Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD)

Öz

Tarikat; lügatte “gidilecek yol, izlenecek usûl, hâl, manevi kurum, süluk, meslek, merasim” gibi çeşitli anlamlara sahiptir. Bir şeyh nezâretinde, istekli (mürid ya da tâlib) nin, Allah›a ulaşma, yani sürekli Allah(cc)’a tefekkür ve bilincini (ihsan) kazanma konusunda takip ettiği usule veya metoda, tarikat adı verilir. Tarikat kavramı; insanların bilhassa manevi algılarını olgunlaştırmak adına kurulan bir yola işaret eder. Diğer bir mânâda, insanoğlunun vücut mülkünde ruhu hâkim kılmaktır. Bu eksende hakikât bilgisine ulaştıran sufilere mahsus müstakil anlamlar silsilesidir. Yolcuyu varması gereken yola, müridi mürşidine, parçaya bütüne kavuşturan tevhit düzeni olarak tarikat; bütün benliği saran derin bir ilahi aşktır. İslam irfanının güzel yolları olarak tarikatlar; fer-di ve sosyal hayatın şekillenmesinde önemli birer rehber olmuşlardır. Tarihi seyrine baktığımızda; ilk devirde karşılaşılan yürek ehli sûfîler, kendilerinden daha deneyimli durumda olanlardan yararlanmaktaydılar.