TÜRKİYE, ALMANYA, FRANSA, İNGİLTERE, İTALYA SAĞLIK SİSTEMLERİ VE COVID-19 SAĞLIK POLİTİKALARI

Güler Sezgin; Gülşah Deniz

doi:10.55050/sarad.1621415

Derleme

HEALTH SYSTEMS AND COVID 19 HEALTH POLICIES OF TURKEY, GERMANY, FRANCE, ENGLAND, ITALY

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 219 - 241, 30.07.2025

Güler Sezgin , Gülşah Deniz

https://doi.org/10.55050/sarad.1621415

Öz

The cultural, administrative, social and economic structures of each country differ from each other. These differences play an
important role in the formation of the countries' health systems. In this study, the health systems and COVID-19 health policies
of Germany, France, England and Italy from the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) countries
were examined and compared with Turkey's health system and COVID-19 policies. These countries are above the OECD
average in terms of health indicators. The health systems of Germany and France are similar to each other. England and Italy
have similar health models. Turkey, on the other hand, uses a more mixed health model. The COVID-19 outbreak, which
caused a pandemic all over the world, has significantly affected the economic, administrative and health systems in these
countries. In this study, the health systems, economic and health indicators of these countries with high welfare levels were
investigated and the health policies they used to combat the COVID-19 pandemic were examined. In this context, the study
was started by reviewing the literature. In the first section, the health systems and COVID-19 health policies of Germany,
France, England and Italy were examined, and in the second section, the health system and COVID-19 health policies of Turkey
were examined. In the third section, the health systems and COVID-19 policies of Germany, France, England, Italy and Turkey
were compared. This study was conducted to show how successful the path followed by the health systems of the countries in
combating epidemic diseases such as pandemics and to guide the development of the new policies needed.

Anahtar Kelimeler

Health system, health indicators of OECD countries, covid-19 policies.

Kaynakça

Anell| F, Leon| G, Monaco R, Nume C, Ross| RC, Mar|non| G, vd. (2020). Ital|an Doctor Call For protect|ng healthcare workers and boost|ng commun|ty surve|llance dur|ng covıd 19 outbreak. BMJ. 26 Mart 2020;368. doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m1254.
Altınkaya, Z. (2020). Koronavirus Pandemisinde Avrupa Birliği SağlıkPolitikaları ve Neoliberalism İtalya Örneği, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt .10 Sayı. 20.
Arslan Çilhoruz, İ., ve Orhaner, E. (2020). Özel Sağlık Harcamalarının Karşılaştırmalı Analizi: Türkiye Almanya Örneği. İşletme Akademisi Dergisi, 1 (2): 88-10. DOI:10.26677/TR1010.2020.434.
Arslanoğlu, A. (2021). 5n 1 Kalite. İstanbul: Eftalya Yayım.
Association of British Insurance, Health Insurance, Erişim adresi: https://www.abi.org.uk/Insurance-andsavings/ Topics-and-issues/Health insurance, (21.10.2023).
Atasever, M. (2014). Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi. ISSN:978-605-67663-9-8.
Ateş, M (2011). B|rleş|k Krallık’ ta Ulusal Sağlık H|zmet|n|n Öyküsü, Toplum ve Hek|m TTB Yayını, 21, 335- 343.
Ateş, M. (2011). Sağlık Sistemleri. İstanbul: Gerekli Kitap.
Atun, R., Aydın, S., Chakraborty, S., Sümer, S., Aran, M., Gürol, I., Nazlıoğlu, S., Ozgülcü, S., Aydoğan, U., Ayar, B., Dilmen, U., Akdağ, R. (2013). Universal health coverage in Turkey: enhancement of equity. Lancet. doi: 10.1016/S0140-6736(13)61051-X.
Aydoğdu, A., Yorulmaz, M. & Kıraç, R. (2021). Covıd-19’A Karşı Alınan Ekonomik Önlemlerin Büyülüklerinin Değerlendirilmesı: Amerika, Almanya, İngiltere, İtalya ve Türkiye Örneği. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 7(1).
Bank, W. (2020). World Bank Open Data | Data [Internet]. . Ava|lable at: https://data.worldbank,org/ adres|nden alınmıştır.
Bayliss, K. (2022). Can England’s National Health System Reforms Overcome The Neoliberal Legacy? International Journal Of Health Services, Vol. 52(4), 480–491 Doı:10.1177/00207314221115945.
Bebbington, J. and Song, E. (2004). The adoption of IFRS in the EU and New Zealand. Access address: http://www.europe.canterbury.ac.nz/, (14.07.2008).
5510 Sayılı Genel Sağlık Sigortası Kanunu, (2012). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf. (Erişim Tarihi:11/03/2025).
Bevan, G., Karan|kolos, M., Exley, J., Nolte, E., Connolly, S., ve Mays, N. (2014). Sağlık s|stemler|, İstanbul: Gerekl| K|tap Yayınları The four health systems of the Un|ted K|ngdom: How do they compare? Summary Report. The Health Foundat|on.
BRrleşRk Krallık 2020 EtkRnlRklerR. (tar|h yok). 09 11, 2023 tar|h|nde Human R|ghst Watch: https://www.hrw.org/world-report/2021/country-chapters/un|ted-k|ngdom adres|nden alındı.
Bocc|a, S., R|cc|ard|, W., Ioann|d|s, JPA. (2020). What other countr|es can learn from Italy, dur|ng the Cov|d-19 pandem|c. JAMA Vol 180, No 7 p:927-8.Er|ş|m Adres|: htt-ps://jamanetwork.com/on11/09/2020. Er|ş|m Tar|h|: 11 Kasım 2020.
Boyle S. (2011) Health Systems in Transition; United Kingdom (England): HealthSystem Review. Erişim Adresi:http://www.euro.who.int/data/assets/pdf_file/0004/135148/e94836.pdf. Erişim Tarihi: 15.10.2023.
Boz, C., ve Önder, E. (2017). Oecd ülkeler|n|n sağlık s|stem| performanslarının değerlend|r|lmes|. Sosyal Güvence DergRsR (11). DOI: 10.21441/sguz.2017.54.
Brec|t br|ef|ng rec|procal healthcare between the UK and the EU, https://www.bma.org.uk/collect|vevo|ce/|nfluence/europe/brex|t/bma-brex|tbr |ef|ngs/rec|procalhealthcare.
Blümel, M., Spranger, A. Achstetter, K. Maresso, A. and Busse, R. (2020). Germany: Health system review. Health Systems in Transition. European Observatory on Health Systems and Policies, 22(6): 1–273. Erişim adresi: https://eurohealthobservatory.who.int/publications/i/germany-health-system-review-2020 (03.04.2022).
Çapar, H. ve Çakmak, C. (2021). Sağlık Turizmi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Çakmak, Ö., Biçer, İ. ve Demir, H. (2020). Sağlıkta Sanat Terapisi Kullanımı: Literatür Taraması. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2), 12-21.
Çapar, H., Çınar, F., ve Arıcı, H. (2021). Communication Problems with People on the Streets during COVID 19 in terms of Social Well-being. 6. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yönetimi Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 20-22 Mayıs 2021, Isparta, 158-169.
Çapar, H., Çınar, F. ve Güven, B. (2021). Sağlık Kurumlarında Stratejik Yönetim. A. Yıldız ve B. Özgüleş (Ed.), Stratejik Yönetim içinde (28-49), Ankara: Gazi Kitabevi.
Chauv|n, F, Yazdanpanah, Y, L|na, B, et al. (2020). “France’s Covıd 19 Response: Balanc|ng Confl|ct|ng Publ|c Health Trad|t|ons”. The Lancet 396 (10246), 219-221. Er|ş|m adres|: https://www.thelancet.com/journals/lancet/art|cle/PIIS0140- 6736(20)31599-3/fulltext (Er|ş|m tar|h|: 01.12.2022). https://do|.org/10.1016/S0140-6736(20)31599-3.
Clarke, E. (2012) and B|dgood, E. (2013). Based on the 2001 C|v|tas Report by Dav|d Green and Bened|ct Irv|ne. Healthcare Systems: France
Çınar, F. (2021). SağlıkPolitikaları. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 128-138.
Çınar, F. ve Çapar, H. (2021). Association of new coronavirus (COVID 19) with hand hygiene score. Annals of Clinical and Analytical Medicine Journal, 12(3), 102-112.
Çınar, F. ve Oğuz, M. (2020). Türkiye'de COVİD-19 Pandemisine Yönelik Stratejilerin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2) , 1-11.
Cookies on the NHS websitesi, (NHS). (2025). Erişim Adresi: https://www.nhs.uk/nhs-services/help-with-healthcosts/. Erişim Tarihi: (11.03.2025).
Çöl, M. (2021). İtalya' da Sağlık S|stem| ve Cov|d 19 Pandem|s| yanıtı. Toplum ve HekRm, 36(5).
Çifçi, H. İ., (2011). Sağlık Sistemi ve Finansmanı: Türkiye ve Çeşitli Ülkeler. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Cylus, J, R|chardson, E, F|ndley, L, Longley, M, O'Ne|ll, C, Steel, D (2015). Un|ted K|ngdom: Health system rev|ew. Health systems |n trans|t|on, 17(5), 1-126.
Daşdan, İ. ve Çetinkaya. V. (2015), OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa 104-134.
D|rect|on de la Recherche, des Études, de l'Evaluat|on et des Stat|st|ques (DRESS). (2023). Fransa Sağlık Harcamaları Raporu. [https://www.drees.sol|dar|tes-sante.gouv.fr.
DREES, Études et Résultats. (2022). Chron|c d|seases most often affect those on low |ncomes and s|gn|f|cantly reduces the|r l|fe expectancy. Er|ş|m Adres|: https://www.drees.sol|dar|tessante. gouv.fr/s|tes/default/f|les/2023-04/ER1243ENMAJ0704-23.pdf.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO). (2021). Fransa Sağlık S|stem| İncelemes|. Er|ş|m Adres|: https://www.who.|nt. Eke, E. ve K|ş|, M. (2018). Susta|nab|l|ty and transformat|on |n the NHS. Er|ş|m Adres|: https://www.nao.org.uk/wp-con tent/uploads/Susta|nab|l|ty-and-transformat|on-|n-the NHS.pdf.
Eke, E. ve K|ş|, M. (2019). Geçm|şten günümüze İng|ltere sağlık pol|t|kaları: Ulusal sağlık s|stem| odaklı güncel b|r perspekt|f. OPUS InternatRonal Journal of SocRety Researches, 11(18), 2687-2707.
Ekinci, G., Arslanoğlu, A., Çapar, H. ve Çınar, F. (2021). Sağlıkta Kalite. İstanbul: Eftalya Yayınları.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2016). The Economic Consequences Of Brexit: A Taxing Decission. Erişim Adresi: hptts//www.oecd- ilirary.org/docserver/4jmOsvdkföken.pdf.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü/Avrupa B|rl|ğ| (OECD/AB). (2019). Sağlık Genel Bakış: Avrupa 2019 – AB Döngüsünde Sağlık Durumu. Erişim Adresi: https://www.oecd.org/en/data.html.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2019). İng|ltere Sağlık Prof|l|. Er|ş|m Adres|:.https://www.oecd.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD) (2020). Tackling coronavirus (COVID19)-Browse OECD contributions: Beyond Containment: Health systems responses to COVID 19 in the OECD, Erişim Adresi: https:// www.oecd.org/coronavirus/en/.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2021). OECD Health Statistics. https://webarchive. oecd.org/temp/2024-02-21/78817-health-data.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2022). Sağlık B|r Bakışta: Avrupa [httpshttps://www.oecd.org/health/health-at-a-glance-europe-2022.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2023). Sağlık B|r Bakışta: Türk|ye Er|ş|m Adres|:https://www.oecd.org/turkey/health-at-a-glance-turk|ye.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü OECD. (2024). Fiscal Sustainability of Health Systems: How to Finance More Resilient Health Systems When Money Is Tight? OECD Publishing, Paris. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1787/880f3195-en
Ekonom|k Örgütü (ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2021), OECD Economic Outlook, Volume 2021 Issue 2, No. 110, OECD Publishing, Paris. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1787/66c5ac2c-en.
European Centre for D|sease Prevent|on and Control (ECDC), (2020). European Centre for D|sease Prevent|on and Control. Test|ng strateg|es. Er|ş|m Adres|: https://www.ecdc.europa.eu/en/covıd 19/ surve|llance/test|ng-strateg|es
Eurostat. (2023). Erişim Adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/ index.php?title=Healthcare_personnel_statistics_-_nursing_and_caring_professionals. (Erişim Tarihi: 29.03.2025).
Eurostat, (2020). .The health systems and polRcy monRtor. Er|ş|m Adres|: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/v|ew/tps00027/default/table?lang=en.
Eurostat. (2022). İtalya'da Sağlık H|zmetler|: Bölgesel Farklılıklar. Er|ş|m Adres|: https://ec.europa.eu/eurostat
Ergenay, O. Şataf, C. (2021). İngiltere’de Sağlık Harcamaları ve COVID 19. Journal of Public Economy and Pubic Financial Management, 1(1), 10-27.
Ertürk Atabey, S. (2012). Sağlık Sistemleri ve Sağlık Politikası. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
Ertürk Atabey, S., Mer|ç, M. (2016). Sağlık Harcamaları ve Evrensel Kapsama Açısından Türk ve Alman Sağlık S|stemler|n|n Karşılaştırmalı İncelemes|. Sosyoekonom| Derg|s|, Vol. 24(29), 113-131 DOI: 10.17233/se.2016.06.005.
Evans, D. (2013). What price public health? Funding the local public health system. Critical Public Health,31:4, 429-440, DOI: 10.1080/09581596.2020.1713302
Fahy, N, Hervey, T, Greer, S, Jarman, H, Stuckler, D, Galsworthy, M, McKee, M. (2019). How w|ll Brex|t affect health serv|ces |n the UK? An updated evaluat|on. The Lancet, 393(10174), 1-10. Greener, I. (2015).
Ferre, F., G|ul|o De Belv|s, A., Valer|o, L., Longh|, S., Lazzar|, A., Fattore, G., et al. (2014). Health Systems |n Trans|t|on C.16. Italy Health System RevRew. Er|ş|m Adres|: https://a|r.un|m|.|t/b|tstream/2434/1023586/3/H|T-16-4-2014-eng.pdf.
Franc C, Pierre A (2015). Compulsory private complementary health insurance offered by employers in France: Implications and current debate. Health Policy, Volume 119, Issue 2: 111-116. Erişim Adresi: http://dx.doi.org/10.1016/j.healthpol.2014.12.014
God|n M. (2020). Why Is the Coronav|rus Outbreak So Bad |n Italy? |T|me Er|ş|m Tar|h|:05.09.2023.
Gönül D (2009) B|rleş|k Krallık Sağlık S|stem|. Er|ş|m Adres|: http://halksagl|g|okulu.org/anasayfa/component/com_bookl|brary/ebook/nhs_k|tap_0210.pdf.
Gu|seppe G. (2020). HealthManagement.org, Management of CO VID-19 |n Italy; 20(3) Er|ş|m tar|h| 18 Ek|m 2020 Ava¬|lable at: https://healthmanagement.org/c/hosp|tal/|ssueart|c-le/management-of-cov|d-19-|n- |taly
Günay, A. (2017). Türk|ye' de Sağlık S|stem|n|n F|nansmanı ve İng|ltere İle Karşılaştırılması. Marmara ÜnRversRtesR Bankacılık ve SRgortacılık EnstRtüsü.İstanbul.
Güngör, B. (2020). Ortodontik Pekiştirme Tedavisinde Maliyet Analizi: Essix – Sabit Retainer Karşılaştırması. Doktora Tezi, İstanbul ÜniversitesiSağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Er|ş|m Adres|:https://t|me.com/5799586/|taly-coronav|rus-outbreak/
Group. WB. (2020). Italy GDP per cap|ta. Er|ş|m Adres|: http://www.governo.|t/|t/ art|colo/coronav|rus-f|rmato- |l-dpcm-22-marzo-2020/14363. Er|ş|m Tar|h|:15.08.2023.
Health Systems and Policy Monitor HSP. (2020). The health systems and policy monitör. Erişim Adresi: htt¬ps://hspm.org/countries/italy/25062012/countrypage.aspx. Health Care Systems |n the EU [: A Comparat|ve Study, European Parl|ament, Er|ş|m Adres|: http://www.europarl.europa.eu/work|ngpapers/saco/pdf/101 _en.pdf.
Health and Social Care Information Centre (2013/2014) NHS Denta Statistics for England), Erişim Adresi: http://www.hscic.gov.uk/catalogue/PUB14738. (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
Health at a Glance: Europe (2022) State Of Health In The Eu Cycle, ISSN 2305-607X (print) ISSN 2305-6088. (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
Help with health cost. Erişim Adresi: https://www.nhs.uk/nhs-services/help-with-health-costs. (Erişim Tarihi: 03/11/2025).
Hermann C (2010). The UK nat|onal health serv|ce, DFID Health Systems Resource Centre.Er|ş|mAdres|http://www.heartresources.org/wpcontent/uploads/2012/10/The-h|story-anddevelopment- of-the-UK-NHS.pdf.
Hüsmenoğlu, M., Yılmaz Kuşaklı, M. (2021). Almanya sağlık s|stem| COVID 19 pandem|s| durum anal|z| German health system s|tuat|on analys|s |n COVID 19 pandem|c. Sağlık Akadem|syenler| Derg|s|, Vol 8(2): 156- 162.
Inst|tut Nat|onal de la Stat|st|que et des Études Économ|ques (INSEE), (2023). France pandem|c death report. Er|ş|m Adres|: https://www.|nsee.fr.
Işık, DW (2003). Evrensel sağlık bakımı: Britanya deneyiminden dersler. Amerikan halk sağlığı dergisi, 93 (1), 25-30.
Ital|an M|n|stry of Health. (2022). Mental health survey. Er|ş|m Adres|: https://fund|t.fr/en/|nst|tut|ons/m|n|stryhealth.
Ital|an M|n|stry of Health. (2023). Annual Health Report. Er|ş|m Adres|: https://www.salute.gov.|t/portale/home.html.
Iacomett|, M. (2022). Pandem| dönem|nde İtalya, İspanya ve Belç|ka'dak| yerel yönet|mler|n sağlık konusundak| yasama yetk|ler|. DPCE Çevr|m|ç|, 54 (Sp).
Jothikasthira, N. (2021). Medikal Turizm. H. ÇAPAR (Çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karagan. E., (2008). Bazı Avrupa Birliği Ülke Sağlık Sistemleri ile Türk Sağlık Sisteminin Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kaya, A., (2011). Türkiye ile Bazı Oecd Ülkelerinde Sağlık Sistemleri ve Karşılaştırması. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sigortacılık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Kırılmaz, H., Amarat, M. ve Ünal, Ö. (2017). Türk|ye ve Amer|ka B|rleş|k Devletler| Sağlık S|stemler|n|n Karşılaştırmalı Anal|z|. StrategRc PublRc Management Journal, 3(6), 78-104. King’s Fund (2014). The UK Private Health Market, Erişim Adresi: http://www.kingsfund.org.uk/sites/files/kf/media/commission-appendix-ukprivate-health-market.pdf (Erişim Tarihi: 05.10.2023).
Lancet. (2022). NHS Performans Anal|z|. Er|ş|m Adres|: https://www.thelancet.com.
Light, D. W. (2003). Universal health care: lessons from the British experience. American journal of public health, 93(1), 25-30.
Medikal Turizm Derneği. (2021). COVID 19’un Medikal turizm Üzerindeki Etkileri. Access address: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33901355/, (13.06.2021).
Merl|n Press, H|t|r|s, (1997). Kap|tal|zmde sağlık, sağlıksızlık semptomları, L. Pan|tch ve C. Leys (Eds.), U. Haskan (Çev.), (2. Bsm) London. NHS England. (2014). Five year forward view. Leeds: NHS England.
NHS England. (2019). The NHS long term plan. Leeds: NHS England Mooney, (2012). Un|versal health care: Lessons from the Br|t|sh exper|ence, Amer|can Journal of Publ|c Health, 93(1), 25-30.
National Health Service (NHS). (2022). Post-Pandemic Chronic Disease Report. https://www.nhs.uk/search/results?q=Post-Pandemic+Chronic+Disease+Report National Health Service (NHS), (2023). How to Access NHS Serv|ces. Er|ş|m Adres|: https://www.nhs.uk/nhsserv |ces/.
Nuttfield Trust (2013) Public Payment and Private Provision: The Changing Landscapeof Health Care in The 2000s Erişim Adresi: http://www.nuffieldtrust.org.uk/sites/files/nuffield/publication/130522_publicpayment- andprivate-provision.pdf. (Erişim Tarihi: 08.2023).
Nuff|eld Trust. (2022). UK Wa|t|ng T|mes Report. Er|ş|m Adres|: https://https://www.nuff|eldtrust.org.uk. Our World |n Data, COVID 19 Data Explorer. Er|ş|m Adres|: https://ourworld|ndata.org/explorers/coronav|rusdata.( Er|ş|m Tar|h| 09.03.2023).
Or, Z., and Gandré, C. (2019). Price setting and price regulation in health care: lessons for advancing Universal Health Coverage Barber. S.L., Lorenzoni. L and Ong. P (Ed.), Price setting and price regulation in healthcare: France (57-84), World Health Organization and the Organisation for Economic Co-operation and Development.
Or Z, Gandré C, Seppänen AV, Hernández-Quevedo C, Webb E, Michel M, Chevreul K (2023). France: Health system review. Health Systems in Transition. European Observatory on Health Systems and Policies, 25(3): 1 –276. Erişim adresi: https://eurohealthobservatory.who.int/publications/i/france-health-systemreview- 2023.
Özkaraduman. H. T., (2019). Tamamlayıcı ve Destekleyici Sağlık Sigortası, Genel Olarak AB Ülkeleri Değerlendirmeleri, İngiltere ile Türkiye Kıyaslaması ve Öneriler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sigorta ve Risk Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi.
Pamuk, Ş. (2007). Economic change in twentieth century Turkey: Is the glass more than half full? (Working Paper No.41). Paris: The American University of Paris.
Robert Koch Institute, (2019). Chronic conditions in Italy. Erişim Adresi: Erişim Adresi: https://health.ec.europa.eu/system/files/2021-12/2021_chp_it_english.pdf. Santé Publique France, (2022). Depression and anxiety study.
Sargutan, E. (2005). Sağlık sektörü ve sağlık sistemlerinin yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3).
Sargutan, E., (2006). Karşılaştırmalı sağlık sistemleri, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
Sarıyıldız, Y., A., Paşaoğlu, M. T. ve Yılmaz, M. E. (2021). Türkiye, Çin, ABD, Fransa sağlık sistemleri ve Covid- 19 politikaları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 314-327.
Sky tg24, (2025). Erişim Adresi: https://tg24.sky.it/tecnologia/2020/06/16/report-media-italia. Erişim Tarihi: (11.03.2025).
Spahn, J. (2021). The German Healthcare System: Strong, Reliable, Proven. Erişim adresi: https://www.bundesgesundheitsministerium.de/fileadmin/Dateien/5_Publikationen/Gesundheit/Broschueren/200629_BMG_Das_deutsche_Gesundheitssystem_EN.pdf (Er|ş|m tar|h|: 05.12.2023).
Strateg|c Comments. (2020). “France’s Response to Covıd 19.” 26 (5), 4-6 Er|ş|m adres|: https://www.tandfonl|ne.com/do|/abs/10.1080/13567888.2020. 1805910 (Er|ş|m tar|h|: 05.12.2023).
Statisttisches Bundesamt. (2023). Erişim Adresi: https://www.destatis.de/EN/Home/_node.html. (Erişim Tarihi: 29.03.2025).
Sülkü, S. N. (2011). Türk|ye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı Önces| ve Sonrasında Sağlık H|zmetler|n|n Sunumu, F|nansmanı ve Sağlık Harcamaları. MalRye Bakanlığıı StratejR GelRştRrme Başkanlığı.
Şah|n İpek, E. A. ve Acar, İ. A. (2021), Cov|d-19 Salgını ve Bütçe Yönet|m|: Seç|lm|ş Ülke Örnekler| Çerçeves|nde Türk|ye Açısından B|r Değerlend|rme, Pandem| Ekonom|s| (s. 153- 188). Bursa: Dora Yayınev|.
Tatar, M. (2011). Sağlık h|zmetler|n|n f|nansman model: “sosyal sağlık s|gortasının Türk|ye’de gel|ş|m|”. Sosyal GüvenlRk DergRsR, 1(1).
TC. Resm| Gazete. (2020, 04 04). Cumhurbaşkanı Kararı. Karar Sayısı: 2399. (31099), 317.
TC. Sağlık Bakanlığı. (2022). Ruh sağlığı ver|ler|. Erişim Adresi: https://www.sagl|k.gov.tr.
TC. Sağlık Bakanlığı. (2023). Genel Sağlık S|gortası Faal|yet Raporu. Erişim Adresi: https://https://www.sagl|k.gov.tr.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). COVID 19 (SARS-CoV-2 Enfeks|yonu) Rehber|. Ankara.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2020). Erişim Adresi: https://hsgm.sagl|k.gov.tr/tr/. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Covıd 19 (SARS-CoV-2 Enfeks|yonu) Rehber|. Er|ş|m Adres|: https://cov|d19.sagl|k.gov.tr/TR-66301/covıd19-rehber|.html. (Er|ş|m Tar|h|: 11.01.2023).
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2021). Er|ş|m Adres|: https://hsgm.sagl|k.gov.tr/tr/.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri (2023). 2012/25 sayılı SGK Genelgesi, Erişim Adresi: http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/42513bda-6eaa-4a3f-a257- 239149e51e7a/28.06.2012_2012_25.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=42513bda-6eaa4a3f-a257- 239149e51e7a. (Erişim Tarihi: 27.10.2023).
Türk, M. (2022). Fransa Sağlık S|stem| ve Pandem| Yanıtı. Toplum ve Hek|m, 37(3), 231-240.
Türk|ye İstat|st|k Kurumu (TÜİK). (2019). Türk|ye sağlık harcamaları. Er|ş|m Adres|: https://www.tu|k.gov.tr.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=n%C3%BCfus. (Erişim Tarihi:10.10.2023).
Türkiye Sağlık İstatistiği Yıllığı. (2023). Sağlık İstatistikleri Yıllığı. Erişim Tarihi: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=saglik-ve-sosyal-koruma-101&dil=1.
Ulusoy, H. ve Aydın, J. C. (2021). Birleşik Krallık Sağlık Sistemi. Karşılaştırmalı Sağlık Sistemleri (s. 258). Ankara: Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd.Şti.
Yeşilyurt, E. ve Türk, Y. (2023). Turkey's relief package against virus hits Erişim Adresi: ttps://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO) (2019). Word Health Statistics. Erişim Adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO) (2021). Word Health Statistics, Erişim Adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO). (2023). Italy COVID-19 dashboard. Erişim Adresi: https://www.worldometers.|nfo/coronav|rus/country/|taly/.
World Health Organization (WHO). (2023). Türkiye COVID-19 death data. Erişim Adresi: https://www.who.int.
Word Bank Group. (2025). World Development Indıcator Erişim Adresi: https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=2&country=FRA. Erişim Tarihi: 06.03.2023
World Bank. (2021). Erişim Adresi: http://data.worlbank.org/The. (Er|ş|m Tar|h|: 06.03.2023).
Zalesk|, I.D. (2014). The French Health Care System, Er|ş|m adres|: htss://www.researchgate.net/publ|cat|on/266507927 (Er|ş|m tar|h|: 06.12.2022).
Zwart. J, Jonge. H., Voordt.T, (2010). Pr|vate Investment |n Hosp|tals: A Compar|son of Three Healthcare Systems and Poss|ble Impl|cat|ons for Real Estate Strateg|es. HERD Healt Env|ronments Research &Des|ng Journal, 3(3):70-86 DOI:10.1177/193758671000300308 Source PubMed.

TÜRKİYE, ALMANYA, FRANSA, İNGİLTERE, İTALYA SAĞLIK SİSTEMLERİ VE COVID-19 SAĞLIK POLİTİKALARI

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 2, 219 - 241, 30.07.2025

Güler Sezgin , Gülşah Deniz

https://doi.org/10.55050/sarad.1621415

Öz

Her ülkenin kültürel, idari, sosyal ve ekonomik yapısı birbirinden farklılık göstermektedir. Bu farklılıklar, ülkelerin sağlık
sistemlerinin oluşumunda önemli bir role sahiptir. Bu çalışmada Ekonomik Kalkınma ve İş birliği Örgütü (OECD) ülkelerinden
Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya’nın sağlık sistemleri ve COVID-19 sağlık politikaları incelenmiş ve Türkiye’nin sağlık
sistemi ve COVID-19 politikaları ile karşılaştırılmıştır. Bu ülkeler sağlık göstergeleri bakımından OECD ortalamasının
üstündedir. Almanya ve Fransa’ nın sağlık sistemleri birbirleriyle benzerlik göstermektedir. İngiltere ve İtalya’da benzer sağlık
modellerine sahiptir. Türkiye ise daha karma bir sağlık modeli kullanmaktadır. Tüm dünyada pandemiye sebep olan COVID-
19 salgını bu ülkelerin ekonomik, idari ve sağlık sistemlerini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Bu çalışmada refah düzeyi yüksek
olan bu ülkelerin sağlık sistemleri, ekonomik ve sağlık göstergeleri araştırılmış ve COVID-19 pandemiyle mücadele de
uyguladıkları sağlık politikaları incelenmiştir. Bu çerçevede çalışmaya literatür taraması yapılarak başlanmıştır. 1. bölümde
Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya sağlık sistemi ve COVID-19 sağlık politikaları, 2. Bölümde Türkiye sağlık sistemi ve
COVID-19 sağlık politikaları incelenmiştir. 3. bölümde ise Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Türkiye’nin sağlık sistemi ve
COVID-19 politikaları kıyaslanmıştır. Bu çalışmanın ülkelerin sağlık sistemlerinin pandemi gibi salgın hastalıklarla
mücadelede izlediği yolun ne kadar başarılı olduğunu göstermek ve ihtiyaç duyulan yeni politikaların geliştirilmesinde rehber
olması amacıyla yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Sistemi, OECD Ülkeleri Sağlık Göstergeleri, Covid-19 Sağlık Politikaları.

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Çalışmada herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek alınmamıştır.

Kaynakça

Anell| F, Leon| G, Monaco R, Nume C, Ross| RC, Mar|non| G, vd. (2020). Ital|an Doctor Call For protect|ng healthcare workers and boost|ng commun|ty surve|llance dur|ng covıd 19 outbreak. BMJ. 26 Mart 2020;368. doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m1254.
Altınkaya, Z. (2020). Koronavirus Pandemisinde Avrupa Birliği SağlıkPolitikaları ve Neoliberalism İtalya Örneği, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt .10 Sayı. 20.
Arslan Çilhoruz, İ., ve Orhaner, E. (2020). Özel Sağlık Harcamalarının Karşılaştırmalı Analizi: Türkiye Almanya Örneği. İşletme Akademisi Dergisi, 1 (2): 88-10. DOI:10.26677/TR1010.2020.434.
Arslanoğlu, A. (2021). 5n 1 Kalite. İstanbul: Eftalya Yayım.
Association of British Insurance, Health Insurance, Erişim adresi: https://www.abi.org.uk/Insurance-andsavings/ Topics-and-issues/Health insurance, (21.10.2023).
Atasever, M. (2014). Türkiye Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi 2002-2013 Dönemi. ISSN:978-605-67663-9-8.
Ateş, M (2011). B|rleş|k Krallık’ ta Ulusal Sağlık H|zmet|n|n Öyküsü, Toplum ve Hek|m TTB Yayını, 21, 335- 343.
Ateş, M. (2011). Sağlık Sistemleri. İstanbul: Gerekli Kitap.
Atun, R., Aydın, S., Chakraborty, S., Sümer, S., Aran, M., Gürol, I., Nazlıoğlu, S., Ozgülcü, S., Aydoğan, U., Ayar, B., Dilmen, U., Akdağ, R. (2013). Universal health coverage in Turkey: enhancement of equity. Lancet. doi: 10.1016/S0140-6736(13)61051-X.
Aydoğdu, A., Yorulmaz, M. & Kıraç, R. (2021). Covıd-19’A Karşı Alınan Ekonomik Önlemlerin Büyülüklerinin Değerlendirilmesı: Amerika, Almanya, İngiltere, İtalya ve Türkiye Örneği. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 7(1).
Bank, W. (2020). World Bank Open Data | Data [Internet]. . Ava|lable at: https://data.worldbank,org/ adres|nden alınmıştır.
Bayliss, K. (2022). Can England’s National Health System Reforms Overcome The Neoliberal Legacy? International Journal Of Health Services, Vol. 52(4), 480–491 Doı:10.1177/00207314221115945.
Bebbington, J. and Song, E. (2004). The adoption of IFRS in the EU and New Zealand. Access address: http://www.europe.canterbury.ac.nz/, (14.07.2008).
5510 Sayılı Genel Sağlık Sigortası Kanunu, (2012). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5510.pdf. (Erişim Tarihi:11/03/2025).
Bevan, G., Karan|kolos, M., Exley, J., Nolte, E., Connolly, S., ve Mays, N. (2014). Sağlık s|stemler|, İstanbul: Gerekl| K|tap Yayınları The four health systems of the Un|ted K|ngdom: How do they compare? Summary Report. The Health Foundat|on.
BRrleşRk Krallık 2020 EtkRnlRklerR. (tar|h yok). 09 11, 2023 tar|h|nde Human R|ghst Watch: https://www.hrw.org/world-report/2021/country-chapters/un|ted-k|ngdom adres|nden alındı.
Bocc|a, S., R|cc|ard|, W., Ioann|d|s, JPA. (2020). What other countr|es can learn from Italy, dur|ng the Cov|d-19 pandem|c. JAMA Vol 180, No 7 p:927-8.Er|ş|m Adres|: htt-ps://jamanetwork.com/on11/09/2020. Er|ş|m Tar|h|: 11 Kasım 2020.
Boyle S. (2011) Health Systems in Transition; United Kingdom (England): HealthSystem Review. Erişim Adresi:http://www.euro.who.int/data/assets/pdf_file/0004/135148/e94836.pdf. Erişim Tarihi: 15.10.2023.
Boz, C., ve Önder, E. (2017). Oecd ülkeler|n|n sağlık s|stem| performanslarının değerlend|r|lmes|. Sosyal Güvence DergRsR (11). DOI: 10.21441/sguz.2017.54.
Brec|t br|ef|ng rec|procal healthcare between the UK and the EU, https://www.bma.org.uk/collect|vevo|ce/|nfluence/europe/brex|t/bma-brex|tbr |ef|ngs/rec|procalhealthcare.
Blümel, M., Spranger, A. Achstetter, K. Maresso, A. and Busse, R. (2020). Germany: Health system review. Health Systems in Transition. European Observatory on Health Systems and Policies, 22(6): 1–273. Erişim adresi: https://eurohealthobservatory.who.int/publications/i/germany-health-system-review-2020 (03.04.2022).
Çapar, H. ve Çakmak, C. (2021). Sağlık Turizmi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Çakmak, Ö., Biçer, İ. ve Demir, H. (2020). Sağlıkta Sanat Terapisi Kullanımı: Literatür Taraması. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2), 12-21.
Çapar, H., Çınar, F., ve Arıcı, H. (2021). Communication Problems with People on the Streets during COVID 19 in terms of Social Well-being. 6. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yönetimi Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 20-22 Mayıs 2021, Isparta, 158-169.
Çapar, H., Çınar, F. ve Güven, B. (2021). Sağlık Kurumlarında Stratejik Yönetim. A. Yıldız ve B. Özgüleş (Ed.), Stratejik Yönetim içinde (28-49), Ankara: Gazi Kitabevi.
Chauv|n, F, Yazdanpanah, Y, L|na, B, et al. (2020). “France’s Covıd 19 Response: Balanc|ng Confl|ct|ng Publ|c Health Trad|t|ons”. The Lancet 396 (10246), 219-221. Er|ş|m adres|: https://www.thelancet.com/journals/lancet/art|cle/PIIS0140- 6736(20)31599-3/fulltext (Er|ş|m tar|h|: 01.12.2022). https://do|.org/10.1016/S0140-6736(20)31599-3.
Clarke, E. (2012) and B|dgood, E. (2013). Based on the 2001 C|v|tas Report by Dav|d Green and Bened|ct Irv|ne. Healthcare Systems: France
Çınar, F. (2021). SağlıkPolitikaları. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 128-138.
Çınar, F. ve Çapar, H. (2021). Association of new coronavirus (COVID 19) with hand hygiene score. Annals of Clinical and Analytical Medicine Journal, 12(3), 102-112.
Çınar, F. ve Oğuz, M. (2020). Türkiye'de COVİD-19 Pandemisine Yönelik Stratejilerin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2) , 1-11.
Cookies on the NHS websitesi, (NHS). (2025). Erişim Adresi: https://www.nhs.uk/nhs-services/help-with-healthcosts/. Erişim Tarihi: (11.03.2025).
Çöl, M. (2021). İtalya' da Sağlık S|stem| ve Cov|d 19 Pandem|s| yanıtı. Toplum ve HekRm, 36(5).
Çifçi, H. İ., (2011). Sağlık Sistemi ve Finansmanı: Türkiye ve Çeşitli Ülkeler. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Cylus, J, R|chardson, E, F|ndley, L, Longley, M, O'Ne|ll, C, Steel, D (2015). Un|ted K|ngdom: Health system rev|ew. Health systems |n trans|t|on, 17(5), 1-126.
Daşdan, İ. ve Çetinkaya. V. (2015), OECD Ülkeleri ve Türkiye’nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması. SGD Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, Sayfa 104-134.
D|rect|on de la Recherche, des Études, de l'Evaluat|on et des Stat|st|ques (DRESS). (2023). Fransa Sağlık Harcamaları Raporu. [https://www.drees.sol|dar|tes-sante.gouv.fr.
DREES, Études et Résultats. (2022). Chron|c d|seases most often affect those on low |ncomes and s|gn|f|cantly reduces the|r l|fe expectancy. Er|ş|m Adres|: https://www.drees.sol|dar|tessante. gouv.fr/s|tes/default/f|les/2023-04/ER1243ENMAJ0704-23.pdf.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO). (2021). Fransa Sağlık S|stem| İncelemes|. Er|ş|m Adres|: https://www.who.|nt. Eke, E. ve K|ş|, M. (2018). Susta|nab|l|ty and transformat|on |n the NHS. Er|ş|m Adres|: https://www.nao.org.uk/wp-con tent/uploads/Susta|nab|l|ty-and-transformat|on-|n-the NHS.pdf.
Eke, E. ve K|ş|, M. (2019). Geçm|şten günümüze İng|ltere sağlık pol|t|kaları: Ulusal sağlık s|stem| odaklı güncel b|r perspekt|f. OPUS InternatRonal Journal of SocRety Researches, 11(18), 2687-2707.
Ekinci, G., Arslanoğlu, A., Çapar, H. ve Çınar, F. (2021). Sağlıkta Kalite. İstanbul: Eftalya Yayınları.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2016). The Economic Consequences Of Brexit: A Taxing Decission. Erişim Adresi: hptts//www.oecd- ilirary.org/docserver/4jmOsvdkföken.pdf.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü/Avrupa B|rl|ğ| (OECD/AB). (2019). Sağlık Genel Bakış: Avrupa 2019 – AB Döngüsünde Sağlık Durumu. Erişim Adresi: https://www.oecd.org/en/data.html.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2019). İng|ltere Sağlık Prof|l|. Er|ş|m Adres|:.https://www.oecd.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD) (2020). Tackling coronavirus (COVID19)-Browse OECD contributions: Beyond Containment: Health systems responses to COVID 19 in the OECD, Erişim Adresi: https:// www.oecd.org/coronavirus/en/.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2021). OECD Health Statistics. https://webarchive. oecd.org/temp/2024-02-21/78817-health-data.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2022). Sağlık B|r Bakışta: Avrupa [httpshttps://www.oecd.org/health/health-at-a-glance-europe-2022.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2023). Sağlık B|r Bakışta: Türk|ye Er|ş|m Adres|:https://www.oecd.org/turkey/health-at-a-glance-turk|ye.htm.
Ekonom|k İşb|rl|ğ| ve Kalkınma Örgütü OECD. (2024). Fiscal Sustainability of Health Systems: How to Finance More Resilient Health Systems When Money Is Tight? OECD Publishing, Paris. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1787/880f3195-en
Ekonom|k Örgütü (ve Kalkınma Örgütü (OECD). (2021), OECD Economic Outlook, Volume 2021 Issue 2, No. 110, OECD Publishing, Paris. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1787/66c5ac2c-en.
European Centre for D|sease Prevent|on and Control (ECDC), (2020). European Centre for D|sease Prevent|on and Control. Test|ng strateg|es. Er|ş|m Adres|: https://www.ecdc.europa.eu/en/covıd 19/ surve|llance/test|ng-strateg|es
Eurostat. (2023). Erişim Adresi: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/ index.php?title=Healthcare_personnel_statistics_-_nursing_and_caring_professionals. (Erişim Tarihi: 29.03.2025).
Eurostat, (2020). .The health systems and polRcy monRtor. Er|ş|m Adres|: https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/v|ew/tps00027/default/table?lang=en.
Eurostat. (2022). İtalya'da Sağlık H|zmetler|: Bölgesel Farklılıklar. Er|ş|m Adres|: https://ec.europa.eu/eurostat
Ergenay, O. Şataf, C. (2021). İngiltere’de Sağlık Harcamaları ve COVID 19. Journal of Public Economy and Pubic Financial Management, 1(1), 10-27.
Ertürk Atabey, S. (2012). Sağlık Sistemleri ve Sağlık Politikası. Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları.
Ertürk Atabey, S., Mer|ç, M. (2016). Sağlık Harcamaları ve Evrensel Kapsama Açısından Türk ve Alman Sağlık S|stemler|n|n Karşılaştırmalı İncelemes|. Sosyoekonom| Derg|s|, Vol. 24(29), 113-131 DOI: 10.17233/se.2016.06.005.
Evans, D. (2013). What price public health? Funding the local public health system. Critical Public Health,31:4, 429-440, DOI: 10.1080/09581596.2020.1713302
Fahy, N, Hervey, T, Greer, S, Jarman, H, Stuckler, D, Galsworthy, M, McKee, M. (2019). How w|ll Brex|t affect health serv|ces |n the UK? An updated evaluat|on. The Lancet, 393(10174), 1-10. Greener, I. (2015).
Ferre, F., G|ul|o De Belv|s, A., Valer|o, L., Longh|, S., Lazzar|, A., Fattore, G., et al. (2014). Health Systems |n Trans|t|on C.16. Italy Health System RevRew. Er|ş|m Adres|: https://a|r.un|m|.|t/b|tstream/2434/1023586/3/H|T-16-4-2014-eng.pdf.
Franc C, Pierre A (2015). Compulsory private complementary health insurance offered by employers in France: Implications and current debate. Health Policy, Volume 119, Issue 2: 111-116. Erişim Adresi: http://dx.doi.org/10.1016/j.healthpol.2014.12.014
God|n M. (2020). Why Is the Coronav|rus Outbreak So Bad |n Italy? |T|me Er|ş|m Tar|h|:05.09.2023.
Gönül D (2009) B|rleş|k Krallık Sağlık S|stem|. Er|ş|m Adres|: http://halksagl|g|okulu.org/anasayfa/component/com_bookl|brary/ebook/nhs_k|tap_0210.pdf.
Gu|seppe G. (2020). HealthManagement.org, Management of CO VID-19 |n Italy; 20(3) Er|ş|m tar|h| 18 Ek|m 2020 Ava¬|lable at: https://healthmanagement.org/c/hosp|tal/|ssueart|c-le/management-of-cov|d-19-|n- |taly
Günay, A. (2017). Türk|ye' de Sağlık S|stem|n|n F|nansmanı ve İng|ltere İle Karşılaştırılması. Marmara ÜnRversRtesR Bankacılık ve SRgortacılık EnstRtüsü.İstanbul.
Güngör, B. (2020). Ortodontik Pekiştirme Tedavisinde Maliyet Analizi: Essix – Sabit Retainer Karşılaştırması. Doktora Tezi, İstanbul ÜniversitesiSağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Er|ş|m Adres|:https://t|me.com/5799586/|taly-coronav|rus-outbreak/
Group. WB. (2020). Italy GDP per cap|ta. Er|ş|m Adres|: http://www.governo.|t/|t/ art|colo/coronav|rus-f|rmato- |l-dpcm-22-marzo-2020/14363. Er|ş|m Tar|h|:15.08.2023.
Health Systems and Policy Monitor HSP. (2020). The health systems and policy monitör. Erişim Adresi: htt¬ps://hspm.org/countries/italy/25062012/countrypage.aspx. Health Care Systems |n the EU [: A Comparat|ve Study, European Parl|ament, Er|ş|m Adres|: http://www.europarl.europa.eu/work|ngpapers/saco/pdf/101 _en.pdf.
Health and Social Care Information Centre (2013/2014) NHS Denta Statistics for England), Erişim Adresi: http://www.hscic.gov.uk/catalogue/PUB14738. (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
Health at a Glance: Europe (2022) State Of Health In The Eu Cycle, ISSN 2305-607X (print) ISSN 2305-6088. (Erişim Tarihi: 20.10.2023).
Help with health cost. Erişim Adresi: https://www.nhs.uk/nhs-services/help-with-health-costs. (Erişim Tarihi: 03/11/2025).
Hermann C (2010). The UK nat|onal health serv|ce, DFID Health Systems Resource Centre.Er|ş|mAdres|http://www.heartresources.org/wpcontent/uploads/2012/10/The-h|story-anddevelopment- of-the-UK-NHS.pdf.
Hüsmenoğlu, M., Yılmaz Kuşaklı, M. (2021). Almanya sağlık s|stem| COVID 19 pandem|s| durum anal|z| German health system s|tuat|on analys|s |n COVID 19 pandem|c. Sağlık Akadem|syenler| Derg|s|, Vol 8(2): 156- 162.
Inst|tut Nat|onal de la Stat|st|que et des Études Économ|ques (INSEE), (2023). France pandem|c death report. Er|ş|m Adres|: https://www.|nsee.fr.
Işık, DW (2003). Evrensel sağlık bakımı: Britanya deneyiminden dersler. Amerikan halk sağlığı dergisi, 93 (1), 25-30.
Ital|an M|n|stry of Health. (2022). Mental health survey. Er|ş|m Adres|: https://fund|t.fr/en/|nst|tut|ons/m|n|stryhealth.
Ital|an M|n|stry of Health. (2023). Annual Health Report. Er|ş|m Adres|: https://www.salute.gov.|t/portale/home.html.
Iacomett|, M. (2022). Pandem| dönem|nde İtalya, İspanya ve Belç|ka'dak| yerel yönet|mler|n sağlık konusundak| yasama yetk|ler|. DPCE Çevr|m|ç|, 54 (Sp).
Jothikasthira, N. (2021). Medikal Turizm. H. ÇAPAR (Çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karagan. E., (2008). Bazı Avrupa Birliği Ülke Sağlık Sistemleri ile Türk Sağlık Sisteminin Karşılaştırılması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kaya, A., (2011). Türkiye ile Bazı Oecd Ülkelerinde Sağlık Sistemleri ve Karşılaştırması. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Sigortacılık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Kırılmaz, H., Amarat, M. ve Ünal, Ö. (2017). Türk|ye ve Amer|ka B|rleş|k Devletler| Sağlık S|stemler|n|n Karşılaştırmalı Anal|z|. StrategRc PublRc Management Journal, 3(6), 78-104. King’s Fund (2014). The UK Private Health Market, Erişim Adresi: http://www.kingsfund.org.uk/sites/files/kf/media/commission-appendix-ukprivate-health-market.pdf (Erişim Tarihi: 05.10.2023).
Lancet. (2022). NHS Performans Anal|z|. Er|ş|m Adres|: https://www.thelancet.com.
Light, D. W. (2003). Universal health care: lessons from the British experience. American journal of public health, 93(1), 25-30.
Medikal Turizm Derneği. (2021). COVID 19’un Medikal turizm Üzerindeki Etkileri. Access address: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33901355/, (13.06.2021).
Merl|n Press, H|t|r|s, (1997). Kap|tal|zmde sağlık, sağlıksızlık semptomları, L. Pan|tch ve C. Leys (Eds.), U. Haskan (Çev.), (2. Bsm) London. NHS England. (2014). Five year forward view. Leeds: NHS England.
NHS England. (2019). The NHS long term plan. Leeds: NHS England Mooney, (2012). Un|versal health care: Lessons from the Br|t|sh exper|ence, Amer|can Journal of Publ|c Health, 93(1), 25-30.
National Health Service (NHS). (2022). Post-Pandemic Chronic Disease Report. https://www.nhs.uk/search/results?q=Post-Pandemic+Chronic+Disease+Report National Health Service (NHS), (2023). How to Access NHS Serv|ces. Er|ş|m Adres|: https://www.nhs.uk/nhsserv |ces/.
Nuttfield Trust (2013) Public Payment and Private Provision: The Changing Landscapeof Health Care in The 2000s Erişim Adresi: http://www.nuffieldtrust.org.uk/sites/files/nuffield/publication/130522_publicpayment- andprivate-provision.pdf. (Erişim Tarihi: 08.2023).
Nuff|eld Trust. (2022). UK Wa|t|ng T|mes Report. Er|ş|m Adres|: https://https://www.nuff|eldtrust.org.uk. Our World |n Data, COVID 19 Data Explorer. Er|ş|m Adres|: https://ourworld|ndata.org/explorers/coronav|rusdata.( Er|ş|m Tar|h| 09.03.2023).
Or, Z., and Gandré, C. (2019). Price setting and price regulation in health care: lessons for advancing Universal Health Coverage Barber. S.L., Lorenzoni. L and Ong. P (Ed.), Price setting and price regulation in healthcare: France (57-84), World Health Organization and the Organisation for Economic Co-operation and Development.
Or Z, Gandré C, Seppänen AV, Hernández-Quevedo C, Webb E, Michel M, Chevreul K (2023). France: Health system review. Health Systems in Transition. European Observatory on Health Systems and Policies, 25(3): 1 –276. Erişim adresi: https://eurohealthobservatory.who.int/publications/i/france-health-systemreview- 2023.
Özkaraduman. H. T., (2019). Tamamlayıcı ve Destekleyici Sağlık Sigortası, Genel Olarak AB Ülkeleri Değerlendirmeleri, İngiltere ile Türkiye Kıyaslaması ve Öneriler, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sigorta ve Risk Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi.
Pamuk, Ş. (2007). Economic change in twentieth century Turkey: Is the glass more than half full? (Working Paper No.41). Paris: The American University of Paris.
Robert Koch Institute, (2019). Chronic conditions in Italy. Erişim Adresi: Erişim Adresi: https://health.ec.europa.eu/system/files/2021-12/2021_chp_it_english.pdf. Santé Publique France, (2022). Depression and anxiety study.
Sargutan, E. (2005). Sağlık sektörü ve sağlık sistemlerinin yapısı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3).
Sargutan, E., (2006). Karşılaştırmalı sağlık sistemleri, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
Sarıyıldız, Y., A., Paşaoğlu, M. T. ve Yılmaz, M. E. (2021). Türkiye, Çin, ABD, Fransa sağlık sistemleri ve Covid- 19 politikaları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 314-327.
Sky tg24, (2025). Erişim Adresi: https://tg24.sky.it/tecnologia/2020/06/16/report-media-italia. Erişim Tarihi: (11.03.2025).
Spahn, J. (2021). The German Healthcare System: Strong, Reliable, Proven. Erişim adresi: https://www.bundesgesundheitsministerium.de/fileadmin/Dateien/5_Publikationen/Gesundheit/Broschueren/200629_BMG_Das_deutsche_Gesundheitssystem_EN.pdf (Er|ş|m tar|h|: 05.12.2023).
Strateg|c Comments. (2020). “France’s Response to Covıd 19.” 26 (5), 4-6 Er|ş|m adres|: https://www.tandfonl|ne.com/do|/abs/10.1080/13567888.2020. 1805910 (Er|ş|m tar|h|: 05.12.2023).
Statisttisches Bundesamt. (2023). Erişim Adresi: https://www.destatis.de/EN/Home/_node.html. (Erişim Tarihi: 29.03.2025).
Sülkü, S. N. (2011). Türk|ye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı Önces| ve Sonrasında Sağlık H|zmetler|n|n Sunumu, F|nansmanı ve Sağlık Harcamaları. MalRye Bakanlığıı StratejR GelRştRrme Başkanlığı.
Şah|n İpek, E. A. ve Acar, İ. A. (2021), Cov|d-19 Salgını ve Bütçe Yönet|m|: Seç|lm|ş Ülke Örnekler| Çerçeves|nde Türk|ye Açısından B|r Değerlend|rme, Pandem| Ekonom|s| (s. 153- 188). Bursa: Dora Yayınev|.
Tatar, M. (2011). Sağlık h|zmetler|n|n f|nansman model: “sosyal sağlık s|gortasının Türk|ye’de gel|ş|m|”. Sosyal GüvenlRk DergRsR, 1(1).
TC. Resm| Gazete. (2020, 04 04). Cumhurbaşkanı Kararı. Karar Sayısı: 2399. (31099), 317.
TC. Sağlık Bakanlığı. (2022). Ruh sağlığı ver|ler|. Erişim Adresi: https://www.sagl|k.gov.tr.
TC. Sağlık Bakanlığı. (2023). Genel Sağlık S|gortası Faal|yet Raporu. Erişim Adresi: https://https://www.sagl|k.gov.tr.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2020). COVID 19 (SARS-CoV-2 Enfeks|yonu) Rehber|. Ankara.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2020). Erişim Adresi: https://hsgm.sagl|k.gov.tr/tr/. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Covıd 19 (SARS-CoV-2 Enfeks|yonu) Rehber|. Er|ş|m Adres|: https://cov|d19.sagl|k.gov.tr/TR-66301/covıd19-rehber|.html. (Er|ş|m Tar|h|: 11.01.2023).
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, (2021). Er|ş|m Adres|: https://hsgm.sagl|k.gov.tr/tr/.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri (2023). 2012/25 sayılı SGK Genelgesi, Erişim Adresi: http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/42513bda-6eaa-4a3f-a257- 239149e51e7a/28.06.2012_2012_25.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=42513bda-6eaa4a3f-a257- 239149e51e7a. (Erişim Tarihi: 27.10.2023).
Türk, M. (2022). Fransa Sağlık S|stem| ve Pandem| Yanıtı. Toplum ve Hek|m, 37(3), 231-240.
Türk|ye İstat|st|k Kurumu (TÜİK). (2019). Türk|ye sağlık harcamaları. Er|ş|m Adres|: https://www.tu|k.gov.tr.
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Search/Search?text=n%C3%BCfus. (Erişim Tarihi:10.10.2023).
Türkiye Sağlık İstatistiği Yıllığı. (2023). Sağlık İstatistikleri Yıllığı. Erişim Tarihi: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=saglik-ve-sosyal-koruma-101&dil=1.
Ulusoy, H. ve Aydın, J. C. (2021). Birleşik Krallık Sağlık Sistemi. Karşılaştırmalı Sağlık Sistemleri (s. 258). Ankara: Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd.Şti.
Yeşilyurt, E. ve Türk, Y. (2023). Turkey's relief package against virus hits Erişim Adresi: ttps://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO) (2019). Word Health Statistics. Erişim Adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO) (2021). Word Health Statistics, Erişim Adresi: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/342703/9789240027053-eng.pdf.
World Health Organ|zat|on (WHO). (2023). Italy COVID-19 dashboard. Erişim Adresi: https://www.worldometers.|nfo/coronav|rus/country/|taly/.
World Health Organization (WHO). (2023). Türkiye COVID-19 death data. Erişim Adresi: https://www.who.int.
Word Bank Group. (2025). World Development Indıcator Erişim Adresi: https://databank.worldbank.org/reports.aspx?source=2&country=FRA. Erişim Tarihi: 06.03.2023
World Bank. (2021). Erişim Adresi: http://data.worlbank.org/The. (Er|ş|m Tar|h|: 06.03.2023).
Zalesk|, I.D. (2014). The French Health Care System, Er|ş|m adres|: htss://www.researchgate.net/publ|cat|on/266507927 (Er|ş|m tar|h|: 06.12.2022).
Zwart. J, Jonge. H., Voordt.T, (2010). Pr|vate Investment |n Hosp|tals: A Compar|son of Three Healthcare Systems and Poss|ble Impl|cat|ons for Real Estate Strateg|es. HERD Healt Env|ronments Research &Des|ng Journal, 3(3):70-86 DOI:10.1177/193758671000300308 Source PubMed.

Toplam 125 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Sağlık Yönetimi
Bölüm	Derleme Makalesi
Yazarlar	Güler Sezgin 0000-0003-2285-2389 Gülşah Deniz 0000-0003-2778-8275
Erken Görünüm Tarihi	16 Temmuz 2025
Yayımlanma Tarihi	30 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi	16 Ocak 2025
Kabul Tarihi	3 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA	Sezgin, G., & Deniz, G. (2025). TÜRKİYE, ALMANYA, FRANSA, İNGİLTERE, İTALYA SAĞLIK SİSTEMLERİ VE COVID-19 SAĞLIK POLİTİKALARI. Sağlık Ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 7(2), 219-241. https://doi.org/10.55050/sarad.1621415

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin

Bu dergide yayınlanan tüm çalışmalar, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 (CC BY-NC 4.0 ) International License kapsamında lisanslanmıştır.

Bu lisansın bir kopyasını görüntülemek için http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ adresini ziyaret edin.