Ragbi Sporcularının Spora Bağlılıkları ile Zihinsel Dayanıklılıklarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi
Öz
Amaç: Araştırmada Elit Ragbi sporcularının spora bağlılıkları ile zihinsel dayanıklılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 100 kadın ve 106 erkek olmak üzere 206 elit Ragbici katılmıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Spora Bağlılık Ölçeği ve Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Bağımsız Örneklem T testi, Tek Yönlü Varyans analizi ve Pearson korelasyon analizleri uygulanmıştır. Bulgular: Analiz sonuçlarına göre zihinsel dayanıklılık ve spora bağlılık ölçekleri ile alt boyutlarında düşük pozitif bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Cinsiyet, yaş ve sporcu yaşı değişkenlerine göre sporcuların spora bağlılık düzeyleri ile zihinsel dayanıklılıkları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Sporcuların kendini tanımlama biçimi değişkenine göre kendini sakin olarak tanımlayan sporcular ile kendilerini panik olarak tanımlayan sporcular arasında adanma değişkeninde anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Kendini agresif ve sakin olarak tanımlayan sporcular ile kendini panik olarak tanımlayan sporcuların zihinsel dayanıklılık düzeylerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (p<0,05). Forvet oynayan sporcular ile savunma oynayan sporcular arasında zihinsel dayanıklılık düzeyleri anlamlı farklılık göstermektedir (p<0,05). Savunma ve hücum oyuncalarının spora bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç: Ragbi sporcularının spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıkları arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki olduğu, sporcuların spora bağlılıkları arttıkça zihinsel dayanıklılıklarının arttığı söylenebilir. Cinsiyetin, yaşın ve sporcu yaşının spora bağlılığı ve zihinsel dayanıklılığı etkilemediği söylenebilir. Kendini sakin ve agresif olarak tanımlayan sporcuların daha iyi bir zihinsel dayanıklılığa sahip olduğu, kendini daha sakin olarak tanımlayan sporcuların ise daha çok spora bağlı oldukları söylenebilir. Forvet oynayan sporcuların ise savunma oyuncularına göre daha iyi bir zihinsel dayanıklılığa sahip olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altıntaş, A. (2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının belirlenmesinde optimal performans duygu durumu, güdülenme düzeyi ve hedef yöneliminin rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arıkan, A.N., & Akoğuz Yazıcı, N. (2022). Sporcuların bağlılık düzeylerinin incelenmesi: Takım sporları üzerine kesitsel bir analiz. Mediterranean Journal of Sport Science, 5.
- Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlilik. Ankara: Pegem Akademi.
- Brewer, B.W. (2009). Handbook of sports medicine and science, sport psychology. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
- Buhrow, C., Digmann, J., & Waldron, J.J. (2017). The relationship between sports specialization and mental toughness. International Journal of Exercise Science, 10(1), 44-2.
- Cihan, B.B., Ilgar, E.A., & Sırgancı, G. (2019). Spora Bağlılık Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(17), 171-191.
- Connaughton, D., Hanton, S., & Jones, G. (2010). The development and maintenance of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 24, 168-193.
- Crust, L. (2009). The relationship between mental toughness and affect intensity. Personality and Individual Differences, 47(8), 959-963.
- Crust, L., & Clough, P.J. (2011). Developing mental toughness: From research to practice. Journal of Sport Psychology in Action, 2(1), 21-32.
- Crust, L., Earle, K., Perry, J., Earle, F., Clough, A., & Clough, P.J. (2014). Mental toughness in higher education: Relationships with achievement and progression in first-year University sports students. Personality and Individual Differences, 69, 87-91.
- Çakmak, E. (2019). Oryantiring sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeyleri ve başarı hedefleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Çelik, A., Kasapoğlu, A., Kayar, O., Sağ, S., Yarar, H., & Polat, E. (2024). Elit güreşçilerde kişilik tipleri ve zihinsel dayanıklılık seviyeleri arasındaki ilişkiler. Spor Eğitim Dergisi, 8(2), 74-88.
- Da Silva Batista, M.A., Honório, S., Catarino, J., Vaz, L., Fernandes, H.M., & Petrica, J.M. (2019). Psychological profile of rugby players-analysis between athletes of the U18 and U20 national elite teams in the positions of forwards and defenders. Revista Iberoamericana de Psicología del Ejercicio y el Deporte, 14(2), 108-111.
- Erdoğan, N. (2016). Zihinsel dayanıklılık ölçeği (ZDÖ): Türkçe'ye uyarlama geçerlik güvenirlik çalışması. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Special Issue 2), 652-664
- Gucciardi, D.F. (2012). Measuring mental toughness in sport: A psychometric examination of the psychological performance inventory–and its predecessor. Journal of Personality Assessment, 94(4), 393–403.
- Guillén, F., & Martínez-Alvarado, J.R. (2014). The sport engagement scale: an adaptation of the utrecht work engagement scale (uwes) for the sports environment. Universitas Psychologica, 13(3), 975-984.
- Kalkavan, A., Terzi, E., & Kayhan, R. F. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 25-35.
- Kayhan, R.F., Hacıcaferoğlu, S., Aydoğan, H., & Erdemir, İ. (2018). Takım ve bireysel sporlar ile ilgilenen sporcuların zihinsel dayanıklılık durumlarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 55-64.
- Kayhan, R. F., Kalkavan, A., & Terzi, E. (2021). Fitness salonlarında spor yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeyleri ve ilişkili değişkenler. Bağımlılık Dergisi, 22(3), 248-256.
- Kelecek, S., & Göktürk E. (2017). Kadın futbolcularda sporcu bağlılığının sporcu tükenmişliğini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 162-173.
- Liew, G.C., Kuan, G., Chin, N.S., & Hashim, HA. (2019). Mental toughness in sport: Systematic review and future. German Journal of Exercise and Sport Research, 49(4), 381-394.
- Lonsdale, C., Hodge, K., & Jackson, S.A. (2007). Athlete engagement: II. Development and initial validation of the athlete engagement questionnaire. International Journal of Sport Psychology, 38, 471-492.
- Marchant, D.C., Polman, R.C., Clough, P.J., Jackson, J.G., Levy, A.R., & Nicholls, A.R. (2009). Mental toughness: Managerial and age differences. Journal of Managerial Psychology, 24(5), 428-437.
- Nicholls, A.R., Polman, R., Levy, A., & Backhouse, S.H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47, 73–75.
- Peke, K. (2020). Oryantiring katılımcılarının spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Perry, J.L., Clough, P.J., Crust, L., Earle, K., & Nicholls, A.N. (2013). Factorial validity of the Mental Toughness Questionnaire-48. Personality and Individual Differences, 54, 587-592.
- Sarı, İ., Sağ, S., & Demir, A.P. (2020). Sporda zihinsel dayanıklılık: Taekwondo sporcularında bir inceleme. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 131-147.
- Scanlan, T.K., Russel, D.G., Beals, K. P., & Scanlan, L.A. (2003). Project on elite athlete commitment (peak): II. a direct test and expansion of the sport commitment model with elite amateur sportsmen. Journal of Sport & Exercıse Psychology, 25, 377-401.
- Schaufeli, W.B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A.B. (2002). The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71-92.
- Sheard, M. (2013). Mental toughness: The mindset behind sporting achievement. Second Edition, Hove, East Sussex: Routledge.
- Sivrikaya, M.H., & Biricik, Y.S. (2019). Milli takım düzeyindeki elit kayakçıların sporcu bağlılık düzeylerinin incelenmesi. 2. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi. 11-14 Nisan 2019, Muğla
- Siyahtaş, A., Tükenmez, A.G.A., Avcı, Ö.G.S., Yalçınkaya, Ö.G.B., & Çavuşoğlu, S.B. (2020). Bireysel ve takım sporu yapan sporcuların spor bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(34), 1310-1317.
- Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education.
- Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış. Örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından. Ankara: Detay Yayıncılık, 224-232.
- Türkoğlu, F. (2019). Taekwondo sporcularının zihinsel dayanıklıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Uzgur, K., Pekel, H., & Aydos, L. (2021). Rekreasyonel koşucuların spora bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Aksaray University Journal of Sport and Health Researches, 2(1).
- Yamaner, F., Uzunlar, A.G.H., & Efdal, A.G.A. (2019) Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin spora bağlılık düzeyi ile sporun yaşam becerilerine olan etkileri arasındaki ilişki düzeyinin belirlenmesi. 11. Uluslararası Spor Camiası Sempozyumu, 05-07 Haziran 2020, Çevrimiçi.
- Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS applied scientific research methods. Ankara: Detay Publishing.
- Yerlikaya, G. (2019). Bisikletçilerin sporcu bağlılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yıldız, A.B. (2017). Sporcularda zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Öz
Aim: The aim was to examine the commitment to sports and mental toughness of elite rugby players according to some variables. Method: 206 elite rugby players, 100 women and 106 men, participated in the study. Personal Information Form, Sports Commitment Scale and Mental Toughness Inventory were used to collect data. Independent Sample T-test, One-Way Analysis of Variance and Pearson correlation analysis were applied to analyze the data. Results: According to the analysis results, a low positive relationship was found between the mental toughness and sports commitment scales and their sub-dimensions (p<0.05). No significant difference was found between the sports commitment levels and mental toughness of the athletes according to the variables of gender, age and age of the athlete (p>0.05). According to the self-description variable of the athletes, a significant difference was found in the dedication variable between the athletes who defined themselves as calm and the athletes who defined themselves as panicking (p<0.05). A significant difference was found in the mental toughness levels of the athletes who defined themselves as aggressive and calm and the athletes who defined themselves as panicking (p<0.05). Mental toughness levels showed a significant difference between the athletes who played forward and those who played defense (p<0.05). No significant difference was found between the sports commitment levels of defense and attack players (p>0.05). Conclusion: It can be said that there is a low level positive relationship between the commitment to sports and mental toughness of rugby players, and that as the commitment to sports increases, the mental toughness of the players increases. It can be said that gender, age and the age of the player do not affect commitment to sports and mental toughness. It can be said that the players who define themselves as calm and aggressive have better mental toughness, while the players who define themselves as calmer are more committed to sports. It can be said that the players who play forward have better mental toughness than the defenders.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Altıntaş, A. (2015). Sporcuların zihinsel dayanıklılıklarının belirlenmesinde optimal performans duygu durumu, güdülenme düzeyi ve hedef yöneliminin rolü. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arıkan, A.N., & Akoğuz Yazıcı, N. (2022). Sporcuların bağlılık düzeylerinin incelenmesi: Takım sporları üzerine kesitsel bir analiz. Mediterranean Journal of Sport Science, 5.
- Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlilik. Ankara: Pegem Akademi.
- Brewer, B.W. (2009). Handbook of sports medicine and science, sport psychology. Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
- Buhrow, C., Digmann, J., & Waldron, J.J. (2017). The relationship between sports specialization and mental toughness. International Journal of Exercise Science, 10(1), 44-2.
- Cihan, B.B., Ilgar, E.A., & Sırgancı, G. (2019). Spora Bağlılık Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 7(17), 171-191.
- Connaughton, D., Hanton, S., & Jones, G. (2010). The development and maintenance of mental toughness in the world’s best performers. The Sport Psychologist, 24, 168-193.
- Crust, L. (2009). The relationship between mental toughness and affect intensity. Personality and Individual Differences, 47(8), 959-963.
- Crust, L., & Clough, P.J. (2011). Developing mental toughness: From research to practice. Journal of Sport Psychology in Action, 2(1), 21-32.
- Crust, L., Earle, K., Perry, J., Earle, F., Clough, A., & Clough, P.J. (2014). Mental toughness in higher education: Relationships with achievement and progression in first-year University sports students. Personality and Individual Differences, 69, 87-91.
- Çakmak, E. (2019). Oryantiring sporcularının zihinsel dayanıklılık düzeyleri ve başarı hedefleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Çelik, A., Kasapoğlu, A., Kayar, O., Sağ, S., Yarar, H., & Polat, E. (2024). Elit güreşçilerde kişilik tipleri ve zihinsel dayanıklılık seviyeleri arasındaki ilişkiler. Spor Eğitim Dergisi, 8(2), 74-88.
- Da Silva Batista, M.A., Honório, S., Catarino, J., Vaz, L., Fernandes, H.M., & Petrica, J.M. (2019). Psychological profile of rugby players-analysis between athletes of the U18 and U20 national elite teams in the positions of forwards and defenders. Revista Iberoamericana de Psicología del Ejercicio y el Deporte, 14(2), 108-111.
- Erdoğan, N. (2016). Zihinsel dayanıklılık ölçeği (ZDÖ): Türkçe'ye uyarlama geçerlik güvenirlik çalışması. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Special Issue 2), 652-664
- Gucciardi, D.F. (2012). Measuring mental toughness in sport: A psychometric examination of the psychological performance inventory–and its predecessor. Journal of Personality Assessment, 94(4), 393–403.
- Guillén, F., & Martínez-Alvarado, J.R. (2014). The sport engagement scale: an adaptation of the utrecht work engagement scale (uwes) for the sports environment. Universitas Psychologica, 13(3), 975-984.
- Kalkavan, A., Terzi, E., & Kayhan, R. F. (2021). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerinde çalışma yapan sporcuların egzersiz bağımlılığı düzeylerinin araştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 25-35.
- Kayhan, R.F., Hacıcaferoğlu, S., Aydoğan, H., & Erdemir, İ. (2018). Takım ve bireysel sporlar ile ilgilenen sporcuların zihinsel dayanıklılık durumlarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 55-64.
- Kayhan, R. F., Kalkavan, A., & Terzi, E. (2021). Fitness salonlarında spor yapan bireylerin egzersiz bağımlılığı düzeyleri ve ilişkili değişkenler. Bağımlılık Dergisi, 22(3), 248-256.
- Kelecek, S., & Göktürk E. (2017). Kadın futbolcularda sporcu bağlılığının sporcu tükenmişliğini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 162-173.
- Liew, G.C., Kuan, G., Chin, N.S., & Hashim, HA. (2019). Mental toughness in sport: Systematic review and future. German Journal of Exercise and Sport Research, 49(4), 381-394.
- Lonsdale, C., Hodge, K., & Jackson, S.A. (2007). Athlete engagement: II. Development and initial validation of the athlete engagement questionnaire. International Journal of Sport Psychology, 38, 471-492.
- Marchant, D.C., Polman, R.C., Clough, P.J., Jackson, J.G., Levy, A.R., & Nicholls, A.R. (2009). Mental toughness: Managerial and age differences. Journal of Managerial Psychology, 24(5), 428-437.
- Nicholls, A.R., Polman, R., Levy, A., & Backhouse, S.H. (2009). Mental toughness in sport: Achievement level, gender, age, experience and sport type differences. Personality and Individual Differences, 47, 73–75.
- Peke, K. (2020). Oryantiring katılımcılarının spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- Perry, J.L., Clough, P.J., Crust, L., Earle, K., & Nicholls, A.N. (2013). Factorial validity of the Mental Toughness Questionnaire-48. Personality and Individual Differences, 54, 587-592.
- Sarı, İ., Sağ, S., & Demir, A.P. (2020). Sporda zihinsel dayanıklılık: Taekwondo sporcularında bir inceleme. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(4), 131-147.
- Scanlan, T.K., Russel, D.G., Beals, K. P., & Scanlan, L.A. (2003). Project on elite athlete commitment (peak): II. a direct test and expansion of the sport commitment model with elite amateur sportsmen. Journal of Sport & Exercıse Psychology, 25, 377-401.
- Schaufeli, W.B., Salanova, M., González-Romá, V., & Bakker, A.B. (2002). The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory factor analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71-92.
- Sheard, M. (2013). Mental toughness: The mindset behind sporting achievement. Second Edition, Hove, East Sussex: Routledge.
- Sivrikaya, M.H., & Biricik, Y.S. (2019). Milli takım düzeyindeki elit kayakçıların sporcu bağlılık düzeylerinin incelenmesi. 2. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi. 11-14 Nisan 2019, Muğla
- Siyahtaş, A., Tükenmez, A.G.A., Avcı, Ö.G.S., Yalçınkaya, Ö.G.B., & Çavuşoğlu, S.B. (2020). Bireysel ve takım sporu yapan sporcuların spor bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(34), 1310-1317.
- Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson Education.
- Tutar, H. (2016). Örgütsel davranış. Örgüt teorileri ve çağdaş yaklaşımlar açısından. Ankara: Detay Yayıncılık, 224-232.
- Türkoğlu, F. (2019). Taekwondo sporcularının zihinsel dayanıklıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Uzgur, K., Pekel, H., & Aydos, L. (2021). Rekreasyonel koşucuların spora bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Aksaray University Journal of Sport and Health Researches, 2(1).
- Yamaner, F., Uzunlar, A.G.H., & Efdal, A.G.A. (2019) Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin spora bağlılık düzeyi ile sporun yaşam becerilerine olan etkileri arasındaki ilişki düzeyinin belirlenmesi. 11. Uluslararası Spor Camiası Sempozyumu, 05-07 Haziran 2020, Çevrimiçi.
- Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS applied scientific research methods. Ankara: Detay Publishing.
- Yerlikaya, G. (2019). Bisikletçilerin sporcu bağlılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
- Yıldız, A.B. (2017). Sporcularda zihinsel dayanıklılık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Egzersiz ve Spor Bilimleri (Diğer) |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 26 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 26 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 1 |
Journal of Sports Education © 2017 by Ibrahim Erdemir is licensed under CC BY 4.0