Öz
Cheque, which is one of the bills of exchange, is frequently used in business life and is generally used for the payment of a debt. Unlike other bills of exchange, a cheque is not a credit instrument but a means of payment. In our legal system, as a rule, freedom of form principle is valid in the establishment of debt relations. In other words, the rule is that many debt relationships, whether specified in laws or not, do not require a specific form. However, in the case of checks, which is a type of incurring debt and hold significant practical importance, the situation is quite the opposite. It should be noted that bills of exchange, especially cheques, are subject to strict formal requirements. These formal requirements are so crucial that the legislator has enacted a separate law on cheques and stipulated certain formal requirements in this law. On the other hand, the absence of the elements specified in this law will not affect the validity of a cheque, provided that the elements required under the TCC are present. Therefore, the study has been specialised to the provisions of the TCC regarding the formal requirements of the cheque. The elements that must be present in a cheque are specified in Article 780 of the TCC.
Anahtar Kelimeler
Negotiable Instrument Bills of Exchange Cheque Formal Requirement
Kaynakça
- Alışkan M, ‘Teori ve Uygulamada Kambiyo Senetlerinde Lehtar Unsuru: Lehtar Unsurunun Hukuki Niteliği, Eksikliğin Sonuçları, Lehtarın İşletme Adı Yazılarak Gösterilmesinin Sonuçları’ (Ocak 2011) Legal Hukuk Dergisi 83-130
- Ayli A ve Yardımcıoğlu D, ‘Çekte Düzenleme Tarihi ve Önemi’ (2014) 16 (Özel Sayı) DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan) 3195-3239
- Bahtiyar M, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Keşide Tarihi ve İmkânsızlığı’ (1999) 20 (1) Batider 41-53
- Bozer A ve Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (6. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2017)
- Dural, HA, ‘5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Gerçek Kişilerin Temsilci Aracılığıyla Çek Düzenlemesi ve Gerçek Kişi Tacirin Ticari Mümessilinin Çek Düzenleme Yetkisi’ (2010) 1 (1) GS Hukuk Fakültesi Dergisi (Köksal Bayraktar’a Armağan) 667-677
- Erdem A, ‘Çekin Zorunlu Unsurları Ekseninde Banka Çeki’ (Ocak 2012) (65) Terazi Hukuk Dergisi 39-43
- Eriş G, Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Kıymetli Evrak (Seçkin Yayıncılık 2014)
- İmregün O, Kıymetli Evrak Hukuku (Filiz Kitabevi 1995)
- Karahan S, Arı Z, Bozgeyik H, Saraç T ve Ünal M, Kıymetli Evrak Hukuku (Mimoza Yayıncılık 2014)
- Karamanlıoğlu A, ‘Kambiyo Senetlerinde Düzenleyenin İmzası ve Bulunmamasının Sonuçları’ (2013) 1 (2) Kadir Has Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi 89-116
- Karayalçın Y, Ticaret Hukuku – II Ticari Senetler (Sevinç Matbaası 1970)
- Kınacıoğlu N, Kıymetli Evrak Hukuku (5. Baskı, Nobel Yayın 1999)
- Kendigelen A, Çek Hukuku (Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 6. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2021)
- Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku (Güncellenmiş 8. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2024)
- Korkut Ö, ‘Pasif Çek Ehliyeti Bakımından Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Hukuki Durumu’ in Mehmet Ünal (ed), Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan (Seçkin Yayıncılık 2009)
- Mersin, BU, ‘Birden Fazla Vadeyi İçeren Bononun Geçerliliği’ (2016) 22 (3) Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 1945-1961
- Moroğlu E, ‘Kambiyo Senetlerinde Düzenleme Yeri’, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan (Beta Yayınevi 2003) 155-163
- Narbay Ş ve Güney Z, ‘6728 sayılı Kanun’un Çeke İlişkin Hükümlerinin “Çekte Şekil Şartları” Bakımından Değerlendirilmesi’ (2017) 12 (126) Terazi Hukuk Dergisi 42-60
- Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı, Turhan Kitabevi 1997) (Kıymetli Evrak)
- – –, Kıymetli Evrak Hukuku (21. Bası, Turhan Kitabevi 2017) (Ders Kitabı)
- Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (Gözden Geçirilmiş ve Yeniden Yazılmış 22. Bası, Vedat Kitapçılık 2018)
- Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (5. Bası, Adalet Yayınevi 2017)
- Reisoğlu S, Çek Hukuku (2011)
- Teoman Ö, ‘Banka Çekleri Hukuken Çek Midir?’ (1994) 54 İÜHFM 261-267 (Banka Çeki)
- – –, ‘İki Farklı Keşide Tarihi İçeren Çeklerin Hukuki Durumu’, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu Bildiriler-Tartışmalar XXIII (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2009) s. 11-20 (Keşide Tarihi)
- Topçuoğlu M, ‘Yeni Çek Kanunu Çerçevesinde Çeklerde Gerçek Kişilerin Temsili ve Temsilin Sonuçları’ (2010) 26 (4) Batider 135-154
- Ulusoy E, ‘Keşide Çeki’ in Sabih Arkan (ed), Fırat Öztan’a Armağan C. II (Turhan Kitabevi 2010) 2213-2242
- Uyar T, ‘İcra Hukukunda Çekin Geçerlilik Koşulları’ (Kasım-2007) Legal Hukuk Dergisi 3519 -3535
- ÜlgenH, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku (13. Bası, Vedat Kitapçılık 2021)
Öz
Kambiyo senetlerinden olan çek ticari hayatta sıklıkla kullanılır ve genellikle bir borcun ödenmesi için kullanılır. Diğer kambiyo senetleri olan poliçe ve bonodan farklı olarak, çek bir kredi aracı değil, ödeme aracıdır. Hukukumuzda borç ilişkilerinin kurulmasında kural olarak şekil serbestisi geçerlidir. Başka bir anlatımla, kanunlarda yer alan veya almayan birçok borç ilişkisinin tesis edilmesinde kural, şekle tabi olmamaktır. Bununla beraber borç altına girmenin bir çeşidi olan ve uygulamada önemli bir yer tutan çekte ise durum tam tersidir. Kambiyo senetlerinin, özellikle de çekin sıkı şekil şartlarına tabi olduğunu belirtmek gerekir. Bu şekil şartları o derecede önemlidir ki, kanun koyucu çeke ilişkin olarak ayrı bir kanun sevk etmiş ve bu kanunda da bir takım şekil şartlarını öngörmüştür. Öte yandan, söz konusu kanunda belirtilen unsurların eksikliği, TTK’da aranan unsurların bulunması kaydıyla bir çekin geçerliliğini etkilemeyecektir. Bu nedenle çalışma, çekin şekil şartlarına ilişkin olarak TTK hükümlerine hasredilmiştir. Çekte bulunması gereken unsurlar TTK m. 780’de gösterilmiştir. Bu unsurları içermeyen çekler, 781. maddede gösterilen ayrıksı durumlar hariç olmak üzere, çek niteliğini kazanamaz.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alışkan M, ‘Teori ve Uygulamada Kambiyo Senetlerinde Lehtar Unsuru: Lehtar Unsurunun Hukuki Niteliği, Eksikliğin Sonuçları, Lehtarın İşletme Adı Yazılarak Gösterilmesinin Sonuçları’ (Ocak 2011) Legal Hukuk Dergisi 83-130
- Ayli A ve Yardımcıoğlu D, ‘Çekte Düzenleme Tarihi ve Önemi’ (2014) 16 (Özel Sayı) DEÜ Hukuk Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan) 3195-3239
- Bahtiyar M, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Keşide Tarihi ve İmkânsızlığı’ (1999) 20 (1) Batider 41-53
- Bozer A ve Göle C, Kıymetli Evrak Hukuku (6. Bası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2017)
- Dural, HA, ‘5941 Sayılı Çek Kanununa Göre Gerçek Kişilerin Temsilci Aracılığıyla Çek Düzenlemesi ve Gerçek Kişi Tacirin Ticari Mümessilinin Çek Düzenleme Yetkisi’ (2010) 1 (1) GS Hukuk Fakültesi Dergisi (Köksal Bayraktar’a Armağan) 667-677
- Erdem A, ‘Çekin Zorunlu Unsurları Ekseninde Banka Çeki’ (Ocak 2012) (65) Terazi Hukuk Dergisi 39-43
- Eriş G, Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Kıymetli Evrak (Seçkin Yayıncılık 2014)
- İmregün O, Kıymetli Evrak Hukuku (Filiz Kitabevi 1995)
- Karahan S, Arı Z, Bozgeyik H, Saraç T ve Ünal M, Kıymetli Evrak Hukuku (Mimoza Yayıncılık 2014)
- Karamanlıoğlu A, ‘Kambiyo Senetlerinde Düzenleyenin İmzası ve Bulunmamasının Sonuçları’ (2013) 1 (2) Kadir Has Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi 89-116
- Karayalçın Y, Ticaret Hukuku – II Ticari Senetler (Sevinç Matbaası 1970)
- Kınacıoğlu N, Kıymetli Evrak Hukuku (5. Baskı, Nobel Yayın 1999)
- Kendigelen A, Çek Hukuku (Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 6. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2021)
- Kendigelen A ve Kırca İ, Kıymetli Evrak Hukuku (Güncellenmiş 8. Bası, On İki Levha Yayıncılık 2024)
- Korkut Ö, ‘Pasif Çek Ehliyeti Bakımından Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Hukuki Durumu’ in Mehmet Ünal (ed), Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan (Seçkin Yayıncılık 2009)
- Mersin, BU, ‘Birden Fazla Vadeyi İçeren Bononun Geçerliliği’ (2016) 22 (3) Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 1945-1961
- Moroğlu E, ‘Kambiyo Senetlerinde Düzenleme Yeri’, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan (Beta Yayınevi 2003) 155-163
- Narbay Ş ve Güney Z, ‘6728 sayılı Kanun’un Çeke İlişkin Hükümlerinin “Çekte Şekil Şartları” Bakımından Değerlendirilmesi’ (2017) 12 (126) Terazi Hukuk Dergisi 42-60
- Öztan F, Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı, Turhan Kitabevi 1997) (Kıymetli Evrak)
- – –, Kıymetli Evrak Hukuku (21. Bası, Turhan Kitabevi 2017) (Ders Kitabı)
- Poroy R ve Tekinalp Ü, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (Gözden Geçirilmiş ve Yeniden Yazılmış 22. Bası, Vedat Kitapçılık 2018)
- Pulaşlı H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (5. Bası, Adalet Yayınevi 2017)
- Reisoğlu S, Çek Hukuku (2011)
- Teoman Ö, ‘Banka Çekleri Hukuken Çek Midir?’ (1994) 54 İÜHFM 261-267 (Banka Çeki)
- – –, ‘İki Farklı Keşide Tarihi İçeren Çeklerin Hukuki Durumu’, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu Bildiriler-Tartışmalar XXIII (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları 2009) s. 11-20 (Keşide Tarihi)
- Topçuoğlu M, ‘Yeni Çek Kanunu Çerçevesinde Çeklerde Gerçek Kişilerin Temsili ve Temsilin Sonuçları’ (2010) 26 (4) Batider 135-154
- Ulusoy E, ‘Keşide Çeki’ in Sabih Arkan (ed), Fırat Öztan’a Armağan C. II (Turhan Kitabevi 2010) 2213-2242
- Uyar T, ‘İcra Hukukunda Çekin Geçerlilik Koşulları’ (Kasım-2007) Legal Hukuk Dergisi 3519 -3535
- ÜlgenH, Helvacı M, Kaya A ve Nomer Ertan NF, Kıymetli Evrak Hukuku (13. Bası, Vedat Kitapçılık 2021)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Ticaret Hukuku (Diğer) |
| Bölüm | ÖZEL HUKUK |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 28 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Adres: Süleyman Demirel Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, 32260 Isparta, Türkiye
Telefon: +90 (246) 211 00 02
E-posta: hukukdergi@sdu.edu.tr
Web: https://hukuk.sdu.edu.tr/tr/dergi/sdu-hukuk-fakultesi-dergisi-12867s.html / https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd