The Greek Occupation in Yalova During the National Struggle Period and Its Reflections on Greek and Armenian Activities and Migrations
Öz
The Greeks, after the occupation of Izmir (Smyrna), took the city of Bursa as well. Though the Greek occupation army initially tried to well behave to the Turkish population, it soon began to conduct many terrible atrocities. The Greek plan was to realize the Megalo-Idea Project which aimed at establishing the greater Greece. When the Greek Army occupied Yalova, the non-Muslim population in the region such as the Greeks and Armenians began to expel Muslims from the region. The Greeks, first of all, tried to intimidate the Muslim population by all means and then they began to kill the ones who failed to emigrate. When atrocities of the Greek Army were heard, the Muslims, facing with many difficulties such as famine, death and diseases, began to escape to Istanbul. Meanwhile, the healthy male population of Yalova embarked on a resistance movement with lack of ammunitions and their old rifles. They set up Muslim Corps and began to fight with the Greek Army as well as Greek and Armenian bands.
During the occupation period, many Muslim people became martyrs and many of them lost their health and wealth. About 500 people left Yalova for Istanbul in this terrible period. Only after the Greek Army had been badly defeated, did the Muslim emigrants return to their homes in Yalova.
Kaynakça
- Akyol, A. (1998). Anılar ve Belgelerle Kurtuluş Savaşı’nda Yalova, Yalova Kitabevi.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), ŞFR., 55/296.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Meclis-i Vâlâ (MV). 220/214, 220/270.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Kalem-i Mahsus Müdüriyeti (KMS), 51-2/28, 60-2/7, 60-2/20, 60-2/55
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Mebâni-i Emiriye ve Hapishâneler müdüriyeti (MB, HPS), 133/12, 13, 15, 17.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Umum-ı Muhalliye-i Vİlâyât Müdüriyeti (UMVM), 41/91, 44/28, 44/32, 44/54, 44/92, 44/94, 44/97, 165/102
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), Asayiş Kalemi (AYŞ), 42/12, 42/40, 46/26, 48/41, 64/20,
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), 2. Şb., 8/93; DH. Şifre Kalemi (ŞFR.), 54/384 ve 54/378.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), 2. Şb., 13/2.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), Memurin Kalemi (MEM), 118/73.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti İstanbul Muhassallığı (İM). 62/75, 138/48.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Siyasi Kısım (HR. SYS), 2611/2, 2615/8, 2619/25, 2619/45, 2620/29, 2620/57, 2620/58, 2624/74, 2625/16, 2627/2.
- Çufalı, M. (1998). İstiklal Harbi döneminde Batı Anadolu’da Yunan zulmü 1921 Arnold Toynbee’nin eşi Bayan Rosalind Tonybee’nin izlenimleri. Atatürk Yolu Dergisi. 6(21) 33-48.
- Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yayını, II, Ankara 1996, Arşiv Belgelerine Göre Balkanlarda ve Anadolu’da Yunan Mezalimi.
- Ediz, İ. (2011). Batı Anadolu’da Yunan işgali (1919-1922). [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ersevinç, M. (2021). Millî Mücadele Dönemi ve Yalova. H. Karabağ (Ed.), Millî Mücadele’de Yalova içinde. Gaye Kitabevi.
- Güler, A. (2003) Dünden bugüne Yunan-Rum terörü. Emre Yayınları.
- Karacakaya, R. (2021). Ermeni meselesi kronoloji ve kaynakça. Gökkubbe Yayınları.
- Kavak, N. (2011). İşgal yıllarında Yalova. Yalova Belediyesi ve Halil İnalcık Osmanlı Tarihi Araştırmaları Enstitüsü.
- Kaya, M. (2013). Yalova-Gemlik bölgeleri ve İzmit Yarımadası’nda Yunan mezalimine dair İtilaf Devletleri Araştırma Komisyonu raporları (12-22 Mayıs 1921). Atatürk Yolu Dergisi. 51, 563-578.
- Küçük, N. (2008). Kurtuluş Savaşında Yalova [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- McCarty, J. (1998). Ölüm ve Sürgün. (B. Umar, Çev.) İnkılap Yayınevi.
- O. Akandere. (2008) Millî Mücadele yıllarında Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren müfrezeler, milis kuvvetleri ve çeteler (1918-1922). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 507-542. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1723984.
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın nu. 53, Ankara 2001. Münir Süreyya Bey, Ermeni Meselesinin Siyasi Tarihçesi (1877-1914).
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın nu. 99, IV, Ankara 2009. Osmanlı Belgelerinde Ermeni İsyanları.
- Özkan, H., (1996). Geçmişle hesaplaşma (Akköylü İbo). Metinler Matbaacılık.
- Polat, A. (2011). Millî Mücadele yıllarında Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren Rum ve Ermeni çeteleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 264-290.
- Sevencan, M. (1998). Yalova ve Çevresinde Belgelerle Ermeniler, Yalova Belediyesi.
- Sezer, C. (2024). Millli Mücadele yıllarında Yalova’da Yunan işgali (1920-1921), Milli Mücadelenin Yerel Tarihi (1918-1923) içinde, 3, Tüba Yayınları, Ankara.
- Sofuoğlu, A. (1994) Kuvâ-yı Milliye döneminde Kuzeybatı Anadolu (1919-1921). Genelkurmay Basımevi.
- Sofuoğlu, A. (1994). Anadolu üzerindeki Yunan hedefleri Mütareke Dönemi Fener Rum Patrikhanesinin faaliyetleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 10(28), 211-256.
- Sofuoğlu, A. (2006). Millî Mücadele döneminde Kocaeli. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Taner, N. (1996). Yalova’da Milli Mücadele günlüğü 1920-1922. Optima Yayıncılık.
Millî Mücadele Döneminde Yalova’da Yunan İşgali, Bunun Rum ve Ermeni Faaliyetlerine Yansımaları ve Göçler
Öz
İzmir’i işgal eden Yunanlar bir süre sonra da Bursa ve çevresini işgal etmişlerdi. Başlangıçta halka iyi davranmaya çalışan Yunanlar bir süre sonra gerçek yüzlerini ortaya koymuşlardı. Megali İdea’yı hedefleyen Yunanlar bu sınırlarının içine Yalova’yı da almışlardır. Yunanların Bursa ve Yalova bölgesini işgalinden güç alan ve aşırı derecede şımaran yerli Rum ve Ermeniler Müslümanları topraklarından atma girişimlerine başlamışlardı. Yunanlar önce halka korku salarak onları göçe mecbur tutmuş, ardından kalan ve göçmeyenleri ise öldürmüşlerdi. Yunanların ve Rumların amacını anlayan Müslüman köylüler, köylerini boşaltıp dağlara sığınmış veya fırsatını bulup civar vilayetlere ve İstanbul’a kaçmak zorunda kalmışlardı. Aynı zamanda bu süreç açlık, sefalet ve yokluğu da beraberinde getirmişti.
Yunan Ordusu ile Rum ve Ermeni çetelerinin işgal ve baskısı altında kalan Müslüman halk her türlü baskıya karşılık atadan dededen kalma silahlarla yerli müfrezeler kurarak direnmeye devam etmişlerdi. Bu müfrezeler hem Yunan Ordusu’yla hem de Rum ve Ermeni çeteleriyle çarpışmışlardı. Yunan işgali boyunca büyük miktarda halk civar vilayetlere ve İstanbul’a bin bir zorlukla göç etmek zorunda kalmışlardı. Bu işgal sırasında kimisi şehit olmuş, kimisi evsiz barksız kalmış, kimisi de canını zor kurtarabilmişti. Bu dönemde Yalova’dan İstanbul’a göçenlerin sayısı 509 olarak tespit edilmişti. Bu insanlar Yunanların bölgeden temizlenmesinden sonra tekrar eski topraklarına dönmüşlerdi.
Kaynakça
- Akyol, A. (1998). Anılar ve Belgelerle Kurtuluş Savaşı’nda Yalova, Yalova Kitabevi.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), ŞFR., 55/296.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Meclis-i Vâlâ (MV). 220/214, 220/270.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Kalem-i Mahsus Müdüriyeti (KMS), 51-2/28, 60-2/7, 60-2/20, 60-2/55
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Mebâni-i Emiriye ve Hapishâneler müdüriyeti (MB, HPS), 133/12, 13, 15, 17.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Umum-ı Muhalliye-i Vİlâyât Müdüriyeti (UMVM), 41/91, 44/28, 44/32, 44/54, 44/92, 44/94, 44/97, 165/102
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), Asayiş Kalemi (AYŞ), 42/12, 42/40, 46/26, 48/41, 64/20,
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), 2. Şb., 8/93; DH. Şifre Kalemi (ŞFR.), 54/384 ve 54/378.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), 2. Şb., 13/2.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dahiliye Nezareti (DH), Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti (EUM.), Memurin Kalemi (MEM), 118/73.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti İstanbul Muhassallığı (İM). 62/75, 138/48.
- Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Hariciye Nezareti Siyasi Kısım (HR. SYS), 2611/2, 2615/8, 2619/25, 2619/45, 2620/29, 2620/57, 2620/58, 2624/74, 2625/16, 2627/2.
- Çufalı, M. (1998). İstiklal Harbi döneminde Batı Anadolu’da Yunan zulmü 1921 Arnold Toynbee’nin eşi Bayan Rosalind Tonybee’nin izlenimleri. Atatürk Yolu Dergisi. 6(21) 33-48.
- Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü yayını, II, Ankara 1996, Arşiv Belgelerine Göre Balkanlarda ve Anadolu’da Yunan Mezalimi.
- Ediz, İ. (2011). Batı Anadolu’da Yunan işgali (1919-1922). [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ersevinç, M. (2021). Millî Mücadele Dönemi ve Yalova. H. Karabağ (Ed.), Millî Mücadele’de Yalova içinde. Gaye Kitabevi.
- Güler, A. (2003) Dünden bugüne Yunan-Rum terörü. Emre Yayınları.
- Karacakaya, R. (2021). Ermeni meselesi kronoloji ve kaynakça. Gökkubbe Yayınları.
- Kavak, N. (2011). İşgal yıllarında Yalova. Yalova Belediyesi ve Halil İnalcık Osmanlı Tarihi Araştırmaları Enstitüsü.
- Kaya, M. (2013). Yalova-Gemlik bölgeleri ve İzmit Yarımadası’nda Yunan mezalimine dair İtilaf Devletleri Araştırma Komisyonu raporları (12-22 Mayıs 1921). Atatürk Yolu Dergisi. 51, 563-578.
- Küçük, N. (2008). Kurtuluş Savaşında Yalova [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- McCarty, J. (1998). Ölüm ve Sürgün. (B. Umar, Çev.) İnkılap Yayınevi.
- O. Akandere. (2008) Millî Mücadele yıllarında Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren müfrezeler, milis kuvvetleri ve çeteler (1918-1922). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 507-542. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1723984.
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın nu. 53, Ankara 2001. Münir Süreyya Bey, Ermeni Meselesinin Siyasi Tarihçesi (1877-1914).
- Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Yayın nu. 99, IV, Ankara 2009. Osmanlı Belgelerinde Ermeni İsyanları.
- Özkan, H., (1996). Geçmişle hesaplaşma (Akköylü İbo). Metinler Matbaacılık.
- Polat, A. (2011). Millî Mücadele yıllarında Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren Rum ve Ermeni çeteleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 264-290.
- Sevencan, M. (1998). Yalova ve Çevresinde Belgelerle Ermeniler, Yalova Belediyesi.
- Sezer, C. (2024). Millli Mücadele yıllarında Yalova’da Yunan işgali (1920-1921), Milli Mücadelenin Yerel Tarihi (1918-1923) içinde, 3, Tüba Yayınları, Ankara.
- Sofuoğlu, A. (1994) Kuvâ-yı Milliye döneminde Kuzeybatı Anadolu (1919-1921). Genelkurmay Basımevi.
- Sofuoğlu, A. (1994). Anadolu üzerindeki Yunan hedefleri Mütareke Dönemi Fener Rum Patrikhanesinin faaliyetleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 10(28), 211-256.
- Sofuoğlu, A. (2006). Millî Mücadele döneminde Kocaeli. Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Taner, N. (1996). Yalova’da Milli Mücadele günlüğü 1920-1922. Optima Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Yakınçağ Tarihi (Diğer) |
| Bölüm | SAVSAD Savunma ve Savaş Araştırmaları Dergisi Haziran 2025 |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 18 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Ocak 2025 |
| Kabul Tarihi | 11 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 35 Sayı: 1 |
