Secularism, as a principle that seeks to define the boundaries between religion and the state, took shape in the West, particularly from the 18th century onward, and was transmitted to different societies through modernization processes. Enlightenment thought aimed to detach political and social spheres from religious authority and viewed secularism as a crucial tool for this transformation. With modernization, the West presented secularism as a cultural norm, and this approach was extended to various regions during the colonial era. This article examines the formation, development, and current state of secularism in the former French colonies of Mali, Burkina Faso, and Ivory Coast in West Africa through a comparative lens. By analyzing the religious and socio-demographic structures of these three countries, the study explores how secularism has evolved. It evaluates constitutional texts, the relationship between religion and politics, the impact of secularism on education, perceptions of secularism among different religious groups, and the role of religion in public life within a comparative framework. Methodologically, the study employs historical, descriptive, and critical analysis methods. The findings indicate that cultural, historical, and political dynamics significantly complicate the implementation of secularism. In Mali, Islam has historically deeply influenced social and political structures and continues to play a decisive role in state policies today. In contrast, in Burkina Faso and Ivory Coast, the Catholic Church exerts a strong influence on political and public life. This comparative analysis aims to shed light on how secularism has evolved in the post-colonial state-building process and to open a new discussion on the applicability of secularism in societies with different religious traditions.
Secularism Secularization Colonial Legacy Religious Pluralism Religion in West Africa
Laiklik, din ve devlet arasındaki sınırları belirlemeye çalışan bir ilke olarak Batı’da özellikle 18. yüzyıldan itibaren şekillenmiş, modernleşme süreçleriyle birlikte farklı toplumlara aktarılmıştır. Aydınlanma düşüncesi, siyasal ve toplumsal alanları dini otoriteden bağımsızlaştırmayı hedeflemiş ve bu çerçevede laikliği önemli bir dönüşüm aracı olarak görmüştür. Batı, modernleşmeyle birlikte laikliği de kültürel bir norm olarak sunmuş ve bu yaklaşım, sömürgecilik döneminde farklı coğrafyalara taşınmıştır. Bu makale, Batı Afrika’da eski Fransız sömürgeleri olan Mali, Burkina Faso ve Fildişi Sahili’nde laikliğin oluşumu, gelişimi ve günümüzdeki durumunu karşılaştırmalı olarak ele almaktadır. Bu üç ülkenin dini ve sosyo-demografik yapıları incelenerek laikliğin nasıl şekillendiği analiz edilecektir. Çalışmada anayasa metinleri, din ve siyaset ilişkisi, laikliğin eğitim üzerindeki etkileri, farklı dini grupların laiklik algısı ve dinin kamusal yaşam üzerindeki yeri gibi konular karşılaştırmalı bir çerçevede değerlendirilecektir. Metodolojik olarak tarihsel, betimsel ve eleştirel analiz yöntemleri kullanılacaktır. Çalışmanın bulguları, kültürel, tarihsel ve siyasi dinamiklerin laiklik uygulamalarını önemli ölçüde zorlaştırdığını göstermektedir. Mali’de İslam, tarihsel olarak toplumsal ve siyasal yapıyı derinden etkilemiş ve günümüzde de devlet politikalarında belirleyici bir rol oynamaktadır. Buna karşılık, Burkina Faso ve Fildişi Sahili’nde Katolik Kilisesi, siyasi ve kamusal yaşam üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bu karşılaştırmalı analiz, laikliğin sömürge sonrası devlet inşası sürecinde nasıl evrildiğini ortaya koyarak, farklı dini geleneklere sahip toplumlarda laikliğin uygulanabilirliği üzerine yeni bir tartışma açmayı hedeflemektedir.
Laiklik Sekülerleşme Kolonyal Miras Dini Çoğulculuk Batı Afrika’da Din
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Din Sosyolojisi |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Temmuz 2025 |
Gönderilme Tarihi | 1 Nisan 2025 |
Kabul Tarihi | 12 Mayıs 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 16 Sayı: 2 |
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC) ile lisanslanmıştır.