Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Hareket Gazetesi Etrafında Cereyan Eden Edebî Faaliyetlerden Örnekler

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 352 - 363, 30.04.2025
https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1622145

Öz

Harf inkılabının hemen ardından Latin harfleriyle çıkan Hareket gazetesi, haftada iki gün olmak suretiyle yayımlanmıştır. Siyasi, iktisadi ve edebî yazılara sütunlarında yer veren gazete, Suat Tahsin ve Fahri Kemal tarafından çıkarılır. Erken Cumhuriyet dönemi ideolojisine bağlı bir çizgide hareket eden gazetede halkçı-milliyetçi bir yol benimsenmiştir. Özellikle iktisadi konularda halkın hakkını aramaya çalıştığı görülen gazete, sütunlarında memleket meseleleri, ekonomi, spor, kadın hayatı, sağlık, edebî metinler gibi birçok türe yer verir.
Bu çalışmada Hareket gazetesindeki edebî metinler incelenecektir. Peyami Safa, Nazım Hikmet, Suat Derviş, Nezihe Muhittin, Ömer Bedrettin, Şinasi İlhan Tarus, Hüseyin Cahit, Abdullah Ziya gibi dönemin ses getiren birçok edibine ev sahipliği yapan gazetede, özellikle Peyami Safa’nın eski zihniyeti savunan yazarlara karşı verdiği mücadele ve kalem kavgaları dikkat çekicidir. Ayrıca yine Peyami Safa’ya ait bir hikâye ile Nezihe Muhittin ve Suat Derviş’e ait hikâyeler de çalışma kapsamında ele alınacaktır. Son olarak çalışmanın sonunda gazetede yer alan diğer edebî ürünlerin indeksi verilecektir.

Kaynakça

  • Açıkgöz, Halil (2019). “Hikâyeler Hakkında”. Hikâyeler (s. 13-18). İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Aksoy, Aslı Çavuşoğlu (2022). “Nezihe Muhittin’in Kadın İdeali Üzerine”. 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 20-22 Ekim 2022, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Yayınları, 92-96.
  • Aktürk, Şenol (2012). Toplumcu Gerçekçi Yönüyle Suat Derviş’in Romanlarına Bakış. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(3), 1-33.
  • Ayvazoğlu, Beşir (2012). “Peyami Safa’nın Hareket Yazıları”. Erdem Dergisi, 62, 1-16.
  • Derviş, Suat (1929a). “Hikâyesi…” Hareket Gazetesi, 24, 2.
  • Derviş, Suat (1929b). “Bakışlar” Hareket Gazetesi, 34, 2.
  • Harmancı, Abdullah (2012). “Peyami Safa Öykücülüğüne Tematik Bir Yaklaşım”. Erdem Dergisi, 62, 83-98.
  • İsmail Hikmet (1929). “Gençliğe İftira Etmeyiniz”. Hareket Gazetesi, 6, 3.
  • Kula, Fikri (2022). “Peyami Safa’nın Şimşek Romanı ile Necip Fazıl Kısakürek’in ‘Bir Yalnızlık Gecesinin Vehimleri’ Hikâyesinde Ölümün Yankıları.” SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 1-9.
  • Nezihe Muhittin (1929a). “Acımak İhtiyacı”. Hareket Gazetesi, 18, 3.
  • Nezihe Muhittin (1929b). “Kırkyıllık Kâni”. Hareket Gazetesi, 24, 3.
  • Nezihe Muhittin (1930). “Evliler Arasında”. Hareket Gazetesi, 54, 3.
  • Safa, Peyami (1929a). “Veyl Onlara!” Hareket Gazetesi, 2, 2.
  • Safa, Peyami (1929b). “Kültür Âlemi ve Matbuat”. Hareket Gazetesi, 5, 2.
  • Safa, Peyami (1929c). “Biz, Sizden Değiliz”. Hareket Gazetesi, 7, 2.
  • Safa, Peyami (1929ç). “Ölüm Karşısında İnsan”. Hareket Gazetesi, 11, 3.
  • Safa, Peyami (1929d). “Birkaç Vecize”. Hareket Gazetesi, 29, 2.
  • Suat Tahsin (1929). “Niçin Çıkıyoruz?” Hareket Gazetesi, 1, 3.
  • Timurtaş, Faruk Kadri ve Ergun Göze (1976). Peyami Safa’dan Seçmeler. İstanbul: Yağmur Yayınları. Tunçtan, Bilcan (2018). Suat Derviş’in Hayatı, Edebi Kişiliği ve Romanlarında Gotik Özellikler (Korku Edebiyatı). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bitlis Eren Üniversitesi.
  • Yakup Kadri (1929). “Bir Millî Kütüphane”. Milliyet Gazetesi, 1182, 1.
  • Yıldırım, Tahsin (2009). “Türk Gazetecilik Tarihi Üzerine Bir Deneme-II”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 2, 255-288.
  • Yücesoy, Özge (2008). Batı Edebiyatından Türk Edebiyatına Gotik Türünün Serüveni. Hürriyet Gösteri, 292, 105-109.

Examples of Literary Activities Around The Hareket Newspaper

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 352 - 363, 30.04.2025
https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1622145

Öz

Hareket newspaper which was published in Latin letters immediately after the alphabet revolution, was published twice a week. The newspaper, which featured political, economic and literary articles in its columns, was published by Suat Tahsin and Fahri Kemal. Adhering to the ideology of the early Republican period, the newspaper adopted a popülist-nationalist approach. The newspaper, which is seen to seek the rights of the people, especially in economic issues, covers many genres such as domestic affairs, economy, sports, womens life, health and literary texts in its columns.
In this studyi literary texts in Hareket newspaper will be analyzed. In the newspaper, which hosted many prominent literary figures of the period such as Peyami Safa, Nazım Hikmet, Suat Derviş, Nezihe Muhittin, Ömer Bedrettin, Şinasi İlhan Tarus, Hüseyin Cahit, Abdullah Ziya, especially Peyami Safa’s struggle against the writers defending the old mentality and his pen fights are remarkable. In addition, a stroy by Peyami Safa and stories by Nezihe Muhittin and Suat Derviş will also be discussed within the scope of the study. Finally, at the end of the study, an index of other literary products in the newspaper will be given.

Kaynakça

  • Açıkgöz, Halil (2019). “Hikâyeler Hakkında”. Hikâyeler (s. 13-18). İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Aksoy, Aslı Çavuşoğlu (2022). “Nezihe Muhittin’in Kadın İdeali Üzerine”. 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 20-22 Ekim 2022, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Yayınları, 92-96.
  • Aktürk, Şenol (2012). Toplumcu Gerçekçi Yönüyle Suat Derviş’in Romanlarına Bakış. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(3), 1-33.
  • Ayvazoğlu, Beşir (2012). “Peyami Safa’nın Hareket Yazıları”. Erdem Dergisi, 62, 1-16.
  • Derviş, Suat (1929a). “Hikâyesi…” Hareket Gazetesi, 24, 2.
  • Derviş, Suat (1929b). “Bakışlar” Hareket Gazetesi, 34, 2.
  • Harmancı, Abdullah (2012). “Peyami Safa Öykücülüğüne Tematik Bir Yaklaşım”. Erdem Dergisi, 62, 83-98.
  • İsmail Hikmet (1929). “Gençliğe İftira Etmeyiniz”. Hareket Gazetesi, 6, 3.
  • Kula, Fikri (2022). “Peyami Safa’nın Şimşek Romanı ile Necip Fazıl Kısakürek’in ‘Bir Yalnızlık Gecesinin Vehimleri’ Hikâyesinde Ölümün Yankıları.” SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 56, 1-9.
  • Nezihe Muhittin (1929a). “Acımak İhtiyacı”. Hareket Gazetesi, 18, 3.
  • Nezihe Muhittin (1929b). “Kırkyıllık Kâni”. Hareket Gazetesi, 24, 3.
  • Nezihe Muhittin (1930). “Evliler Arasında”. Hareket Gazetesi, 54, 3.
  • Safa, Peyami (1929a). “Veyl Onlara!” Hareket Gazetesi, 2, 2.
  • Safa, Peyami (1929b). “Kültür Âlemi ve Matbuat”. Hareket Gazetesi, 5, 2.
  • Safa, Peyami (1929c). “Biz, Sizden Değiliz”. Hareket Gazetesi, 7, 2.
  • Safa, Peyami (1929ç). “Ölüm Karşısında İnsan”. Hareket Gazetesi, 11, 3.
  • Safa, Peyami (1929d). “Birkaç Vecize”. Hareket Gazetesi, 29, 2.
  • Suat Tahsin (1929). “Niçin Çıkıyoruz?” Hareket Gazetesi, 1, 3.
  • Timurtaş, Faruk Kadri ve Ergun Göze (1976). Peyami Safa’dan Seçmeler. İstanbul: Yağmur Yayınları. Tunçtan, Bilcan (2018). Suat Derviş’in Hayatı, Edebi Kişiliği ve Romanlarında Gotik Özellikler (Korku Edebiyatı). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bitlis Eren Üniversitesi.
  • Yakup Kadri (1929). “Bir Millî Kütüphane”. Milliyet Gazetesi, 1182, 1.
  • Yıldırım, Tahsin (2009). “Türk Gazetecilik Tarihi Üzerine Bir Deneme-II”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 2, 255-288.
  • Yücesoy, Özge (2008). Batı Edebiyatından Türk Edebiyatına Gotik Türünün Serüveni. Hürriyet Gösteri, 292, 105-109.
Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkiye Sahası Yeni Türk Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı (Diğer)
Bölüm EDEBİYAT / ARAŞTIRMA MAKALELERİ
Yazarlar

Ertuğrul Gazi Derhem 0000-0001-7343-6073

Erken Görünüm Tarihi 30 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 17 Ocak 2025
Kabul Tarihi 20 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 10 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Derhem, E. G. (2025). Hareket Gazetesi Etrafında Cereyan Eden Edebî Faaliyetlerden Örnekler. Söylem Filoloji Dergisi, 10(1), 352-363. https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1622145