Karayolu Yolu Trafik Yaralanmaları (RTI), Küresel boyutta, Sosyo-Demografik Indeks (SDI) ülke grupları ve Türkiye’de önde gelen ölüm nedenleri arasında yer alan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Çalışma, 1990-2019 yılları arasında RTI’ların prevalans, ölüm oranları ve DALY’lerin zamansal eğilimlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Değerlendirme Küresel, SDI ülke grupları ve Türkiye karşılaştırmalarını içermektedir. 1990-2019 yılları arasında RTI prevalans, ölüm ve DALY oranları Joinpoint Regresyon Analizi (JRA) yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma verileri Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) veri tabanından elde edilmiştir. Çalışmada, prevalans, ölüm oranı ve DALY değişken olarak kullanılmış ve TRI’ların zamansal eğilimleri Küresel, SDI ülke grupları ve Türkiye arasında karşılaştırılmıştır. RTI ölüm oranlarına bakıldığında, en düşükten yükseğe doğru bölgeler sırasıyla Yüksek SDI (9,259), Yüksek-Orta SDI (11,956), Küresel (14,985), Düşük-Orta SDI (17,239), Orta SDI (17,451) ve Düşük SDI (19,895) ülkeleridir. En yüksek ölüm oranları Düşük SDI ülkelerinde gerçekleşmektedir. RTI prevalans SDI bölgeleri arasında, en düşükten yükseğe doğru sırasıyla Yüksek SDI (1932,425), Orta SDI (3198,143), Küresel (3425,181), Yüksek-Orta SDI (3485,405), Düşük SDI (4322,152) ve Düşük-Orta SDI (4907,245) ülke grupları yer almaktadır. RTI hastalık yükü verisi olan DALY oranlarına bakıldığında ise en düşükten sırasıyla; Türkiye (508,913), Yüksek SDI (562,111), Yüksek-Orta SDI (763,36), Küresel (917,937), Orta SDI (987,992), Düşük-Orta SDI (1080,249) ve Düşük SDI (1152,152) ülkeleri yer almaktadır. Ölüm oranlarındaki gelişmelere rağmen, karayolu yaralanmaları dünya çapında kritik öneme sahip hastalık ve ölüm nedeni olmaya devam etmektedir ve özellikle gelişmekte olan ekonomilerde yol yaralanmalarının nasıl önlenebileceğini daha iyi ölçmek ve anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Önleyici tedbirlere yatırım yapmak ve karayolu yaralanması mağdurlarının ilk müdahale travmasına ve tıbbi bakıma erişimini sağlamak, gelecekte karayolu yaralanması yükünde iyileştirmelere yol açabilir.
Karayolu Trafik Yaralanmaları Global Hastalık Yükü DALY Joinpoint Regresyon Modeli
Road Traffic Injuries (RTI) is an important public health problem, which is among the leading causes of death in the Global, in Socio-Demographic Index (SDI) country groups and in Turkey. The study aims to determine and evaluate the prevalence, mortality rates of RTIs and temporal trends of DALYs between 1990 and 2019. The assessment includes comparisons of Global, SDI country groups and Turkey. RTI prevalence, mortality and DALY rates between 1990 and 2019 were analyzed using the Joinpoint Regression Analysis (JRA) method. Research data were obtained from the Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) database. In the study, prevalence, mortality and DALY were used as variables and temporal trends of TRIs were compared between Global, SDI country groups and Turkey. Looking at the RTI death rates, from lowest to highest, the regions are High SDI (9,259), High-Medium SDI (11,956), Global (14,985), Low-Mid SDI (17,239), Medium SDI (17,451) and Low SDI (19,895). . The highest death rates occur in Low SDI countries. Among the RTI prevalence SDI regions, from lowest to highest, High SDI (1932,425), Moderate SDI (3198,143), Global SDI (3425,181), High-Medium SDI (3485,405), Low SDI (4322, 152) and Low-Middle SDI (4907,245) country groups. Considering the DALY rates, which are the RTI burden of disease data, from the lowest to the following; Turkey (508,913), High SDI (562,111), High-Medium SDI (763.36), Global (917,937), Medium SDI (987,992), Low-Medium SDI (1080,249) and Low SDI (1152.152) countries is located. Despite improvements in death rates, road injuries remain a critically important cause of illness and death worldwide, and more research is needed to better quantify and understand how road injuries can be prevented, particularly in developing economies. Investing in preventive measures and ensuring road injury victims have access to first responder trauma and medical care can lead to improvements in road injury burden in the future.
Road Traffic Injuries Global Burden of Disease DALY Joinpoint Regression Model
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Yönetimi |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 27 Haziran 2025 |
Yayımlanma Tarihi | |
Gönderilme Tarihi | 29 Ocak 2025 |
Kabul Tarihi | 13 Mayıs 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 7 Sayı: 1 |
CC LİCENSE
Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.