QUILTMAKING IN KILIS PROVINCE
Öz
The traditional art of quilting, which is one of our material cultures, has contributed greatly to the economy of the region by creating employment and preserving cultural ties in Kilis province. Kilis, one of the cities of the Silk Road, was commercially important. Kilis quilts are sustainable products using wool and cotton materials. Research in the field of health shows that the use of heavy quilts has a positive effect on diseases. Comfortable sleep, natural materials, health benefits, rich ornamental elements are the reasons for the preference of Kilis quilts. Kilis quilts, which were very popular in the past, are now replaced by fabric quilts, which are produced on CNC machines. Today, about 10 workshops continue production. Survey and field research methods of qualitative research were used in the research. Provincial workshops were visited, professionals interviewed, products made, tools and equipment used, production stages observed and photographed, and people knowledgeable about quilting traditions interviewed.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akköse, G. (2021). Denizli ilinde yorgancılık sanatı ve günümüzdeki durumu. Atlas Journal, 7(37), 1370-1380. https://doi.org/10.31568/atlas.623
- Çağbayır, Y. (2017). Ötüken Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, İstanbul: Ötüken. Yayınları.
- Çeliker, D. ve Ölmez, F. (2013). Burdur İlinde Yorgancılık Sanatı. Art-E Sanat Dergisi, 5(10), 122-138.
- Çeliker, D. (2021). Yorgancılık, Geleneksel Meslekler Ansiklopedisi, (2), ed. Aysen Soysaldı, Ankara: T.C. Ticaret Bakanlığı.
- Demiral, B. (2023). Kilimin ekfrasis ve göstergelerarasılık bağlamında kullanımı: Ayla Çınaroğlu’nun Sihirli Kilim’i. yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 30, 21-32. doi: 10.17484/yedi.1152940
- Duman, M. (2007). Geleneksel Türk Yorgancılık Sanatı, İstanbul: Heyamola Yayınları.
- Helvacıkara, M.C. (2012). Coğrafi Yönden Kilis, Belgelerle Kilis, ed. M. Elif Özmen, İstanbul: Bilnet Matbaacılık.
- Kahraman, S. A. (2011). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 9(1), İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
- Karademir, S. (2024). Sadberk Hanım Müzesi’nde Bulunan Kumaş Örneklerinin Motif ve Kompozisyon Özellikleri”, Amisos, 9/16, 32-45 DOI: 10.48122/amisos.1389115
- Kennert, B. vd. (2020). Parent survey of sleep problems among children with CHARGE syndrome. Research in developmental disabilities, 101, 103614. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2020.103614
- Koyuncu Okca, A., Elibol Tüfekçi, A., ve Erten, G. (2020). Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kültürel Miras: Yorgancılık Mesleğinin Değişim ve Dönüşümü. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7(3), 1758-1781.
- Merçil, E. (2000). Türkiye Selçukluları'nda Meslekler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Meth, E. vd. (2023). A weighted blanket increases pre-sleep salivary concentrations of melatonin in young, healthy adults. Journal of Sleep Research, 32(2), e13743. https://doi.org/10.1111/jsr.13743
- Mullen, B. vd. (2008). Exploring the Safety and Therapeutic Effects of Deep Pressure Stimulation Using a Weighted Blanket. Occupational Therapy in Mental Health, 24(1), 65–89. https://doi.org/10.1300/J004v24n01_05
- Tarçın, G. (2020). Geçmişten günümüze Kilis’te evlenme gelenekleri. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 408-441.
- Telhede, E. H. vd. (2022). Weighted Blankets' Effect on the Health of Older People Living in Nursing Homes. Geriatrics (Basel, Switzerland), 7(4), 79. https://doi.org/10.3390/geriatrics7040079
- Tokel, R. (2009). Kilis 2009 İl Kültür ve Turizm Envanteri, Gaziantep: T.C. Kilis Valiliği Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını No:3.
- Yu, J. vd. (2024). Effect of weighted blankets on sleep quality among adults with insomnia: a pilot randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 24(1), 765. https://doi.org/10.1186/s12888-024-06218-9
- Yu, J. vd. (2024a) The effect of weighted blankets on sleep and related disorders: a brief review. Front. Psychiatry 15:1333015. doi: 10.3389/fpsyt.2024.1333015
- Yıllık Hazırlama Komitesi (1998). Cumhuriyetin 75. Yılında Kilis, Ankara: Önder Matbaacılık.
Kilis İlinde Yorgancılık
Öz
Maddi kültür öğelerimizden olan geleneksel yorgancılık sanatı Kilis ilinde kültürel bağların korunmasını sağlamasının yanı sıra istihdam yaratarak, bölge ekonomisine büyük katkılar sağlamıştır. İpekyolu şehirlerinden olan Kilis ticari açıdan önem taşımaktaydı. Kilis yorganları yün ve pamuk malzemelerin kullanıldığı sürdürülebilir ürünlerdir. Sağlık alanında yapılan araştırmalarda ağır yorgan kullanımının rahatsızlıklara olumlu katkılar sağladığı görülmektedir. Rahat uyku sağlaması, doğal malzemelerden üretilmesi, sağlık açısından faydaları, süsleme unsurlarının zengin olması Kilis yorganlarının tercih sebebidir. Geçmişte rağbet gören Kilis yorganlarının yerini günümüzde Cnc tezgahlarda üretilen fabrikasyon üretim yorganlar almaktadır. Günümüzde yaklaşık 10 atölye üretime devam etmektedir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden tarama ve alan araştırması yöntemleri kullanılmıştır. İl merkezinde bulunan atölyelere gidilmiş, meslek sahipleri ile görüşülmüş, üretilen ürünler, kullanılan araçlar ve gereçler, üretim aşamaları gözlenmiş ve fotoğraf çekimleri yapılmış ve yorgan gelenekleri hakkında bilgi sahibi kişiler görüşülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akköse, G. (2021). Denizli ilinde yorgancılık sanatı ve günümüzdeki durumu. Atlas Journal, 7(37), 1370-1380. https://doi.org/10.31568/atlas.623
- Çağbayır, Y. (2017). Ötüken Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, İstanbul: Ötüken. Yayınları.
- Çeliker, D. ve Ölmez, F. (2013). Burdur İlinde Yorgancılık Sanatı. Art-E Sanat Dergisi, 5(10), 122-138.
- Çeliker, D. (2021). Yorgancılık, Geleneksel Meslekler Ansiklopedisi, (2), ed. Aysen Soysaldı, Ankara: T.C. Ticaret Bakanlığı.
- Demiral, B. (2023). Kilimin ekfrasis ve göstergelerarasılık bağlamında kullanımı: Ayla Çınaroğlu’nun Sihirli Kilim’i. yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 30, 21-32. doi: 10.17484/yedi.1152940
- Duman, M. (2007). Geleneksel Türk Yorgancılık Sanatı, İstanbul: Heyamola Yayınları.
- Helvacıkara, M.C. (2012). Coğrafi Yönden Kilis, Belgelerle Kilis, ed. M. Elif Özmen, İstanbul: Bilnet Matbaacılık.
- Kahraman, S. A. (2011). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi, 9(1), İstanbul:Yapı Kredi Yayınları.
- Karademir, S. (2024). Sadberk Hanım Müzesi’nde Bulunan Kumaş Örneklerinin Motif ve Kompozisyon Özellikleri”, Amisos, 9/16, 32-45 DOI: 10.48122/amisos.1389115
- Kennert, B. vd. (2020). Parent survey of sleep problems among children with CHARGE syndrome. Research in developmental disabilities, 101, 103614. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2020.103614
- Koyuncu Okca, A., Elibol Tüfekçi, A., ve Erten, G. (2020). Kaybolmaya Yüz Tutmuş Kültürel Miras: Yorgancılık Mesleğinin Değişim ve Dönüşümü. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 7(3), 1758-1781.
- Merçil, E. (2000). Türkiye Selçukluları'nda Meslekler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Meth, E. vd. (2023). A weighted blanket increases pre-sleep salivary concentrations of melatonin in young, healthy adults. Journal of Sleep Research, 32(2), e13743. https://doi.org/10.1111/jsr.13743
- Mullen, B. vd. (2008). Exploring the Safety and Therapeutic Effects of Deep Pressure Stimulation Using a Weighted Blanket. Occupational Therapy in Mental Health, 24(1), 65–89. https://doi.org/10.1300/J004v24n01_05
- Tarçın, G. (2020). Geçmişten günümüze Kilis’te evlenme gelenekleri. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 408-441.
- Telhede, E. H. vd. (2022). Weighted Blankets' Effect on the Health of Older People Living in Nursing Homes. Geriatrics (Basel, Switzerland), 7(4), 79. https://doi.org/10.3390/geriatrics7040079
- Tokel, R. (2009). Kilis 2009 İl Kültür ve Turizm Envanteri, Gaziantep: T.C. Kilis Valiliği Kilis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını No:3.
- Yu, J. vd. (2024). Effect of weighted blankets on sleep quality among adults with insomnia: a pilot randomized controlled trial. BMC Psychiatry, 24(1), 765. https://doi.org/10.1186/s12888-024-06218-9
- Yu, J. vd. (2024a) The effect of weighted blankets on sleep and related disorders: a brief review. Front. Psychiatry 15:1333015. doi: 10.3389/fpsyt.2024.1333015
- Yıllık Hazırlama Komitesi (1998). Cumhuriyetin 75. Yılında Kilis, Ankara: Önder Matbaacılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | El Sanatları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 1 Temmuz 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 2 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 18 Sayı: 35 |
