Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

İlahiyat Öğrencilerinin Dini Tutum ile Hayatta Anlam Bulma Düzeyleri Arasındaki İlişkide Din Psikolojisi Dersine Yönelik Tutumların Aracı Rolü

Yıl 2025, Sayı: 28, 343 - 358, 20.04.2025
https://doi.org/10.32950/rid.1589886

Öz

Hayatın anlamı, bireyin hayatı yaşamaya değer olduğu duygusunu ifade etmektedir. Yapılan çalışmalar hayatta anlam düzeyi yüksek olan bireylerin zorlu yaşam koşulları karşısında olumlu başa çıkarak ruh sağlığını koruduğunu tespit etmiştir. Başka bir ifadeyle hayatta anlam, bireylerin yılmazlık seviyelerini yükselterek karamsarlık, kaygı, stres, depresyon gibi ruhsal rahatsızlıklara sebebiyet verecek duygulardan uzaklaşmasını sağlamaktadır. Dini tutum ise bireyin dini duygularını, düşüncelerini ve davranışlarını yönlendirerek onun içsel ve dışsal yaşantısını şekillendirmektedir. Nitekim dini tutum, bireyin hayatı anlamlandırma düzeyini etkileyerek, yaşamsal sorunları çözmek için kaynaklar bulma, hayal kırıklıkları ve engellenmeler gibi stresli yaşam olayları karşısında açıklamalar getirmekte güçlü bir rol oynar. Din psikolojisi dersi de insanın kendisini (duygu, düşünce ve davranışlarını), çevresini, kültürünü, dini hayatını anlamlandırmayı ve açıklamayı temel amaç edinmiştir. Din psikolojisi dersinin bu amaca ulaşabilmesi, öğrencilerin bu derse yönelik motivasyonları, güdüleri ve tutumlarıyla ilişkilidir. Zira öğrencilerin din psikolojisi dersine yönelik olumlu tutumları hayatı anlamlandırma ve dini tutum düzeylerini etkileyebilir. Bu bağlamda ilahiyat fakültesi öğrencilerinin hayatı anlamlandırma ve dini tutum düzeyleri ile din psikolojisi dersine yönelik tutumları arasındaki etkileşimsel ilişkinin araştırılması önem arz etmektedir. Mevcut araştırma, ilahiyat fakültesi öğrencilerinin dini tutum düzeyleri ve hayatta anlam bulma düzeyleri arasındaki ilişkide din psikolojisi dersinin aracılık etkisinin olup olmadığını tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma örneklemini 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde öğrenim gören 218’i kadın, 102’si erkek toplam 320 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma verileri Kişisel Bilgi Formu, Din Psikolojisi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği, Dini Tutum Ölçeği, Hayatın Anlam ve Amacı Ölçekleri ile toplanmıştır. Veriler IBM SPSS Statistics 26 ve Amos 24 paket yazılım programları ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin dini tutum düzeyleri ve hayatta anlam bulma düzeyleri arasında pozitif yönde ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Buna göre dini tutum düzeyi yüksek olan bireylerin hayatı anlamlandırma düzeylerinin de yüksek olduğu söylenebilir. İlahiyat fakültesi öğrencilerinin dini tutum ile din psikolojisi dersine yönelik tutumları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki ve etkileşimler olduğu tespit edilmiştir. Din psikolojisi dersinin içerik ve kazanım açısından bireyin dini duygu, düşünce ve davranışlarını açıklayarak hayatı anlamlandırma çabalarına katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Araştırmada da din psikolojisi dersine yönelik tutumun hayattaki anlam düzeyini pozitif yönde etkilediği gözlemlenmiştir. Ayrıca din psikolojisi dersine yönelik tutumun, dini tutum ile hayattaki anlam düzeyi arasındaki ilişkide aracılık rolü oynadığı gözlemlenmiştir. Böylece araştırma kapsamında belirlenen tüm hipotezler doğrulanmıştır. Bulguların sonuçlarına göre din psikolojisi dersine yönelik tutumların lisans öğrencilerinin dini tutumları ve hayatı anlamlandırma düzeyleri için önemli olduğunu söylenebilir. Bu bağlamda eğitmenlere, öğretim sürecinde öğrencilerin derse karşı tutumlarını izlemeleri, ders materyalleri ve ders içeriklerini zengilleşitirmeleri ve yöntrem açısından çeşitliliğe yer verilmeleri önerilmektedir.

Kaynakça

  • Abeyta, Andrew A. - Routledge, Clay. “The Need for Meaning and Religiosity: An İndividual Differences Approach to Assessing Existential Needs and the Relation with Religious Commitment, Beliefs, and Experiences”. Personality and Individual Differences 123 (2018), 6-13.
  • Adler, Alfred. Yaşamın Anlam ve Amacı. çev. Kamuran Şipal. Ankara: Say Yayınları, 2019.
  • Akıncı, Adem. Hayatın Anlamı ve Din. İstanbul: Yeni Akademi Yayınları, 2005.
  • Akyıldız, Salih - Kahveci̇, Harun. “Din Psikolojisi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Hitit İlahiyat Dergisi 21/2 (2022), 1265-1292.
  • Allport, Gordon W. The İndividual and His Religion: A Psychological İnterpretation. New York: Collıer-Macmillan Lımıted, 1950.
  • Apaydın, Halil. Kişilik Özelliklerinin Dini Tutum ve Davranışlara Etkisi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
  • Armstrong, Karen. Tanrı’nın Tarihi. çev. Oktay Özel. Ankara: Ayraç Yayınları, 1998.
  • Atkinson, Elliot vd. Social Psychology. United States of America: Pearson Education, 2013.
  • Aydın, Ali Rıza. “İlahiyat Fakültelerinde Din Psikolojisine Duyulan İhtiyaç”. Modern Dönemde İlahiyat Eğitimi Müfredatı ve Yöntem Tartışmaları (Çalıştay), 109-113.
  • Aydın, Cüneyd vd. “Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Dergisi 38 (2015), 39-55.
  • Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutum ile Hayattaki Anlam Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/4 (2017), 89-108.
  • Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak Dini Başa Çıkma Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayınları, 2010.
  • Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din: Logoterapik Bir Arastırma. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
  • Baysal, Ayşe Can. “Sosyal Psikolojide Tutumlar”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 10/1 (1981), 121-138.
  • Breitbart, William vd. “Meaning‐Centered Group Psychotherapy for Patients with Advanced Cancer: A Pilot Randomized Controlled Trial”. Psycho-Oncology 19/1 (2010), 21-28. https://doi.org/10.1002/pon.1556
  • Bilhan, Saffet. Eğitim Felsefesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 1991.
  • Byrne, Barbara M. Structural Equation Modeling with Amos: Basic Concepts, Applications, and Programming. New York: Routledge, Third Edition., 2016.
  • Czekierda, Katarzyna vd. “Meaning in Life and Physical Health: Systematic Review and Meta-Analysis”. Health Psychology Review 11/4 (2017), 387-418. https://doi.org/10.1080/17437199.2017.1327325
  • Clark, W. Houston. The Psychology of Religion: An Introduction to Religious Experience and Behavior. New York: The Macmillan Company, 1961.
  • Çamur, Zeliha. Yaşamda Anlam ve Dindarlık İlişkisi (Geç Ergenlik Dönemi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
  • Darlington, Richard B. - Hayes, Andrew F. Regression Analysis and Linear Models : Concepts, Applications, and Implementation. New York: Guilford Press, 2017.
  • Darren George - Paul Mallery, IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge, 2020.
  • Doğan, Şahin. İlköğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Dinî Tutumları. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Sosyolojisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2007.
  • Düzgüner, Sevde – Sevinç, Kenan. “Farklı Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinde Özgecilik ve Dini Tutum İlişkisi”. Theosophia, 53- 69.
  • Fahlman, Shelley A. vd. “Does a Lack of Life Meaning Cause Boredom? Results from Psychometric, Longitudinal, and Experimental Analyses”. Journal of Social and Clinical Psychology 28/3 (2009), 307-340.
  • Fırat, Erdoğan. “Din Psikolojisinde Konu ve Metot Problemi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (1989), 33-44.
  • Frankl, Viktor E. Duyulmayan Anlam Çığlığı Psikoterapi ve Hümanizm. çev. Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınları, 1994.
  • Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. çev. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyan Us Yayınları, 2018.
  • Geertz, Clifford. Kültürlerin Yorumlanması. çev. Hakan Gür. İstanbul: Dergah Yayınları, 2020.
  • Gencer, Nevzat. “Alevi Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları Üzerine Bir Değerlendirme”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19/1 (30 Haziran 2020), 85-118.
  • George, Darren - Mallery, Paul. IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge, 2020.
  • George, Login S. - Park, Crystal L. “Meaning in Life as Comprehension, Purpose, and Mattering: Toward Integration and New Research Questions”. Review of General Psychology 20/3 (2016), 205-220.
  • Gül, Ali - Dam, Hasan. “Yurt Dışındaki Türk Okullarında Öğrenim Gören Lise Öğrencilerinin Dini Tutum ve İnsani Değer Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50 (2021), 607-642.
  • Gürbüz, Sait. AMOS ile Yapısal Eşitlik Modeli. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021.
  • Gürbüz, Sait - Bayık, Mehmet Emin. “Aracılık Modellerinin Analizinde Yeni Yaklaşım: Baron ve Kenny’nin Yöntemi Hâlâ Geçerli mi?” Turkish Journal of Psychology / Türk Psikoloji Dergisi 37/88 (01 Aralık 2021), 1-19. https://doi.org/10.31828/tpd1300443320191125m000031
  • Güre, Hande. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğrenme Başarısı ile Öğrencilerin Akademik Benlik Tasarımı ve Tutumları Arasındaki İlişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1986.
  • Hayes, Andrew F. - Rockwood, Nicholas J. “Regression-Based Statistical Mediation and Moderation Analysis in Clinical Research: Observations, Recommendations, and Implementation”. Best Practice Guidelines for Modern Statistical Methods in Applied Clinical Research 98 (01 Kasım 2017), 39-57. https://doi.org/10.1016/j.brat.2016.11.001
  • Hayta, Akif. “Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX/9 (2000), 487-506.
  • Hood, Ralph W. vd. The Psychology of Religion: An Empirical Approach. New York: Guilford Press, 2009.
  • Hogg, Michael A. - Vaughan, Graham M. Social Psychology. New Jersey: Prentice Hall, 2010.
  • Holm, Nils G. Din Psikolojisine Giriş. çev. Abdülkerim Bahadır. İstanbul: İnsan Yayınları, 2004.
  • Hotaman, Davut. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Tutumları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995.
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2010.
  • Hökelekli, Hayati. “Ergenlik Çağı Davranışlarında Din Eğitiminin Etkisi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
  • Hökelekli, Hayati. “İçerik ve Kazanım Açısından Din Psikolojisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 3/1 (2003), 84- 102.
  • Hökelekli, Hayati. “İslam Geleneğinde Psikoloji Kültürü”. İslami Araştırmalar Dergisi, 21/3 (2006), 409-421.
  • James, William. Dinsel Deneyimin Çeşitleri. çev. İsmail Hakkı Yılmaz. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2017.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem - Cemalcılar, Zeynep. Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınları, 2015.
  • Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Yayınları, 2017.
  • Karakaş, Ahmet - Koç, Mustafa. “Stresle Başa Çıkma ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3/3 (2014), 610-631.
  • Karagöz, Yalçın. SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
  • Karslı, Necmi. “Üniversite Öğrencilerinde Hayatın Anlamı ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 48 (2020), 169-201.
  • Kartopu, Saffet. “Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama ve Anlam Arayışı”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/3 (2013), 67-90.
  • Kavas, Erkan. “Dini Tutum İle Stresle Başa Çıkma Arasındaki İlişki”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37 (2013), 143-168.
  • Kaya, Mevlüt. Din Eğitiminde İletişim ve Dinı̂ Tutum: Bazı Çevre Faktörlerinin Dinı̂ Tutum Üzerindeki Etkisi. Samsun: Etüt Yayınları, 1998.
  • Kaya, Mevlüt. “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12/12 (2001), 43-78.
  • Kayıklık, Hasan. “Bireysel Dindarlığın Psikolojik Kaynakları”. Dinî Araştırmalar V/13 (2002), 27-40.
  • Kayıklık, Hasan. “İçerik ve Kazanım Açısından Din Psikolojisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, III/1 (2003), 83- 102.
  • Kerimov, Eldar. Üniversite Öğrencilerinde Dini Tutum ve Yaşam Doyumunun Mutluluk Üzerindeki Rolü (Azerbaycan Örneği). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020.
  • Kıraç, Ferdi. “Üniversite Öğrencilerinde Dindarlık Eğilimi ve Anlam Duygusu”. Mukaddime 7 (2013), 165-178.
  • King, Laura A. - Hicks, Joshua A. “The Science of Meaning in Life”. Annual Review of Psychology 72/1 (2021), 561-584.
  • Koenig, Harold G. “Research on Religion, Spirituality, and Mental Health: A Review”. The Canadian Journal of Psychiatry 54/5 (2009), 283-291.
  • Köse, Ali. “Psikoloji ve Din: Bir Dargın Bir Barışık Kardeşler”. İslami Araştırmalar Dergisi, 19/3 (2006).
  • Küçükcan, Talip - Köse, Ali. Doğal Âfetler ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir İnceleme. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, İslami Araştırmalar Dergisi, 2000.
  • Krause, Neal vd. “Religious Involvement, Financial Strain, and Poly-Drug Use: Exploring the Moderating Role of Meaning in Life”. Substance Use & Misuse 52/3 (2017), 286-293.
  • Krok, Dariusz. “Can Meaning Buffer Work Pressure? An Exploratory Study on Styles of Meaning in Life and Burnout in Firefighters”. Archives of Psychiatry and Psychotherapy 18/1 (2016), 31-42.
  • Kula, Mustafa Naci. “Bedensel Engellilere Yönelik Tutumlar İle Dinî Tutumlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. İslami Araştırmalar Dergisi (Psikoloji ve Din Özel Sayısı), 19/3 (2006), 511-524.
  • Kula, Naci. “Deprem ve Dini Başa Çıkma”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2002), 234-255.
  • Mascaro, Nathan - Rosen, David H. “Existential Meaning’s Role in the Enhancement of Hope and Prevention of Depressive Symptoms”. Journal of Personality 73/4 (2005), 985-1014. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2005.00336.x
  • Maslow, Abraham H. İnsan Olmanın Psikolojisi. çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kuraldışı Yayınları, 2019.
  • Moura, Halanna Carneiro Gumarães Bastos vd. “Faith and Spirituality in the Meaning of Life of the Elderly with Chronic Kidney Disease”. Revista Brasileira de Enfermagem 73/3 (2020), 1-8.
  • Morgan, Clifford vd. İntroduction to Psychology. New Delhi: McGraw Hill Education Offices, 2014.
  • Morgan, Jessica - Farsides, Tom. “Measuring Meaning in Life”. Journal of Happiness Studies 10/2 (2009), 197-214. https://doi.org/10.1007/s10902-007-9075-0
  • Ok, Üzeyir. “Religious attitude scale: Scale Development and Validation”. İnsan Bilimleri Dergisi, 8/2 (2011), 528- 549.
  • Okan, Nesrullah - Şahin, Yahya. “Mental Health During Crisis: Development and Evaluation of the Post-Disaster Spiritual Coping Scale in Turkey”. Journal of Religion and Health 63/2 (2024), 1609-1622.
  • Oruç, Meral. İlköğretim Okulu II. Kademe Öğrencilerinin Fen Tutumları ile Fen Başarıları Arasındaki İlişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1993.
  • Özden, Yüksel. Eğitimde Yeni Değerler: Eğitimde Dönüşüm. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2020.
  • Paloutzian, Raymond. Invitation to The Psychology of Religion. New York: Guilford Press, 2016.
  • Pargament, Kenneth I. “Tanrım Bana Yardım Et” Din Psikolojisi Açısından Başa Çıkmanın Teorik Çatısına Doğru”. çev. Ahmet Albayrak. Tabula Rasa: Felsefe-Teoloji III/9 (2003), 207-238.
  • Pargament, Kenneth I. The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice. New York: Guilford Press, 1997.
  • Park, Crystal L. “Making Sense of the Meaning Literature: An İntegrative Review of Meaning Making and Its Effects on Adjustment to Stressful Life Events.” Psychological Bulletin 136/2 (2010), 257-301.
  • Park, Crystal L. “Religiousness/Spirituality and Health: A Meaning Systems Perspective”. Journal of Behavioral Medicine 30/4 (2007), 319-328.
  • Park, Nansook vd. “When Is the Search for Meaning Related to Life Satisfaction?” Applied Psychology: Health and Well-Being 2/1 (2010), 1-13. https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2009.01024.x
  • Peker, Hüseyin. Din psikolojisi. İstanbul: Çamlıca YAyınları, 2013.
  • Pehlivan, Zeki. “Eğitim Bilimine Giriş Dersine Yönelik Öğrenci Görüşleri ve Erişi Düzeyi”. Çağdaş Eğitim Dergisi 22/229 (1997), 27-32.
  • Plotnik, Rod - Kouyoumdjian, Haig. Introduction to Psychology. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, 9th ed., 2011.
  • Pour, Hekmati N. - Hojjati, H. “The Relationship Between Praying and Life Expectancy in Cancerous Patients”. Journal of Medicine and Life 8/4 (2015), 60-64.
  • Sokrates. Sokrates’in Savunması. çev. Teoman Aktürel. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2004.
  • Steger, Michael F. “Making Meaning in Life”. Psychological Inquiry 23/4 (2012), 381-385.
  • Steger, Michael F. - Frazier, Patricia. “Meaning in Life: One Link in the Chain From Religiousness to Well-Being.” Journal of Counseling Psychology 52/4 (2005), 574-582.
  • Steger, Michael F. vd. “The Meaning in Life Questionnaire: Assessing the Presence of and Search for Meaning in Life.” Journal of Counseling Psychology 53/1 (2006), 80-93. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.1.80
  • Şahin, Çavuz - Karakuş, Gülçin. “Katılımcıları Seçme: Evren ve Örneklem”. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. ed. Gürbüz Ocak. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
  • Şentürk, Habil - Yakut, Selahattin. “Hayatın Anlamı ve Din”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 33 (2014), 45-60.
  • Şirin, Turgay. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutumları İle Ruh Sağlığı İlişkisinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6/4 (2017), 65-88.
  • Ulu, Mustafa. “Türkiye’deki Akademik Yapı Bağlamında Din Psikolojisinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi”. Din Psikolojisi Güncel Durum Analizi. ed. Yahya Turan. 183-223. Ankara: Nobel Akademik Yayınları, 2020.
  • Whitehead, Alfred North . Eğitimin Amaçları. çev. Balkoç Dürri. Ankara: Dorlion Yayınları, 2024.
  • Wilson, Angelina vd. “Meaning in Life Among Ghanaian University Students: Does Religious Commitment Matter?” Journal of Religion and Health 61/3 (2022), 2482-2499.
  • Yalom, Irvin D. Varoluşçu Psikoterapi. çev. Zeliha Babayiğit. İstanbul: Pegasus Yayınları, 2018.
  • Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinin Anlam Dünyasında Dinin Yeri (Çukurova Üniversitesi Örneği)”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/2 (2009), 1-37.
  • Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2012.
  • Yavuz, Kerim. “Din Psikolojisinin Araştırma Alanları”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1982), 87-108.
  • Yavuz, Kerim. “Günümüzde Din Psikoloji”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8 (1988), 254-266.
  • Yenen, İlker. “Din Psikolojisi Dersinin Öğrencilerin Bireysel Kazanımları Açıcından Değerlendirilmesi: DEÜ İlahiyat Fakültesi Örneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2016), 149-189.
  • Yüksel, Ali - Kızılgeçit, Muhammed. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Psikolojisi Dersine Yönelik Algısı Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Trabzon İlahiyat Dergisi 8/1 (2021), 227-267.

The Mediating Role of Attitudes Towards Psychology of Religion Course in the Relationship Between Theology Students’ Levels of Religious Attitude and Finding Meaning in Life

Yıl 2025, Sayı: 28, 343 - 358, 20.04.2025
https://doi.org/10.32950/rid.1589886

Öz

The notion of meaning in life can be defined as the subjective experience that life is valuable and worth living. Research has demonstrated that individuals who possess a strong sense of purpose tend to demonstrate positive coping mechanisms and maintain optimal mental well-being when confronted with adversity. In essence, the presence of meaning in life has been shown to enhance an individual’s resilience, thereby mitigating the risk of developing mental health conditions such as pessimism, anxiety, stress, and depression. Religious attitude, on the other hand, shapes an individual’s inner and outer life by directing his/her religious feelings, thoughts and behaviors. As a matter of fact, religious attitude plays a strong role in finding resources to solve life problems, finding explanations for stressful life events such as disappointments and frustrations by affecting the individual’s level of making sense of life. In a similar manner, the objective of the psychology of religion course is to facilitate comprehension and elucidation of the human condition, encompassing the intricacies of individuals’ emotions, cognitions, and behaviours, as well as their interactions with their immediate environment, broader culture, and their spiritual practices. The attainment of this objective is contingent upon the motivations, motives and attitudes of students towards the course. A positive attitude towards the course has been shown to have a significant impact on students’ sense of purpose and their religious attitudes. In this context, it is important to investigate the interactional relationship between the levels of making sense of life and religious attitudes of theology faculty students and their attitudes towards the psychology of religion course. The present study aims to determine whether the psychology of religion course exerts a mediating effect on the relationship between the level of religious attitude exhibited by theology faculty students and their ability to find meaning in life. The study group of the research consists of a total of 320 students, 218 female and 102 male, studying at Gümüşhane University Faculty of Theology in the 2023-2024 academic year. The study data were collected using a Personal Information Form, an Attitude Scale towards the Psychology of Religion Course, a Religious Attitude Scale, and Meaning and Purpose of Life Scales. The data were analysed with IBM SPSS Statistics 26 and Amos 24 software packages. The findings indicated a positive relationship between students’ religious attitude levels and their levels of finding meaning in life. It can thus be posited that individuals who exhibit pronounced religious attitudes are concomitantly characterised by a propensity to engage in the making of sense of life. The findings further revealed significant positive relationships and interactions between the religious attitudes of theology faculty students and their attitudes towards the psychology of religion course. It is thought that the psychology of religion course can contribute to the individual’s efforts to make sense of life by explaining religious feelings, thoughts and behaviours in terms of content and achievement. The study revealed a positive correlation between an individual’s attitude towards the psychology of religion course and the level of meaning in their life. Furthermore, it was observed that the attitude towards the psychology of religion course played a mediating role in the relationship between religious attitude and the level of meaning in life. Consequently, all hypotheses determined within the scope of the research were confirmed. The results of the study indicate that attitudes towards the psychology of religion course are significant for undergraduate students’ religious attitudes and their sense of life’s meaning. In light of these findings, it is recommended that instructors oversee students’ attitudes towards the course during the teaching process, enhance course materials and content, and incorporate diversity in terms of methodology.

Kaynakça

  • Abeyta, Andrew A. - Routledge, Clay. “The Need for Meaning and Religiosity: An İndividual Differences Approach to Assessing Existential Needs and the Relation with Religious Commitment, Beliefs, and Experiences”. Personality and Individual Differences 123 (2018), 6-13.
  • Adler, Alfred. Yaşamın Anlam ve Amacı. çev. Kamuran Şipal. Ankara: Say Yayınları, 2019.
  • Akıncı, Adem. Hayatın Anlamı ve Din. İstanbul: Yeni Akademi Yayınları, 2005.
  • Akyıldız, Salih - Kahveci̇, Harun. “Din Psikolojisi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Hitit İlahiyat Dergisi 21/2 (2022), 1265-1292.
  • Allport, Gordon W. The İndividual and His Religion: A Psychological İnterpretation. New York: Collıer-Macmillan Lımıted, 1950.
  • Apaydın, Halil. Kişilik Özelliklerinin Dini Tutum ve Davranışlara Etkisi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2001.
  • Armstrong, Karen. Tanrı’nın Tarihi. çev. Oktay Özel. Ankara: Ayraç Yayınları, 1998.
  • Atkinson, Elliot vd. Social Psychology. United States of America: Pearson Education, 2013.
  • Aydın, Ali Rıza. “İlahiyat Fakültelerinde Din Psikolojisine Duyulan İhtiyaç”. Modern Dönemde İlahiyat Eğitimi Müfredatı ve Yöntem Tartışmaları (Çalıştay), 109-113.
  • Aydın, Cüneyd vd. “Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Dergisi 38 (2015), 39-55.
  • Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutum ile Hayattaki Anlam Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/4 (2017), 89-108.
  • Ayten, Ali. Tanrı’ya Sığınmak Dini Başa Çıkma Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. İstanbul: İz Yayınları, 2010.
  • Bahadır, Abdülkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din: Logoterapik Bir Arastırma. İstanbul: İnsan Yayınları, 2002.
  • Baysal, Ayşe Can. “Sosyal Psikolojide Tutumlar”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 10/1 (1981), 121-138.
  • Breitbart, William vd. “Meaning‐Centered Group Psychotherapy for Patients with Advanced Cancer: A Pilot Randomized Controlled Trial”. Psycho-Oncology 19/1 (2010), 21-28. https://doi.org/10.1002/pon.1556
  • Bilhan, Saffet. Eğitim Felsefesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 1991.
  • Byrne, Barbara M. Structural Equation Modeling with Amos: Basic Concepts, Applications, and Programming. New York: Routledge, Third Edition., 2016.
  • Czekierda, Katarzyna vd. “Meaning in Life and Physical Health: Systematic Review and Meta-Analysis”. Health Psychology Review 11/4 (2017), 387-418. https://doi.org/10.1080/17437199.2017.1327325
  • Clark, W. Houston. The Psychology of Religion: An Introduction to Religious Experience and Behavior. New York: The Macmillan Company, 1961.
  • Çamur, Zeliha. Yaşamda Anlam ve Dindarlık İlişkisi (Geç Ergenlik Dönemi). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
  • Darlington, Richard B. - Hayes, Andrew F. Regression Analysis and Linear Models : Concepts, Applications, and Implementation. New York: Guilford Press, 2017.
  • Darren George - Paul Mallery, IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge, 2020.
  • Doğan, Şahin. İlköğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Dinî Tutumları. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Din Sosyolojisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2007.
  • Düzgüner, Sevde – Sevinç, Kenan. “Farklı Bölümlerde Okuyan Üniversite Öğrencilerinde Özgecilik ve Dini Tutum İlişkisi”. Theosophia, 53- 69.
  • Fahlman, Shelley A. vd. “Does a Lack of Life Meaning Cause Boredom? Results from Psychometric, Longitudinal, and Experimental Analyses”. Journal of Social and Clinical Psychology 28/3 (2009), 307-340.
  • Fırat, Erdoğan. “Din Psikolojisinde Konu ve Metot Problemi”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (1989), 33-44.
  • Frankl, Viktor E. Duyulmayan Anlam Çığlığı Psikoterapi ve Hümanizm. çev. Selçuk Budak. Ankara: Öteki Yayınları, 1994.
  • Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. çev. Selçuk Budak. İstanbul: Okuyan Us Yayınları, 2018.
  • Geertz, Clifford. Kültürlerin Yorumlanması. çev. Hakan Gür. İstanbul: Dergah Yayınları, 2020.
  • Gencer, Nevzat. “Alevi Öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları Üzerine Bir Değerlendirme”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19/1 (30 Haziran 2020), 85-118.
  • George, Darren - Mallery, Paul. IBM SPSS Statistics 26 Step by Step: A Simple Guide and Reference. New York: Routledge, 2020.
  • George, Login S. - Park, Crystal L. “Meaning in Life as Comprehension, Purpose, and Mattering: Toward Integration and New Research Questions”. Review of General Psychology 20/3 (2016), 205-220.
  • Gül, Ali - Dam, Hasan. “Yurt Dışındaki Türk Okullarında Öğrenim Gören Lise Öğrencilerinin Dini Tutum ve İnsani Değer Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50 (2021), 607-642.
  • Gürbüz, Sait. AMOS ile Yapısal Eşitlik Modeli. Ankara: Seçkin Yayınları, 2021.
  • Gürbüz, Sait - Bayık, Mehmet Emin. “Aracılık Modellerinin Analizinde Yeni Yaklaşım: Baron ve Kenny’nin Yöntemi Hâlâ Geçerli mi?” Turkish Journal of Psychology / Türk Psikoloji Dergisi 37/88 (01 Aralık 2021), 1-19. https://doi.org/10.31828/tpd1300443320191125m000031
  • Güre, Hande. Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğrenme Başarısı ile Öğrencilerin Akademik Benlik Tasarımı ve Tutumları Arasındaki İlişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1986.
  • Hayes, Andrew F. - Rockwood, Nicholas J. “Regression-Based Statistical Mediation and Moderation Analysis in Clinical Research: Observations, Recommendations, and Implementation”. Best Practice Guidelines for Modern Statistical Methods in Applied Clinical Research 98 (01 Kasım 2017), 39-57. https://doi.org/10.1016/j.brat.2016.11.001
  • Hayta, Akif. “Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, IX/9 (2000), 487-506.
  • Hood, Ralph W. vd. The Psychology of Religion: An Empirical Approach. New York: Guilford Press, 2009.
  • Hogg, Michael A. - Vaughan, Graham M. Social Psychology. New Jersey: Prentice Hall, 2010.
  • Holm, Nils G. Din Psikolojisine Giriş. çev. Abdülkerim Bahadır. İstanbul: İnsan Yayınları, 2004.
  • Hotaman, Davut. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Tutumları ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995.
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
  • Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisine Giriş. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2010.
  • Hökelekli, Hayati. “Ergenlik Çağı Davranışlarında Din Eğitiminin Etkisi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
  • Hökelekli, Hayati. “İçerik ve Kazanım Açısından Din Psikolojisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 3/1 (2003), 84- 102.
  • Hökelekli, Hayati. “İslam Geleneğinde Psikoloji Kültürü”. İslami Araştırmalar Dergisi, 21/3 (2006), 409-421.
  • James, William. Dinsel Deneyimin Çeşitleri. çev. İsmail Hakkı Yılmaz. İstanbul: Pinhan Yayınları, 2017.
  • Kağıtçıbaşı, Çiğdem - Cemalcılar, Zeynep. Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınları, 2015.
  • Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Yayınları, 2017.
  • Karakaş, Ahmet - Koç, Mustafa. “Stresle Başa Çıkma ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri Arasındaki İlişkinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 3/3 (2014), 610-631.
  • Karagöz, Yalçın. SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2017.
  • Karslı, Necmi. “Üniversite Öğrencilerinde Hayatın Anlamı ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 48 (2020), 169-201.
  • Kartopu, Saffet. “Dini Yaşayışta Hayatı Sorgulama ve Anlam Arayışı”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/3 (2013), 67-90.
  • Kavas, Erkan. “Dini Tutum İle Stresle Başa Çıkma Arasındaki İlişki”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37 (2013), 143-168.
  • Kaya, Mevlüt. Din Eğitiminde İletişim ve Dinı̂ Tutum: Bazı Çevre Faktörlerinin Dinı̂ Tutum Üzerindeki Etkisi. Samsun: Etüt Yayınları, 1998.
  • Kaya, Mevlüt. “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine Karşı Tutumları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12/12 (2001), 43-78.
  • Kayıklık, Hasan. “Bireysel Dindarlığın Psikolojik Kaynakları”. Dinî Araştırmalar V/13 (2002), 27-40.
  • Kayıklık, Hasan. “İçerik ve Kazanım Açısından Din Psikolojisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, III/1 (2003), 83- 102.
  • Kerimov, Eldar. Üniversite Öğrencilerinde Dini Tutum ve Yaşam Doyumunun Mutluluk Üzerindeki Rolü (Azerbaycan Örneği). Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020.
  • Kıraç, Ferdi. “Üniversite Öğrencilerinde Dindarlık Eğilimi ve Anlam Duygusu”. Mukaddime 7 (2013), 165-178.
  • King, Laura A. - Hicks, Joshua A. “The Science of Meaning in Life”. Annual Review of Psychology 72/1 (2021), 561-584.
  • Koenig, Harold G. “Research on Religion, Spirituality, and Mental Health: A Review”. The Canadian Journal of Psychiatry 54/5 (2009), 283-291.
  • Köse, Ali. “Psikoloji ve Din: Bir Dargın Bir Barışık Kardeşler”. İslami Araştırmalar Dergisi, 19/3 (2006).
  • Küçükcan, Talip - Köse, Ali. Doğal Âfetler ve Din: Marmara Depremi Üzerine Psiko-Sosyolojik Bir İnceleme. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, İslami Araştırmalar Dergisi, 2000.
  • Krause, Neal vd. “Religious Involvement, Financial Strain, and Poly-Drug Use: Exploring the Moderating Role of Meaning in Life”. Substance Use & Misuse 52/3 (2017), 286-293.
  • Krok, Dariusz. “Can Meaning Buffer Work Pressure? An Exploratory Study on Styles of Meaning in Life and Burnout in Firefighters”. Archives of Psychiatry and Psychotherapy 18/1 (2016), 31-42.
  • Kula, Mustafa Naci. “Bedensel Engellilere Yönelik Tutumlar İle Dinî Tutumlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. İslami Araştırmalar Dergisi (Psikoloji ve Din Özel Sayısı), 19/3 (2006), 511-524.
  • Kula, Naci. “Deprem ve Dini Başa Çıkma”. Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2002), 234-255.
  • Mascaro, Nathan - Rosen, David H. “Existential Meaning’s Role in the Enhancement of Hope and Prevention of Depressive Symptoms”. Journal of Personality 73/4 (2005), 985-1014. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2005.00336.x
  • Maslow, Abraham H. İnsan Olmanın Psikolojisi. çev. Okhan Gündüz. İstanbul: Kuraldışı Yayınları, 2019.
  • Moura, Halanna Carneiro Gumarães Bastos vd. “Faith and Spirituality in the Meaning of Life of the Elderly with Chronic Kidney Disease”. Revista Brasileira de Enfermagem 73/3 (2020), 1-8.
  • Morgan, Clifford vd. İntroduction to Psychology. New Delhi: McGraw Hill Education Offices, 2014.
  • Morgan, Jessica - Farsides, Tom. “Measuring Meaning in Life”. Journal of Happiness Studies 10/2 (2009), 197-214. https://doi.org/10.1007/s10902-007-9075-0
  • Ok, Üzeyir. “Religious attitude scale: Scale Development and Validation”. İnsan Bilimleri Dergisi, 8/2 (2011), 528- 549.
  • Okan, Nesrullah - Şahin, Yahya. “Mental Health During Crisis: Development and Evaluation of the Post-Disaster Spiritual Coping Scale in Turkey”. Journal of Religion and Health 63/2 (2024), 1609-1622.
  • Oruç, Meral. İlköğretim Okulu II. Kademe Öğrencilerinin Fen Tutumları ile Fen Başarıları Arasındaki İlişki. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1993.
  • Özden, Yüksel. Eğitimde Yeni Değerler: Eğitimde Dönüşüm. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2020.
  • Paloutzian, Raymond. Invitation to The Psychology of Religion. New York: Guilford Press, 2016.
  • Pargament, Kenneth I. “Tanrım Bana Yardım Et” Din Psikolojisi Açısından Başa Çıkmanın Teorik Çatısına Doğru”. çev. Ahmet Albayrak. Tabula Rasa: Felsefe-Teoloji III/9 (2003), 207-238.
  • Pargament, Kenneth I. The Psychology of Religion and Coping: Theory, Research, Practice. New York: Guilford Press, 1997.
  • Park, Crystal L. “Making Sense of the Meaning Literature: An İntegrative Review of Meaning Making and Its Effects on Adjustment to Stressful Life Events.” Psychological Bulletin 136/2 (2010), 257-301.
  • Park, Crystal L. “Religiousness/Spirituality and Health: A Meaning Systems Perspective”. Journal of Behavioral Medicine 30/4 (2007), 319-328.
  • Park, Nansook vd. “When Is the Search for Meaning Related to Life Satisfaction?” Applied Psychology: Health and Well-Being 2/1 (2010), 1-13. https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2009.01024.x
  • Peker, Hüseyin. Din psikolojisi. İstanbul: Çamlıca YAyınları, 2013.
  • Pehlivan, Zeki. “Eğitim Bilimine Giriş Dersine Yönelik Öğrenci Görüşleri ve Erişi Düzeyi”. Çağdaş Eğitim Dergisi 22/229 (1997), 27-32.
  • Plotnik, Rod - Kouyoumdjian, Haig. Introduction to Psychology. Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning, 9th ed., 2011.
  • Pour, Hekmati N. - Hojjati, H. “The Relationship Between Praying and Life Expectancy in Cancerous Patients”. Journal of Medicine and Life 8/4 (2015), 60-64.
  • Sokrates. Sokrates’in Savunması. çev. Teoman Aktürel. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2004.
  • Steger, Michael F. “Making Meaning in Life”. Psychological Inquiry 23/4 (2012), 381-385.
  • Steger, Michael F. - Frazier, Patricia. “Meaning in Life: One Link in the Chain From Religiousness to Well-Being.” Journal of Counseling Psychology 52/4 (2005), 574-582.
  • Steger, Michael F. vd. “The Meaning in Life Questionnaire: Assessing the Presence of and Search for Meaning in Life.” Journal of Counseling Psychology 53/1 (2006), 80-93. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.1.80
  • Şahin, Çavuz - Karakuş, Gülçin. “Katılımcıları Seçme: Evren ve Örneklem”. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. ed. Gürbüz Ocak. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
  • Şentürk, Habil - Yakut, Selahattin. “Hayatın Anlamı ve Din”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 33 (2014), 45-60.
  • Şirin, Turgay. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutumları İle Ruh Sağlığı İlişkisinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6/4 (2017), 65-88.
  • Ulu, Mustafa. “Türkiye’deki Akademik Yapı Bağlamında Din Psikolojisinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi”. Din Psikolojisi Güncel Durum Analizi. ed. Yahya Turan. 183-223. Ankara: Nobel Akademik Yayınları, 2020.
  • Whitehead, Alfred North . Eğitimin Amaçları. çev. Balkoç Dürri. Ankara: Dorlion Yayınları, 2024.
  • Wilson, Angelina vd. “Meaning in Life Among Ghanaian University Students: Does Religious Commitment Matter?” Journal of Religion and Health 61/3 (2022), 2482-2499.
  • Yalom, Irvin D. Varoluşçu Psikoterapi. çev. Zeliha Babayiğit. İstanbul: Pegasus Yayınları, 2018.
  • Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinin Anlam Dünyasında Dinin Yeri (Çukurova Üniversitesi Örneği)”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/2 (2009), 1-37.
  • Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2012.
  • Yavuz, Kerim. “Din Psikolojisinin Araştırma Alanları”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (1982), 87-108.
  • Yavuz, Kerim. “Günümüzde Din Psikoloji”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8 (1988), 254-266.
  • Yenen, İlker. “Din Psikolojisi Dersinin Öğrencilerin Bireysel Kazanımları Açıcından Değerlendirilmesi: DEÜ İlahiyat Fakültesi Örneği”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2016), 149-189.
  • Yüksel, Ali - Kızılgeçit, Muhammed. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Din Psikolojisi Dersine Yönelik Algısı Üzerine Nitel Bir Araştırma”. Trabzon İlahiyat Dergisi 8/1 (2021), 227-267.
Toplam 105 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular İslam Araştırmaları (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Ali Birinci 0000-0003-2958-644X

Şerife Ericek Maraşlıoğlu 0009-0004-5406-0700

Yayımlanma Tarihi 20 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 22 Kasım 2024
Kabul Tarihi 17 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 28

Kaynak Göster

ISNAD Birinci, Ali - Ericek Maraşlıoğlu, Şerife. “The Mediating Role of Attitudes Towards Psychology of Religion Course in the Relationship Between Theology Students’ Levels of Religious Attitude and Finding Meaning in Life”. Rize İlahiyat Dergisi 28 (Nisan 2025), 343-358. https://doi.org/10.32950/rid.1589886.