Onomastik, adların kökenlerini, yapısal özelliklerini ve kültürel bağlamlarını inceleyen bir bilim dalı olarak dilbilim ve kültür araştırmalarında önemli bir yere sahiptir. Adlandırma sistemleri, bireylerin ve toplumların çevrelerini anlamlandırma, düzenleme ve bu düzen içerisindeki unsurları dilsel olarak ifade etme biçimlerini yansıtır. Bu bağlamda, adlandırmalar sadece dilsel bir pratik değil, aynı zamanda bir toplumun tarihsel ve kültürel belleğine ışık tutan araçlar olarak değerlendirilmektedir. Bu araştırmanın amacı, Iğdır yöresinde hayvanların yaş ve cinsiyetlerine bağlı olarak oluşturulan adlandırmaların, Türkçenin tarihsel katmanlarıyla ilişkisini ve bu adlandırmaların yöresel ağız özellikleriyle bağlantısını ortaya koymaktır. Araştırma, nitel bir desen benimseyerek, literatür taramasına dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Veriler, yazılı kaynaklar ve ilgili literatürün analiz edilmesi yoluyla toplanmıştır. Iğdır yöresinde hayvanların yaş ve cinsiyetlerine göre oluşturulan adlandırmaların, hem tarihsel dilbilimsel unsurları hem de yöresel ağız özelliklerini barındırdığı tespit edilmiştir. Bu türden adlandırmalar, Türkçenin tarihsel evrelerinden bu yana devam eden dilsel sürekliliğin ve bu sürekliliğin modern varyasyonlarla nasıl biçimlendiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Araştırma sonuçları, Iğdır yöresinde kullanılan adlandırmaların, dildeki tarihsel katmanlarla harmanlanarak günümüze ulaştığını ve bu süreçte bölgesel faktörlerin etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda, adlandırmaların yalnızca dilsel bir işlevi olmadığı, aynı zamanda toplumsal yaşamın farklı alanlarında kültürel kimlik, yerel bilgi birikimi ve ekonomik faaliyetlerle ilişkilendirilebildiği görülmüştür. İlgili sistem, Türk dilinin tarihsel çeşitliliği ve evrimini yansıtmakla birlikte, yöresel ağız özelliklerinin dili nasıl zenginleştirdiğini de göstermektedir. Ayrıca, bu bulgular dilin kültürel işlevlerinin somut olmayan kültürel mirasın korunmasında ne denli önemli bir rol oynadığına dair açık bir örnek teşkil etmektedir. Iğdır yöresindeki hayvan adlandırma pratiklerinin hem dilsel hem de kültürel düzeyde kalıcı bir değer taşıdığı ve Türkçenin etnolinguistik bağlamlarının anlaşılmasına katkı sunduğu tespit edilmiştir.
Onomastik Adlandırma sistemleri Tarihsel dilbilim Yerel ağız Kültürel miras
Onomastics has an important place in linguistics and cultural studies as a branch of science that studies the origins, structural features and cultural contexts of names. Naming systems reflect the ways in which individuals and societies make sense of and organize their environment and linguistically express the elements within this order. In this context, naming is not only a linguistic practice but also a tool that sheds light on the historical and cultural memory of a society. The aim of this research is to reveal the relationship between the names of animals in Iğdır region depending on their age and gender, their relationship with the historical layers of Turkish and the connection of these names with local dialectal features. The research was carried out based on a literature review by adopting a qualitative design. Data were collected by analyzing written sources and related literature. It was determined that the names created according to the age and gender of animals in Iğdır region contain both historical linguistic elements and local dialectal features. Such names are considered as an indicator of the linguistic continuity that has continued since the historical phases of Turkish and how this continuity has been shaped by modern variations. The results of the research reveal that the names used in the Iğdır region have reached the present day by blending with the historical layers in the language and that regional factors are effective in this process. In this context, it has been seen that names do not only have a linguistic function, but can also be associated with cultural identity, local knowledge and economic activities in different areas of social life. The system reflects the historical diversity and evolution of the Turkish language, and also shows how local dialectal features enrich the language. Moreover, these findings provide a clear example of how cultural functions of language play an important role in the preservation of intangible cultural heritage. It has been determined that animal naming practices in Iğdır region have a lasting value at both linguistic and cultural levels and contribute to the understanding of ethnolinguistic contexts of Turkish.
Onomastics Naming systems Historical linguistics Local dialect Cultural heritage
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Dil Çalışmaları (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 8 Mayıs 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 22 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 2 Şubat 2025 |
Kabul Tarihi | 27 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 102 |