Ortaçağ Araştırmaları Dergisi

Öz

- Bu çalışma, 9. yüzyılın ortalarında İber Yarımadası’nda bir grup Hristiyan’ın, yarımadada İslamiyet’i benimseyenlerin sayısının artması ve Arap gelenek göreneklerinin Hristiyan toplumu tarafından kabul edilmesine karşı çıkarak, kasten İslam’a ve Hz. Muhammed’e küfretmeleri ve bunun sonucunda idam edilmelerini kapsayan Kurtuba Martir Hareketi hakkındadır. Müslümanlar 711 yılında İber Yarımadası’na girmişler ve yarımadayı oldukça kısa bir sürede hâkimiyetleri altına almışlardır. 8. yüzyılın sonlarına doğru da yarımadadaki Müslüman egemenliği sağlamlaşmıştır. 9. yüzyılın başlarından itibaren ise yarımadadaki Hristiyan halk arasında İslamiyet’i kabul edenlerin sayısında bir artış meydana gelmeye başlamıştır. Bunun yanında, Hristiyan toplumdan bazı kişiler Müslümanlar gibi giyinmeye ve Arapça öğrenmeye başlamış, Arap gelenek göreneklerini benimsemişlerdir. 9. yüzyılın ortalarında, yarımadada Müslümanların yönetim merkezi olan Kurtuba şehrinde, çoğunluğunu din adamlarının oluşturduğu bir grup Hristiyan öne çıkarak, kendi kimliklerini ve dinlerini kaybetmeye başladıklarını ileri sürmüşlerdir. Ardından, İslam ve Hz. Muhammed hakkında aşağılayıcı ithamlarda bulunmuşlardır. Müslüman yönetimi altında yaşayan bu Hristiyanlar, hareketlerinin sonucunda öleceklerini bilerek, yani kasten böyle bir faaliyette bulunmuşlar ve Müslüman yöneticiler tarafından idam edilmişlerdir. İber Yarımadası’nda, Müslümanların yönetim merkezi olan Kurtuba şehrinde yaklaşık kırk sekiz Hristiyan’ın ölümü ile sonuçlanan ve Kurtuba Martir Hareketi olarak bilinen bu hareket, yarımadadaki bir grup Hristiyan’ın İslam ve Hz. Muhammed hakkındaki görüşlerini ortaya koyması bakımından oldukça mühimdir. Diğer taraftan, yarımadadaki Hristiyan toplumun çoğunluğu bu harekete destek vermemiştir. Kurtuba Martir Hareketi daha sonra da yarımadadaki Hristiyan toplum üzerinde büyük bir etkiye yol açmamış gibi görünmektedir.