Senectus olarak “Yaşlanma, Emeklilik ve Yaşlı Refahı” başlıklı özel sayımıza makalelerinizi beklediğimizi duyurmaktan memnuniyet duyuyoruz.
Türkiye, hızlı demografik değişim yaşayan ülkelerden biridir ve yaşlı nüfus hızla artmaktadır. TÜİK 2023 verilerine göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ilk kez %10'un üzerine çıkmıştır. Ana senaryoya göre yaşlı nüfus oranının 2050 yılında %23,1, 2075 yılında %31,7 ve 2100 yılında ise %33,6 seviyesine ulaşması beklenmektedir. Bu hızlı dönüşüm; emeklilik sistemlerinin sürdürülebilirliği, yaşlı bireylerin refahı ve sosyal koruma mekanizmalarının etkinliği açısından önemli zorluklar doğurmaktadır. Zaten demografik baskılar altında olan geleneksel emeklilik ve yaşlı refahı planları/programları, ekonomik istikrarsızlık ve değişen iş gücü piyasası koşullarıyla daha da zorlanmaktadır.

Türkiye’de emeklilik sisteminin sürdürülebilirliği kritik bir endişe kaynağıdır; çünkü çalışma çağındaki nüfusun daralması ve yaşam beklentisinin artması, kamu maliyesi üzerinde giderek büyüyen bir baskı oluşturmaktadır. Pek çok emekli, genellikle yetersiz kalan emeklilik maaşlarına büyük ölçüde bağımlıdır ve bu durum yaşlı bireyleri yoksulluğa karşı savunmasız hâle getirmektedir. Bu sorunu daha da ağırlaştıran faktörler arasında, yaygın kayıt dışı istihdam, bireysel ve özel emeklilik planlarına düşük katılım oranları yer almakta, böylece toplumun önemli bir kesimi yeterli birikim olmadan emekliliğe adım atmaktadır. Ekonomik kırılganlık özellikle yaşlı kadınlar, engelli yaşlılar ve kırsal bölgelerde yaşayanlar arasında belirgindir. Bu gruplardaki yaşlılar daha yüksek düzeyde mali güvencesizlikle ve yoksulluk riskiyle karşı karşıyadır.

Türkiye’de yaşlı bakımı ve sosyal koruma sistemleri henüz yeterince olgunlaşmamıştır; hem profesyonel hem de gayriresmî bakım verenlere yönelik kurumsal destekler sınırlıdır. Ülkemizde bakım emeği çoğunlukla değersizleştirilmekte ve bakım verenler çok düşük ücretlerle çalıştırılmakta, özellikle değişen aile yapısı nedeniyle yaşlılara bakım verenlerin kendisi de yaşlı olmakta; yaşlıların hanehalkı geliri bakım hizmetlerini piyasadan almaya yeterli olmadığından yaşlıların ve ailelerinin karşılaştığı güçlükler artmaktadır.

Aynı zamanda, Türkiye’de aktif ve poizitif yaşlanma politikaları zayıf ve sınırlıdır. Örneğin yaşam boyu öğrenme, esnek istihdam seçenekleri ve yaş dostu iş yerleri gibi stratejiler gelişememiştir; bu durum, yaşlı çalışanların yaş ayrımcılığı, yeniden beceri kazanma imkânlarının sınırlılığı ve güvencesiz çalışma koşullarıyla karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır.

Bu özel sayı, “yaşlanma, emeklilik ve yaşlı refahının” çok boyutlu yapısını disiplinlerarası ve karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele almayı amaçlamaktadır. Bu sayıda, Türkiye’de ve karşılaştırmalı perspektiflerle yaşlanma, emeklilik ve yaşlı refahı konularını ele alan çalışmaları bir araya getirmeyi hedeflemekteyiz. Emeklilik sistemleri, sosyal koruma mekanizmaları, yenilikçi politika çözümleri, yapısal eşitsizlikler, iş gücü piyasası dinamikleri ve yaşlı bakımında aile ve topluluk rollerinin dönüşümü gibi konularda katkılarınızı beklemekteyiz.

Bu özel sayıda titizlikle hazırlanmış derleme çalışmaları; ampirik nedensel çıkarım yöntemleri kullanan çalışmaları, ayrıca sosyoloji, psikoloji, halk sağlığı, ekonomi, gerontoloji, sosyal hizmetler ve diğer disiplinlerden bakış açıları sunan disiplinlerarası katkıları beklemekteyiz. Özellikle Türkiye’ye odaklanan ve kurumsal veri tabanları ile saha araştırmalarından üretilmiş veri setlerini kullanan özgün makaleleri teşvik etmekteyiz. Özel sayıya dâhil edilecek makalelerde aşağıdaki konulara öncelik tanınmakla beraber kabul edilecek konular bunlarla sınırlı değildir:

        * Türkiye’de demografik dönüşüm, yaşlanma ve emeklilik
        * Aktif yaşlanma politikaları ve emeklilik
        * Yaşlılıkta gönüllülük ve sosyal katılım
        * Yaş ayrımcılığı ve iş gücü piyasası
        * Refah rejimleri ve emeklilik sistemleri
        * Yaşlanma ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri
        * Kamu ve özel emeklilik planları
        * Türkiye’de emekliliğin ekonomipolitiği
        * Yaşlı refahına yönelik vergi politikaları
        * Bireysel emeklilik sistemi, tasarruf ve yaşam boyu gelir
        * Yaşlı refahı/yoksulluğu
        * Bakım verenlerin refahı
        * Sosyal koruma ve bakım hizmetleri
        * Yaşlı bakım sistemleri ve sosyal koruma
        * Kırsal ve kentsel alanlarda yaşlı refahı
        * Yaşlılıkta sosyal dışlanma ve dahil etme stratejileri
        * Engelli yaşlılar ve özel ihtiyaçlar
        * Yaşlıların konut ve sağlık hizmetleri ihtiyaçları

Başvuru Detayları
Bütün başvuru süreçleri derginin makale takip sisteminden (https://editorial.istanbul.edu.tr/) yürütülmektedir.
Özel sayı hakkında detaylı bilgi için Sayı editörü Mehmet Hanefi Topal’a mtopal@klu.edu.tr adresi üzerinden erişebilirsiniz. Teknik konularda dergi yöneticisine senectus@istanbul.edu.tr adresinden yazabilirsiniz.

Senectus; yaşlanma süreciyle ve yaşlılık dönemiyle ilgili araştırmaları yayımlayan hakemli, akademik bir dergidir. Derginin amacı, uluslararası ve disiplinlerarası özgün, bilimsel çalışmalar için mecra olmak; yaşlılık/yaşlanma konusunda nitelikli tartışmalar üretmek ve Türkiye’de bu konularla ilgili politikaların şekillenmesine katkı sağlamaktır. Yayımlanacak çalışmaların teknik yetkinliğinin yanı sıra alandaki tartışmalara da yeni ve özgün katkılar sağlaması beklenmektedir. Böylelikle Türkiye’de yaşlılık/yaşlanma alanlarında çalışma yapan kişilerin ve/ veya kurumların yararlanacağı bir birikimin oluşmasına katkı sağlamak hedeflenmektedir.

Disiplinlerarası bir dergi olan Senectus; yaşlılık/yaşlanma ile ilişkili olmak kaydıyla farklı disiplinlerden gelen başvuruları değerlendirmeye almaktadır. Çok disiplinli yaklaşımıyla dergi; ampirik araştırmaları, değerlendirmeleri, editöryal notları, vaka analizlerini, tarihî belgeleri ve kitap değerlendirmelerini uluslararası perspektifle yayımlamaktadır.