Öz
İklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, doğal kaynakların tükenmesi gibi yirmi birinci yüzyılın
‘çevre sorunlarını’ ele almak için toplumumuzun her düzeyinde köklü bir değişime
ve sorun çözmeye yönelik yeni yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Bu sorunların çözümünde ise
çevre bilinci oluşturmak yani istenilen davranışı teşvik etmeye çalışmak etkili bir yöntemdir.
Hareketli bilgilendirme grafikleri de kişiye doğru bilgiyi hızlı, kolay ve anlaşır şekilde
aktardığı için kişiyi istenilen konuya teşvik etme gücüne sahiptir. Mesajın iletildiği kişide
davranış değişikliği oluşturmayı hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı, hareketli bilgilendirme
grafiklerinin çevre sorunlarının çözümündeki rolünü ortaya çıkartmaktır. Çalışma
kapsamında bu rolü ortaya çıkartmak için alanyazın taramasıyla elde edilen bilgi ve tasarım
örnekleri irdelenerek analiz edilmiştir. Alanyazından elde edilen bilgiler ve örnek
incelemeler sonucunda hareketli bilgilendirme grafiklerinin çevre sorunlarına yönelik bilinç
oluşturmada ikna edici, yönlendirici, estetik ve akılda kalıcı özellikleriyle tasarımcının
kullanabileceği faydalı araçlar olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Bilgilendirme grafikleri Hareketli bilgilendirme grafikleri Çevre sorunları Çevre bilinci.
Kaynakça
- Baykal, H. ve Baykal, T. (2014). Küreselleşen Dünya’da çevre sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
- Barry, A. M. S. (1997). Visual intelligence: perception, image, and manipulation in visual communication. Albany: State University of New York Press.
- Bear, K. (2018). Information design workbook: Graphic approaches, solutions, and inspiration 30 case studies. Los Angeles: Roskport.
- Çabuk, B. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26(1-2), 189-198.
- Davis, S., B. (2017). Information design research and practice. Black, A., Luna, P., Lund, O. ve Walker, S. (Ed). Early visualizations of historical Time, 3-22. New York: Routledge.
- Evans, L., Milfont, T. L., Lawrence, J. (2014). Considering local adaptation increases willingness to mitigate. Global Environmental Change, 25, 69-75.
- Feridunoğlu, İ., C. (2019). Günümüz medyasında çevre olgusu. Türkiye’de çevre politikaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Green, M. J., ve Myers, K. R. (2010). Graphic medicine: Use of comics in medical education and patient care. British Medical Journal, 340, 574-577.
- Griffin, M. (2008). Visual competence and media literacy: Can one exist without the other? Visual Studies, 23, 113-129.
- Harris, R. (1999). Information graphics: A comprehensive illustrated reference. New York: Oxford University Press.
- Hassan, A., Juahir, H., & Jamaludin, N. S. (2009). The level of environmental awareness among students to fulfill the aspiration of national philosophy of education. American Journal of Scientific Research, 5, 50-58.
- Juni, S., ve Gross, J. S. (2008). Emotional and persuasive perception of fonts. Perceptual and motor skills, 106, 35-42.
- Kıymalıoğlu, A. (2014). Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli ve Uygulama Alanları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 167-2023.
- Krum, R. (2014). Cool infographics: Effective communication with data visualization and design. Indianapolis: John Wiley & Sons.
- ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 273
- Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 258-274
- Lazart, A. ve Atkinson, L. (2014). Putting environmental infographics center stage: The role of visuals at the elaboration likelihood model’s critical point of persuasion. Science Communication, 37(1), 1-28.
- Lidwell, W., Holden, K., & Butler, J. (2010). Universal principles of design. 125 ways to enhance usability, influence perception, increase appeal, make better design decisions, and teach through design. Beverly, MA.: Rockport Publishers.
- Özbuğutu, E., Karahan, S. ve Tan, Ç. (2014). Çevre eğitimi ve alternatif yöntemler-literatür taraması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 393-408.
- Sayın, S. (2018). Hareketli bilgilendirme tasarımı ve bir uygulama. Sanatta yeterlik tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Spence, A., Poortinga, W., Pidgeon, N., 2012. The psychological distance of climatechange. Risk Analysis, 32, 957–972.
- Trumbo, J. (1999). Visual literacy and science communication. Science Communication, 20, 409-425.
- Trumbo, J. (2000). Seeing science: Research opportunities in the visual communication of science. Science Communication, 21, 379-391.
- Tuncalı, E. (2016). The Infographics which are designed for environmental issues. Global Journal on Humanites & Social Sciences, 3, 14-19.
- Türküm, A., S. (1998). Çağdaş toplumda çevre sorunları ve çevre bilinci. Anadolu Üniversitesi, G. Can (Ed). Çağdaş yaşam çağdaş insan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165–181.
- Twemlow, A. (2011). What is graphic design for? İstanbul: Yem Yayın.
- Uyan Dur, B. İ. (2011). Bilgilendirme tasarımında ilkeler, öğeler ve uygulama sorunları ve bilgilendirme tasarımı uygulaması. Sanatta yeterlik tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Weinschenk, M. (2012). The power of infographics. U.S.A: New Riders.
- ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 274
- Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 258-274 E-KAYNAKLAR
- Geo Globe Tales [@geoglobe_tales]. (2024, 1 Ağustos). Hurricane kasırgası hareketli bilgilendirme grafiği Video]. Instagram. https://www.instagram.com/reel/C-IebyPPY6_/? igsh=MWo2ejl2N2p5amwxMw%3D%3D
- Karl Fisch, Scott McLeod ve Jeff Brenman. (2006). Biliyor muydunuz? Değişim Olan / Did You Know? Shift Happens [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch? v=mwl_gplTzhY&ab_channel=CorpusChristiGeog
- National Geographic Türkiye. (2019). 25 Litre Belgeseli [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=mwl_gplTzhY&ab_channel=CorpusChristiGeog
- Visiophone. (2020). İspanya’daki Douro Vadi Bölgesi’nin 2007-2020 yılları arasında meteorolojik verilerini gösteren hareketli bilgilendirme grafiği [Video]. Visiophone. http://visiophone- lab.com/wp/?portfolio=hackathon-douro-porto
- WWF (World Wide Fund for Nature). (2014). What a week for water! https://wwf.ca/stories/week-water-2/
- WWF (World Wide Fund for Nature). (2014). Nehir Akışı / Riwer Flow.hareketli bilgilendirme grafiği [Video]. Vimeo. https://vimeo.com/89855769
Öz
To address the environmental problems of the twenty-first century, such as climate change,
biodiversity loss, and the depletion of natural resources, fundamental change and new approaches
to problem-solving are needed at all levels of our society. In solving these problems,
creating environmental awareness—that is, trying to encourage the desired behavior—is an
effective method. The most effective method of creating this awareness is to try to encourage
the desired behavior. It helps us access accurate, precise information about any product,
service, environment, or event as soon as possible with practical methods. It aims to create
behavioral change in the person to whom the message is conveyed. The aim of this study is
to reveal the role of animated information graphics in solving environmental problems. In
order to reveal this role within the scope of the study, the information and design examples
obtained from the literature review were analyzed. As a result of the information obtained
from the literature and sample examinations, it was seen that moving information graphics
are useful tools that designers can use—with their persuasive, directive, aesthetic, and memorable
features—in raising awareness about environmental problems.
Anahtar Kelimeler
Information graphics Animated information graphics Environmental issues Environmental awareness.
Kaynakça
- Baykal, H. ve Baykal, T. (2014). Küreselleşen Dünya’da çevre sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1-17.
- Barry, A. M. S. (1997). Visual intelligence: perception, image, and manipulation in visual communication. Albany: State University of New York Press.
- Bear, K. (2018). Information design workbook: Graphic approaches, solutions, and inspiration 30 case studies. Los Angeles: Roskport.
- Çabuk, B. ve Karacaoğlu, Ö. C. (2003). Üniversite öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 26(1-2), 189-198.
- Davis, S., B. (2017). Information design research and practice. Black, A., Luna, P., Lund, O. ve Walker, S. (Ed). Early visualizations of historical Time, 3-22. New York: Routledge.
- Evans, L., Milfont, T. L., Lawrence, J. (2014). Considering local adaptation increases willingness to mitigate. Global Environmental Change, 25, 69-75.
- Feridunoğlu, İ., C. (2019). Günümüz medyasında çevre olgusu. Türkiye’de çevre politikaları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Green, M. J., ve Myers, K. R. (2010). Graphic medicine: Use of comics in medical education and patient care. British Medical Journal, 340, 574-577.
- Griffin, M. (2008). Visual competence and media literacy: Can one exist without the other? Visual Studies, 23, 113-129.
- Harris, R. (1999). Information graphics: A comprehensive illustrated reference. New York: Oxford University Press.
- Hassan, A., Juahir, H., & Jamaludin, N. S. (2009). The level of environmental awareness among students to fulfill the aspiration of national philosophy of education. American Journal of Scientific Research, 5, 50-58.
- Juni, S., ve Gross, J. S. (2008). Emotional and persuasive perception of fonts. Perceptual and motor skills, 106, 35-42.
- Kıymalıoğlu, A. (2014). Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli ve Uygulama Alanları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(2), 167-2023.
- Krum, R. (2014). Cool infographics: Effective communication with data visualization and design. Indianapolis: John Wiley & Sons.
- ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 273
- Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 258-274
- Lazart, A. ve Atkinson, L. (2014). Putting environmental infographics center stage: The role of visuals at the elaboration likelihood model’s critical point of persuasion. Science Communication, 37(1), 1-28.
- Lidwell, W., Holden, K., & Butler, J. (2010). Universal principles of design. 125 ways to enhance usability, influence perception, increase appeal, make better design decisions, and teach through design. Beverly, MA.: Rockport Publishers.
- Özbuğutu, E., Karahan, S. ve Tan, Ç. (2014). Çevre eğitimi ve alternatif yöntemler-literatür taraması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 393-408.
- Sayın, S. (2018). Hareketli bilgilendirme tasarımı ve bir uygulama. Sanatta yeterlik tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Spence, A., Poortinga, W., Pidgeon, N., 2012. The psychological distance of climatechange. Risk Analysis, 32, 957–972.
- Trumbo, J. (1999). Visual literacy and science communication. Science Communication, 20, 409-425.
- Trumbo, J. (2000). Seeing science: Research opportunities in the visual communication of science. Science Communication, 21, 379-391.
- Tuncalı, E. (2016). The Infographics which are designed for environmental issues. Global Journal on Humanites & Social Sciences, 3, 14-19.
- Türküm, A., S. (1998). Çağdaş toplumda çevre sorunları ve çevre bilinci. Anadolu Üniversitesi, G. Can (Ed). Çağdaş yaşam çağdaş insan. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı, Eskişehir, 165–181.
- Twemlow, A. (2011). What is graphic design for? İstanbul: Yem Yayın.
- Uyan Dur, B. İ. (2011). Bilgilendirme tasarımında ilkeler, öğeler ve uygulama sorunları ve bilgilendirme tasarımı uygulaması. Sanatta yeterlik tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Weinschenk, M. (2012). The power of infographics. U.S.A: New Riders.
- ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 274
- Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 258-274 E-KAYNAKLAR
- Geo Globe Tales [@geoglobe_tales]. (2024, 1 Ağustos). Hurricane kasırgası hareketli bilgilendirme grafiği Video]. Instagram. https://www.instagram.com/reel/C-IebyPPY6_/? igsh=MWo2ejl2N2p5amwxMw%3D%3D
- Karl Fisch, Scott McLeod ve Jeff Brenman. (2006). Biliyor muydunuz? Değişim Olan / Did You Know? Shift Happens [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch? v=mwl_gplTzhY&ab_channel=CorpusChristiGeog
- National Geographic Türkiye. (2019). 25 Litre Belgeseli [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=mwl_gplTzhY&ab_channel=CorpusChristiGeog
- Visiophone. (2020). İspanya’daki Douro Vadi Bölgesi’nin 2007-2020 yılları arasında meteorolojik verilerini gösteren hareketli bilgilendirme grafiği [Video]. Visiophone. http://visiophone- lab.com/wp/?portfolio=hackathon-douro-porto
- WWF (World Wide Fund for Nature). (2014). What a week for water! https://wwf.ca/stories/week-water-2/
- WWF (World Wide Fund for Nature). (2014). Nehir Akışı / Riwer Flow.hareketli bilgilendirme grafiği [Video]. Vimeo. https://vimeo.com/89855769
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Grafik Tasarımı |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Ekim 2024 |
| Kabul Tarihi | 8 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1 |
