DOĞAL VARLIKLARIN VE KORUNAN ALANLARIN KORUMA SORUNLARI VE EKOLOJİK PLANLAMA YAKLAŞIMLARI - MERSİN, AYDINCIK
Öz
Çalışmada; Aydıncık’ın doğal varlıkları ve korunması gereken doğal alanları (ormanlar, kıyılar, mağaralar, tabiat parkı, tarım alanları, tatlı su kaynakları ve deniz gibi) araştırılmıştır. Öncelikle doğayla ilgili farklı kategorik konularda korumaya yönelik sorunlar incelenmiş ve koruma politikalarının geliştirilebilmesi için hatalı projelerle ekolojik dengeyi bozucu başka unsurlar da belirtilerek öneriler de bulunulmuştur. Saha bulgularını görselleştirecek şekilde yerleşimin doğal varlıklarına yönelik özelliklerin bir ön analizi yapılmıştır. Ardından ayrıca bir de GZFT analizi ile doğal yapının potansiyel güçlü ve zayıf yanlarıyla bu alanlardaki fırsat ve tehditler de ortaya konulmak üzere alan yönetimlerine farkındalık kazandırılmıştır. Son olarak alternatif turizm olanaklarının da geliştirilip iyileştirilmesi yönünde önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın ayırt edici yanı, Aydıncık özelinde yapılan ilk geniş saha çalışması olmasıdır. Bu yoldan yapılan mevcut tespitler üzerinden de geleceği kapsamlı bir planlama anlayışı ile oluşturmaya çalışmasıdır. Araştırma ilişkisel zengin öğeler içermesi ve ilerideki çalışmalara yol gösterici olma gayreti içinde disiplinler arası bir bakış açısı da sergilemektedir.
Anahtar Kelimeler
Doğal Alanlar Korunan Alanlar Koruma ve Biyolojik Çeşitlilik Peyzaj Planlama Şehir ve Bölge Planlama.
Etik Beyan
Çalışma kapsamında etik beyanına gerek duyulmamaktadır.
Proje Numarası
3726920
Teşekkür
Bu çalışma ilgili proje araştırma çalışmasının bir çıktısıdır: YÖK Proje No: 3726920 Aydıncık Kent Belleği Araştırmaları-Mersin
Kaynakça
- 19/12/2006 tarihli ve 725 Sayılı İlke Kararı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu (KTVK-YK) İlke Kararı (2863 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Alanlarda Su Ürünleri Üretim ve Yetiştirme Tesislerine İlişkin İlke Kararı) Resmi Gazete: tarih: 25/01/2007 Sayı : 26414.
- Demirel, Ö. (2020). Önsöz, (Ed. Aksoy, Y), Mimarlıkta Peyzaj Tasarımı, Nobel.
- Derse, M. A., & Alphan, H. (2024). Evaluating the Urban Expansion of Silifke (Mersin) District with a Focus on Green Spaces: The 2050 Projection. Journal of Architectural Sciences and Applications, 9(1), 227-248. https://doi.org/10.30785/mbud.1444609
- Dört E Planlama Araştırma Danışmanlık İnşaat ve Mühendislik Hizmetleri Ltd. Şti., Ankara.
- Economist Intelligence Unit, & Siemens. (2010). The European Green City Index. Economist Intelligence Unit.
- Ecocity Builders. (1992). International Ecocity Framework and Standards (IEFS). Ecocity Builders.
- Ekinci, E. (2024). Türkiye’de Çevrenin Korunması ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki Tercihin İncelenmesi: Dünya Değerler Araştırması Verilerine Göre (2018) Bir Analiz. Çağdaş Yerel Yönetimler, 33(4), 37-68.
- Görmüş, S., Oktay, E., & Cengiz, S. (2021). kentsel ekosistemin dayanıklılık hedefini karşılamada ekolojik planlama yaklaşımları. peyzaj, 3(2), 122-134. https://doi.org/10.53784/peyzaj.1034398
- Gül, A., Gül, H. E. & Gül, S. E. (2024). Determination of criteria and importance levels for prioritization of protected areas. Journal of Protected Areas Research, 3 (2), 113-140.
- Işıldar, G. Y. (2012). 2011 Avrupa Yeşil Başkenti Hamburg: Eko-Kent Kriterleri ve Performans Göstergeleri Açısından İncelenmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 241-262.
- Kamer Aksoy, O., & Arslan, E. S. (2022). Kentlerde İklim Değişikliğinin Olası Etkilerinin Azaltılmasında Yeşil Altyapı ve Ekosistem Hizmetlerinin Rolü. İnsan ve İnsan, 9(33), 53-62. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1104391
- Karacan, G., & Gökce, D. (2023). Local coping with climate change: Integrating climate action plans and spatial plans. PLANARCH - Design and Planning Research, 7(2), 181-190
- Kocalar, A. C. (2022). Türkiye’de Doğal Çevre Koruma Alanlarının Tarihçesi ve Artan Kullanım Sorunları, Peyzaj Araştırmaları II, Prof. Dr. Öner DEMİREL Doç. Dr. Ertan Düzgüneş, (Ed.), Bulletin de la Societe Linneenne de Lyon, ISBN:978-2-38236-293-8, 43-65.
- Kocalar, A. C. (2024a). Çiftçi ve Coğrafyacı Beyazıt Ekiz, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık’taki Tarım-Ormancılık ve Denizcilik Faaliyetlerine Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024b). Çevirmen ve Çevre Aktivisti Mehmet Sarı, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024c). Ziraatçi Halis Koçak, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024d). Arkeolog Sanat Tarihi, Prof. Dr. Ayşe Çalık Ross, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024e). Hidrobioloji, Limnoloji, Tatlı Su Biyolojisi, Prof. Dr. Fatma Kandemir Çevik, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024f). 7. Uluslararası Gülnar Bilim ve Kültür Etkinlikleri, Eğitim Çalıştayı, Gülnar, Mersin. https://gulnar.kocaeli.edu.tr/en/sayfalar/egiticiler-e4e
- Kocalar, A. C. (2024g). Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma, 1. Uluslararası Aydıncık Bilim ve Kültür Etkinlikleri, Eğitim Çalıştayı, Aydıncık, Mersin.
- Koçak, H. (2024). Aydıncık Albümü, Mersin.
- Koçan, N., & Alp, F. (2021). Ekokent Statüsündeki Kentler ve Özellikleri. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 17(1), 1-23.
- Kulözü N, ve Okudan Y. (2016). Doğal Çevre ve Planlama Eğitimindeki Yeri, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü, 8. Türkiye Şehircilik Kongresi, Şehircilik ve Eğitimi, Kasım 2016, Ankara.
- Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik, (2012). Endemik: Md.4 (j). Resmi Gazete 19 Temmuz 2012, Sayı: 28358.
- Mersin 1. İdare Mahkemesi Başkanlığı, (2025). Teknik bilirkişi kurul raporu (“ÇED olumlu” kararı) (19/6/2025), 2024/1566 Esas numaralı dava, Mersin.
- Mersin BŞB, (2023). Mersin İli, Aydıncık İlçesi 1/5000 Ölçekli İlave ve Revizyon Nazım İmar Planı-Plan notları, https://www.mersin.bel.tr/uploads/files/plannotu1206202379324948-249538.pdf
PROTECTION PROBLEMS OF NATURAL ASSETS AND PROTECTED AREAS AND ECOLOGICAL PLANNING APPROACHES - MERSİN, AYDINCIK
Öz
This study investigates the natural assets of Aydıncık and the natural areas that need to be preserved (such as forests, coasts, caves, nature parks, agricultural areas, freshwater resources and sea). Initially, the study examines various categorical issues related to nature conservation and highlights the problems caused by faulty projects and other factors that disrupt ecological balance. These are followed by recommendations for developing better conservation policies. A preliminary analysis of the characteristics of the settlement's natural assets was conducted to visualize the field findings. Then, a SWOT analysis was used to raise awareness for area managements, as well as the potential strengths and weaknesses of the natural structure, as well as the opportunities and threats in these areas. Lastly, suggestions are made to enhance and develop alternative tourism opportunities in the region. A distinctive feature of this study is that it is the first comprehensive fieldwork conducted specifically on Aydıncık. The findings aim to establish a broad and future-oriented planning approach based on these observations. The research incorporates rich relational elements and strives to provide a guide for future studies by adopting an interdisciplinary perspective.
Anahtar Kelimeler
Natural Areas Protected Areas Conservation and Biodiversity Environmental Pollution and Control Urban and Regional Planning Landscape Planning
Etik Beyan
An ethics declaration is not required within the scope of the study.
Proje Numarası
3726920
Teşekkür
This study is an output of the related project research study: YÖK Project No: 3726920 Aydıncık City Memory Research-Mersin
Kaynakça
- 19/12/2006 tarihli ve 725 Sayılı İlke Kararı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu (KTVK-YK) İlke Kararı (2863 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Alanlarda Su Ürünleri Üretim ve Yetiştirme Tesislerine İlişkin İlke Kararı) Resmi Gazete: tarih: 25/01/2007 Sayı : 26414.
- Demirel, Ö. (2020). Önsöz, (Ed. Aksoy, Y), Mimarlıkta Peyzaj Tasarımı, Nobel.
- Derse, M. A., & Alphan, H. (2024). Evaluating the Urban Expansion of Silifke (Mersin) District with a Focus on Green Spaces: The 2050 Projection. Journal of Architectural Sciences and Applications, 9(1), 227-248. https://doi.org/10.30785/mbud.1444609
- Dört E Planlama Araştırma Danışmanlık İnşaat ve Mühendislik Hizmetleri Ltd. Şti., Ankara.
- Economist Intelligence Unit, & Siemens. (2010). The European Green City Index. Economist Intelligence Unit.
- Ecocity Builders. (1992). International Ecocity Framework and Standards (IEFS). Ecocity Builders.
- Ekinci, E. (2024). Türkiye’de Çevrenin Korunması ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki Tercihin İncelenmesi: Dünya Değerler Araştırması Verilerine Göre (2018) Bir Analiz. Çağdaş Yerel Yönetimler, 33(4), 37-68.
- Görmüş, S., Oktay, E., & Cengiz, S. (2021). kentsel ekosistemin dayanıklılık hedefini karşılamada ekolojik planlama yaklaşımları. peyzaj, 3(2), 122-134. https://doi.org/10.53784/peyzaj.1034398
- Gül, A., Gül, H. E. & Gül, S. E. (2024). Determination of criteria and importance levels for prioritization of protected areas. Journal of Protected Areas Research, 3 (2), 113-140.
- Işıldar, G. Y. (2012). 2011 Avrupa Yeşil Başkenti Hamburg: Eko-Kent Kriterleri ve Performans Göstergeleri Açısından İncelenmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(23), 241-262.
- Kamer Aksoy, O., & Arslan, E. S. (2022). Kentlerde İklim Değişikliğinin Olası Etkilerinin Azaltılmasında Yeşil Altyapı ve Ekosistem Hizmetlerinin Rolü. İnsan ve İnsan, 9(33), 53-62. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.1104391
- Karacan, G., & Gökce, D. (2023). Local coping with climate change: Integrating climate action plans and spatial plans. PLANARCH - Design and Planning Research, 7(2), 181-190
- Kocalar, A. C. (2022). Türkiye’de Doğal Çevre Koruma Alanlarının Tarihçesi ve Artan Kullanım Sorunları, Peyzaj Araştırmaları II, Prof. Dr. Öner DEMİREL Doç. Dr. Ertan Düzgüneş, (Ed.), Bulletin de la Societe Linneenne de Lyon, ISBN:978-2-38236-293-8, 43-65.
- Kocalar, A. C. (2024a). Çiftçi ve Coğrafyacı Beyazıt Ekiz, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık’taki Tarım-Ormancılık ve Denizcilik Faaliyetlerine Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024b). Çevirmen ve Çevre Aktivisti Mehmet Sarı, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024c). Ziraatçi Halis Koçak, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024d). Arkeolog Sanat Tarihi, Prof. Dr. Ayşe Çalık Ross, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024e). Hidrobioloji, Limnoloji, Tatlı Su Biyolojisi, Prof. Dr. Fatma Kandemir Çevik, (Ed.), Kent Belleği Araştırmaları Perspektifinde Aydıncık Kent ve Çevre Sorunlarına Yönelik Sözlü Tarih Çalışması, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
- Kocalar, A. C. (2024f). 7. Uluslararası Gülnar Bilim ve Kültür Etkinlikleri, Eğitim Çalıştayı, Gülnar, Mersin. https://gulnar.kocaeli.edu.tr/en/sayfalar/egiticiler-e4e
- Kocalar, A. C. (2024g). Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma, 1. Uluslararası Aydıncık Bilim ve Kültür Etkinlikleri, Eğitim Çalıştayı, Aydıncık, Mersin.
- Koçak, H. (2024). Aydıncık Albümü, Mersin.
- Koçan, N., & Alp, F. (2021). Ekokent Statüsündeki Kentler ve Özellikleri. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 17(1), 1-23.
- Kulözü N, ve Okudan Y. (2016). Doğal Çevre ve Planlama Eğitimindeki Yeri, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü, 8. Türkiye Şehircilik Kongresi, Şehircilik ve Eğitimi, Kasım 2016, Ankara.
- Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik, (2012). Endemik: Md.4 (j). Resmi Gazete 19 Temmuz 2012, Sayı: 28358.
- Mersin 1. İdare Mahkemesi Başkanlığı, (2025). Teknik bilirkişi kurul raporu (“ÇED olumlu” kararı) (19/6/2025), 2024/1566 Esas numaralı dava, Mersin.
- Mersin BŞB, (2023). Mersin İli, Aydıncık İlçesi 1/5000 Ölçekli İlave ve Revizyon Nazım İmar Planı-Plan notları, https://www.mersin.bel.tr/uploads/files/plannotu1206202379324948-249538.pdf
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Arazi Kullanımı ve Çevre Planlaması, Bölge Planlamada Kent Coğrafyası, Şehir ve Bölge Planlama, Türkiye'de Bölgesel Analiz ve Planlama, Peyzaj Planlama, Peyzaj Tasarımı |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 3726920 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 1 Mart 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1 |
