Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

STRATEGIC DIMENSION OF COMBATING CLIMATE CHANGE: A STUDY ON STRATEGIC PLANS OF METROPOLITAN MUNICIPALITIES IN TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 137, 289 - 320, 17.07.2025

Fatma Yapıcı Sapankaya

https://doi.org/10.52836/sayistay.1647561

Öz

Climate change is felt in all regions of the world today. High air temperatures due to the heat island effect, floods due to excessive rainfall, fires and the decrease in freshwater resources are the most typical effects of climate change in cities. It is a requirement of the principle of subsidiarity for local governments to take action against climate risks that directly affect urban residents due to climate change. This study investigates whether 30 metropolitan municipalities in Türkiye have determined strategic goals and targets regarding climate change in their strategic plans prepared for 2025-2029 years. Content analysis was selected as the research method. The 2020 version of the Maxqda program was used in the analysis processes.
Strategic plans were examined with the keywords “climate” and “climate change”. As a result of the research, it was seen that climate was included in the goals in 11 strategic plans, while it was included in the strategic targets in 13 strategic plans. Climate-related goals and targets were budgeted. The prominent element in strategic targets was renewable energy. The majority of strategic plans (29) referred to climate-related targets in the 12th Development Plan. References to other policy documents were included in the strategic plan to a limited extent.

Anahtar Kelimeler

strategic planning climate change content analysis local governments municipalities

Kaynakça

  • Altan, D., Kerman, D., Aktel, D. ve Öztop, S. (2013). Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama: Büyükşehir Belediyeleri Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 111-130.
  • Akbulut, Y. (2012). Veri Çözümleme Teknikleri. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Şimşek, A. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2653 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1619.
  • Atalı, L. (2015). Büyükşehir Belediyeleri Stratejik Planlarında Spor ile İlgili Amaç ve Hedeflerin Analizi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 10(1), 48-56.
  • Atlı, M. B. (2022). Yüksek Denetim Kurumlarının Çevre ve İklim Denetimleri: WGEA Anketinden Yansıyanlar. Sayıştay Dergisi, 33(124), 163-170.
  • Bozlağan, R. ve Akçakaya, O. (2016). Stratejik Yönetim Yaklaşımı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planları Üzerine Bir İnceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 99-119.
  • CRED (2024). 2023: Disasters in Numbers. https://files.emdat.be/ reports/2023_EMDAT_ report.pdf , Brussels.
  • Crippa, M., Guizzardi, D., Pagani, F., Banja, M., Muntean, M., Schaaf, E., Monforti-Ferrario, F., Becker, W., Quadrelli, R., Risquez Martin, A., Taghavi-Moharamli, P., Köykkä, J., Grassi, G., Rossi, S., Melo, J., Oom, D., Branco, A., San-Miguel, J., Manca, G., Pisoni, E., Vignati, E. and Pekar, F. (2024). GHG Emissions of All World Countries. Luxembourg: Publications Office of the European Union. doi:10.2760/4002897, JRC138862.
  • ÇŞB (2023). İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030). T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ankara.
  • Dikmen, S. (2023). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Ulaşılmasında Çevre Denetimlerinin Rolü. Sayıştay Dergisi, 34(131), 543-570.
  • Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (2025). Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, Cumhurbaşkanlığı Bütçe ve Strateji Başkanlığı, http://www. sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/s/3269/Eskisehir+Buyuksehir+Belediyesi+2025-2029, Erişim: 26.06.2025.
  • Erzurum Büyükşehir Belediyesi (2025). Erzurum Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, https://www.erzurum.bel.tr/kurumlar/erzurum.bel.tr/ Kurumsal/2029stratejikplan.pdf, Erişim: 26.06.2025.
  • Gençer Baykan, B. ve Özer, Y. B. (2016). Belediyelerin Stratejik Planlarında Çevre: İstanbul Ölçeğinde Bir Değerlendirme. Strategic Public Management Journal. 2(4): 95-102.
  • Gençer Baykan, B. ve Özer, Y. B. (2017). Stratejik Planlarda Çevre: İstanbul İlçe Belediyeleri Örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 26 (4), 85-102.paris
  • Gökçin Özuyar, P., Gürcan, E. C. ve Bayhantopçu, E. (2021) Türkiye’nin Güncel İklim Değişikliği Stratejisinin Ana Yönelimi. BRIQ, 2(3), 31-46.
  • Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşgın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gürer, H. (2006). Stratejik Planlamanın Temelleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanmasına Yönelik Öneriler. Sayıştay Dergisi, 63, 91-105.
  • Hanbay Kahriman, E. (2020). Küresel İklim Değişikliğinin Olumlu ve Olumsuz Dışsallıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Sayıştay Dergisi, (118), 101-131.
  • ICLEI-International Council for Local Environmental Initiatives Local Governments for Sustainability (2025), https://iclei.org/, Erişim: 21.02.2025.
  • IEA-International Energy Agency (2024). Empowering Urban Energy Transitions, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/empowering-urban-energy-transitions, Erişim: 21.02.2025.
  • IEA-International Energy Agency (2025). Global Energy Review, IEA, Paris https://www.iea. org/reports/global-energy-review-2025, Erişim: 09.06.2025.
  • IPCC-Intergovernmental Panel on Climate Change (2014). Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Eds) Barros V.R., Dokken, D.J., Mach, K.J., Mastrandrea, M.D., Bilir, T.E., Chatterjee, M., Ebi, K.L., Estrada Y.O, Genova, R.C., Girma, B., Kissel E.S., Levy A.N., MacCracken S., Mastrandrea, P.R., and White, L.L. Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA: Cambridge University Press.
  • IPCC- Intergovernmental Panel on Climate Change (2022). Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA, 3056 pp.
  • IPCC- Intergovernmental Panel on Climate (2023). Summary for Policymakers. In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III tothe Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, H. Lee and J. Romero (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, pp. 1-34, doi: 10.59327/IPCC/AR6-9789291691647.001
  • Karasu, M. A. (2012). Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Planlama: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 159-180.
  • Kavut, S. (2025). İklim Değişikliğinin Türkiye’de Belediyelerin Kurumsal Yapıları Üzerindeki Etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27(48), 251-265.
  • Köse, H. Ö. (2022). Çevresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Denetimi ve INTOSAI Rehberliği. Sayıştay Dergisi, 33(126), 501-516.
  • Lindsey, R. (21 Mayıs 2025). Climate Change: Atmospheric Carbon Dioxide, https://www. climate.gov/news-features/understanding-climate/climate-change-atmosphericcarbon- dioxide, Erişim: 10.06.2025.
  • Measham, T.G., Preston, B.L., Smith, T.F., Brooke, C., Gorddard, R., Withycombe, G. ve Morrison, C. (2011). Adapting To Climate Change Through Local Municipal Planning: Barriers And Challenges. Mitigation Adaptation Strategies Global Change, 16 (8), 889-909.
  • Milionis, N., Köse, H. Ö. ve Tartaggia, M. (2021). The European Union and Climate Change: an Auditor’s Perspective. Sayıştay Dergisi, 32(122), 9-35.
  • National Aeronautics and Space Administration-NASA (2014), NASA Partners Target Megacities Carbon Emissions https://science.nasa.gov/earth/climate-change/ greenhouse-gases/nasa-partners-target-megacities-carbon-emissions/, Erişim: 21.02.2025.
  • National Aeronautics and Space Administration- NASA (2025). The Causes of Climate Change, https://science.nasa.gov/climate-change/causes/, Erişim: 26.02.2025.
  • Ordu Büyükşehir Belediyesi (2025). Ordu Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, https://www.ordu.bel.tr/upload/files/stratejik-planlar/stratejikplanlar_ 8375.pdf, Erişim: 26.06.2025.
  • Sayıştay (2022). Taşkın Risk Yönetimi Raporu. T.C. Sayıştay Başkanlığı, https://www. sayistay.gov.tr/reports/download/wPoAKK1Qey-taskin-risk-yonetimi, Erişim: 30.06.2025.
  • Sezik, M. ve Dokuyucu, E. (2025). İklim Değişikliği ve Türkiye’de Kentlerin İklim Değişikliği Politikalarına Uyum Sorunları. Kent Akademisi, 18(1), 540-562.
  • Stern, D.I. ve Kaufmann, R.K. (2014). Anthropogenic And Natural Causes of Climate Change. Climatic Change 122, 257–269.
  • Şallı, S. (2016). Freiburg Şehir Yönetiminde İklim Korumacı Uygulamalar Üzerine Bir Derleme. Sayıştay Dergisi, 103, 85-110.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı (2025). Paris Anlaşması, https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi. tr.mfa, Erişim: 28.06.2025.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı (2024). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), https://www.sbb.gov.tr/ wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023. pdf, Erişim: 28.06.2025.
  • Taner, A. (2015). Kamuda Stratejik Yönetim ve Bütçe. Sayıştay Dergisi, 99, 29-46.
  • Talu, N. (2019). Yerel İklim Eylem Planlaması ve Türkiye Pratikleri. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü.
  • Tuğaç, Ç. (2022). Evaluation of Urban Infrastructure Policies in Turkey for Climate Resilience and Adaptation. Sustainable and Resilient Infrastructure, 8(sup1), 190–202.
  • Tuğaç, Ç. (2024). Türkiye Kentlerinde İklim Değişikliğine Dirençliliğin ve Afet Risk Yönetiminin Sağlanmasında Kentsel Ekosistem Hizmetleri. Memleket Siyaset Yönetim, 19(43), 341-392.
  • Tuğaç, Ç. (2025). Climate Change Adaptation: The Missing Component in The Local Climate Change Action Plans of Turkish Metropolitan Municipalities. Urban Climate, 61, 102396.
  • Tüğen, K. (2024). Devlet Bütçesi. İzmir: Bassaray Yayınları.
  • Türkeş M., (2008), Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler. İklim Değişikliği ve Çevre, 1: 26-37.
  • UN-United Nations (2024). The Sustainable Development Goals Report 2024, https:// unstats.un.org/sdgs/report/2024/The-Sustainable-Development-Goals- Report-2024.pdf, Erişim: 29.06.2025.
  • UNEP-United Nations Environment Programme (2025). Disasters and Climate Change, https://www.unep.org/topics/fresh-water/disasters-and-climate-change, Erişim: 11.06.2025.
  • UNFCCC- United Nations Climate Change (2025). The Paris Agreement, https://unfccc.int/ process-and-meetings/the-paris-agreement, Erişim: 12.02.2025.
  • WMO- World Meteorological Organization (2025). Socioeconomic Impacts and Benefits https://wmo.int/topics/socioeconomic-impacts-and-benefits, Erişim: 11.06.2025.
  • Yıldırım, A. (2024). Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Planlama Yaklaşımı: Doğu Anadolu Bölgesi Büyükşehir Belediyelerinin Stratejik Planlarının İncelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(2), 1094-1121.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELENİN STRATEJİK BOYUTU: TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN STRATEJİK PLANLARI ÜZERİNDEN BİR İNCELEME

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 137, 289 - 320, 17.07.2025

Fatma Yapıcı Sapankaya

https://doi.org/10.52836/sayistay.1647561

Öz

İklim değişikliği bugün dünyanın tüm bölgelerinde hissedilmektedir. Isı adası etkisi sebebiyle yüksek hava sıcaklığı, aşırı yağışlara dayalı su taşkınları, yangınlar ile tatlı su kaynaklarının azalması iklim değişikliğinin kentlerdeki en tipik etkileridir. Yerel yönetimlerin iklim değişikliğinden kentlerde yaşayanları doğrudan etkileyen iklim risklerine karşı eylemlerde bulunması yerellik ilkesi gereğidir. Bu çalışma Türkiye’de bulunan 30 Büyükşehir belediyesinin 2025-2029 dönemi için hazırladıkları stratejik planlarda iklim değişikliğine ilişkin stratejik amaç ve hedef belirleyip belirlemediklerini araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma yöntemi olarak içerik analizi seçilmiştir. Analiz süreçlerinde Maxqda programımın 2020 sürümünden yararlanılmıştır.
Stratejik planlar “iklim” ve “iklim değişikliği” anahtar kelimeleriyle taranmıştır. Araştırma sonucunda iklimin 11 stratejik planda amaçlar içinde yer alırken, 13 stratejik planda stratejik hedefler kapsamında yer aldığı görülmüştür. İklimle ilgili amaç ve hedefler bütçelendirilmiştir. Stratejik hedeflerde öne çıkan unsur yenilenebilir enerji olmuştur. Stratejik planların çoğunluğunda (29) 12. Kalkınma Planı’nda iklimle ilgili hedeflere atıfta bulunmuştur. Diğer üst politika belgelerine yapılan atıflar sınırlı düzeyde stratejik planda yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

stratejik planlama iklim değişikliği yerel yönetimler belediyeler içerik analizi

Kaynakça

  • Altan, D., Kerman, D., Aktel, D. ve Öztop, S. (2013). Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama: Büyükşehir Belediyeleri Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 111-130.
  • Akbulut, Y. (2012). Veri Çözümleme Teknikleri. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Şimşek, A. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2653 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1619.
  • Atalı, L. (2015). Büyükşehir Belediyeleri Stratejik Planlarında Spor ile İlgili Amaç ve Hedeflerin Analizi. Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri, 10(1), 48-56.
  • Atlı, M. B. (2022). Yüksek Denetim Kurumlarının Çevre ve İklim Denetimleri: WGEA Anketinden Yansıyanlar. Sayıştay Dergisi, 33(124), 163-170.
  • Bozlağan, R. ve Akçakaya, O. (2016). Stratejik Yönetim Yaklaşımı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Stratejik Planları Üzerine Bir İnceleme. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 99-119.
  • CRED (2024). 2023: Disasters in Numbers. https://files.emdat.be/ reports/2023_EMDAT_ report.pdf , Brussels.
  • Crippa, M., Guizzardi, D., Pagani, F., Banja, M., Muntean, M., Schaaf, E., Monforti-Ferrario, F., Becker, W., Quadrelli, R., Risquez Martin, A., Taghavi-Moharamli, P., Köykkä, J., Grassi, G., Rossi, S., Melo, J., Oom, D., Branco, A., San-Miguel, J., Manca, G., Pisoni, E., Vignati, E. and Pekar, F. (2024). GHG Emissions of All World Countries. Luxembourg: Publications Office of the European Union. doi:10.2760/4002897, JRC138862.
  • ÇŞB (2023). İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030). T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ankara.
  • Dikmen, S. (2023). Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Ulaşılmasında Çevre Denetimlerinin Rolü. Sayıştay Dergisi, 34(131), 543-570.
  • Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (2025). Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, Cumhurbaşkanlığı Bütçe ve Strateji Başkanlığı, http://www. sp.gov.tr/tr/stratejik-plan/s/3269/Eskisehir+Buyuksehir+Belediyesi+2025-2029, Erişim: 26.06.2025.
  • Erzurum Büyükşehir Belediyesi (2025). Erzurum Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, https://www.erzurum.bel.tr/kurumlar/erzurum.bel.tr/ Kurumsal/2029stratejikplan.pdf, Erişim: 26.06.2025.
  • Gençer Baykan, B. ve Özer, Y. B. (2016). Belediyelerin Stratejik Planlarında Çevre: İstanbul Ölçeğinde Bir Değerlendirme. Strategic Public Management Journal. 2(4): 95-102.
  • Gençer Baykan, B. ve Özer, Y. B. (2017). Stratejik Planlarda Çevre: İstanbul İlçe Belediyeleri Örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 26 (4), 85-102.paris
  • Gökçin Özuyar, P., Gürcan, E. C. ve Bayhantopçu, E. (2021) Türkiye’nin Güncel İklim Değişikliği Stratejisinin Ana Yönelimi. BRIQ, 2(3), 31-46.
  • Güler, A., Halıcıoğlu, M. B. ve Taşgın, S. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gürer, H. (2006). Stratejik Planlamanın Temelleri ve Türk Kamu Yönetiminde Uygulanmasına Yönelik Öneriler. Sayıştay Dergisi, 63, 91-105.
  • Hanbay Kahriman, E. (2020). Küresel İklim Değişikliğinin Olumlu ve Olumsuz Dışsallıkları Üzerine Bir Değerlendirme. Sayıştay Dergisi, (118), 101-131.
  • ICLEI-International Council for Local Environmental Initiatives Local Governments for Sustainability (2025), https://iclei.org/, Erişim: 21.02.2025.
  • IEA-International Energy Agency (2024). Empowering Urban Energy Transitions, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/empowering-urban-energy-transitions, Erişim: 21.02.2025.
  • IEA-International Energy Agency (2025). Global Energy Review, IEA, Paris https://www.iea. org/reports/global-energy-review-2025, Erişim: 09.06.2025.
  • IPCC-Intergovernmental Panel on Climate Change (2014). Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Eds) Barros V.R., Dokken, D.J., Mach, K.J., Mastrandrea, M.D., Bilir, T.E., Chatterjee, M., Ebi, K.L., Estrada Y.O, Genova, R.C., Girma, B., Kissel E.S., Levy A.N., MacCracken S., Mastrandrea, P.R., and White, L.L. Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA: Cambridge University Press.
  • IPCC- Intergovernmental Panel on Climate Change (2022). Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [H.-O. Pörtner, D.C. Roberts, M. Tignor, E.S. Poloczanska, K. Mintenbeck, A. Alegría, M. Craig, S. Langsdorf, S. Löschke, V. Möller, A. Okem, B. Rama (eds.)]. Cambridge University Press. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA, 3056 pp.
  • IPCC- Intergovernmental Panel on Climate (2023). Summary for Policymakers. In: Climate Change 2023: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III tothe Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, H. Lee and J. Romero (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, pp. 1-34, doi: 10.59327/IPCC/AR6-9789291691647.001
  • Karasu, M. A. (2012). Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Planlama: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 159-180.
  • Kavut, S. (2025). İklim Değişikliğinin Türkiye’de Belediyelerin Kurumsal Yapıları Üzerindeki Etkileri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27(48), 251-265.
  • Köse, H. Ö. (2022). Çevresel Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Denetimi ve INTOSAI Rehberliği. Sayıştay Dergisi, 33(126), 501-516.
  • Lindsey, R. (21 Mayıs 2025). Climate Change: Atmospheric Carbon Dioxide, https://www. climate.gov/news-features/understanding-climate/climate-change-atmosphericcarbon- dioxide, Erişim: 10.06.2025.
  • Measham, T.G., Preston, B.L., Smith, T.F., Brooke, C., Gorddard, R., Withycombe, G. ve Morrison, C. (2011). Adapting To Climate Change Through Local Municipal Planning: Barriers And Challenges. Mitigation Adaptation Strategies Global Change, 16 (8), 889-909.
  • Milionis, N., Köse, H. Ö. ve Tartaggia, M. (2021). The European Union and Climate Change: an Auditor’s Perspective. Sayıştay Dergisi, 32(122), 9-35.
  • National Aeronautics and Space Administration-NASA (2014), NASA Partners Target Megacities Carbon Emissions https://science.nasa.gov/earth/climate-change/ greenhouse-gases/nasa-partners-target-megacities-carbon-emissions/, Erişim: 21.02.2025.
  • National Aeronautics and Space Administration- NASA (2025). The Causes of Climate Change, https://science.nasa.gov/climate-change/causes/, Erişim: 26.02.2025.
  • Ordu Büyükşehir Belediyesi (2025). Ordu Büyükşehir Belediyesi 2025-2029 Dönemi Stratejik Planı, https://www.ordu.bel.tr/upload/files/stratejik-planlar/stratejikplanlar_ 8375.pdf, Erişim: 26.06.2025.
  • Sayıştay (2022). Taşkın Risk Yönetimi Raporu. T.C. Sayıştay Başkanlığı, https://www. sayistay.gov.tr/reports/download/wPoAKK1Qey-taskin-risk-yonetimi, Erişim: 30.06.2025.
  • Sezik, M. ve Dokuyucu, E. (2025). İklim Değişikliği ve Türkiye’de Kentlerin İklim Değişikliği Politikalarına Uyum Sorunları. Kent Akademisi, 18(1), 540-562.
  • Stern, D.I. ve Kaufmann, R.K. (2014). Anthropogenic And Natural Causes of Climate Change. Climatic Change 122, 257–269.
  • Şallı, S. (2016). Freiburg Şehir Yönetiminde İklim Korumacı Uygulamalar Üzerine Bir Derleme. Sayıştay Dergisi, 103, 85-110.
  • T.C. Dışişleri Bakanlığı (2025). Paris Anlaşması, https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi. tr.mfa, Erişim: 28.06.2025.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı (2024). On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), https://www.sbb.gov.tr/ wp-content/uploads/2023/12/On-Ikinci-Kalkinma-Plani_2024-2028_11122023. pdf, Erişim: 28.06.2025.
  • Taner, A. (2015). Kamuda Stratejik Yönetim ve Bütçe. Sayıştay Dergisi, 99, 29-46.
  • Talu, N. (2019). Yerel İklim Eylem Planlaması ve Türkiye Pratikleri. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü.
  • Tuğaç, Ç. (2022). Evaluation of Urban Infrastructure Policies in Turkey for Climate Resilience and Adaptation. Sustainable and Resilient Infrastructure, 8(sup1), 190–202.
  • Tuğaç, Ç. (2024). Türkiye Kentlerinde İklim Değişikliğine Dirençliliğin ve Afet Risk Yönetiminin Sağlanmasında Kentsel Ekosistem Hizmetleri. Memleket Siyaset Yönetim, 19(43), 341-392.
  • Tuğaç, Ç. (2025). Climate Change Adaptation: The Missing Component in The Local Climate Change Action Plans of Turkish Metropolitan Municipalities. Urban Climate, 61, 102396.
  • Tüğen, K. (2024). Devlet Bütçesi. İzmir: Bassaray Yayınları.
  • Türkeş M., (2008), Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler. İklim Değişikliği ve Çevre, 1: 26-37.
  • UN-United Nations (2024). The Sustainable Development Goals Report 2024, https:// unstats.un.org/sdgs/report/2024/The-Sustainable-Development-Goals- Report-2024.pdf, Erişim: 29.06.2025.
  • UNEP-United Nations Environment Programme (2025). Disasters and Climate Change, https://www.unep.org/topics/fresh-water/disasters-and-climate-change, Erişim: 11.06.2025.
  • UNFCCC- United Nations Climate Change (2025). The Paris Agreement, https://unfccc.int/ process-and-meetings/the-paris-agreement, Erişim: 12.02.2025.
  • WMO- World Meteorological Organization (2025). Socioeconomic Impacts and Benefits https://wmo.int/topics/socioeconomic-impacts-and-benefits, Erişim: 11.06.2025.
  • Yıldırım, A. (2024). Büyükşehir Belediyelerinde Stratejik Planlama Yaklaşımı: Doğu Anadolu Bölgesi Büyükşehir Belediyelerinin Stratejik Planlarının İncelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(2), 1094-1121.
Toplam 50 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kamu Maliyesi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Fatma Yapıcı Sapankaya 0000-0002-2441-924X

Yayımlanma Tarihi 17 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 26 Şubat 2025
Kabul Tarihi 30 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 36 Sayı: 137

Kaynak Göster

APA Yapıcı Sapankaya, F. (2025). İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELENİN STRATEJİK BOYUTU: TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN STRATEJİK PLANLARI ÜZERİNDEN BİR İNCELEME. Sayıştay Dergisi, 36(137), 289-320. https://doi.org/10.52836/sayistay.1647561
 Kapak Resmi İndir