İSTANBUL’UN GİZEMİ VE TARİHİ DOKUSUNUN ETKİSİ ALTINDA HASAN UÇARSU’NUN “...ZAMANSAL ÇELİŞKİLER KENTİ, İSTANBUL...” ADLI ESERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME”
Öz
Hasan Uçarsu’nun Solo Flüt ve Piyano için “...Zamansal Çelişkiler Kenti, İstanbul...” adlı
eseri, bestecinin farklı eserlerinde de etkileri görülen “İstanbul” kenti üzerinden tematik
olarak incelenmiştir. 1930’lu yıllardaki İstanbul’un aynı zaman dilimindeki birbirine tezatlık
oluşturan farklı hayatlarını ve farklı tarihsel boyutlarını bu eserinde yansıtmak isteyen
Uçarsu, bir taraftan Osmanlı Saray Müziği’nin figürleri ve değerlerine yer verirken, bir
taraftan da çağdaşlaşmaya başlayan İstanbul’un müzikal simgesi olarak Seyyan Hanım
Çalıkuşu Tangosu’ndan alıntılar yaparak dinleyicilere bu tezatlığı yansıtmak istemiştir.
Besteci, Türk Makam Müziğini makam esintili dörtlü beşli aralıkların kullanımlarıyla ifade
etmiştir. Türk Makam Müziği motifleri ve makamları kullanılan bu eserde, teknik ve
müzikal öğeler incelenmiş olup yorumcuya yol göstermek amacıyla bir kaynak oluşturulması
hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda hazırlanan çalışma bu eseri yorumlamak
isteyen yorumcunun bilgisine sunulmuştur. Ayrıca, bestecinin İstanbul temalı başka eserler
de bestelediği tespit edilmiş; böylece, bestecinin İstanbul’a olan ilgisi ve bu kente duyduğu
aidiyet duygusu kapsamlı bir şekilde değerlendirilerek çalışmaya dahil edilmiştir. Sonuç
olarak, eserin adında da yer alan “çelişki” kelimesinin, Geleneksel Türk Müziği'nin Osmanlı
Sarayı’ndan gelen öğeleri ile Modern Batı Müziği’nin çağdaş unsurlarından oluşan
bileşimi tam anlamıyla ifade ettiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Hasan Uçarsu İstanbul Geleneksel Türk Müziği Modern Klasik Batı Müziği 21. Yüzyıl.
Kaynakça
- Boran, İ.- Yıldız Şenürkmez, K. (2010). Kültürel tarih ışığında çoksesli batı müziği, İkinci Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Çeliker, G. (2006). Hasan Uçarsu’nun yaratıcılığı ve yapıtları, (Yayın No. 192015) [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Hasan Uçarsu (t.y.) Orkestra eserler. Vikipedi. 21 Mart, 2023 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Hasan_Uçarsu adresinden erişilmiştir.
- İlyasoğlu, E. (2009). Zaman içinde müzik, Sekizinci Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- İnan, K. (2017). Düyek Usûlünde, Rast ve Sabâ makamlarındaki Şuğullerin Makam ve Güfte Analizi. (Yayın No. 10130569) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi. Güzel Sanatlar Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı (t.y.). 100. Yıl Türküsü. 12 Temmuz, 2024 tarihinde https://devletcokseslikorosu.ktb.gov.tr/TR-368248/cumhurbaskanligi-senfoni-orkestrasi-sezon-acilis-konseri.html adresinden erişilmiştir.
- Mimaroğlu, İ. (2012). Müzik tarihi, Onuncu Baskı, Varlık Yayınları, İstanbul.
- Olgun, A. (2021). Hasan Uçarsu’nun “Eski istanbul’un Arka Sokaklarında” isimli eserindeki alıntıları kullanma yöntemi, Online Jounal Of Music Sciences Cilt:6 Sayı:1, 44 – 60, 30.06.2021, Sakarya. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1765007
- Say, A. (2005). Müzik ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedileri Yayınları, Ankara.
- Şanver, A. Z. (2016). İlhan Usmanbaş’ın Solo Flüt İçİçin “Fl.-75” ve Hasan Uçarsu’nun Flüt ve Piyano için “... Zamansal Çelişkiler Kenti, İstanbul ...” adlı yapıtlarının yapısal incelenmesi. (Yayın No. 430660) [Sanatta yeterlik tezi, MSGSÜ. Güzel Sanatlar Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Uçarsu, H (t.y.). Oda müziği eserleri. Hasan Uçarsu. 7 Mart, 2020 tarihinde https://www.hasanucarsu.com adresinden erişilmiştir.
- Uçarsu, H. (2021, 31 Ekim). Sinan’ın bestecisi ne diyor?. Sanattan Yansımalar. 12 Temmuz, 2024 tarihinde https://www.sanattanyansimalar.com/sinan-in-bestecisi-ne-diyor/6336/ adresinden erişilmiştir.
AN ANALYSIS ON “…THE CITY OF ANACHRONISM, ISTANBUL...” (“...ZAMANSAL ÇELİŞKİLER KENTİ, İSTANBUL...”) BY HASAN UÇARSU UNDER THE INFLUENCE OF ISTANBUL’S MYSTERY AND HISTORICAL TEXTURE”
Öz
Hasan Uçarsu’s piece titled “…The City of Anachronism, Istanbul...” (‘…Zamansal Çelişkiler
Kenti, İstanbul…’) for Solo Flute and Piano has been analyzed thematically, through
the city of “Istanbul”, the effects of which can be seen in the composer's various works.
Uçarsu wanted to reflect the different lives and different historical dimensions of Istanbul
in the 1930s, which were in contrast to each other in the same period of time. While on the
one hand, he included the figures and values of Ottoman Court Music; on the other hand,
he wanted to reflect this contrast to the audience with the quotations from Seyyan Hanım
Çalıkuşu Tango as the musical symbol of Istanbul beginning to modernize. The composer
wanted to express Ottoman Court Music by using maqam-inspired fourth and fifth intervals.
In this piece, in which Traditional Turkish Music motifs and maqams are used,
technical and musical elements are examined and it is aimed to create a resource to guide
the performer. The resource which has been prepared in line with this purpose is presented
to the performer. In addition, an interview was held with the composer about the piece and
the information obtained from this interview has been included in this study. As a result, it
has been seen that the word "anachronism", which is also included in the title of the piece,
fully corresponds to the combination of Traditional Turkish Music elements coming from
the Ottoman Court and the modern elements of Contemporary Western Music.
Anahtar Kelimeler
Hasan Uçarsu İstanbul Traditional Turkish Music Contemporary Classical Music 21st Century
Kaynakça
- Boran, İ.- Yıldız Şenürkmez, K. (2010). Kültürel tarih ışığında çoksesli batı müziği, İkinci Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Çeliker, G. (2006). Hasan Uçarsu’nun yaratıcılığı ve yapıtları, (Yayın No. 192015) [Yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Hasan Uçarsu (t.y.) Orkestra eserler. Vikipedi. 21 Mart, 2023 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Hasan_Uçarsu adresinden erişilmiştir.
- İlyasoğlu, E. (2009). Zaman içinde müzik, Sekizinci Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- İnan, K. (2017). Düyek Usûlünde, Rast ve Sabâ makamlarındaki Şuğullerin Makam ve Güfte Analizi. (Yayın No. 10130569) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi. Güzel Sanatlar Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı (t.y.). 100. Yıl Türküsü. 12 Temmuz, 2024 tarihinde https://devletcokseslikorosu.ktb.gov.tr/TR-368248/cumhurbaskanligi-senfoni-orkestrasi-sezon-acilis-konseri.html adresinden erişilmiştir.
- Mimaroğlu, İ. (2012). Müzik tarihi, Onuncu Baskı, Varlık Yayınları, İstanbul.
- Olgun, A. (2021). Hasan Uçarsu’nun “Eski istanbul’un Arka Sokaklarında” isimli eserindeki alıntıları kullanma yöntemi, Online Jounal Of Music Sciences Cilt:6 Sayı:1, 44 – 60, 30.06.2021, Sakarya. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1765007
- Say, A. (2005). Müzik ansiklopedisi, Müzik Ansiklopedileri Yayınları, Ankara.
- Şanver, A. Z. (2016). İlhan Usmanbaş’ın Solo Flüt İçİçin “Fl.-75” ve Hasan Uçarsu’nun Flüt ve Piyano için “... Zamansal Çelişkiler Kenti, İstanbul ...” adlı yapıtlarının yapısal incelenmesi. (Yayın No. 430660) [Sanatta yeterlik tezi, MSGSÜ. Güzel Sanatlar Enstitüsü]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
- Uçarsu, H (t.y.). Oda müziği eserleri. Hasan Uçarsu. 7 Mart, 2020 tarihinde https://www.hasanucarsu.com adresinden erişilmiştir.
- Uçarsu, H. (2021, 31 Ekim). Sinan’ın bestecisi ne diyor?. Sanattan Yansımalar. 12 Temmuz, 2024 tarihinde https://www.sanattanyansimalar.com/sinan-in-bestecisi-ne-diyor/6336/ adresinden erişilmiştir.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Müzik (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 25 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1 |
