6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Cari Hesap Sözleşmesinin Kuruluşu, İşleyişi ve Hesaba Kaydedilmesi Mümkün Olan Alacakların Tespiti
Öz
Türk Hukukunda cari hesap, iki kişinin herhangi bir hukuki ilişki ya da sebepten doğan alacaklarını ayrı ayrı ve teker teker istemekten karşılıklı olarak vazgeçip bunları kalem kalem alacak ve borç şekline çevirerek hesabın kesilmesinden sonra çıkacak artan tutarı isteyebileceklerine ilişkin yaptıkları özel bir sözleşme türü olarak düzenlenmiştir. Cari hesap sözleşmesi, ticari hayatta işlem fazlalığını ve vakit kaybını önlediği için özellikle tacirler arasında sıklıkla kullanılan bir muhasebe işlemidir. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununda yer alan cari hesaba ilişkin hükümler, sözleşmenin hukuki açıdan çerçevesini oluşturmaktadır. Bu çerçeve dahilinde, ilgili hükümler incelendiğinde, cari hesap sözleşmesinin hangi şartlarda geçerli olarak kurulacağı, işleyişinin nasıl gerçekleştiği ve hangi hallerde sona ereceğine ilişkin kurallar ile özellikle hesaba kaydedilecek alacakların tespiti açısından uyulması gereken kıstasların neler olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, cari hesap sözleşmesinin kuruluşu ve işleyişine ilişkin esaslar, cari hesaba hangi alacakların kaydedilebileceği tespit edilerek inceleme konusu yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Cari Hesap Cari Hesaba Alacakların Kaydedilmesi 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
Kaynakça
- Arkan, S. (2022). Ticari İşletme Hukuku. (28. Bası). Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Arslanlı, H. (1960). Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Umumi Hükümler). (3. Bası). İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Aşlar Üçyıldız, Y. (2015). Cari hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Ayhan, R. & Çağlar, H. (2017). Ticari İşletme Hukuku. (10. Bası). Ankara: Yetkin Yayınları.
- Bahtiyar, M. (2018). Ticari İşletme Hukuku. (19. Bası). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Berzek, A. N. (2013). Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri. (10. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Bilgili, F. & Demirkapı, E. (2018). Ticaret Hukuku Bilgisi. (14. Baskı). Bursa: Dora Yayıncılık.
- Boyacı, C. (2009). Cari Hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Bozer, A. & Göle, C. (2017). Ticari İşletme Hukuku. (4. Bası). Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Çeker, M. (2014). Ticaret Hukuku. Adana: Karahan Kitapevi.
- Doğrusöz, A. B., Onat, Ö. & Tunçel Töralp, F. (2011). Gerekçe, Karşılaştırmalı Maddeler, Komisyon Raporları, Önergeler ve Karşılaştırmalı Tabloları ile Türk Ticaret Kanunu. Ankara: TOBB Yayın No: 2011/138.
- Domaniç, H. (1988). Ticaret Hukukunun Genel Esasları. (4. Baskı). İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Durgut, R. (2012). Cari Hesap Sözleşmesi. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Edgü, E. (1972). Cari Hesap Sözleşmesi. Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 1(1), 254-261.
- Erem, S. (1980). Ticaret Hukuku Prensipleri, Cilt I Ticari İşletme. (8. Baskı). İstanbul: İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No. 320-553.
- Eriş, G. (2013). Ticari İşletme ve Şirketler, Cilt II. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- İmregün, O. (2005). Kara Ticareti Hukuku Dersleri. (13. Bası). İstanbul: Filiz Kitapevi.
- Karayalçın, Y. (1968). Ticaret Hukuku (I. Giriş-Ticari İşletme). (3. Baskı). Ankara: Güzel İstanbul Matbaası.
- Kayar, İ. (2000). Cari Hesapta Faiz. Batider, 10(3), 63-80.
- Kayar, İ. (2013). Ticari İşletme Hukuku. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. (2025). İstanbul: Kazancı Elektronik ve Basılı Yayımcılık. Erişim: 17.01.2025,https://9c0092c75b02493a2c17143f48b5e66fa308f098.vetisonline.com/kho3/ibb/anaindex.html.
- Keskin, A. (2019). Türk Ticaret Kanununda Cari Hesap. Terazi Hukuk Dergisi, 14(149), 78-83.
- Kılıçoğlu, A. M. (2012). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (15. Bası). Ankara: Turhan Kitapevi.
- Koçsoy, M. & Dinç, S. (2018). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Cari Hesap Kavramı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73(2), 617-641.
- Murat, B. (2008) Cari Hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Oğuzman, M. K., Seliçi Ö. & Oktay Özdemir, S. (2022). Kişiler Hukuku. (21. Bası). İstanbul: Filiz Kitapevi. Öz, T. (2022). Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I. (20. Bası). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Poroy, R., & Yasaman, H. (2022). Ticari İşletme Hukuku. (19. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Reisoğlu, S. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (22. Bası). İstanbul: Beta.
- Sumer, A. (2015). Ticaret Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Tekben, T. (2011). Takasın Hüküm ve Sonuçları. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 283-340.
- Ülgen, H., Helvacı, M., Kaya, A. & Nomer Ertan, F. (2019). Ticari İşletme Hukuku. (6. Bası). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
Establishment and Operation of the Current Account Agreement According to the Provisions of the Turkish Commercial Code No. 6102 and Determination of Receivables That Can Be Recorded in the Account
Öz
In Turkish Law, a current account is regulated as a special type of contract made by two persons, who mutually waive their receivables arising from any legal relationship or reason, and convert them into itemized receivables and debts, and request the remaining amount after the account is closed. A current account contract is an accounting transaction frequently used especially among merchants, as it prevents excessive transactions and loss of time in commercial life. The provisions regarding the current account in the Turkish Commercial Code No. 6102 constitute the legal framework of the contract. Within this framework, when the relevant provisions are examined, the rules regarding the conditions under which the current account contract will be validly established, how it operates and in which cases it will terminate, and especially the criteria to be followed in terms of determining the receivables to be recorded in the account, become apparent. In this study, the principles regarding the establishment and operation of the current account agreement were examined by determining which receivables can be recorded in the current account.
Anahtar Kelimeler
Current Account Recording of Receivables in Current Account Turkish Commercial Code No. 6102
Kaynakça
- Arkan, S. (2022). Ticari İşletme Hukuku. (28. Bası). Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Arslanlı, H. (1960). Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Umumi Hükümler). (3. Bası). İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Aşlar Üçyıldız, Y. (2015). Cari hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Ayhan, R. & Çağlar, H. (2017). Ticari İşletme Hukuku. (10. Bası). Ankara: Yetkin Yayınları.
- Bahtiyar, M. (2018). Ticari İşletme Hukuku. (19. Bası). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Berzek, A. N. (2013). Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri. (10. Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Bilgili, F. & Demirkapı, E. (2018). Ticaret Hukuku Bilgisi. (14. Baskı). Bursa: Dora Yayıncılık.
- Boyacı, C. (2009). Cari Hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
- Bozer, A. & Göle, C. (2017). Ticari İşletme Hukuku. (4. Bası). Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.
- Çeker, M. (2014). Ticaret Hukuku. Adana: Karahan Kitapevi.
- Doğrusöz, A. B., Onat, Ö. & Tunçel Töralp, F. (2011). Gerekçe, Karşılaştırmalı Maddeler, Komisyon Raporları, Önergeler ve Karşılaştırmalı Tabloları ile Türk Ticaret Kanunu. Ankara: TOBB Yayın No: 2011/138.
- Domaniç, H. (1988). Ticaret Hukukunun Genel Esasları. (4. Baskı). İstanbul: Fakülteler Matbaası.
- Durgut, R. (2012). Cari Hesap Sözleşmesi. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Edgü, E. (1972). Cari Hesap Sözleşmesi. Bursa İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Dergisi, 1(1), 254-261.
- Erem, S. (1980). Ticaret Hukuku Prensipleri, Cilt I Ticari İşletme. (8. Baskı). İstanbul: İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Nihad Sayar Yayın ve Yardım Vakfı Yayınları No. 320-553.
- Eriş, G. (2013). Ticari İşletme ve Şirketler, Cilt II. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- İmregün, O. (2005). Kara Ticareti Hukuku Dersleri. (13. Bası). İstanbul: Filiz Kitapevi.
- Karayalçın, Y. (1968). Ticaret Hukuku (I. Giriş-Ticari İşletme). (3. Baskı). Ankara: Güzel İstanbul Matbaası.
- Kayar, İ. (2000). Cari Hesapta Faiz. Batider, 10(3), 63-80.
- Kayar, İ. (2013). Ticari İşletme Hukuku. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Kazancı İçtihat Bilgi Bankası. (2025). İstanbul: Kazancı Elektronik ve Basılı Yayımcılık. Erişim: 17.01.2025,https://9c0092c75b02493a2c17143f48b5e66fa308f098.vetisonline.com/kho3/ibb/anaindex.html.
- Keskin, A. (2019). Türk Ticaret Kanununda Cari Hesap. Terazi Hukuk Dergisi, 14(149), 78-83.
- Kılıçoğlu, A. M. (2012). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (15. Bası). Ankara: Turhan Kitapevi.
- Koçsoy, M. & Dinç, S. (2018). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Cari Hesap Kavramı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73(2), 617-641.
- Murat, B. (2008) Cari Hesap Sözleşmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Oğuzman, M. K., Seliçi Ö. & Oktay Özdemir, S. (2022). Kişiler Hukuku. (21. Bası). İstanbul: Filiz Kitapevi. Öz, T. (2022). Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I. (20. Bası). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
- Poroy, R., & Yasaman, H. (2022). Ticari İşletme Hukuku. (19. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Reisoğlu, S. (2011). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. (22. Bası). İstanbul: Beta.
- Sumer, A. (2015). Ticaret Hukuku. İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Tekben, T. (2011). Takasın Hüküm ve Sonuçları. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1), 283-340.
- Ülgen, H., Helvacı, M., Kaya, A. & Nomer Ertan, F. (2019). Ticari İşletme Hukuku. (6. Bası). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ticaret Hukuku (Diğer) |
| Bölüm | 2025(1) Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 9 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 2025 Sayı: 1 |
