Öz
Contemporary Uyghur theatre has been affected by many social and political events such as the collapse of the Nationalist Chinese government, the coming to power of the Chinese Communist Party, the Hundred Flowers Movement following the change of government and the opening-up policy. Depending on these events, the development of theatre has sometimes entered a period of stagnation and sometimes gained momentum.
Born in 1939, Memtili Zunun has witnessed many historical periods such as Nationalist Chinese rule, Chinese Communist Party rule, and the Cultural Revolution. He depicted these events he witnessed in his plays and realistically dealt with the political differences of different periods and their reflections on society. Zunun, who worked in poetry and prose, turned to theater since the 1950s, developed himself in this field and wrote many plays.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdulvahit Kaşgarlı, Raile (2014). “Çağdaş Uygur Edebiyatı ve Onun Geleceği”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (3), 129-145.
- Abdulvahit Kaşgarlı, Raile (2017). Çağdaş Uygur Edebiyatı Tarihi. (Ed. Neşe Harbalioğlu). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Baran, Lokman (2007). “Çağdaş Uygur Edebiyatının Oluşması ve Gelişmesi”. Bilig (42), 191-211.
- Cami, Muhammet E. (2001). Uyğur Hazirqi Zaman Dramiçiliqi Toğrisida. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Elçin, Muhemmetcan M. (2012). 20. Ésir Uyğur Drama Tarixi. Urumçi: Şincan Güzel Senet-Foto Süret Neşriyatı ve Şincan Elektron Ün-Sin Neşriyatı.
- İnayet, Alimcan (1998). “Çağdaş Uygur Şiiri”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 2(2), 191-205.
- İsmayil, Ablimit ve İslam, Mahmutcan (1993). Hazirqi Zaman Uyğur Edibliri 1. Urumçi: Şincan Halk Neşriyatı.
- Sartekin, Eziz A. (2006a). Uyğurçe Neşr Qilinğan Tebbiy Edebiy Eserler Katalogi 1. Urumçi: Şincan Halk Sıhhıye Neşriyatı.
- Sartekin, Eziz A. (2006b). Uyğurçe Neşr Qilinğan Tebbiy Edebiy Eserler Katalogi 2. Urumçi: Şincan Halk Sıhhıye Neşriyatı.
- Sultan, Azad R. ve Abdurehim, Kerimcan (2006). Uyğur Edebiyati Tarixi 4-2. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Sultan, Azad ve Abdurehim, Kerimcan (2002). Uyğur Bügünki Zaman Edebiyat Tarixi. Ürümçi: Şincan Üniversitesi Neşriyatı.
- Ulusoy, Demet ve Celil, Abdülreşit (2005). “Uygurlarda Aile”. Istanbul Journal of Sociological Studies (32), 1-29.
- Utuk, İmincan E. vd. (2006). Uyğur Edebiyati Tarixi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Yakub, Abliz ve Geyurani, Genizat (1994). Uyğur Tiliniñ İzahliq Luğiti Q-L. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Yakub, Abliz ve Geyurani, Genizat (1996). Uyğur Tiliniñ İzahliq Luğiti M-Ü. Pekin: Milletler Neşriyatı.
Öz
Çağdaş Uygur tiyatrosu Milliyetçi Çin yönetiminin yıkılması, Çin Komünist Partisi’nin başa gelmesi, yönetim değişikliğinin ardından yaşanan Yüz Çiçek Hareketi, açılma politikası gibi pek çok sosyal ve siyasi olaydan etkilenmiştir. Bu olaylara bağlı olarak tiyatronun gelişimi kimi zaman duraklama dönemine girmiş, kimi zaman hız kazanmıştır.
1939 yılında dünyaya gelen Memtili Zunun, Milliyetçi Çin yönetimi, Çin Komünist Partisi yönetimi, Kültür Devrimi gibi pek çok tarihî döneme tanıklık etmiştir. Tanık olduğu bu olayları eserlerinde işlemiş, farklı dönemlere ait siyasi ayrılıkları ve bunların toplumdaki yansımalarını gerçekçi biçimde ele almıştır. Şiir ve düzyazı türünde eserler veren Zunun, 1950’li yıllardan itibaren tiyatro sahasına yönelmiş, kendini bu alanda geliştirerek pek çok oyun kaleme almıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abdulvahit Kaşgarlı, Raile (2014). “Çağdaş Uygur Edebiyatı ve Onun Geleceği”. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (3), 129-145.
- Abdulvahit Kaşgarlı, Raile (2017). Çağdaş Uygur Edebiyatı Tarihi. (Ed. Neşe Harbalioğlu). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Baran, Lokman (2007). “Çağdaş Uygur Edebiyatının Oluşması ve Gelişmesi”. Bilig (42), 191-211.
- Cami, Muhammet E. (2001). Uyğur Hazirqi Zaman Dramiçiliqi Toğrisida. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Elçin, Muhemmetcan M. (2012). 20. Ésir Uyğur Drama Tarixi. Urumçi: Şincan Güzel Senet-Foto Süret Neşriyatı ve Şincan Elektron Ün-Sin Neşriyatı.
- İnayet, Alimcan (1998). “Çağdaş Uygur Şiiri”. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi 2(2), 191-205.
- İsmayil, Ablimit ve İslam, Mahmutcan (1993). Hazirqi Zaman Uyğur Edibliri 1. Urumçi: Şincan Halk Neşriyatı.
- Sartekin, Eziz A. (2006a). Uyğurçe Neşr Qilinğan Tebbiy Edebiy Eserler Katalogi 1. Urumçi: Şincan Halk Sıhhıye Neşriyatı.
- Sartekin, Eziz A. (2006b). Uyğurçe Neşr Qilinğan Tebbiy Edebiy Eserler Katalogi 2. Urumçi: Şincan Halk Sıhhıye Neşriyatı.
- Sultan, Azad R. ve Abdurehim, Kerimcan (2006). Uyğur Edebiyati Tarixi 4-2. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Sultan, Azad ve Abdurehim, Kerimcan (2002). Uyğur Bügünki Zaman Edebiyat Tarixi. Ürümçi: Şincan Üniversitesi Neşriyatı.
- Ulusoy, Demet ve Celil, Abdülreşit (2005). “Uygurlarda Aile”. Istanbul Journal of Sociological Studies (32), 1-29.
- Utuk, İmincan E. vd. (2006). Uyğur Edebiyati Tarixi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Yakub, Abliz ve Geyurani, Genizat (1994). Uyğur Tiliniñ İzahliq Luğiti Q-L. Pekin: Milletler Neşriyatı.
- Yakub, Abliz ve Geyurani, Genizat (1996). Uyğur Tiliniñ İzahliq Luğiti M-Ü. Pekin: Milletler Neşriyatı.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Dili ve Edebiyatı (Diğer) |
| Bölüm | EDEBİYAT / ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Mart 2025 |
| Kabul Tarihi | 14 Nisan 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 10 Sayı: 1 |
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.