Öz
Kur’ân’ın Allah’ın kitabı olduğuna dair önemli delillerden biri olarak hem önceki ilahî kitaplarda hem de Kur’ân’da bahsedilen Resûlullah’ın ümmîlik vasfının ölümüne kadar devam edip etmediği konusu ihtilaflıdır. Bazı âlimler okuryazar olmama manasındaki ümmîliğinin ölümüne dek devam etmesi gerektiğini söyleyerek, bunun devam etmesi gereken mucizevî bir durum olduğunu savunmuştur. Bazı âlimler ise okuma yazma bilmeme manasındaki ümmîliğin devam etmek zorunda olmadığını savunmuştur. Bu çalışmada amacımız bir yandan bu konuda yazılan akademik literatürü değerlendirmek, diğer yandan ise Kur’ân’ın mevsukiyeti açısından nübüvvetten sonra Resûlullah’ın vahiy kâtiplerine yazdırdığı sahifeleri okuyup kontrol etmesinin önemini ve ümmîlik vasfının devam edip etmediğini incelemektir. Konu sadece nübüvvet sonrası Resûlullah’ın okuma yazma bilip bilmediğine dair aklî ve naklî delilleri analiz etmekle sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada Kur’ân’ın Allah’ın kitabı olduğu sabit olduktan sonra mevsukiyeti açısından Resûlullah’ın ilahî bir emirle mucizevî olarak bir insandan öğrenmeden Kur’ân’ı kitaptan ve sahifelerden okuyarak kontrol edebildiğine, ilahî bir ikramla kitâbet ilmini edindiğine ve fetânet sıfatı gereği bazı ifadeleri yazdığına dair deliller üzerinde yoğunlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kelâm İlmi Hz. Muhammed Ümmî Ümmü'l-kurâ okuma -Yazma Tilavet Kitap
Etik Beyan
yayınımız araştırma makalesi olup Etik beyanı gerektirmemektedir.
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
yok
Teşekkür
Elhamdu lillahi Rabbil alemin
Kaynakça
- Abdullah b. Vehb. Tefsîru’l-Kur’ân mine’l-Câmî’ li İbn Vehb. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2003.
- el-Âcurrî, Muhammed b. Hüseyin (ö. 360/971). eş-Şerî‘a. thk. Abdullah b. Ömer. Riyad: Daru’l-Vatan, 1420/1999.
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. thk. Şuayb Arnavud–Abdullah b. AbdulMuhsin et-Türkî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
- Akyüz, Hüseyin. “İbn Ebî Serh’in Kur’ân’ı Tahrif Ettiğine Dair Rivayetlerin İsnad ve Metin Tenkidi”. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 7/5, (2018), 11-39.
- Aliyyü’l-Kârî. Şerhu’ş-Şifa li Kâdî İyâz. Beyrut: Darul-Kütübil-İlmiyye, 1421.
- Aycan, İrfan. “Muâviye b. Ebi Süfyan”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 30/330. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020.
- Aydın, Zeynel Abidin. “Hz. Peygamber’in Ümmîliği Meselesi”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1/2 (Nisan 2012), 287-307.
- Bâcî, Ebu Velid. Tahkiku’l-Mezheb. thk: Ebu Abdurrahman Ukayl. Riyad: Âlemü’l-kütüb, 1403/1983.
- Baysal, Erkan. “Muhammed Âbid El-Câbirî’de Nübüvvetin İspatı, İ’câz Ve Ümmîlik”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4/8 (Aralık 2016), 123-156.
- Belâzurî, Ahmed b. Yahya. Futûhu’l-Büldân. Beyrut: Dâru ve Mektebetü’l-Hilal, 1988.
- Beyhâkî. es-Sünenü’l-Kebîr. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin. Beyrut: Merkezu Hicr, 1432/2011.
- Beyhakî. Şuabu’l-İman. thk AbdulAlî Abdulhamid. Riyad: Mektebetu’r-Rüşd li’n-Neşr ve’t-Tevzi’, 1423/2003.
- el-Câbirî, Muhammed Abid. Kur’ân’a Giriş. İstanbul: Mana Yayınları, 2010.
- Cürcânî, Abdulkâhir. Dercü’d-dürer fî Tefsiri’l-âyi ve’s-süver. thk. Muhammed Edib. Ürdün: Dâru’l-fikr, 1430/2009.
- Çeliksu, Enver. Ümmîlik Kavramı ve Hz. Muhammed’in Ümmîliği Meselesi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- Devil, Emine. “Ümmî Kavramı ve Hz. Muhammed’in Ümmîliği”. İlahiyat Araştırmaları Dergisi. 7 (Haziran 2017).
- Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. Ankara: İmaj, 2003.
- İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali. Zâdu’l-Mesir fi İlmi’t-Tefsir. thk. Abdurrezzak el-Mehdi. Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-arabî, 1422.
- İbn Ebi Hatim Râzî. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. thk. Esad Muhammed. Suudi Arabîstan: Mektebetü Nezzar Mustafa el-Bâz, 1419.
- İbn Hacer el-Askalânî. Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1379.
- İbn Kesir. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. thk. Muhammed Hüseyin. Beyrut: Dâru’l-Kutübi’l-İlmiyye, 1419.
- İbn Mâce. Sünen. thk. Şuayb Arnavud vd. Beyrut: Daru’r-risaleti’l-âlemiyye, 1430/2009.
- İbn Manzur. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dârus-Sadır, 1414.
- İbn Sa’d. Ebu Abdullah Muhammed Basrî, et-Tabakatül-Kübrâ, thk. Muhammed Abdulkadir Ata (Beyrut: Dâru’l-Kütübil-İlmiyye, 1410/1990
- İbn Sa’d. Ebu Abdullah Muhammed Basrî. el-Cüzü’l-Mütim li Tabakati İbn Sa’d. thk. Abdulaziz Abdullah. Taif: Mektebetüs-Sıddık, 1416.
- İbn Şebbe el-Basrî. Tarihu’l-Medine. thk. Fehim Muhammed Şeltût. Cidde: Tubia alâ Nefeka, 1399.
- İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Abdilhâlim. es-Sârimu'l-Meslûl alâ Şâtimi’r-Resûl. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid. Suudi Arabîstan: el-Hırsu’l-Vatanî, 1403/1983.
- İbn Zenceveyh (ö. 251/865). el-Emvâl li İbn Zenceveyh. thk. Şakir Zeyb Feyyâz. Suudi Arabistan: Merkezül-Melik Faysal, 1406/1986.
- İmam Mâtürîdî. Tevilâtü’l-Kur’ân. thk. Mecdi Beslûm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426/2005.
- İmam Şâfii. İhtilafu’l-Hadîs. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1410/1990.
- İsbindârî, Abdurrahman Ömer. Kitâbetü’l-Kurʾâni’l-Kerîm fi’l-ʿahdi’l-Mekkî. Beyrut: Islamic Educational Scientific and Cultural Organization ISESCO,1423/2002.
- Kâsimî, Muhammed Cemaleddin b. Muhammed. Mehâsinu’t-Te’vil. thk: Muhammed Bâsıl Uyûnus-Sûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418.
- Kaya, Remzi. “Kur’ân’da Hz. Peygamberin Beşer ve Ümmî Oluşu”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 11/1 (2002), s. 29-52.
- Kettânî, Muhammed Abdulhay. et-Terâtibu’l-İdâriyye. thk. Abdullah Halidi. Beyrut: Dâru’l-Erkam, trs.
- Maverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. en-Nüketü ve’l-Uyûn. thk. Seyyid İbn Abdilmaksud. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, trs.
- Memiş, Sibel. Çağdaş Tefsirlerde Hz. Peygamber’in ümmîliği: Muhammed Abid el-Câbirî örneği. Muş: Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
- Mertoğlu, M. Suat. “Vahiy Katibi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Mukâtil b. Süleyman. Tefsiru Mukâtil b. Süleyman. thk. Abdullah Mahmud Şahane. Beyrut: Dâru İhyai’t-türas, 1423.
- Önkal, Ahmet. “Hz Peygamber’in Ümmîliği”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2/2 (Mart 1986).
- Özsoy, Abdulvahap. “Hz. Peygamber’in Ümmîliği Hakkında Bir Tartışma: Ebü’l-Velid El-Bâcî Örneği”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 31 (2009).
- Râgıb el-İsfehânî. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Safvân Adnân. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1412.
- Fahreddin Râzî. Mefâtihu’l-Gayb. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, 1420.
- Soysaldı, Mehmet – Şimşek, Songül. “Kur’ân’da Ümmî Kavramının Semantik Analizi ve Bu Bağlamda Hz. Peygamberin Ümmîliği Meselesi”. Ekev Akademi Dergisi. 7/16 (Yaz 2003).
- Suyûtî, Celaleddin. ed-Dürrü’l-Mensür. Beyrut: Dâru’l-Fikr, trs.
- Suyûtî, Celaleddin. el-Fethul’l-Kebir fi Dammi’z-Ziyade ilâ Câmis-Sağir. thk. Yusuf en-Nebhânî. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1423/2003.
- Suyutî, Celaleddin. İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyeti’l-Âmme, 1394/1974.
- Şen, Ziya. “Kur’ân’da Ümmî Kavramı Ve Hz. Peygamber’in Ümmîliği”. İslâmi İlimler Dergisi. 1/2 (Ekim 2006), 203-218.
- Taberî. Câmiu’l-Beyân fi Tevili’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Müessesetür-risale, 1420/2000.
- Taberânî. el-Mü’cemü’l-Evsât. thk. Abdulmuhsin b. İbrahim vd. Kahire: Daru’l-Harameyn, tr.
- Taberânî. el-Mu’cemu’l-Kebir. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1415/1994.
- Taberî, Târihu’t-Taberî. Beyrut: Dâru’t-türas, 1387.
- Teftazanî. Şerhu’l-Mekâsıd. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422/2001.
- Yörük, İsmail–Şık, İsmail. “Kelâm Açısından Hz. Peygamberin Ümmîliği”, Dini Araştırmalar, 7/19 (2004).
- Yusuf b. Abdurrahma. Tehzibü’l-Kemâl fi Esmâi’r-ricâl. Beyrut: Müessesetür-risale, 1980.
- Zâhid Kevserî. “Yedi Harf Nedir?”. çev. Yunus Ekin. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 6 (2002).
- Zehebî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. Tezkiratu’l-Huffâz. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998.
- Zemahşerî. el-Keşşâf ‘an Hakâiki Gavâmidi’t-Tenzil. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1407.
- Zerkeşî, Ebu Abdullah Bedruddin. El-Burhân fi Ulumi’l-Kur’ân. thk Muhammed Ebulfadl İbrahim. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1376/1957.
- Zürkânî. Şerh alâl-Mevâhibi’l-Ledünniyye. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1996
The Debate On Knowıng How To Read And Wrıte Of The Messenger Of Allah After The Prophethood In Terms Of The Authentıcıty Of The Qur'an
Öz
As one of the important evidences that the Qur'an is the book of Allah, the issue of whether the Messenger of Allah's ummism, which is mentioned both in the previous divine books and in the Qur'an, continued until his death is controversial. Some scholars have argued that his ummism in the sense of being illiterate should have continued until his death and that it was a miraculous situation that should have continued. Some scholars, on the other hand, have argued that ummism in the sense of illiteracy does not have to continue. In this study, our aim is to evaluate the academic literature written on this subject on the one hand, and on the other hand, to examine the importance of the Messenger of Allah's reading and checking the scriptures dictated by the scribes of revelation after the prophethood in terms of the authenticity of the Qur'an and whether the characteristic of ummism continued or not. The subject is limited to analysing the rational and narrative evidence for the post-prophetic literacy of the Messenger of Allah. In this study, after it was established that the Qur'an is the book of Allah, the evidence that the Messenger of Allah was able to read and control the Qur'an from the book and the scriptures without learning it from a human being miraculously by a divine command, that he acquired the science of scripture by a divine gift, and that he wrote some expressions in accordance with the attribute of fetānah was concentrated on in terms of its authenticity.
Anahtar Kelimeler
The Science of Kalam Prophet Muhammad Ummi Umm al-Qura Literate writer Recitation Bokk
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- Abdullah b. Vehb. Tefsîru’l-Kur’ân mine’l-Câmî’ li İbn Vehb. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 2003.
- el-Âcurrî, Muhammed b. Hüseyin (ö. 360/971). eş-Şerî‘a. thk. Abdullah b. Ömer. Riyad: Daru’l-Vatan, 1420/1999.
- Ahmed b. Hanbel. Müsned. thk. Şuayb Arnavud–Abdullah b. AbdulMuhsin et-Türkî. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1421/2001.
- Akyüz, Hüseyin. “İbn Ebî Serh’in Kur’ân’ı Tahrif Ettiğine Dair Rivayetlerin İsnad ve Metin Tenkidi”. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 7/5, (2018), 11-39.
- Aliyyü’l-Kârî. Şerhu’ş-Şifa li Kâdî İyâz. Beyrut: Darul-Kütübil-İlmiyye, 1421.
- Aycan, İrfan. “Muâviye b. Ebi Süfyan”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 30/330. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020.
- Aydın, Zeynel Abidin. “Hz. Peygamber’in Ümmîliği Meselesi”. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1/2 (Nisan 2012), 287-307.
- Bâcî, Ebu Velid. Tahkiku’l-Mezheb. thk: Ebu Abdurrahman Ukayl. Riyad: Âlemü’l-kütüb, 1403/1983.
- Baysal, Erkan. “Muhammed Âbid El-Câbirî’de Nübüvvetin İspatı, İ’câz Ve Ümmîlik”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 4/8 (Aralık 2016), 123-156.
- Belâzurî, Ahmed b. Yahya. Futûhu’l-Büldân. Beyrut: Dâru ve Mektebetü’l-Hilal, 1988.
- Beyhâkî. es-Sünenü’l-Kebîr. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin. Beyrut: Merkezu Hicr, 1432/2011.
- Beyhakî. Şuabu’l-İman. thk AbdulAlî Abdulhamid. Riyad: Mektebetu’r-Rüşd li’n-Neşr ve’t-Tevzi’, 1423/2003.
- el-Câbirî, Muhammed Abid. Kur’ân’a Giriş. İstanbul: Mana Yayınları, 2010.
- Cürcânî, Abdulkâhir. Dercü’d-dürer fî Tefsiri’l-âyi ve’s-süver. thk. Muhammed Edib. Ürdün: Dâru’l-fikr, 1430/2009.
- Çeliksu, Enver. Ümmîlik Kavramı ve Hz. Muhammed’in Ümmîliği Meselesi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- Devil, Emine. “Ümmî Kavramı ve Hz. Muhammed’in Ümmîliği”. İlahiyat Araştırmaları Dergisi. 7 (Haziran 2017).
- Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. Ankara: İmaj, 2003.
- İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali. Zâdu’l-Mesir fi İlmi’t-Tefsir. thk. Abdurrezzak el-Mehdi. Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-arabî, 1422.
- İbn Ebi Hatim Râzî. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. thk. Esad Muhammed. Suudi Arabîstan: Mektebetü Nezzar Mustafa el-Bâz, 1419.
- İbn Hacer el-Askalânî. Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1379.
- İbn Kesir. Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim. thk. Muhammed Hüseyin. Beyrut: Dâru’l-Kutübi’l-İlmiyye, 1419.
- İbn Mâce. Sünen. thk. Şuayb Arnavud vd. Beyrut: Daru’r-risaleti’l-âlemiyye, 1430/2009.
- İbn Manzur. Lisanu’l-Arab. Beyrut: Dârus-Sadır, 1414.
- İbn Sa’d. Ebu Abdullah Muhammed Basrî, et-Tabakatül-Kübrâ, thk. Muhammed Abdulkadir Ata (Beyrut: Dâru’l-Kütübil-İlmiyye, 1410/1990
- İbn Sa’d. Ebu Abdullah Muhammed Basrî. el-Cüzü’l-Mütim li Tabakati İbn Sa’d. thk. Abdulaziz Abdullah. Taif: Mektebetüs-Sıddık, 1416.
- İbn Şebbe el-Basrî. Tarihu’l-Medine. thk. Fehim Muhammed Şeltût. Cidde: Tubia alâ Nefeka, 1399.
- İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Abdilhâlim. es-Sârimu'l-Meslûl alâ Şâtimi’r-Resûl. thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamid. Suudi Arabîstan: el-Hırsu’l-Vatanî, 1403/1983.
- İbn Zenceveyh (ö. 251/865). el-Emvâl li İbn Zenceveyh. thk. Şakir Zeyb Feyyâz. Suudi Arabistan: Merkezül-Melik Faysal, 1406/1986.
- İmam Mâtürîdî. Tevilâtü’l-Kur’ân. thk. Mecdi Beslûm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1426/2005.
- İmam Şâfii. İhtilafu’l-Hadîs. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1410/1990.
- İsbindârî, Abdurrahman Ömer. Kitâbetü’l-Kurʾâni’l-Kerîm fi’l-ʿahdi’l-Mekkî. Beyrut: Islamic Educational Scientific and Cultural Organization ISESCO,1423/2002.
- Kâsimî, Muhammed Cemaleddin b. Muhammed. Mehâsinu’t-Te’vil. thk: Muhammed Bâsıl Uyûnus-Sûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1418.
- Kaya, Remzi. “Kur’ân’da Hz. Peygamberin Beşer ve Ümmî Oluşu”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 11/1 (2002), s. 29-52.
- Kettânî, Muhammed Abdulhay. et-Terâtibu’l-İdâriyye. thk. Abdullah Halidi. Beyrut: Dâru’l-Erkam, trs.
- Maverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. en-Nüketü ve’l-Uyûn. thk. Seyyid İbn Abdilmaksud. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, trs.
- Memiş, Sibel. Çağdaş Tefsirlerde Hz. Peygamber’in ümmîliği: Muhammed Abid el-Câbirî örneği. Muş: Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
- Mertoğlu, M. Suat. “Vahiy Katibi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
- Mukâtil b. Süleyman. Tefsiru Mukâtil b. Süleyman. thk. Abdullah Mahmud Şahane. Beyrut: Dâru İhyai’t-türas, 1423.
- Önkal, Ahmet. “Hz Peygamber’in Ümmîliği”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2/2 (Mart 1986).
- Özsoy, Abdulvahap. “Hz. Peygamber’in Ümmîliği Hakkında Bir Tartışma: Ebü’l-Velid El-Bâcî Örneği”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 31 (2009).
- Râgıb el-İsfehânî. el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân. thk. Safvân Adnân. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1412.
- Fahreddin Râzî. Mefâtihu’l-Gayb. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, 1420.
- Soysaldı, Mehmet – Şimşek, Songül. “Kur’ân’da Ümmî Kavramının Semantik Analizi ve Bu Bağlamda Hz. Peygamberin Ümmîliği Meselesi”. Ekev Akademi Dergisi. 7/16 (Yaz 2003).
- Suyûtî, Celaleddin. ed-Dürrü’l-Mensür. Beyrut: Dâru’l-Fikr, trs.
- Suyûtî, Celaleddin. el-Fethul’l-Kebir fi Dammi’z-Ziyade ilâ Câmis-Sağir. thk. Yusuf en-Nebhânî. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1423/2003.
- Suyutî, Celaleddin. İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyeti’l-Âmme, 1394/1974.
- Şen, Ziya. “Kur’ân’da Ümmî Kavramı Ve Hz. Peygamber’in Ümmîliği”. İslâmi İlimler Dergisi. 1/2 (Ekim 2006), 203-218.
- Taberî. Câmiu’l-Beyân fi Tevili’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Beyrut: Müessesetür-risale, 1420/2000.
- Taberânî. el-Mü’cemü’l-Evsât. thk. Abdulmuhsin b. İbrahim vd. Kahire: Daru’l-Harameyn, tr.
- Taberânî. el-Mu’cemu’l-Kebir. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1415/1994.
- Taberî, Târihu’t-Taberî. Beyrut: Dâru’t-türas, 1387.
- Teftazanî. Şerhu’l-Mekâsıd. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422/2001.
- Yörük, İsmail–Şık, İsmail. “Kelâm Açısından Hz. Peygamberin Ümmîliği”, Dini Araştırmalar, 7/19 (2004).
- Yusuf b. Abdurrahma. Tehzibü’l-Kemâl fi Esmâi’r-ricâl. Beyrut: Müessesetür-risale, 1980.
- Zâhid Kevserî. “Yedi Harf Nedir?”. çev. Yunus Ekin. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 6 (2002).
- Zehebî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. Tezkiratu’l-Huffâz. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419/1998.
- Zemahşerî. el-Keşşâf ‘an Hakâiki Gavâmidi’t-Tenzil. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1407.
- Zerkeşî, Ebu Abdullah Bedruddin. El-Burhân fi Ulumi’l-Kur’ân. thk Muhammed Ebulfadl İbrahim. Beyrut: Dâru’l-Marife, 1376/1957.
- Zürkânî. Şerh alâl-Mevâhibi’l-Ledünniyye. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1996
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kelam |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | yok |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 1 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 15 |
