 701-708, 2016. https://doi. org/10.1016/j.sbspro.2016.11.071
  • K. W. Artz, P. M. Norman, D. E. Hatfield and L. B. Cardinal, A Longitudinal study of the impact of R&D, patents, and product innovation on firm performance. Journal of Product İnnovation Management, 27(5), 725-740, 2010. https://doi.org/10.1111/j.1540-5885.20 10.00747.
  • G. Licht and K. Zoz, Patents and R&D an econometric investigation using applications for German, European and US patents by German companies. Annales d'Economie Et De Statistique, 329-360, 1998. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/20076120.
  • R. Piergiovanni and E. Santarelli, The more you spend, the more you get? The Effects of R&D and capital expenditures on the patenting activities of biotechnology firms. Scientometrics, 94(2), 497-521, 2013. Doi:10.2791/45503.
  • S. A. Meo, and A M. Usmani, Impact of R&D expenditures on research publications, patents and high-tech exports among European countries. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 18(1), 1-9, 2014. Erişim adresi: https://www.european review.org/wp/wp-content/uploads/1-91.
  • Y. L. Gamarra and G. Friedl, Declared essential patents and average total R&D expenditures per patent family. Telecommunications Policy, 47(2023), 102575, 2023. https://doi.org/10.1016/J.Telpol.2023.102575.
  • M. Demir ve O. Geyik, Türkiye’de Ar-Ge ve inovasyon harcamalarının gelişim süreci ve ekonomik etkileri. Journal of Life Economics, 1(2), 171-190, 2014. https: //doi.org/10.15637/jlecon.38.
  • M. Tavana, K. Khalili-Damghani and R. Rahmatian, A Hybrid fuzzy MCDM method for measuring the performance of publicly held pharmaceutical companies. Annals of Operations Research, 226, 589-621, 2015. https://doi.org/10.1007/s10479-014-1738-8.
  • E. Çakın ve A. Özdemir, Bölgesel gelişmişlikte Ar-Ge ve inovasyonun rolü: DEMATEL tabanlı Analitik Ağ Süreci (DANP) ve TOPSIS yöntemleri ile bölgelerarası bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 115-144, 2015. Erişimadresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuiibfd/i ssue/22716/242453.
  • S. Uzun ve H. Kazan, Çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE karşılaştırılması: Gemi inşada ana makine seçimi uygulaması. Journal of Transportation and Logistics,1(1), 99-113, 2016. http://dx.doi.org/10.2253 2/jtl.237889
  • M. Varmazyar, M. Dehghanbaghi and M. Afkhami, A Novel hybrid MCDM model for performance evaluation of research and technology organizations based on BSC approach. Evaluation and program planning, 58, 125-140, 2016. http://dx.doi.org/10.1016 /j.evalprogplan.2016.06.005.
  • M. Oturakçı, İşletmelerde inovasyon faaliyetlerini etkileyen parametrelerin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(2), 1-8,2018. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.508 075.
  • Ö. Belgin ve B. A. Avşar, Türkiye’de bölgeler ve iller düzeyinde Ar-Ge ve yenilik performansının Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile ölçülmesi. Verimlilik Dergisi, (2), 27-48, 2019. Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/44167/5 44921.
  • B. Oralhan ve M. A. Büyüktürk, Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin inovasyon performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle kıyaslanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (16), 471-484, 2019. https://doi. org/10.31590/ejosat. 571284.
  • F. F. Altıntaş, İnovasyon performanslarının ENTROPİ tabanlı Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile değerlendirilmesi: G7 grubu ülkeleri örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 151-172, 2020. https://doi.org/10.30803/ adusobed.802738.
  • A. Yoğunlu ve Y.C. Çopuroğlu, İllerin yenilik ekosistemine dayalı Ar-Ge ve yenilik performanslarının PROMETHEE yöntemi ile karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 14(86), 421-438, 2024. Doi: 10.29228 /JASSS.48786.
  • İ. Dağlı, Türkiye’de bölgesel inovasyon etkinliğinin değerlendirilmesi: Düzey 2 bölgelerine yönelik ampirik bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (61), 329-352, 2022. https:// doi.org/10.18070/erciyesiibd.998090.
  • M. Karahan ve S. Duran, Küresel inovasyon endeksi verilerine göre Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkelerin inovasyon performanslarının analizi. Beykoz Akademi Dergisi, 11(1), 51-70, 2023. https://doi.org/ 10.14514/beykozad.1179838.
  • İ. G. Meral, BRICS-T Ülkelerinin inovasyon performanslarının MEREC-MARCOS yöntemi ile değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 550-571, 2023. Doı: 10.21180/iibfdkastamonu.1344363.
  • D. Murat ve S. Güzel, Rekabetçilik ve inovasyon performansı değerlendirmesi: OECD ülkeleri üzerine ampirik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 8(3), 909-922, 2024. https://doi.org/10.29023/alanyaakade mik.1510889.
  • M. Maral, cross-country analysis of research and development efficiency in higher education: Data Envelopment Analysis and hybrid Multi-Criteria Decision-Making approach. Journal of the Knowledge Economy, 1-34, 2024. https://doi.org/10.1007/s13132-024-02518-3.
  • E. Ayçin ve Ç. Orçun, Mevduat bankalarının performanslarının ENTROPİ ve MAIRCA yöntemleri ile değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 175-194, 2019. https://doi.org/10.31795/baunsobed.657002.
  • E. Çınaroğlu, Yenilikçi girişimlere ait faaliyetlerin ENTROPİ destekli MABAC yöntemi ile değerlendirilmesi. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 9(1), 111-135,2020. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jeim/issue/600 43/868114.
  • Y. Akgül, Çok kriterli karar verme yöntemleriyle Türk bankacılık sisteminin 2010-2018 yılları arasındaki performansının analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 567-582, 2019. https://doi. org/10.29106/fesa.655722.
  • A. Özbek, Çok kriterli karar verme yöntemleri ve Excel ile problem çözümü. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 197, 2017.
  • A. Organ ve E. Yalçın, Performance evaluation of research assistants by COPRAS method. European Scientific Journal, 12(10), 102-109, 2016.
  • D. R. Babak ve E. N. Nacar, COPRAS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi. Çok kriterli karar verme Yöntemleri Ms Excel çözüm uygulamaları, 1. Baskı, Ankara, Türkiye: Nobel Akademik Yayıncılık, M. Kabak, Y. Çınar, Editör, böl.11, ss.183-196, 2020
  • E. Aksoy, N. Ömürbek ve M. Karaatlı, AHP temelli MULTIMOORA ve COPRAS yöntemi ile Türkiye kömür işletmelerinin performans değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), 1-28, 2015. https://doi.org/10. 17065/huiibf.10920.
  • A. Dayanır, B. Durgun ve F. Durgun, Ar-Ge harcaması, patent ve ekonomik büyüme bağlantısı: ABD ve Japonya üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2), 72-80, 2021. Erişim adresi: https://dergipark.org. tr/tr/pub/joeep/issue/60720/878979.
  • M. Kim, J. E. Kim, Y. W. Sawng, and K. S. Lim, Impacts of innovation type SME’s R&D capability on patent and new product development. Asia Pacific Journal Of Innovation and Entrepreneurship, 12(1), 45-61, 2018. Doı 10.1108/APJIE-04-2018-043.
  • A. Ekinci, Z. Koçak ve M. Benli, OECD ülkeleri örneğinde Ar-Ge harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Sakarya İktisat Dergisi, 12(2), 241-252. 2023. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub /sid/issue/78288/1319204.
  • N. Işık ve E. C. Kılınç, Bölgesel kalkınma’da Ar-Ge ve inovasyonun önemi: karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 9-54, 2011. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/65513

Analysis of Türkiye's research and development performance using the ENTROPY and COPRAS methods: Evaluation of the years 2012-2023

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 1116 - 1125, 15.07.2025

Ali Sevinç

https://doi.org/10.28948/ngumuh.1639542

Öz

The share allocated to research and development (R&D) expenditures is an important measure of a country's development and progress. In Türkiye, the ratio of R&D expenditures to gross domestic product has shown a steady increase over the past decade. In the country's five-year development plan, the goal is to increase R&D expenditures as a percentage of gross domestic product to develop technology, raise the level of technology, achieve an internationally competitive level, and improve the welfare of society. The aim of this study: According to TURKSTAT data, the R&D expenditures of higher education, government, financial, and non-financial companies in Turkey, the ratio of R&D expenditures to gross national product; the number of utility model registrations; and the number of patent registrations announced by the Turkish Patent and Trademark Office are analyzed using the COPRAS method, and Turkey's R&D performance between 2012 and 2023 is evaluated. using the ENTROPY-based COPRAS method. According to the evaluation of Turkey's R&D performance, 2012 is ranked first, 2013 is ranked second, 2014 is ranked third, and 2023 is ranked last. This ranking shows a steady increase in Türkiye's R&D performance.

Anahtar Kelimeler

COPRAS R&D MCDM ENTROPY

Kaynakça

  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, On ikinci kalkınma planı, https://onikinciplan.sbb. gov.tr, Erişim tarihi: 02 Ocak 2025.
  •   A. Gülmez ve F. Yardımcıoğlu, OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi (1990-2010). Maliye Dergisi, 163(1),335-353, 2012. https://ms.hmb .gov.tr/uploads/2019/09/163-18.
  •   G. Özkan ve H. Yılmaz, Ar-Ge harcamalarının yüksek teknoloji ürün ihracatı ve kişi başı gelir üzerindeki etkileri: 12 AB ülkesi ve Türkiye için uygulama (1996-2015). Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi,12(1),1-12,2017. https://dergipark.org.tr/en/download/article-fi le/364578.
  •   S. Çınar ve B. Has, Türkiye ve seçili Asya ülkelerinde 2000 sonrası Ar-Ge yoğunluğu ve ekonomik büyüme ilişkisi: nedensellik analizi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(3), 1-16, 2022. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issu e/71578/1114996.
  •   H. G. Diler ve T. Ö. Şişman, Türkiye ekonomisinde araştırma geliştirme harcamaları ile ekonomik büyüme ve işsizlik ilişkisi. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 494-513, 2024. https://doi.org/10.11616/asbi.14 53257.
  •   Türkiye İstatistik Kurumu, Araştırma geliştirme faaliyetleri, https://data.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 01 Aralık 2024.
  •   Türk Patent ve Marka Kurumu, İstatistikler, https://www.turkpatent.gov.tr/istatistikler, Erişim tarihi: 01 Aralık 2024.
  •   E. Ayçin ve E. Çakın, Ülkelerin inovasyon performanslarının ölçümünde ENTROPİ ve MABAC çok kriterli karar verme yöntemlerinin bütünleşik olarak kullanılması. Akdeniz İİBF Dergisi, 19(2), 326-351,2019. https://doi.org/10.25294/auiibfd.649275.
  •   U. Uyğun ve M. E. Durmuş, Türkiye’deki Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisinin ekonometrik analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 31-42, 2020. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ead/issue/57475/815201
  • S. E. Özcan ve P. Özer, Ar-Ge harcamaları ve patent başvuru sayısının ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: OECD ülkeleri üzerine bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 15-28, 2017. https://doi.org/10.18037/ausbd.550617.
  • S. Taban ve M. Şengür, Türkiye’de Ar-Ge ve ekonomik büyüme. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1),355-376, 2014.
  • R. Yücel ve K. Ahmetoğulları, Ar-Ge harcamalarının firmaların net kâr değişimi ve hisse başına kârlılığına inovatif etkisi: BİST teknoloji yazılım ve bilişim sektöründe bir uygulama. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(4), 2015. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub /basbed/issue/38791/455565.
  • A. Sevinç, Türkiye'de Ar-Ge finansmanı: KOSGEB destek programının değerlendirilmesi. International Journal of Engineering Research and Development, 16(2), 507-519, 2024. https://doi.org/10.29137/umagd .1358857.
  • E. İslamoğlu, Türkiye’de Ar-Ge harcamaları ve gayri safi yurt içi hasıla arasındaki nedensel ilişkinin analizi. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 2(4), 70-84, 2018. Erişim adresi: https://dergipark.org. tr/tr/pub/bspad/issue/35394/376063.
  • A. Erciş ve M. Ünalan, Innovation: A comparative case study of Turkey and South Korea. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 701-708, 2016. https://doi. org/10.1016/j.sbspro.2016.11.071
  • K. W. Artz, P. M. Norman, D. E. Hatfield and L. B. Cardinal, A Longitudinal study of the impact of R&D, patents, and product innovation on firm performance. Journal of Product İnnovation Management, 27(5), 725-740, 2010. https://doi.org/10.1111/j.1540-5885.20 10.00747.
  • G. Licht and K. Zoz, Patents and R&D an econometric investigation using applications for German, European and US patents by German companies. Annales d'Economie Et De Statistique, 329-360, 1998. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/20076120.
  • R. Piergiovanni and E. Santarelli, The more you spend, the more you get? The Effects of R&D and capital expenditures on the patenting activities of biotechnology firms. Scientometrics, 94(2), 497-521, 2013. Doi:10.2791/45503.
  • S. A. Meo, and A M. Usmani, Impact of R&D expenditures on research publications, patents and high-tech exports among European countries. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 18(1), 1-9, 2014. Erişim adresi: https://www.european review.org/wp/wp-content/uploads/1-91.
  • Y. L. Gamarra and G. Friedl, Declared essential patents and average total R&D expenditures per patent family. Telecommunications Policy, 47(2023), 102575, 2023. https://doi.org/10.1016/J.Telpol.2023.102575.
  • M. Demir ve O. Geyik, Türkiye’de Ar-Ge ve inovasyon harcamalarının gelişim süreci ve ekonomik etkileri. Journal of Life Economics, 1(2), 171-190, 2014. https: //doi.org/10.15637/jlecon.38.
  • M. Tavana, K. Khalili-Damghani and R. Rahmatian, A Hybrid fuzzy MCDM method for measuring the performance of publicly held pharmaceutical companies. Annals of Operations Research, 226, 589-621, 2015. https://doi.org/10.1007/s10479-014-1738-8.
  • E. Çakın ve A. Özdemir, Bölgesel gelişmişlikte Ar-Ge ve inovasyonun rolü: DEMATEL tabanlı Analitik Ağ Süreci (DANP) ve TOPSIS yöntemleri ile bölgelerarası bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 115-144, 2015. Erişimadresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuiibfd/i ssue/22716/242453.
  • S. Uzun ve H. Kazan, Çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE karşılaştırılması: Gemi inşada ana makine seçimi uygulaması. Journal of Transportation and Logistics,1(1), 99-113, 2016. http://dx.doi.org/10.2253 2/jtl.237889
  • M. Varmazyar, M. Dehghanbaghi and M. Afkhami, A Novel hybrid MCDM model for performance evaluation of research and technology organizations based on BSC approach. Evaluation and program planning, 58, 125-140, 2016. http://dx.doi.org/10.1016 /j.evalprogplan.2016.06.005.
  • M. Oturakçı, İşletmelerde inovasyon faaliyetlerini etkileyen parametrelerin belirlenmesi ve önceliklendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(2), 1-8,2018. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.508 075.
  • Ö. Belgin ve B. A. Avşar, Türkiye’de bölgeler ve iller düzeyinde Ar-Ge ve yenilik performansının Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile ölçülmesi. Verimlilik Dergisi, (2), 27-48, 2019. Erişim adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/verimlilik/issue/44167/5 44921.
  • B. Oralhan ve M. A. Büyüktürk, Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin inovasyon performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle kıyaslanması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (16), 471-484, 2019. https://doi. org/10.31590/ejosat. 571284.
  • F. F. Altıntaş, İnovasyon performanslarının ENTROPİ tabanlı Gri İlişkisel Analiz yöntemi ile değerlendirilmesi: G7 grubu ülkeleri örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 151-172, 2020. https://doi.org/10.30803/ adusobed.802738.
  • A. Yoğunlu ve Y.C. Çopuroğlu, İllerin yenilik ekosistemine dayalı Ar-Ge ve yenilik performanslarının PROMETHEE yöntemi ile karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 14(86), 421-438, 2024. Doi: 10.29228 /JASSS.48786.
  • İ. Dağlı, Türkiye’de bölgesel inovasyon etkinliğinin değerlendirilmesi: Düzey 2 bölgelerine yönelik ampirik bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (61), 329-352, 2022. https:// doi.org/10.18070/erciyesiibd.998090.
  • M. Karahan ve S. Duran, Küresel inovasyon endeksi verilerine göre Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkelerin inovasyon performanslarının analizi. Beykoz Akademi Dergisi, 11(1), 51-70, 2023. https://doi.org/ 10.14514/beykozad.1179838.
  • İ. G. Meral, BRICS-T Ülkelerinin inovasyon performanslarının MEREC-MARCOS yöntemi ile değerlendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(2), 550-571, 2023. Doı: 10.21180/iibfdkastamonu.1344363.
  • D. Murat ve S. Güzel, Rekabetçilik ve inovasyon performansı değerlendirmesi: OECD ülkeleri üzerine ampirik bir inceleme. Alanya Akademik Bakış, 8(3), 909-922, 2024. https://doi.org/10.29023/alanyaakade mik.1510889.
  • M. Maral, cross-country analysis of research and development efficiency in higher education: Data Envelopment Analysis and hybrid Multi-Criteria Decision-Making approach. Journal of the Knowledge Economy, 1-34, 2024. https://doi.org/10.1007/s13132-024-02518-3.
  • E. Ayçin ve Ç. Orçun, Mevduat bankalarının performanslarının ENTROPİ ve MAIRCA yöntemleri ile değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(42), 175-194, 2019. https://doi.org/10.31795/baunsobed.657002.
  • E. Çınaroğlu, Yenilikçi girişimlere ait faaliyetlerin ENTROPİ destekli MABAC yöntemi ile değerlendirilmesi. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 9(1), 111-135,2020. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jeim/issue/600 43/868114.
  • Y. Akgül, Çok kriterli karar verme yöntemleriyle Türk bankacılık sisteminin 2010-2018 yılları arasındaki performansının analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 567-582, 2019. https://doi. org/10.29106/fesa.655722.
  • A. Özbek, Çok kriterli karar verme yöntemleri ve Excel ile problem çözümü. Seçkin Yayıncılık, Ankara, 197, 2017.
  • A. Organ ve E. Yalçın, Performance evaluation of research assistants by COPRAS method. European Scientific Journal, 12(10), 102-109, 2016.
  • D. R. Babak ve E. N. Nacar, COPRAS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi. Çok kriterli karar verme Yöntemleri Ms Excel çözüm uygulamaları, 1. Baskı, Ankara, Türkiye: Nobel Akademik Yayıncılık, M. Kabak, Y. Çınar, Editör, böl.11, ss.183-196, 2020
  • E. Aksoy, N. Ömürbek ve M. Karaatlı, AHP temelli MULTIMOORA ve COPRAS yöntemi ile Türkiye kömür işletmelerinin performans değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), 1-28, 2015. https://doi.org/10. 17065/huiibf.10920.
  • A. Dayanır, B. Durgun ve F. Durgun, Ar-Ge harcaması, patent ve ekonomik büyüme bağlantısı: ABD ve Japonya üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 6(2), 72-80, 2021. Erişim adresi: https://dergipark.org. tr/tr/pub/joeep/issue/60720/878979.
  • M. Kim, J. E. Kim, Y. W. Sawng, and K. S. Lim, Impacts of innovation type SME’s R&D capability on patent and new product development. Asia Pacific Journal Of Innovation and Entrepreneurship, 12(1), 45-61, 2018. Doı 10.1108/APJIE-04-2018-043.
  • A. Ekinci, Z. Koçak ve M. Benli, OECD ülkeleri örneğinde Ar-Ge harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi. Sakarya İktisat Dergisi, 12(2), 241-252. 2023. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub /sid/issue/78288/1319204.
  • N. Işık ve E. C. Kılınç, Bölgesel kalkınma’da Ar-Ge ve inovasyonun önemi: karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 9-54, 2011. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/65513
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çok Ölçütlü Karar Verme
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ali Sevinç 0000-0002-3421-2357

Erken Görünüm Tarihi 9 Temmuz 2025
Yayımlanma Tarihi 15 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 13 Şubat 2025
Kabul Tarihi 25 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 14 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Sevinç, A. (2025). Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(3), 1116-1125. https://doi.org/10.28948/ngumuh.1639542
AMA Sevinç A. Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. Temmuz 2025;14(3):1116-1125. doi:10.28948/ngumuh.1639542
Chicago Sevinç, Ali. “Türkiye’nin araştırma Ve geliştirme performansının ENTROPİ Ve COPRAS yöntemi Ile Analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 14, sy. 3 (Temmuz 2025): 1116-25. https://doi.org/10.28948/ngumuh.1639542.
EndNote Sevinç A (01 Temmuz 2025) Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 14 3 1116–1125.
IEEE A. Sevinç, “Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi”, NÖHÜ Müh. Bilim. Derg., c. 14, sy. 3, ss. 1116–1125, 2025, doi: 10.28948/ngumuh.1639542.
ISNAD Sevinç, Ali. “Türkiye’nin araştırma Ve geliştirme performansının ENTROPİ Ve COPRAS yöntemi Ile Analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 14/3 (Temmuz 2025), 1116-1125. https://doi.org/10.28948/ngumuh.1639542.
JAMA Sevinç A. Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2025;14:1116–1125.
MLA Sevinç, Ali. “Türkiye’nin araştırma Ve geliştirme performansının ENTROPİ Ve COPRAS yöntemi Ile Analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, c. 14, sy. 3, 2025, ss. 1116-25, doi:10.28948/ngumuh.1639542.
Vancouver Sevinç A. Türkiye’nin araştırma ve geliştirme performansının ENTROPİ ve COPRAS yöntemi ile analizi: 2012-2023 yıllarının değerlendirmesi. NÖHÜ Müh. Bilim. Derg. 2025;14(3):1116-25.
 Kapak Resmi İndir

download