Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (SDU-SD) olarak, bilimsel araştırma ve yayın süreçlerindeki teknolojik gelişmeleri yakından takip etmekteyiz. Son yıllarda üretken yapay zeka teknolojilerinin (ChatGPT, Gemini, Claude gibi büyük dil modelleri ve DALL-E, Midjourney gibi görsel üretim araçları) akademik çalışmalarda kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

Bu teknolojiler, araştırmacılara fikir geliştirme, dil düzeltme, araştırma süreçlerini hızlandırma gibi alanlarda yeni fırsatlar sunarken, bilimsel bütünlük, özgünlük, doğruluk ve sorumluluk açısından çeşitli zorluklar da getirmektedir. Dergimiz, akademik eserlerin özgünlüğünü ve bilimsel standartlarını korurken, üretken YZ araçlarının sorumlu ve etik kullanımını desteklemeyi amaçlamaktadır.

Bu politika, dergimize gönderilen çalışmalarda üretken YZ teknolojilerinin kullanımına ilişkin kuralları, yazarların sorumluluklarını, izin verilen ve yasaklı kullanım alanlarını açıklamak ve şeffaflık ile beyan gerekliliklerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Politikamız, sosyal bilimler alanında bilimsel bilginin üretimi ve yayılmasında yüksek etik standartlar ve akademik dürüstlüğün sağlanmasını hedeflemektedir.

Bu politika belgesi, teknolojik gelişmeler ve akademik standartlardaki değişiklikler doğrultusunda düzenli olarak güncellenecektir. Yazarlarımızdan, hakemlerimizden ve editörlerimizden bu politikayı dikkatle incelemelerini ve belirtilen kurallara uygun hareket etmelerini rica ederiz.

Yazarlar İçin İlkeler ve Sorumluluklar

Yazarlık ve Sorumluluk:

• Üretken YZ araçları (ChatGPT, Claude, Gemini vb.) hiçbir koşulda yazar veya ortak yazar olarak gösterilemez.
  
• Yazarlar, makalelerinin tüm içeriği, doğruluğu, bütünlüğü ve özgünlüğünden kişisel olarak sorumludur.
  
• YZ kullanımı, yazarları bilimsel ve etik sorumluluklarından muaf tutmaz.

Şeffaflık ve Beyan:

• Makalede üretken YZ araçlarının kullanıldığı tüm durumlar açıkça beyan edilmelidir.
  
• Beyan, makalenin "Yöntem" veya "Teşekkür" bölümünde yapılmalıdır.
  
• Beyanda kullanılan araçların tam adı, versiyon numarası, nasıl ve hangi amaçla kullanıldığı belirtilmelidir.

İzin Verilen Kullanım Alanları

1. Dil ve Okunabilirlik İyileştirmeleri:

• Yazarlar tarafından oluşturulan metinlerde gramer, yazım, noktalama ve dil akıcılığı düzeltmeleri için YZ kullanımı kabul edilebilir.
  
• Bu tür düzeltmeler özgün içeriği değiştirmemeli, yalnızca okunabilirliği artırmalıdır.

2. Fikir Geliştirme ve Araştırma Planlaması:

• Araştırma soruları geliştirme, beyin fırtınası ve araştırma tasarımı planlamasında YZ yardımcı araç olarak kullanılabilir.
  
• Ancak araştırmanın kavramsal çerçevesi ve metodolojisi öncelikle yazarın kendi bilimsel yaklaşımına dayanmalıdır.

3. Kodlama Yardımı ve Veri Analizi:

• Veri analizi için kod yazımında YZ yardımcı araç olarak kullanılabilir. Ancak istatistiksel analizlerin doğruluğu ve uygunluğu yazarın sorumluluğunda kalır.

4. Literatür Taramalarında Organizasyon:

• Mevcut literatürün organize edilmesi ve sınıflandırılmasında YZ yardımcı olarak kullanılabilir. Ancak literatür taramasının kapsamlılığı ve doğruluğu yazarın sorumluluğunda kalır.

Kısıtlı veya Yasaklı Kullanım Alanları

1. İçerik Oluşturma:

• Makalenin öz, giriş, literatür taraması veya tartışma gibi ana bölümlerinin tamamen YZ tarafından yazılması kabul edilemez.
  
• YZ çıktıları yalnızca başlangıç noktası olarak kullanılmalı ve yazarlar tarafından kapsamlı şekilde değiştirilmeli, geliştirilmeli ve doğrulanmalıdır.

2. Sonuçların Üretilmesi ve Yorumlanması

• Araştırma sonuçlarının üretilmesi, raporlanması veya yorumlanması için YZ kullanımı kabul edilmez.
  
• Veri analizi sonuçlarının doğruluğu, bütünlüğü ve geçerliliği doğrudan yazarların sorumluluğundadır.

3. Kaynak Oluşturma ve Atıf:

• YZ araçları kullanılarak hayali veya doğrulanamayan kaynaklar oluşturmak veya var olmayan eserleri atıf yapmak kesinlikle yasaktır.
  
• Tüm kaynaklar yazarlar tarafından doğrulanmalı ve uygun şekilde atıf yapılmalıdır.

4. Akademik Yazım ve Argüman Geliştirme:

• Makalenin argüman yapısı, teorik katkısı ve ana tezleri yazar tarafından geliştirilmelidir.
  
• YZ bu süreçlerde yalnızca destekleyici araç olarak kullanılabilir.

Uyarılar ve İntihal Kontrolleri

1. İntihal ve Hatalı Bilgi:

• Üretken YZ araçları mevcut içeriklerden intihal yapabilir veya "halüsinasyon" olarak bilinen hatalı bilgiler üretebilir.
  
• Yazarlar, YZ çıktılarını dikkatle kontrol etmeli, doğrulamalı ve intihal taramasından geçirmelidir.

2. Veri Gizliliği ve Güvenlik:

• Gizli, kişisel veya hassas araştırma verilerinin üretken YZ platformlarına yüklenmesi veri güvenliği riskleri oluşturabilir.
  
• Yazarlar kullandıkları araçların gizlilik politikalarını incelemeli ve gerekli önlemleri almalıdır.
  
• Politika İhlali Durumunda Uygulanacak Prosedürler
  
• YZ kullanımı beyan edilmez veya politikaya aykırı kullanılırsa makale reddedilebilir.
  
• Dergimiz, üretken YZ araçlarıyla üretilen içerik için çeşitli YZ tespit araçları kullanmaktadır.
  
• Yayımlanmış makalelerde politika ihlali tespit edilirse, makale geri çekme veya düzeltme yayınlama gibi eylemler uygulanabilir.
  
• Tekrarlanan ihlaller, yazarın dergimize gelecek başvurularının reddedilmesine neden olabilir.

Üretken Yapay Zeka Kullanım Beyan Formu

Makale gönderimi yapan tüm yazarların Üretken Yapay Zeka Kullanım Beyan Formu’nu doldurarak sisteme yüklemeleri zorunludur. Bu formda:

• Üretken YZ aracı kullanılıp kullanılmadığı
  
• Kullanılan araçların tam adı ve versiyon bilgisi
• Kullanım amacı ve kapsamının detayı
  
• Hangi bölümlerde ne şekilde kullanıldığı
  
• Doğrulama ve kontrol süreçleri hakkında tam ve doğru bilgi verilmelidir.

Sorumlu yazarın makale başvurusu esnasında Üretken Yapay Zeka Kullanım Beyan Formunu ıslak imzalı olarak yüklemesi gerekmektedir.

Üretken Yapay Zeka Kullanım Beyan Formu’nu indirmek için tıklayınız.

Editörler ve Hakemler İçin İlkeler ve Sorumluluklar

Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi olarak, editörlerimizin ve hakemlerimizin değerlendirme süreçlerinde rollerini büyük bir titizlikle yerine getirmelerine değer veriyoruz. Üretken YZ teknolojilerinin yaygınlaşması değerlendirme süreçlerini de etkilemektedir.

Editörler İçin Politikalar

Gizlilik ve Fikri Mülkiyet Sorumluluğu:

• Editörler, yayımlanmamış makaleleri veya ilgili dosyaları, görselleri ve bilgileri üretken YZ araçlarına yüklememelidir.
  
• Makale içeriklerinin gizliliğini ve yazarların fikri mülkiyet haklarını korumak editörlerin temel sorumluluğudur.

Değerlendirme Sürecinde YZ Kullanımı:

• Editörler, makale değerlendirme sürecinde (örn. uygunluk kontrolü, hakem seçimi) YZ araçlarını yalnızca dergi yönetimi tarafından onaylandığı şekilde kullanabilir.
  
• Herhangi bir YZ kullanımı yazarlara bildirilmelidir.

Hakemler İçin Politikalar

Gizlilik ve Etik Sorumluluk:

• Hakemler, değerlendirme için kendilerine gönderilen yayımlanmamış makaleleri veya ilgili materyalleri hiçbir koşulda üretken YZ araçlarına yüklememelidir.

Değerlendirme Sürecinde YZ Kullanımı:

• Hakemler, makale değerlendirmesi veya analizi için üretken YZ araçlarını kullanmamalıdır.
  Değerlendirmeler hakemin kendi uzmanlığı ve bilgisine dayanarak yapılmalıdır.

Sınırlı İzin Verilen Kullanım:

• Hakemler, yalnızca kendi değerlendirme raporlarının dil ve okunabilirliğini iyileştirmek için YZ araçlarını kullanabilirler.
  
• Bu durumda bile, raporun içeriğinin doğruluğu ve bütünlüğünden hakem tamamen sorumludur.

Görsel, Grafik ve Tablo Oluşturmada Yapay Zeka Kullanım Politikası

Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi olarak, teknolojik gelişmelere açık bir yaklaşım benimseriz. Görsel, grafik ve tablo oluşturmada üretken YZ teknolojilerinin potansiyelinin farkındayız ve bu araçların akademik çalışmalara katkı sağlayabileceğini kabul ediyoruz.

1. Şeffaflık ve Beyan:

• Üretken YZ araçları kullanılarak oluşturulan tüm görseller, grafikler ve tablolar açıkça belirtilmelidir.
  
• Beyan, ilgili görselin altındaki açıklamada yer almalı ve kullanılan YZ aracının adı, versiyonu ve hangi amaçla kullanıldığı detaylandırılmalıdır.

2. Bilimsel Doğruluk ve Sorumluluk:

• Yazarlar, YZ ile oluşturulan görsellerin bilimsel doğruluğu ve uygunluğundan tam sorumludur.
  
• Tüm görsel materyaller yazarın kendi araştırma sonuçlarını ve bilimsel anlayışını doğru şekilde yansıtmalıdır.

İzin Verilen Kullanım Alanları

1. Kavramsal Diyagramlar ve Açıklayıcı Görseller:

• Teorik çerçeveleri, kavramsal modelleri veya süreçleri görselleştirmek için üretken YZ kullanılabilir.
  
• Bu tür görseller yazarın kendi anlayışını ve açıklamalarını doğru şekilde temsil etmelidir.

2. Veri Görselleştirme:

• Yazarların kendi araştırma verilerini görselleştirmek için YZ araçlarını kullanmaları teşvik edilir.
  
• Bu araçlar, grafik, çizelge ve tabloların tasarımında görsel kaliteyi artırmak için kullanılabilir.

3. İllüstrasyonlar ve Temsili Görseller:

• Sosyal bilimler alanındaki kavramları açıklamak için temsili görseller veya illüstrasyonlar oluşturmada YZ kullanılabilir.
  
• Bu tür görseller okuyucuların kavramları anlamasına yardımcı olmalı ve yanıltıcı olmamalıdır.

Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

1. Veri Bütünlüğü:

• Gerçek araştırma verileri içeren grafik ve tabloların altında yatan veriler manipüle edilmemelidir.
  
• YZ araçları yalnızca veri görselleştirme tasarımında yardımcı olarak kullanılmalı, veri üretimi için değil.

2. Fotoğraflar ve Gerçekçi Görseller:

• Gerçek durumları veya olayları temsil eden fotoğraflar YZ ile oluşturulmuşsa, bunların temsili olduğu açıkça belirtilmelidir.
  
• Bu, özellikle sosyal ortamları, insan etkileşimlerini veya gerçek kişileri gösteren görsellerde önemlidir.

3. Etik Değerlendirmeler:

• Üretilen görseller etik ilkelere uygun olmalı ve yanıltıcı, ayrımcı veya kalıplaştırıcı içerik barındırmamalıdır.
  
• Kültürel duyarlılıklar ve çeşitlilik gözetilmelidir.

Gelecekteki Güncellemeler

Bu politika, teknolojik gelişmeler ve akademik standartlardaki değişiklikler doğrultusunda düzenli olarak gözden geçirilecek ve güncellenecektir. Yazarlarımızı bu politikayı göz önünde bulundurarak ve bilimsel bütünlük ilkelerini gözeterek YZ araçlarını kullanmaya teşvik ediyoruz.

Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi olarak, bilimsel standartları ve etik ilkeleri korurken akademik araştırmada yenilikçi yaklaşımları desteklemeye kararlıyız. Bu dengenin korunmasının hem dergimizin kalitesini hem de bilim alanına katkımızı artıracağına inanıyoruz.