Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ENDÜSTRİYEL SERAMİK TASARIMINDA BAUHAUS YAKLAŞIMININ ETKİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 479 - 498, 20.06.2025

Hazal Doğukan

Öz

19. ve 20. yüzyılda yoğunlaşan sanat tartışmalarının sebep olduğu geleneksellikten uzaklaşma
ve ardından gelen geleneksel kalıpları kırma isteği yeni kavram, yöntem ve teknik
arayışları başlatmıştır. Bauhaus Okulu’nda sanat ve zanaat, biçim ve anlam, estetik ve işlev
konuları farklı malzemeler üzerinden yeniden ele alınmıştır. Bauhaus ile yeni bir anlam
ve kimliğe kavuşan malzemelerden biri de seramiktir. Bauhaus öncesinde geleneksel bir
malzeme olarak kabul gören seramik, el işçiliği ile detaylı desen ve formlar üzerine biçimlenmiştir.
Bauhaus yaklaşımı ile işleme ve süslemelerden uzak, standartlaştırılmış kalıplar
aracılığı ile uygun formlar kullanılarak, seramik üretimi işlevsel, modern ve endüstriyel bir
kimlik kazanmıştır. Bauhaus Seramik Atölyesi, endüstriyel seramik tasarımı için yol gösterici
olan yaklaşım ve yöntemler ortaya çıkarmıştır. Zanaatkarların elinden çıkan çömlekler
yerini temel tasarım prensipleriyle tasarlanan, kavramsal alt yapıya sahip minimal ürünlere
bırakmıştır. Bu yenileşme günümüz endüstriyel tasarımında minimalizm yaklaşımının
temelini oluşturmuştur. Tasarım alanı için yeni bir dönem başlatan Bauhaus ekolünün
fikirleri ve köktenci yaklaşımı doğrultusunda, günümüz endüstriyel seramik ürün tasarımına
okulun etkilerini araştırmayı amaçlayan bu çalışmada literatürde bulunan birçok veriden
faydalanılmış ve Bauhaus sanatçıları tarafından yapılan seramik ürünler üzerinden
içerik analizi yapılmıştır. Endüstriyel tasarımda Bauhaus yorumlamaları ve yansımaları
tartışılmıştır. Alandaki araştırmacı ve tasarımcılara seramik ürün tasarımının Bauhaus
referansları sunularak hem alanyazına katkı sağlamak hem de yeni bir bakış açısı kazandırmak
hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bauhaus Endüstriyel tasarım Seramik ürün tasarımı Seramikte Bauhaus etkisi.

Kaynakça

  • Akhuy, S. (1995). Sanat Tasarım ve Bauhaus (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Aslan, P. Ş. (2019). Bauhaus ekolü ve endüstriyel seramik tasarımına etkileri. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(55), 427-431. 10.7816/idil-08-55-17.
  • Baktır, S. (2006). Yapı malzemelerindeki teknolojik gelişmelerin mimari biçimlenmeye etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
  • Bauhaus Museum- Weimar, Germany. (t.y). Cellophaneland.com. https://www.cellophaneland.com/arts-culture/bauhaus-museum-weimar-germany/ (Erişim Tarihi: 27.03.2024) Bektaş, D. (1992). Çağdaş grafik tasarımının gelişimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bunulday, S. (2003). İki dünya savaşı arası Bauhaus. Rh+ Sanat Plastik Sanatlar Dergisi, Mart- Nisan 04: 34-35.
  • Bulat, S., Bulat, M., & Aydın, B. (2014). Bauhause Tasarım Okulu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 105-120.
  • Chandler, N. (2020). What’s the difference between Sasquatch and Bigfoot? howstuffworks. https://science.howstuffworks.com/science-vs-myth/strange-creatures/sasquatch-bigfoot-difference.htm (Erişim Tarihi: 20.01.2024)
  • Conrads, U. (1991). 20. yüzyıl mimarisinde program ve manifestolar. (S. Yavuz, Çev.). İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
  • Description. (t.y). Drouot.com. https://drouot.com/en/l/21131118-otto-lindig-14-partes-de-un-servicio-de-otto-lindig-1895 (Erişim Tarihi: 24.01.2024)
  • Duman, S., Timur, Ş. (2022). Tasarımın genişleyen etki alanları ve Türkiye’deki endüstriyel tasarım eğitiminin bu kapsamda incelenmesi. Bodrum Sanat ve Tasarım Dergisi- Bodrum Journal of Art and Design, 1(1).
  • Droste M. (2006). Bauhaus. Taschen GmbH.
  • Edwards, A. A., Steacy, L. M., Siegelman, N., Rigobon, V. M., Kearns, D. M., Rueckl, J. G., & Compton, D. L. (2022). Unpacking the unique relationship between set for variability and word reading development: Examining word- and child-level predictors of performance. Journal of Educational Psychology, 114(6), 1242–1256. https://doi.org/10.1037/edu0000696
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 496
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • Ehrlich, D. (1991). The Bauhaus. Hong Kong: Mallard Press.
  • Erdoğdu, M. (2002). Bauhaus felsefesinin günümüz sanatına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı.
  • Feierabend, J., Fiedler, P. (2000). Bauhaus. Berlin.
  • Gropius, W. (1926). Bauhaus üretiminin ilkeleri, Conrads, U., (1991). 20. yüzyıl mimarisinde program ve manifestolar, (1.Baskı), Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Gropius, W. (1965). Die neue Archtekture und das Bauhaus.
  • Gropius, W. (1988). Bauhaus manifestosu. Gergedan Dergisi, 12: Çev. Burcu Özgüven.
  • Hartzell, F. (2020). Cleanliness, clarity and craft: material politics in German design, 1919–1939, The Journal of Modern Craft, 13:3, 247-269, DOI: 10.1080/17496772.2020.1843787.
  • Kanmaz, E. (2015). Bir eğitim kurumu olarak Bauhaus’un günümüz görsel tasarım eğitimine getirileri. Journal of Educational Science, 3(4), 117-136.
  • Kaufman, K. A., Glass, C. R., Pineau, T. R. (2018). Mindful sport performance enhancement: Mental training for athletes and coaches. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000048-000
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
  • Mack, G. (2019). Was wir vom Bauhaus lernen können – auch 100 Jahre danach (Bauhaus’tan Öğrenebileceklerimiz-100 yıl sonra bile).
  • Normand, A., Pingeot, A., Hohl, R., Daval, J., Rose, B., Meschede, F. (1996). Sculpture. Köln.
  • Obasuyi, O., Efer, F. (2017). Industrial design and contextualism: The applied arts constituent/ curriculum imperatives in design practice and education. Review of Artistic Education, 14(1), 249-261. https://doi.org/10.1515/rae-2017-0031
  • Otto Lindig. Alchetron.com. (2024, 11 Ekim). https://alchetron.com/Otto-Lindig (Erişim Tarihi: 24.01.2024)
  • Öztürk, A. (2010). Modern sanat hareketleri etkisinde seramik sanatı. Marmara Üniversitesi, ProQuest Dissertations Publishing.
  • Pek, E. (2021). Bauhaus tasarım okulu yaklaşımında seramik tasarımı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 53, 203-234.
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 497
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • БОГАТАЯ H., (2019). Bauhaus 100. Философия тотального счастья, (Bauhaus 100. Toplam Mutluluk Felsefesi), Pragmatika, 10. Sayı.
  • Sarı, R. M. (2005). Tarihi çevre içindeki mimari tasarımlarda “-izm”ler; modernizm, postmodernizm, dekonstruktivizm. (Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Sarıkavak, K.N. (2019). “20. yüzyıl sanat ve tasarım eğitiminde Bauhaus’un önemi”. Ankara Mimarlar Odası Yayınları, D: 44, 63-65.
  • Sönmez, N. (2011). Gesamtkunstwerk ve Çağdaş Türk Sanatı üzerine notlar. Sanat Dünyamız,121, ss. 20-25.
  • Sözen, M., Tanyeli, U. (1992). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Tarlaci, H. (2019). İskandinav modern mobilya olgusunun modernizmdeki yeri ve etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Theodor Bogler, Teapot, 1923. (t.y). Moma.org. https://www.moma.org/collection/works/3836 (Erişim Tarihi: 26.12.2023)
  • Theodor Bogler, Kitchen Storage Pot, 1923. (t.y). Moma.org. https://www.moma.org/collection/works/3829?artist_id=636&page=1&sov_referrer=artist (Erişim Tarihi: 26.12.2023)
  • Thomson, J. (2022). Massive, strange white structures appear on Utah’s Great Salt Lake. Newsweek. https://www.newsweek.com/mysterious-mounds-great-salt-lake-utah-explained-mirabilite-1741151 (Erişim Tarihi: 25.01.2024).
  • Ünal, S. (2021). Dornburg Atölyesinden Tatbiki’ye seramik. Sanat Dergisi (37), 115-139. https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.840235
  • Volkmann, C., Christian, C. (2006). Consumption, markets and culture. 9/2, ss. 129–136.
  • Wall, D.E. (2003). 20th Century Ceramics. London, Thames Hudson Ltd.
  • Walter Gropius’dan TAC I ve TAC II çay ve kahve setleri. (2011, 21 Ocak). Kikakusdiaries.blogspot.com http://kikakusdiaries.blogspot.com/2011/01/walter-gropiusdan-tac-i-ve-tac-ii-cay.html (Erişim Tarihi: 19.12.2023)
  • Whitford, F. (1992). The Bauhaus: masters and students by themselves. London: Conran Octopus.
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 498
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • Zeleke, W. A., Hughes, T. L., & Drozda, N. (2020). Home–school collaboration to promote mind–body health. In C. Maykel, M. A. Bray (ed.), Promoting mind–body health in schools: Interventions for mental health professionals (11–26). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000157-002

THE INFLUENCE OF THE BAUHAUS APPROACH ON INDUSTRIAL CERAMIC DESIGN

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 479 - 498, 20.06.2025

Hazal Doğukan

Öz

The desire to move away from traditionalism caused by the intense discussions on art in the
19th and 20th centuries and to break traditional patterns that followed, initiated the search
for new concepts, methods and techniques. In the Bauhaus School, the subjects of art and
craft, form and meaning, aesthetics and function were reconsidered through different materials.
Ceramics are also among the materials that gained a new meaning with Bauhaus.
Before Bauhaus, ceramics, which were processed with detailed patterns and forms through
handicraft and accepted as a traditional material, gained a modern and industrial identity
in Bauhaus with standardized molds, forms suitable for function, far from processing and
ornamentation. Bauhaus Ceramics Workshop has revealed approaches and methods that
guide industrial ceramic design. The pots made by craftsmen have given way to minimal
products designed with basic design principles and having a conceptual substructure. This
innovation has formed the basis of the minimalism approach in today's industrial design.
In line with the ideas and radical approach of the Bauhaus school, which started a new
era for the field of design, this study aims to investigate the effects of the school on today's
industrial ceramic product design, and many data found in the literature were used and
content analysis was made on ceramic products made by Bauhaus artists. Bauhaus interpretations
and reflections in industrial design were discussed. By presenting the Bauhaus
references in ceramic product design, the study aims to contribute to the literature and offer
a new perspective to researchers and designers in the field.

Anahtar Kelimeler

Pansori Gugak Storytelling Korean culture Korean theatre.

Kaynakça

  • Akhuy, S. (1995). Sanat Tasarım ve Bauhaus (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Aslan, P. Ş. (2019). Bauhaus ekolü ve endüstriyel seramik tasarımına etkileri. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 8(55), 427-431. 10.7816/idil-08-55-17.
  • Baktır, S. (2006). Yapı malzemelerindeki teknolojik gelişmelerin mimari biçimlenmeye etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı.
  • Bauhaus Museum- Weimar, Germany. (t.y). Cellophaneland.com. https://www.cellophaneland.com/arts-culture/bauhaus-museum-weimar-germany/ (Erişim Tarihi: 27.03.2024) Bektaş, D. (1992). Çağdaş grafik tasarımının gelişimi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Bunulday, S. (2003). İki dünya savaşı arası Bauhaus. Rh+ Sanat Plastik Sanatlar Dergisi, Mart- Nisan 04: 34-35.
  • Bulat, S., Bulat, M., & Aydın, B. (2014). Bauhause Tasarım Okulu. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 105-120.
  • Chandler, N. (2020). What’s the difference between Sasquatch and Bigfoot? howstuffworks. https://science.howstuffworks.com/science-vs-myth/strange-creatures/sasquatch-bigfoot-difference.htm (Erişim Tarihi: 20.01.2024)
  • Conrads, U. (1991). 20. yüzyıl mimarisinde program ve manifestolar. (S. Yavuz, Çev.). İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
  • Description. (t.y). Drouot.com. https://drouot.com/en/l/21131118-otto-lindig-14-partes-de-un-servicio-de-otto-lindig-1895 (Erişim Tarihi: 24.01.2024)
  • Duman, S., Timur, Ş. (2022). Tasarımın genişleyen etki alanları ve Türkiye’deki endüstriyel tasarım eğitiminin bu kapsamda incelenmesi. Bodrum Sanat ve Tasarım Dergisi- Bodrum Journal of Art and Design, 1(1).
  • Droste M. (2006). Bauhaus. Taschen GmbH.
  • Edwards, A. A., Steacy, L. M., Siegelman, N., Rigobon, V. M., Kearns, D. M., Rueckl, J. G., & Compton, D. L. (2022). Unpacking the unique relationship between set for variability and word reading development: Examining word- and child-level predictors of performance. Journal of Educational Psychology, 114(6), 1242–1256. https://doi.org/10.1037/edu0000696
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 496
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • Ehrlich, D. (1991). The Bauhaus. Hong Kong: Mallard Press.
  • Erdoğdu, M. (2002). Bauhaus felsefesinin günümüz sanatına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı.
  • Feierabend, J., Fiedler, P. (2000). Bauhaus. Berlin.
  • Gropius, W. (1926). Bauhaus üretiminin ilkeleri, Conrads, U., (1991). 20. yüzyıl mimarisinde program ve manifestolar, (1.Baskı), Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Gropius, W. (1965). Die neue Archtekture und das Bauhaus.
  • Gropius, W. (1988). Bauhaus manifestosu. Gergedan Dergisi, 12: Çev. Burcu Özgüven.
  • Hartzell, F. (2020). Cleanliness, clarity and craft: material politics in German design, 1919–1939, The Journal of Modern Craft, 13:3, 247-269, DOI: 10.1080/17496772.2020.1843787.
  • Kanmaz, E. (2015). Bir eğitim kurumu olarak Bauhaus’un günümüz görsel tasarım eğitimine getirileri. Journal of Educational Science, 3(4), 117-136.
  • Kaufman, K. A., Glass, C. R., Pineau, T. R. (2018). Mindful sport performance enhancement: Mental training for athletes and coaches. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000048-000
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
  • Mack, G. (2019). Was wir vom Bauhaus lernen können – auch 100 Jahre danach (Bauhaus’tan Öğrenebileceklerimiz-100 yıl sonra bile).
  • Normand, A., Pingeot, A., Hohl, R., Daval, J., Rose, B., Meschede, F. (1996). Sculpture. Köln.
  • Obasuyi, O., Efer, F. (2017). Industrial design and contextualism: The applied arts constituent/ curriculum imperatives in design practice and education. Review of Artistic Education, 14(1), 249-261. https://doi.org/10.1515/rae-2017-0031
  • Otto Lindig. Alchetron.com. (2024, 11 Ekim). https://alchetron.com/Otto-Lindig (Erişim Tarihi: 24.01.2024)
  • Öztürk, A. (2010). Modern sanat hareketleri etkisinde seramik sanatı. Marmara Üniversitesi, ProQuest Dissertations Publishing.
  • Pek, E. (2021). Bauhaus tasarım okulu yaklaşımında seramik tasarımı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 53, 203-234.
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 497
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • БОГАТАЯ H., (2019). Bauhaus 100. Философия тотального счастья, (Bauhaus 100. Toplam Mutluluk Felsefesi), Pragmatika, 10. Sayı.
  • Sarı, R. M. (2005). Tarihi çevre içindeki mimari tasarımlarda “-izm”ler; modernizm, postmodernizm, dekonstruktivizm. (Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Sarıkavak, K.N. (2019). “20. yüzyıl sanat ve tasarım eğitiminde Bauhaus’un önemi”. Ankara Mimarlar Odası Yayınları, D: 44, 63-65.
  • Sönmez, N. (2011). Gesamtkunstwerk ve Çağdaş Türk Sanatı üzerine notlar. Sanat Dünyamız,121, ss. 20-25.
  • Sözen, M., Tanyeli, U. (1992). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Tarlaci, H. (2019). İskandinav modern mobilya olgusunun modernizmdeki yeri ve etkisi. (Doktora Tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Theodor Bogler, Teapot, 1923. (t.y). Moma.org. https://www.moma.org/collection/works/3836 (Erişim Tarihi: 26.12.2023)
  • Theodor Bogler, Kitchen Storage Pot, 1923. (t.y). Moma.org. https://www.moma.org/collection/works/3829?artist_id=636&page=1&sov_referrer=artist (Erişim Tarihi: 26.12.2023)
  • Thomson, J. (2022). Massive, strange white structures appear on Utah’s Great Salt Lake. Newsweek. https://www.newsweek.com/mysterious-mounds-great-salt-lake-utah-explained-mirabilite-1741151 (Erişim Tarihi: 25.01.2024).
  • Ünal, S. (2021). Dornburg Atölyesinden Tatbiki’ye seramik. Sanat Dergisi (37), 115-139. https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.840235
  • Volkmann, C., Christian, C. (2006). Consumption, markets and culture. 9/2, ss. 129–136.
  • Wall, D.E. (2003). 20th Century Ceramics. London, Thames Hudson Ltd.
  • Walter Gropius’dan TAC I ve TAC II çay ve kahve setleri. (2011, 21 Ocak). Kikakusdiaries.blogspot.com http://kikakusdiaries.blogspot.com/2011/01/walter-gropiusdan-tac-i-ve-tac-ii-cay.html (Erişim Tarihi: 19.12.2023)
  • Whitford, F. (1992). The Bauhaus: masters and students by themselves. London: Conran Octopus.
  • ANADOLU ÜNİVERSİTESİ SANAT & TASARIM DERGİSİ 498
  • Sanat&Tasarım Dergisi,15 (1), 2025: 479-498
  • Zeleke, W. A., Hughes, T. L., & Drozda, N. (2020). Home–school collaboration to promote mind–body health. In C. Maykel, M. A. Bray (ed.), Promoting mind–body health in schools: Interventions for mental health professionals (11–26). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000157-002
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Seramik Tasarımı
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hazal Doğukan 0009-0000-4994-9207

Yayımlanma Tarihi 20 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 21 Ekim 2024
Kabul Tarihi 6 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Doğukan, H. (2025). ENDÜSTRİYEL SERAMİK TASARIMINDA BAUHAUS YAKLAŞIMININ ETKİLERİ. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 15(1), 479-498.
 Kapak Resmi İndir