Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of Religious Culture and Ethics Teachers’ Perceptions Regarding Their Levels of Cultural Intelligence

Yıl 2025, Sayı: 36, 103 - 124, 15.06.2025

Serkan Gökalp , Necati Çobanoğlu

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1611208

Öz

Educational organizations need teachers with high cultural intelligence (CQ) to efficiently fulfill their education-related tasks. CQ refers to an individual's ability to effectively communicate, act, and succeed in culturally diverse environments. Religious Culture and Ethics (RCE) teachers need to possess a high level of CQ to participate in international projects, fulfill overseas assignments, and conduct educational activities for children of refugees from different countries. It is vital for teachers in the RCE field, whose aim is to foster tolerance and understanding toward other religions and cultures among students, to have a high level of CQ. A proper religious education will contribute to individuals from different cultures living together with respect and love, and being tolerant toward one another. The researchers have not encountered any Turkish studies examining the CQ levels of RCE teachers. The main claims of this study are that the Cultural Intelligence (CQ) levels of RCE teachers are above the scale average; that female teachers have higher CQ levels than male teachers; that teachers who know two or more foreign languages have higher CQ levels than those who know only one or none; that teachers who have visited two or more foreign countries have higher CQ levels than those who have visited only one or none; and that teachers who have participated in international projects within the scope of European Union (EU) programs have higher CQ levels than those who have not participated in such projects. This research aims to identify the perceptions of middle school RCE teachers regarding their CQ levels and determine whether there are significant differences in these perceptions based on variables such as gender, the number of foreign languages known, the number of countries visited abroad, and participation in international projects within EU programs. The findings obtained from this research can be utilized to develop practices that enhance the effectiveness of RCE teachers in diverse cultural environments. This study is expected to contribute to the literature on organizational psychology, organizational behavior, and religious education. The general survey model was used in this research. The accessible population of the study consists of 749 RCE teachers working in middle schools in Mersin Province during the 2023-2024 academic year. 643 RCE teachers were reached in the study using a simple and random sampling method. The Cultural Intelligence Scale-Self Report, developed by Ang and others and adapted into Turkish by Yaşar and Gökalp, was used in the study. ANOVA and t-test were used in the data analysis. Significant research results were found in the study. First, the CQ levels of the teachers participating in the study were moderate. Second, the study found significant differences in terms of gender, the number of foreign languages known and countries visited abroad, and participation in international projects within EU programs. Third, female teachers had higher CQ levels than male teachers, while teachers who knew two or more foreign languages had higher levels of CQ than those who knew only one foreign language or none at all. In addition, this study revealed that teachers who had visited two or more foreign countries had higher CQ levels than those who had visited only one foreign country or none. Finally, this study concluded that teachers who participated in international projects within the scope of EU programs had higher CQ levels than those who did not participate. Based on the research findings, recommendations were made to encourage RCE teachers to participate in international projects, travel abroad, and learn foreign languages.

Anahtar Kelimeler

Religious Education Teachers Religious Culture and Ethics Cultural Intelligence Middle School

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Türkiye'de 19 milyonu Aşkın Öğrencinin Eğitimi İçin 1 Milyon 200 Bin Öğretmen Görev Yapıyor”. Erişim 27 Mart 2025. https://www.aa.com.tr/tr/egitim/turkiyede-19-milyonu-askin-ogrencinin-egitimi-icin-1-milyon-200-bin-ogretmen-gorev-yapiyor/2744878
  • Alev, Sedat - Kara, Mevlüt. “The Relationship between Cultural Intelligence and the Attitudes towards Refugee Students: A Study on Primary School Teachers”. Participatory Educational Research 8/1 (2021), 109-122. http://dx.doi.org/10.17275/per.21.6.8.1
  • Alon, Ilan vd. “Business Cultural Intelligence Quotient: A Five-Country Study”. Thunderbird International Business Review 60/3 (2016), 237-250. https://doi.org/10.1002/tie.21826.
  • Ang, Soon vd. “Cultural intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015. Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015.
  • Ang, Soon - Van Dyne, Linn. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 3-15. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Its Measurement and Effects on Cultural Judgment and Decision Making, Cultural Adaptation, and Task Performance”. Management and Organization Review 3/3 (2007), 335-371. https://doi.org/10.1111/j.1740-8784.2007.00082.x
  • Aşlamacı, İbrahim. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri Bağlamında Çoğulculuk-Yapılandırmacılık İlişkisi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/2 (2014), 32-44.
  • Avcı, Yunus Emre. Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliklerinin İncelenmesi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
  • Baez, Daniela. Cultural Intelligence in Foreign Language Classes. Indiana: Indiana State University, Professional Studies Department of Curriculum, Instruction, and Media Technology, Doktora Tezi, 2012.
  • BOKKÇEUBKTYDGPNHYBİK, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas Ve Usulleri İle Bu Komisyon Tarafından Yurt Dışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri İle Hak Ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar. Resmi Gazete 25157 (3 Temmuz 2003). Erişim 2 Aralık 2024. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/07/20030703.htm#7.
  • Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 35. Basım, 2024. Cochran, William G. Sampling Techniques. New York: John Wiley & Sons, 3. Basım, 1977.
  • Crowne, Kerri Anne. “Cultural Exposure, Emotional Intelligence, and Cultural Intelligence: An Exploratory Study”. International Journal of Cross Cultural Management 13/1 (2013), 5-22. https://doi.org/10.1177/147059581245263.
  • Çabuk Aksop, Ayşegül vd. "Matematik Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeylerinin Belirlenmesi ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (2021), 791-813. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029196
  • Çekmez, Rabia. Kültürel Zekâ ve Duygusal Zekânın İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Akademisyenler Üzerinde Yapılan Bir Çalışma. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Ekinci, Özden. Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyleri İle Çok Kültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019. https://doi.org/10.5281/zenodo.3359806
  • Engle, Robert - Crowne, Kerri Anne. “The Impact of International Experience on Cultural Intelligence: An Application of Contact Theory in A Structured Short-Term Programme”. Human Resource Development International 17/1 (2013), 30-46. https://doi.org/10.1080/13678868.2013.856206
  • Gokalp, Serkan. “The Relationship Between School Principals' Cultural Intelligence Level and Teachers' Job Satisfaction and Intention to Leave the Job”. European Journal of Educational Research 11/1 (January 2022), 493-509. https://doi.org/10.12973/eu-jer.11.1.493
  • Gokalp, Serkan. “Opinions of High School Principals on Their Cultural Intelligence”. International Journal of Educational Methodology 7/4 (2021), 669-682. https://doi.org/10.12973/ijem.7.4.669
  • Gökalp, Serkan vd. “Mersin İli Merkez İlçelerindeki Resmi Ortaokul Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyinin İncelenmesi”. 8. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu (EYFOR-8). ed. Adem Çilek vd. 179-181. Ankara: EYÜDER, 2017.
  • Gökten, Özge - Emil, Serap. “Exploring the Effect of Erasmus Program on Cultural Intelligence of University Students”. Hacettepe University Journal of Education 34/3 (2019), 769-785. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018045609
  • Hofstede, Geert. “Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context”. Online Readings in Psychology and Culture 2/1 (2011), 1-26. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
  • Hofstede, Geert - Hofstede, Gert Jan. Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw Hill, 2. Basım, 2005.
  • Hüseyinoğlu, Madina. Pre-service ELT Teachers' Level of Cultural Intelligence: A Mixed Method Study. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • İlhan, Mustafa - Çetin, Bayram. “Sosyal ve Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”. Turkish Journal of Education 3/2 (2014), 4-15. https://doi.org/10.19128/turje.181078
  • Karagöz, Yalçın. SPSS AMOS META Uygulamalı Nicel-Nitel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Yayınevi, 4. Basım, 2023.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi, 28. Basım, 2015.
  • Kim, Kwanghyun vd. “Cultural Intelligence and International Assignment Effectiveness: A Conceptual Model and Preliminary Findings”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 221-240. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Kiraz, Gökçe. The Role of the Cultural Intelligence Levels of English Language Teachers in Foreign Language Teaching. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Kork, Güler. Sosyokültürel Uyum ve Kültürel Zekâ İlişkisi: Uluslararası Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Köse, Nimet. Erasmus Programının Kültürel Zekâ Üzerinde Etkisinde Demografik Özelliklerin Rolü. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
  • Meydan, Cem Harun - Şeşen, Harun. Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık, 2015.
  • Nash, Kelly Vines. Examining the Relationship between Cultural Intelligence and Collective Teacher Efficacy on Hispanic Student Achievement: A Quantitative Correlational Analysis. Ohio: Franklin University, Organizational Leadership, Doktora Tezi, 2024.
  • Özer Koçak, Yasemin. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitim Tutumları ile Kültürel Zekâları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Özmen, Zehra Kılıç. “İlköğretim Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri”. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi 1/1 (2012), 175-193.
  • Papatsiba, Vassiliki. “Student Mobility in Europe: An Academic, Cultural and Mental Journey? Some Conceptual Reflections and Empirical Findings”. International Perspectives on Higher Education Research 3/1 (2005), 29-65. https://doi.org/10.1016/S1479-3628(05)03003-0.
  • Shannon, Lu - Begley, Thomas. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 41-56. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Tabachnick, Barbara - Fidell, Linda. Using Multivariate Statistics. New York: Pearson, 6. Basım, 2014.
  • TCFG, The Culture Factor Group. “Country Comparison Tool-Turkey”. Erişim 2 Aralık 2024. https://www.theculturefactor.com/country-comparison-tool?countries=turkey
  • Tekin, Uğur - Hiç Gencer, Ayşen. “Erasmus Programının Türkiye Üniversiteleri ve Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkileri”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15/1 (2013), 109-122.
  • Teneta-Skwiercz, Dorota vd. “The Importance of Teachers' Cultural Intelligence for the Internationalization Process of Higher Education”. Organizacja i Zarządzanie, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 160/1 (2022), 613-630. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2022.160.39
  • Thomas, David C. - Inkson, Kerr. Cultural Intelligence: Surviving and Thriving in the Global Village. Oakland: Berrett-Koehler Publishers, 3. Basım, 2017.
  • Uğur, Merve Kübra. Kültürlerarası Duyarlılık İle Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkide Çokkültürlü Eğitim Tutumu, Empatik Eğilim ve Tükenmişliğin Aracı Rolü. Mersin: Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Ünal, Ayhan. Öğretmen Adaylarının Topluluk Önünde Konuşma Kaygısı İle Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Valliant, Richard vd. Practical Tools for Designing and Weighting Survey Samples (Statistics for Social and Behavioral Sciences). New York: Springer, 1. Edition, 2013.
  • Van Dyne, Linn vd. “Development and Validation of the CQS: The Cultural Intelligence Scale”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 16-41. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Wood, Evan - Peters, Heather. “Short-term Cross-Cultural Study Tours: Impact on Cultural Intelligence”. International Journal of Human Resource Management 25/1 (2014), 558-570. https://doi.org/10.1080/09585192.2013.796315
  • Yaşar, Mehmet - Gökalp, Serkan. “Investigation of Cultural Intelligence Level of Middle School Principals Working in Public Schools of Mersin Province's Central Districts”. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi. ed. Özcan Demirel - Şule Bahçeci. 909-912. Antalya: Ulusal Eğitim Dernekleri Platformu, 2017. https://www.kongreuzmani.com/26-uluslararasi-egitim-bilimleri-kongresi.html
  • Yazıcı, Ahmet Şakir. “Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri İle Mesleki Profesyonelliği Arasındaki İlişki”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/4 (2021), 2107-2122. https://doi.org/10.33206/mjss.908249
  • Yüksel, Azize - Ereş, Figen. “The Correlation between Global Citizenship Perceptions and Cultural Intelligence Levels of Teachers”. Universal Journal of Educational Research 6/5 (2018), 1069-1076. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060528

Ortaokul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeylerine İlişkin Algılarının İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: 36, 103 - 124, 15.06.2025

Serkan Gökalp , Necati Çobanoğlu

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1611208

Öz

Eğitim örgütlerinin eğitimle ilgili görevlerini en verimli şekilde yerine getirebilmesi için kültürel zekâ (KZ) düzeyi yüksek öğretmenlere ihtiyacı vardır. KZ, bireyin kültürel olarak çeşitlilik gösteren ortamlarda etkin bir şekilde iletişim kurma, hareket etme ve başarılı olma yeteneği anlamına gelmektedir. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) öğretmenlerinin uluslararası projelerde yer alırken, yurt dışı görevlerini yaparken ve farklı ülkelerden gelen sığınmacıların çocuklarına eğitim–öğretim faaliyetlerinde bulunurken başarılı olmak için yüksek düzeyde KZ’ya sahip olmaları avantaj sağlar. Özellikle amacı öğrencilerde farklı din ve kültürlere karşı hoşgörü ve anlayış geliştirmek olan DKAB branşının öğretmenlerinin KZ düzeyinin yüksek olması önem arz etmektedir. Farklı kültürden olan bireylerin birbirlerine karşı saygı ve sevgi içerisinde yaşamalarına, birbirlerine karşı hoşgörülü olmalarına doğru bir din eğitimi katkı sağlayacaktır. Bunun için de KZ düzeyi yüksek DKAB öğretmenlerine ihtiyaç vardır. Türkiye'deki alan yazında DKAB öğretmenlerinin KZ düzeyini inceleyen bir araştırmaya araştırmacılar tarafından rastlanılmamıştır. DKAB öğretmenlerinin KZ düzeyinin ölçeğin ortalamasının üstünde olduğu, kadın öğretmenlerin KZ düzeyinin erkek öğretmenlerden yüksek olduğu, 2 ve üzeri yabancı dil bilen öğretmenlerin KZ düzeyinin 1 yabancı dil bilen ve hiç yabancı dil bilmeyen öğretmenlerden yüksek olduğu, 2 ve üzeri yabancı ülkeye giden öğretmenlerin 1 yabancı ülkeye giden ve hiçbir yabancı ülkeye gitmeyen öğretmenlerden yüksek olduğu ve Avrupa Birliği (AB) Programlarında yer alan uluslararası projelere katılan öğretmenlerin KZ düzeyinin bu projelere katılmayan öğretmenlerden yüksek olduğu bu çalışmanın temel iddialarıdır. Bu araştırma, ortaokul DKAB öğretmenlerinin KZ düzeylerine ilişkin algılarını tespit etmeyi ve bu öğretmenlerin algıları arasında cinsiyet, bilinen yabancı dil sayısı, yurt dışında gidilen ülke sayısı, AB Programlarında yer alan uluslararası projelere katılma durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılık olup olmadığının belirlemeyi amaçlamaktadır. DKAB öğretmenlerinin farklı kültürel ortamlarda onların verimliliğini artıracak uygulamaları ortaya koymada bu araştırmadan elde edilecek bulgulardan yararlanılabilir. Bu çalışmanın, teorik ve uygulamalı olarak örgüt psikolojisi, örgütsel davranış ve din eğitimi literatürüne katkıda bulunacağı düşünülmektedir. Bu araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Mersin İlindeki ortaokullarda görev yapan 749 DKAB öğretmeni oluşturmaktadır. Basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak araştırmada 643 DKAB öğretmenine ulaşılmıştır. Araştırmada Ang ve diğerleri tarafından geliştirilen ve Yaşar ve Gökalp tarafından Türkçe uyarlama çalışması yapılan Kültürel Zekâ Özdeğerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışmada yapılan analizler ölçeğin geçerli ve güvenilir ölçüm yaptığı ortaya koymuştur. Verilerin analizinde ANOVA ve t-testi kullanılmıştır. Araştırmada, çalışmaya katılan DKAB öğretmenlerinin KZ düzeylerinin orta düzeyde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çalışmada cinsiyet, bilinen yabancı dil sayısı, yurt dışında gidilen ülke sayısı ve AB Programlarında yer alan uluslararası projelere katılma durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Örneğin, araştırma sonuçlarına göre kadın öğretmenler erkek öğretmenlere kıyasla daha yüksek düzeyde KZ’ya sahipken 2 ve üzeri yabancı dil bilen öğretmenler 1 yabancı dil bilen öğretmenlerden ve hiç yabancı dil bilmeyen öğretmenlerden daha yüksek düzeyde KZ’ya sahiptir. Bunun yanı sıra, bu çalışmada yurt dışında 2 ve üzeri ülkeye giden öğretmenlerin 1 yabancı ülkeye giden öğretmenlerden ve hiçbir yabancı ülkeye gitmeyen öğretmenlerden daha yüksek düzeyde KZ’ya sahip olduğu ortaya konmuştur. Son olarak, bu çalışmada AB Programlarında yer alan uluslararası projelere katılan öğretmenlerin katılmayan öğretmenlere kıyasla daha yüksek düzeyde KZ’ya sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına dayanarak DKAB öğretmenlerinin uluslararası projelerde yer almasını, yurt dışına çıkışını ve yabancı dil öğrenmesini teşvik edici önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi Öğretmenler Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Kültürel Zekâ Ortaokul.

Etik Beyan

Etik Beyan/ Ethical Statement Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur. It is declared that scientific and ethical principles have been followed while carrying out and writing this study and that all the sources used have been properly cited.

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Türkiye'de 19 milyonu Aşkın Öğrencinin Eğitimi İçin 1 Milyon 200 Bin Öğretmen Görev Yapıyor”. Erişim 27 Mart 2025. https://www.aa.com.tr/tr/egitim/turkiyede-19-milyonu-askin-ogrencinin-egitimi-icin-1-milyon-200-bin-ogretmen-gorev-yapiyor/2744878
  • Alev, Sedat - Kara, Mevlüt. “The Relationship between Cultural Intelligence and the Attitudes towards Refugee Students: A Study on Primary School Teachers”. Participatory Educational Research 8/1 (2021), 109-122. http://dx.doi.org/10.17275/per.21.6.8.1
  • Alon, Ilan vd. “Business Cultural Intelligence Quotient: A Five-Country Study”. Thunderbird International Business Review 60/3 (2016), 237-250. https://doi.org/10.1002/tie.21826.
  • Ang, Soon vd. “Cultural intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015. Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015.
  • Ang, Soon - Van Dyne, Linn. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 3-15. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Its Measurement and Effects on Cultural Judgment and Decision Making, Cultural Adaptation, and Task Performance”. Management and Organization Review 3/3 (2007), 335-371. https://doi.org/10.1111/j.1740-8784.2007.00082.x
  • Aşlamacı, İbrahim. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri Bağlamında Çoğulculuk-Yapılandırmacılık İlişkisi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/2 (2014), 32-44.
  • Avcı, Yunus Emre. Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliklerinin İncelenmesi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
  • Baez, Daniela. Cultural Intelligence in Foreign Language Classes. Indiana: Indiana State University, Professional Studies Department of Curriculum, Instruction, and Media Technology, Doktora Tezi, 2012.
  • BOKKÇEUBKTYDGPNHYBİK, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas Ve Usulleri İle Bu Komisyon Tarafından Yurt Dışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri İle Hak Ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar. Resmi Gazete 25157 (3 Temmuz 2003). Erişim 2 Aralık 2024. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/07/20030703.htm#7.
  • Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 35. Basım, 2024. Cochran, William G. Sampling Techniques. New York: John Wiley & Sons, 3. Basım, 1977.
  • Crowne, Kerri Anne. “Cultural Exposure, Emotional Intelligence, and Cultural Intelligence: An Exploratory Study”. International Journal of Cross Cultural Management 13/1 (2013), 5-22. https://doi.org/10.1177/147059581245263.
  • Çabuk Aksop, Ayşegül vd. "Matematik Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeylerinin Belirlenmesi ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (2021), 791-813. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029196
  • Çekmez, Rabia. Kültürel Zekâ ve Duygusal Zekânın İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Akademisyenler Üzerinde Yapılan Bir Çalışma. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Ekinci, Özden. Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyleri İle Çok Kültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019. https://doi.org/10.5281/zenodo.3359806
  • Engle, Robert - Crowne, Kerri Anne. “The Impact of International Experience on Cultural Intelligence: An Application of Contact Theory in A Structured Short-Term Programme”. Human Resource Development International 17/1 (2013), 30-46. https://doi.org/10.1080/13678868.2013.856206
  • Gokalp, Serkan. “The Relationship Between School Principals' Cultural Intelligence Level and Teachers' Job Satisfaction and Intention to Leave the Job”. European Journal of Educational Research 11/1 (January 2022), 493-509. https://doi.org/10.12973/eu-jer.11.1.493
  • Gokalp, Serkan. “Opinions of High School Principals on Their Cultural Intelligence”. International Journal of Educational Methodology 7/4 (2021), 669-682. https://doi.org/10.12973/ijem.7.4.669
  • Gökalp, Serkan vd. “Mersin İli Merkez İlçelerindeki Resmi Ortaokul Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyinin İncelenmesi”. 8. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu (EYFOR-8). ed. Adem Çilek vd. 179-181. Ankara: EYÜDER, 2017.
  • Gökten, Özge - Emil, Serap. “Exploring the Effect of Erasmus Program on Cultural Intelligence of University Students”. Hacettepe University Journal of Education 34/3 (2019), 769-785. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018045609
  • Hofstede, Geert. “Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context”. Online Readings in Psychology and Culture 2/1 (2011), 1-26. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
  • Hofstede, Geert - Hofstede, Gert Jan. Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw Hill, 2. Basım, 2005.
  • Hüseyinoğlu, Madina. Pre-service ELT Teachers' Level of Cultural Intelligence: A Mixed Method Study. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • İlhan, Mustafa - Çetin, Bayram. “Sosyal ve Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”. Turkish Journal of Education 3/2 (2014), 4-15. https://doi.org/10.19128/turje.181078
  • Karagöz, Yalçın. SPSS AMOS META Uygulamalı Nicel-Nitel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Yayınevi, 4. Basım, 2023.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi, 28. Basım, 2015.
  • Kim, Kwanghyun vd. “Cultural Intelligence and International Assignment Effectiveness: A Conceptual Model and Preliminary Findings”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 221-240. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Kiraz, Gökçe. The Role of the Cultural Intelligence Levels of English Language Teachers in Foreign Language Teaching. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Kork, Güler. Sosyokültürel Uyum ve Kültürel Zekâ İlişkisi: Uluslararası Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Köse, Nimet. Erasmus Programının Kültürel Zekâ Üzerinde Etkisinde Demografik Özelliklerin Rolü. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
  • Meydan, Cem Harun - Şeşen, Harun. Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık, 2015.
  • Nash, Kelly Vines. Examining the Relationship between Cultural Intelligence and Collective Teacher Efficacy on Hispanic Student Achievement: A Quantitative Correlational Analysis. Ohio: Franklin University, Organizational Leadership, Doktora Tezi, 2024.
  • Özer Koçak, Yasemin. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitim Tutumları ile Kültürel Zekâları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Özmen, Zehra Kılıç. “İlköğretim Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri”. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi 1/1 (2012), 175-193.
  • Papatsiba, Vassiliki. “Student Mobility in Europe: An Academic, Cultural and Mental Journey? Some Conceptual Reflections and Empirical Findings”. International Perspectives on Higher Education Research 3/1 (2005), 29-65. https://doi.org/10.1016/S1479-3628(05)03003-0.
  • Shannon, Lu - Begley, Thomas. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 41-56. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Tabachnick, Barbara - Fidell, Linda. Using Multivariate Statistics. New York: Pearson, 6. Basım, 2014.
  • TCFG, The Culture Factor Group. “Country Comparison Tool-Turkey”. Erişim 2 Aralık 2024. https://www.theculturefactor.com/country-comparison-tool?countries=turkey
  • Tekin, Uğur - Hiç Gencer, Ayşen. “Erasmus Programının Türkiye Üniversiteleri ve Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkileri”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15/1 (2013), 109-122.
  • Teneta-Skwiercz, Dorota vd. “The Importance of Teachers' Cultural Intelligence for the Internationalization Process of Higher Education”. Organizacja i Zarządzanie, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 160/1 (2022), 613-630. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2022.160.39
  • Thomas, David C. - Inkson, Kerr. Cultural Intelligence: Surviving and Thriving in the Global Village. Oakland: Berrett-Koehler Publishers, 3. Basım, 2017.
  • Uğur, Merve Kübra. Kültürlerarası Duyarlılık İle Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkide Çokkültürlü Eğitim Tutumu, Empatik Eğilim ve Tükenmişliğin Aracı Rolü. Mersin: Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Ünal, Ayhan. Öğretmen Adaylarının Topluluk Önünde Konuşma Kaygısı İle Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Valliant, Richard vd. Practical Tools for Designing and Weighting Survey Samples (Statistics for Social and Behavioral Sciences). New York: Springer, 1. Edition, 2013.
  • Van Dyne, Linn vd. “Development and Validation of the CQS: The Cultural Intelligence Scale”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 16-41. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Wood, Evan - Peters, Heather. “Short-term Cross-Cultural Study Tours: Impact on Cultural Intelligence”. International Journal of Human Resource Management 25/1 (2014), 558-570. https://doi.org/10.1080/09585192.2013.796315
  • Yaşar, Mehmet - Gökalp, Serkan. “Investigation of Cultural Intelligence Level of Middle School Principals Working in Public Schools of Mersin Province's Central Districts”. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi. ed. Özcan Demirel - Şule Bahçeci. 909-912. Antalya: Ulusal Eğitim Dernekleri Platformu, 2017. https://www.kongreuzmani.com/26-uluslararasi-egitim-bilimleri-kongresi.html
  • Yazıcı, Ahmet Şakir. “Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri İle Mesleki Profesyonelliği Arasındaki İlişki”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/4 (2021), 2107-2122. https://doi.org/10.33206/mjss.908249
  • Yüksel, Azize - Ereş, Figen. “The Correlation between Global Citizenship Perceptions and Cultural Intelligence Levels of Teachers”. Universal Journal of Educational Research 6/5 (2018), 1069-1076. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060528

دراسة تصورات معلمي الثقافة الدينية والأخلاق في المرحلة المتوسطة حول مستوى الذكاء الثقافي لديهم

Yıl 2025, Sayı: 36, 103 - 124, 15.06.2025

Serkan Gökalp , Necati Çobanoğlu

https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1611208

Öz

تحتاج المؤسسات التعليمية إلى معلمين ذوي مستوى عالٍ من الذكاء الثقافي (KZ) من أجل أداء مهامهم التعليمية بأكثر الطرق كفاءة. يشير الذكاء الثقافي (KZ) إلى قدرة الفرد على التواصل والعمل والنجاح بفعالية في البيئات المتنوعة ثقافيًا. يجب أن يتمتع معلمو الثقافة الدينية والأخلاق (DKAB) بمستوى عالٍ من الذكاء الثقافي (KZ) لتحقيق النجاح عند مشاركتهم في المشاريع الدولية، أو عند أداء المهام خارج البلاد، أو عند تقديم الأنشطة التعليمية لأطفال اللاجئين القادمين من دول مختلفة.

إن ارتفاع مستوى الذكاء الثقافي (KZ) لدى معلمي مادة الثقافة الدينية والأخلاق (DKAB)، التي تهدف بشكل خاص إلى تنمية التسامح والفهم تجاه الأديان والثقافات المختلفة لدى الطلاب، يعد أمرًا ذا أهمية بالغة. إن العيش في بيئة يسودها الاحترام والمحبة والتسامح بين الأفراد المنتمين إلى ثقافات مختلفة يعتمد على التعليم الديني الصحيح. ولهذا، هناك حاجة إلى معلمي (DKAB) ذوي مستوى عالٍ من الذكاء الثقافي (KZ).

لا توجد في الأدبيات العلمية في تركيا أي دراسة تبحث في مستوى الذكاء الثقافي (KZ) لدى معلمي (DKAB). تهدف هذه الدراسة إلى تحديد تصورات معلمي (DKAB) في المدارس المتوسطة حول مستوى الذكاء الثقافي لديهم، وكذلك إلى تحديد ما إذا كانت هناك فروق ذات دلالة إحصائية بين تصوراتهم بناءً على متغيرات مثل النوع الاجتماعي، وعدد اللغات الأجنبية المعروفة، وعدد الدول التي زاروها في الخارج، والمشاركة في المشاريع الدولية ضمن برامج الاتحاد الأوروبي (EU).

يمكن الاستفادة من نتائج هذه الدراسة لتطوير ممارسات من شأنها تعزيز كفاءة معلمي (DKAB) في البيئات الثقافية المتنوعة. من المتوقع أن تقدم هذه الدراسة مساهمات نظرية وتطبيقية مهمة في مجالات علم نفس المنظمات، والسلوك التنظيمي، وتعليم الدين.

استخدم في هذه الدراسة نموذج المسح العام. تكون مجتمع الدراسة من 749 معلمًا لمادة (DKAB) يعملون في المدارس المتوسطة في محافظة مرسين خلال العام الدراسي 2023-2024. ومن خلال استخدام أسلوب العينة العشوائية البسيطة، تم الوصول إلى 643 معلمًا من معلمي (DKAB).

تم استخدام مقياس التقييم الذاتي للذكاء الثقافي، الذي طوره "آنغ وآخرون" وتمت ترجمته إلى اللغة التركية من قبل "ياشار وجوكالب". وأظهرت التحليلات التي أجريت في هذه الدراسة أن المقياس يتمتع بدرجة عالية من الصدق والثبات. وتم تحليل البيانات باستخدام اختبار ANOVA واختبار (t-test).

أظهرت الدراسة أن مستوى الذكاء الثقافي (KZ) لدى معلمي (DKAB) المشاركين في الدراسة كان عند مستوى متوسط. كما تم العثور على فروق ذات دلالة إحصائية بناءً على متغيرات النوع الاجتماعي، وعدد اللغات الأجنبية المعروفة، وعدد الدول التي تمت زيارتها في الخارج، والمشاركة في المشاريع الدولية ضمن برامج الاتحاد الأوروبي (EU).

أظهرت النتائج أن المعلمات لديهن تصور بأنهن يتمتعن بمستوى أعلى من الذكاء الثقافي مقارنة بالمعلمين الذكور. كما تبين أن المعلمين الذين يتحدثون لغتين أجنبيتين أو أكثر لديهم مستوى عالٍ من الذكاء الثقافي، بينما أظهر المعلمون الذين يتحدثون لغة أجنبية واحدة مستوى متوسطًا، والمعلمون الذين لا يتحدثون أي لغة أجنبية أظهروا مستوى منخفضًا من الذكاء الثقافي.

بالإضافة إلى ذلك، أظهرت الدراسة أن المعلمين الذين زاروا دولتين أجنبيتين أو أكثر لديهم مستوى عالٍ من الذكاء الثقافي، بينما أظهر المعلمون الذين زاروا دولة واحدة مستوى متوسطًا، والمعلمون الذين لم يزوروا أي دولة أجنبية أظهروا مستوى منخفضًا.

وأظهرت الدراسة أيضًا أن المعلمين الذين شاركوا في المشاريع الدولية ضمن برامج الاتحاد الأوروبي لديهم مستوى أعلى من الذكاء الثقافي مقارنة بأقرانهم الذين لم يشاركوا في هذه المشاريع.

واستنادًا إلى نتائج الدراسة، قُدمت توصيات تشجع معلمي (DKAB) على المشاركة في المشاريع الدولية، والسفر إلى الخارج، وتعلم اللغات الأجنبية.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi Öğretmenler Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Kültürel Zeka Ortaokul

Kaynakça

  • AA, Anadolu Ajansı. “Türkiye'de 19 milyonu Aşkın Öğrencinin Eğitimi İçin 1 Milyon 200 Bin Öğretmen Görev Yapıyor”. Erişim 27 Mart 2025. https://www.aa.com.tr/tr/egitim/turkiyede-19-milyonu-askin-ogrencinin-egitimi-icin-1-milyon-200-bin-ogretmen-gorev-yapiyor/2744878
  • Alev, Sedat - Kara, Mevlüt. “The Relationship between Cultural Intelligence and the Attitudes towards Refugee Students: A Study on Primary School Teachers”. Participatory Educational Research 8/1 (2021), 109-122. http://dx.doi.org/10.17275/per.21.6.8.1
  • Alon, Ilan vd. “Business Cultural Intelligence Quotient: A Five-Country Study”. Thunderbird International Business Review 60/3 (2016), 237-250. https://doi.org/10.1002/tie.21826.
  • Ang, Soon vd. “Cultural intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015. Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Origins, Conceptualization, Evolution, and Methodological Diversity”. Handbook of Advances in Culture and Psychology. ed. Michele Gelfand vd. 273-323. New York: Oxford University Press, 2015.
  • Ang, Soon - Van Dyne, Linn. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 3-15. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Ang, Soon vd. “Cultural Intelligence: Its Measurement and Effects on Cultural Judgment and Decision Making, Cultural Adaptation, and Task Performance”. Management and Organization Review 3/3 (2007), 335-371. https://doi.org/10.1111/j.1740-8784.2007.00082.x
  • Aşlamacı, İbrahim. “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri Bağlamında Çoğulculuk-Yapılandırmacılık İlişkisi”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/2 (2014), 32-44.
  • Avcı, Yunus Emre. Öğretmenlerin Kültürel Sermaye Yeterliklerinin İncelenmesi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
  • Baez, Daniela. Cultural Intelligence in Foreign Language Classes. Indiana: Indiana State University, Professional Studies Department of Curriculum, Instruction, and Media Technology, Doktora Tezi, 2012.
  • BOKKÇEUBKTYDGPNHYBİK, Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonunun Çalışma Esas Ve Usulleri İle Bu Komisyon Tarafından Yurt Dışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri İle Hak Ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Karar. Resmi Gazete 25157 (3 Temmuz 2003). Erişim 2 Aralık 2024. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/07/20030703.htm#7.
  • Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 35. Basım, 2024. Cochran, William G. Sampling Techniques. New York: John Wiley & Sons, 3. Basım, 1977.
  • Crowne, Kerri Anne. “Cultural Exposure, Emotional Intelligence, and Cultural Intelligence: An Exploratory Study”. International Journal of Cross Cultural Management 13/1 (2013), 5-22. https://doi.org/10.1177/147059581245263.
  • Çabuk Aksop, Ayşegül vd. "Matematik Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeylerinin Belirlenmesi ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi". YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi 18/2 (2021), 791-813. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029196
  • Çekmez, Rabia. Kültürel Zekâ ve Duygusal Zekânın İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Akademisyenler Üzerinde Yapılan Bir Çalışma. İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Ekinci, Özden. Ortaöğretim Okulu Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyleri İle Çok Kültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019. https://doi.org/10.5281/zenodo.3359806
  • Engle, Robert - Crowne, Kerri Anne. “The Impact of International Experience on Cultural Intelligence: An Application of Contact Theory in A Structured Short-Term Programme”. Human Resource Development International 17/1 (2013), 30-46. https://doi.org/10.1080/13678868.2013.856206
  • Gokalp, Serkan. “The Relationship Between School Principals' Cultural Intelligence Level and Teachers' Job Satisfaction and Intention to Leave the Job”. European Journal of Educational Research 11/1 (January 2022), 493-509. https://doi.org/10.12973/eu-jer.11.1.493
  • Gokalp, Serkan. “Opinions of High School Principals on Their Cultural Intelligence”. International Journal of Educational Methodology 7/4 (2021), 669-682. https://doi.org/10.12973/ijem.7.4.669
  • Gökalp, Serkan vd. “Mersin İli Merkez İlçelerindeki Resmi Ortaokul Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeyinin İncelenmesi”. 8. Uluslararası Eğitim Yönetimi Forumu (EYFOR-8). ed. Adem Çilek vd. 179-181. Ankara: EYÜDER, 2017.
  • Gökten, Özge - Emil, Serap. “Exploring the Effect of Erasmus Program on Cultural Intelligence of University Students”. Hacettepe University Journal of Education 34/3 (2019), 769-785. https://doi.org/10.16986/HUJE.2018045609
  • Hofstede, Geert. “Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context”. Online Readings in Psychology and Culture 2/1 (2011), 1-26. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1014
  • Hofstede, Geert - Hofstede, Gert Jan. Cultures and Organizations: Software of the Mind. New York: McGraw Hill, 2. Basım, 2005.
  • Hüseyinoğlu, Madina. Pre-service ELT Teachers' Level of Cultural Intelligence: A Mixed Method Study. Bursa: Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • İlhan, Mustafa - Çetin, Bayram. “Sosyal ve Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”. Turkish Journal of Education 3/2 (2014), 4-15. https://doi.org/10.19128/turje.181078
  • Karagöz, Yalçın. SPSS AMOS META Uygulamalı Nicel-Nitel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel Yayınevi, 4. Basım, 2023.
  • Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi, 28. Basım, 2015.
  • Kim, Kwanghyun vd. “Cultural Intelligence and International Assignment Effectiveness: A Conceptual Model and Preliminary Findings”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 221-240. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Kiraz, Gökçe. The Role of the Cultural Intelligence Levels of English Language Teachers in Foreign Language Teaching. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
  • Kork, Güler. Sosyokültürel Uyum ve Kültürel Zekâ İlişkisi: Uluslararası Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
  • Köse, Nimet. Erasmus Programının Kültürel Zekâ Üzerinde Etkisinde Demografik Özelliklerin Rolü. Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
  • Meydan, Cem Harun - Şeşen, Harun. Yapısal Eşitlik Modellemesi Amos Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık, 2015.
  • Nash, Kelly Vines. Examining the Relationship between Cultural Intelligence and Collective Teacher Efficacy on Hispanic Student Achievement: A Quantitative Correlational Analysis. Ohio: Franklin University, Organizational Leadership, Doktora Tezi, 2024.
  • Özer Koçak, Yasemin. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çokkültürlü Eğitim Tutumları ile Kültürel Zekâları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
  • Özmen, Zehra Kılıç. “İlköğretim Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri”. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi 1/1 (2012), 175-193.
  • Papatsiba, Vassiliki. “Student Mobility in Europe: An Academic, Cultural and Mental Journey? Some Conceptual Reflections and Empirical Findings”. International Perspectives on Higher Education Research 3/1 (2005), 29-65. https://doi.org/10.1016/S1479-3628(05)03003-0.
  • Shannon, Lu - Begley, Thomas. “Conceptualization of Cultural Intelligence: Definition, Distinctiveness and Nomological Network”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 41-56. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Tabachnick, Barbara - Fidell, Linda. Using Multivariate Statistics. New York: Pearson, 6. Basım, 2014.
  • TCFG, The Culture Factor Group. “Country Comparison Tool-Turkey”. Erişim 2 Aralık 2024. https://www.theculturefactor.com/country-comparison-tool?countries=turkey
  • Tekin, Uğur - Hiç Gencer, Ayşen. “Erasmus Programının Türkiye Üniversiteleri ve Üniversite Öğrencileri Üzerindeki Etkileri”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15/1 (2013), 109-122.
  • Teneta-Skwiercz, Dorota vd. “The Importance of Teachers' Cultural Intelligence for the Internationalization Process of Higher Education”. Organizacja i Zarządzanie, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej 160/1 (2022), 613-630. http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2022.160.39
  • Thomas, David C. - Inkson, Kerr. Cultural Intelligence: Surviving and Thriving in the Global Village. Oakland: Berrett-Koehler Publishers, 3. Basım, 2017.
  • Uğur, Merve Kübra. Kültürlerarası Duyarlılık İle Kültürel Zekâ Arasındaki İlişkide Çokkültürlü Eğitim Tutumu, Empatik Eğilim ve Tükenmişliğin Aracı Rolü. Mersin: Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
  • Ünal, Ayhan. Öğretmen Adaylarının Topluluk Önünde Konuşma Kaygısı İle Beş Faktör Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
  • Valliant, Richard vd. Practical Tools for Designing and Weighting Survey Samples (Statistics for Social and Behavioral Sciences). New York: Springer, 1. Edition, 2013.
  • Van Dyne, Linn vd. “Development and Validation of the CQS: The Cultural Intelligence Scale”. Handbook of Cultural Intelligence: Theory, Measurement and Applications. ed. Soon Ang - Linn Van Dyne. 16-41. New York: M.E. Sharpe, 2008.
  • Wood, Evan - Peters, Heather. “Short-term Cross-Cultural Study Tours: Impact on Cultural Intelligence”. International Journal of Human Resource Management 25/1 (2014), 558-570. https://doi.org/10.1080/09585192.2013.796315
  • Yaşar, Mehmet - Gökalp, Serkan. “Investigation of Cultural Intelligence Level of Middle School Principals Working in Public Schools of Mersin Province's Central Districts”. 26. Uluslararası Eğitim Bilimleri Kongresi. ed. Özcan Demirel - Şule Bahçeci. 909-912. Antalya: Ulusal Eğitim Dernekleri Platformu, 2017. https://www.kongreuzmani.com/26-uluslararasi-egitim-bilimleri-kongresi.html
  • Yazıcı, Ahmet Şakir. “Öğretmenlerin Kişilik Özellikleri İle Mesleki Profesyonelliği Arasındaki İlişki”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/4 (2021), 2107-2122. https://doi.org/10.33206/mjss.908249
  • Yüksel, Azize - Ereş, Figen. “The Correlation between Global Citizenship Perceptions and Cultural Intelligence Levels of Teachers”. Universal Journal of Educational Research 6/5 (2018), 1069-1076. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060528
Toplam 49 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sosyal ve Beşeri Bilimler Eğitimi (Ekonomi, İşletme ve Yönetim Hariç)
Bölüm ARAŞTIRMA MAKALELERİ
Yazarlar

Serkan Gökalp 0000-0001-9946-3280

Necati Çobanoğlu 0000-0002-8469-2352

Erken Görünüm Tarihi 4 Haziran 2025
Yayımlanma Tarihi 15 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 1 Ocak 2025
Kabul Tarihi 28 Mart 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 36

Kaynak Göster

ISNAD Gökalp, Serkan - Çobanoğlu, Necati. “Ortaokul Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi Öğretmenlerinin Kültürel Zekâ Düzeylerine İlişkin Algılarının İncelenmesi”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (Haziran 2025), 103-124. https://doi.org/10.35415/sirnakifd.1611208.
 Kapak Resmi İndir

Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.