İnceleme Makalesi
AN ECONOMETRIC ANALYSIS IN THE CONTEXT OF THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND INFLATION AFTER THE COVID-19 PANDEMIC PERIOD IN TÜRKİYE
Öz
As indispensable elements of global trade, the necessity of import and export transactions in terms of the profitability of companies at the micro level and the contribution of states' tax revenues and socio-economic systems in all countries integrated into global trade is indisputable; however, the process that started with the disruption of the supply chain after the Covid-19 pandemic and still continues with abnormal increases in the general price level has started to push the limits of this necessity. This situation has also led to the desire to examine the relationship between import-export and inflation in order to decide whether a taxation policy should be implemented for the volume of import-export transactions in order to control inflation. In the study, the relationship between general foreign trade transactions of a period after the pandemic and inflation is examined with econometric methods in the context of causality analysis in months.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, M. F. (2019). Türk Tarımında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Verimlilik Değerlendirme Modeli. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 500-508
- Araç, A. (2013). Ekonominin Dış Ticarete Açıklık Derecesi ve Üretim/Enflasyon Ödünleme İlişkisi. Sosyoekonomi, 1, 25-44.
- Ateş, İ. (2005). Türkiye Dış Ticaretinde Gelişmeler ve Yoksullaştıran Büyüme: 1993-2003, Adnan Menderes Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Yayınlanmamış Doktora tezi, Aydın
- Bayraktutan, Yusuf. "Bilgi ve uluslararası ticaret teorileri." CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 4.2 (2003): 177. Congressional Research Service (2020). Global economic effects of COVID-19, CRS Report, Retrieved from https://fas.org/sgp/crs/row/R46270.pdf
- Durukan, A. (1988). Enflasyon İthali. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Eygü, H. (2018) "Enflasyon İşsizlik ve Dış Ticaret arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye Örneği (1990-2017)." Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20.2: 96-112.
- Fernandes, N. (2020). Economic effects of coronavirus outbreak (COVID-19) on the world economy, Retrieved from. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3557504
- Gedik, A. (2020). Türkiye de ithalat ihracat ile enflasyon arasında nedensellik analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), 323-333.
- Göçer, İ. ve Gerede, C. (2016). Dış Ticaretin Enflasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Zaman İçindeki Değişen Birim Kök ve Nedensellik Testleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi. Ağustos 2016
- Günçavdı, Ö. ve Küçükçiftçi, S. (2001). “Foreign Trade and Factor Intensity in an Open Developing Country: An Input-Output Analysis for Turkey”, Russian and East European Finance and Trade, 37(1), pp. 75-88
- Hiç, M. (1994). Büyüme ve Gelişme Ekonomisi (2. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi
- İyibozkurt, M. (1995). Uluslararası İktisat Teori ve Politika, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa
- Kara, M. (2012). E-Dış Ticarette Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir Araştırma: Gıda Sektörü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
- Karaçor, Z. (2007), “Öğrenen Ekonomi Türkiye: Kasım 2000-Şubat 2001 Krizinin Öğrettikleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 379- 391.
- Karluk, R. (1991). Uluslararası Ekonomi, Geliştirilmiş 3. Baskı, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
- Kaya, F. ve Turguttopbaş, N. (2012). Dış Ticaret İşlemleri, Eskişehir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.s. 57-89-90
- Kebapçı, Hasan; (2011), “Bölgesel Kalkınmada Dış ticaretin Rolü: Burdur-Isparta-Antalya İllerinin Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Keskin, G. (2015). http://www.gokhankeskin.com.tr/2015/01/enflasyon-ile-issizlikarasndakiiliski.html , Erişim Tarihi: 01.07.2023.
- Kızılgöl, Ö. A. Ve İpek E. (2015) "Türkiye’de enflasyon ile ticaret açıklığı arasındaki ilişki." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15.4: 43-54.
- McKibbin, W. ve Fernando, R. (2020). The global macroeconomic impacts of COVID-19: seven scenarios, Centre for Applied Macroeconomic Analysis (CAMA) Working Paper 19/2020, Retrieved from https://cama. crawford.anu.edu.au/sites/default/files/publication/cama_crawford_anu_edu_au/2020-03/19_2020_ mckibbin_fernando_0.pdf
- Ordu, C. F. (2013). Döviz Kuru Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Özarslan, U. (1998). Türk Bankacılık Sektörünün Ölçek Ekonomisi Açısından İncelenmesi (1978-1996), Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Özel, H., A. (2012). Ticari Serbestleşmenin Teorik Temelleri ve Yeni Ticari Serbestleşme Modelleri, Kırklareli Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Mart Kırklareli, ss. 4-26.
- Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Şentürk, C. (2007). Dış Ticaret-Büyüme İlişkisi Üzerine Bir İnceleme: Türkiye ve Gelişmekte Olan Ülkelerde İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi, Süleyman Demirel Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta
- Tunalı, Ç. B. (2020). "Covid-19 pandemisinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi." Covid-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri, DOI 10
- Türker, O. (2002). Yeni Dış Ticaret Teorileri: Teori ve Uygulama, Erciyes Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri
- Ulusoy, A. (2006). Maliye Politikası (4. Baskı). Trabzon: Üçyol Kitabevi. Yılmaz, K., Akçay, C. ve Alper, C. (2002). Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri Gelişmekte Olan Ülkeler Işığında Türkiye Analizi. İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği.
- Yörük, D. (2008). Teoride Ve Uygulamada Dış Ticaret Hadleri ve Kalkınma İlişkisi, Marmara Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Uluslararası İktisat BD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
TÜRKİYE’ DE COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİ SONRASI DIŞ TİCARET VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİ BAĞLAMINDA BİR EKONOMETRİK ANALİZ
Öz
Küresel ticaretin vazgeçilmez unsurları olarak ithalat ve ihracat işlemlerinin; mikro düzeyde şirketlerin karlılığı ve devletlerin vergi gelirleri ile küresel ticarete entegre bütün ülkelerdeki sosyo-ekonomik sistemlerin katkısı anlamında gerekliliği tartışılmazdır; ancak Covid-19 pandemi süreci sonrası tedarik zincirinin bozulması ile başlayan ve fiyatlar genel düzeyindeki anormal artışlarla hala devam eden süreç bu gerekliliğin sınırlarını zorlamaya başlamıştır. Bu durum da ithalat-ihracat ile enflasyon arasındaki ilişkinin; enflasyonu kontrol etmek amacıyla ithalat-ihracat işlemlerinin hacmine yönelik bir vergilendirme politikasının uygulanmasına gerek olup olmadığına karar vermek amacıyla incelenmesi isteğini ortaya çıkmıştır. Çalışmada pandemi sonrasında aylar itibariyle bir dönemin genel dış ticaret işlemlerinin enflasyonla ilişkisi nedensellik analizi bağlamında ekonometrik yöntemlerle incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, M. F. (2019). Türk Tarımında Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Verimlilik Değerlendirme Modeli. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 500-508
- Araç, A. (2013). Ekonominin Dış Ticarete Açıklık Derecesi ve Üretim/Enflasyon Ödünleme İlişkisi. Sosyoekonomi, 1, 25-44.
- Ateş, İ. (2005). Türkiye Dış Ticaretinde Gelişmeler ve Yoksullaştıran Büyüme: 1993-2003, Adnan Menderes Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Yayınlanmamış Doktora tezi, Aydın
- Bayraktutan, Yusuf. "Bilgi ve uluslararası ticaret teorileri." CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 4.2 (2003): 177. Congressional Research Service (2020). Global economic effects of COVID-19, CRS Report, Retrieved from https://fas.org/sgp/crs/row/R46270.pdf
- Durukan, A. (1988). Enflasyon İthali. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Eygü, H. (2018) "Enflasyon İşsizlik ve Dış Ticaret arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye Örneği (1990-2017)." Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20.2: 96-112.
- Fernandes, N. (2020). Economic effects of coronavirus outbreak (COVID-19) on the world economy, Retrieved from. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3557504
- Gedik, A. (2020). Türkiye de ithalat ihracat ile enflasyon arasında nedensellik analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (19), 323-333.
- Göçer, İ. ve Gerede, C. (2016). Dış Ticaretin Enflasyon Üzerindeki Etkileri: Türkiye İçin Zaman İçindeki Değişen Birim Kök ve Nedensellik Testleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi. Ağustos 2016
- Günçavdı, Ö. ve Küçükçiftçi, S. (2001). “Foreign Trade and Factor Intensity in an Open Developing Country: An Input-Output Analysis for Turkey”, Russian and East European Finance and Trade, 37(1), pp. 75-88
- Hiç, M. (1994). Büyüme ve Gelişme Ekonomisi (2. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi
- İyibozkurt, M. (1995). Uluslararası İktisat Teori ve Politika, Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa
- Kara, M. (2012). E-Dış Ticarette Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir Araştırma: Gıda Sektörü Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul.
- Karaçor, Z. (2007), “Öğrenen Ekonomi Türkiye: Kasım 2000-Şubat 2001 Krizinin Öğrettikleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 379- 391.
- Karluk, R. (1991). Uluslararası Ekonomi, Geliştirilmiş 3. Baskı, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
- Kaya, F. ve Turguttopbaş, N. (2012). Dış Ticaret İşlemleri, Eskişehir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2012.s. 57-89-90
- Kebapçı, Hasan; (2011), “Bölgesel Kalkınmada Dış ticaretin Rolü: Burdur-Isparta-Antalya İllerinin Karşılaştırılması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Keskin, G. (2015). http://www.gokhankeskin.com.tr/2015/01/enflasyon-ile-issizlikarasndakiiliski.html , Erişim Tarihi: 01.07.2023.
- Kızılgöl, Ö. A. Ve İpek E. (2015) "Türkiye’de enflasyon ile ticaret açıklığı arasındaki ilişki." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15.4: 43-54.
- McKibbin, W. ve Fernando, R. (2020). The global macroeconomic impacts of COVID-19: seven scenarios, Centre for Applied Macroeconomic Analysis (CAMA) Working Paper 19/2020, Retrieved from https://cama. crawford.anu.edu.au/sites/default/files/publication/cama_crawford_anu_edu_au/2020-03/19_2020_ mckibbin_fernando_0.pdf
- Ordu, C. F. (2013). Döviz Kuru Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği (Master's thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Özarslan, U. (1998). Türk Bankacılık Sektörünün Ölçek Ekonomisi Açısından İncelenmesi (1978-1996), Marmara Üniversitesi, Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
- Özel, H., A. (2012). Ticari Serbestleşmenin Teorik Temelleri ve Yeni Ticari Serbestleşme Modelleri, Kırklareli Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Mart Kırklareli, ss. 4-26.
- Saraç, T. B. (2009). Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama (1988-2007). Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Şentürk, C. (2007). Dış Ticaret-Büyüme İlişkisi Üzerine Bir İnceleme: Türkiye ve Gelişmekte Olan Ülkelerde İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Testi, Süleyman Demirel Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta
- Tunalı, Ç. B. (2020). "Covid-19 pandemisinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi." Covid-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri, DOI 10
- Türker, O. (2002). Yeni Dış Ticaret Teorileri: Teori ve Uygulama, Erciyes Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kayseri
- Ulusoy, A. (2006). Maliye Politikası (4. Baskı). Trabzon: Üçyol Kitabevi. Yılmaz, K., Akçay, C. ve Alper, C. (2002). Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri Gelişmekte Olan Ülkeler Işığında Türkiye Analizi. İstanbul: Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği.
- Yörük, D. (2008). Teoride Ve Uygulamada Dış Ticaret Hadleri ve Kalkınma İlişkisi, Marmara Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Uluslararası İktisat BD, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ekonometrik ve İstatistiksel Yöntemler, Ekonomi Teorisi (Diğer), Kamu Ekonomisi, Küreselleşme |
| Bölüm | DERGİNİN TAMAMI |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 |
Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.