Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Reflection of Posthumanist Creativity on Ceramic Art

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 10, 121 - 139, 27.06.2025

Yusuf Can Kulak

Öz

This article examines how post-humanist thought redefines the concept of creativity and its implications in ceramic art. Post-humanism challenges the conventional understanding that places humans at the center of the creative process, focusing instead on the interactions between materials and technology. This approach positions the artist on equal terms with other objects in the universe, emphasizing a shift beyond the idea of a singular subject in art production. In this context, the contributions of humans, materials, and technology to the creative process in ceramic art are reassessed. The problem of the research is that in the conventional understanding of creativity, the artist is positioned as the only central subject in the creative process. However, in material- and process-oriented disciplines like ceramic art, this perspective is insufficient in fully explaining creative potential. The study aims to discuss post-humanist creativity through ceramic art, exploring how material plastic potential of the material and technology can be positioned as creative partners. This shift replaces the human-centered approach with a paradigm based on multi-subject perspectives. A qualitative analysis method is employed, reviewing the principles of post-humanist thought and creativity-related literature. The findings indicate that this paradigm shift enables innovative creative processes in ceramic art, transcending conventional production methods.

Anahtar Kelimeler

Posthumanist aestetics Cyber ceramic Stelarc Katherina Hayles.

Kaynakça

  • Arbulu, M. (2009). Stable locomotion of humanoid robots based on mass concentrated model (Yayımlanmamış: Ph.D. thesis). Department of System and Automation Engineering, Universidad Carlos III de Madrid.
  • Atay, S. (2023). Creative posthumanism and Bogdan Rata. Revista de Stiinte Politice. Revue Dessciences Politiques, (79), 101–111. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1195330
  • Batukan, C. (2017). Robot-izm, robot, android, sayborg ve yapay zekâda ruh üzerine. İstanbul.
  • Bell, D. (2005). An introduction to cybercultures. Taylor & Francis e-Library.
  • Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası (Ö. Karakaş, Çev.; 4. baskı). İstanbul.
  • Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası bilgi (S. Sam & E. Çapa, Çev.; 1. baskı). İstanbul.
  • Broeckmann, A. (2017). Body machine. In machine art in the twentieth century (pp. 167–221). The MIT Press.
  • Dorin, A. (2015). Artificial life art, creativity, and techno-hybridization. Massachusetts Institute of Technology Artificial Life, 21, 261–270. https://doi.org/10.1162/ARTL_e_00166
  • Fukuyama, F. (2004). Transhumanism. Foreign policy, 144, 42–43. https://www.jstor.org/stable/4152980?read-now=1#page_scan_tab_contents
  • Haraway, D. (2006). Siborg manifestosu, geç yirminci yüzyılda bilim, teknoloji ve sosyalist-feminizm (O. Akınbay, Çev.). Agora Kitaplığı.
  • Hassan, H. I. (1977). Prometheus as performer: Toward a posthumanist culture? The Georgia Review, 31(4), 830-850. https://www.jstor.org/stable/41397536
  • Hayles, N. K. (1999). How we became posthuman: Virtual bodies in cybernetics, literature, and informatics. University of Chicago Press.
  • Kompjuter, B. B. (2023, November 30). AI as artist: Dalle-e 3 and chatgpt create a new dimension in ceramic design. Medium. https://medium.com/@kombib/ai-as-artist-dall-e-3-and-chatgpt-create-a-new-dimension-in-ceramic-design-063c426eb083
  • Milner, A. (2010). Tenses of imagination: Raymond Williams on science fiction, utopia and dystopia. Peter Lang.
  • Robins, K. (2013). İmaj, görmenin kültür ve politikası (N. Türkoğlu, Çev.). İstanbul. Tok, S. (2024). Kı̇netı̇k sanatın çağdaş seramik sanatına yansıması ve kı̇şı̇sel deneyim. Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 5(8), 22–41.
  • Url-1: Britannica, T. Ansiklopedi Editörleri. (2021). The mechanical Turk: AI marvel or parlor trick? Britannica. https://www.britannica.com/story/the-mechanical-turk-ai-marvel-or-parlor-trick (Erişim tarihi: 20.12.2024).
  • Url-2: Chau, A. (n.d.). Our obsession with reality. Studio Potter. https://studiopotter.org/our-obsession-reality (Erişim tarihi: 19.12.2024).
  • Url-3: Herbrechter, S. (2021, Temmuz). Posthumanist aesthetics. https://stefanherbrechter.com/wpcontent/uploads/2021/07/Posthumanist-Aesthetics.pdf (Erişim tarihi: 17.12.2024).
  • Url-4: Dormer, L. S. (n.d.). Stelarc interview: Posthumanism. Sleek Magazine. https://www.sleek-mag.com/article/stelarc-interview-posthumanism/ (Erişim tarihi: 10.09.2024).
  • Url-5: Emerging Objects. (n.d.). Future archeologies 2049. https://emergingobjects.com/project/future-archeologies-2049/ (Erişim tarihi: 17.12.2024).
  • Url-6: Emerging Objects. (n.d.). Mud frontiers: Part II. https://emergingobjects.com/project/mud-frontiers-part-ii/ (Erişim tarihi: 06.10.2024).
  • Url-7: Etimoloji Türkçe. (n.d.). Android. https://www.etimolojiturkce.com/kelime/android (Erişim tarihi: 01.10.2024).
  • Url-8: Ikiz, U. S. (2022, Ekim 12). Combination of ceramic craft with robotic fabrication: Filigree robotics. Parametric Architecture. https://parametric-architecture.com/combination-of-ceramic-craft-with-robotic-fabrication-filigree-robotics/ (Erişim tarihi: 12.10.2022).
  • Url-9: Kompjuter, B. B. (2024, Ekim 30). AI as artist: DALL-E 3 and ChatGPT create a new dimension in ceramic design. Medium. https://medium.com/@kombib/ai-as-artist-dall-e-3-and-chatgpt-create-a-new-dimension-in-ceramic-design-063c426eb083 (Erişim tarihi: 30.10.2024).
  • Url-10: Oxford Learner’s Dictionaries. (n.d.). Android. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/android?q=android (Erişim tarihi: 24.12.2024).
  • Url-11: Peters, B. (n.d.). Home. https://www.brian-peters.com (Erişim tarihi: 24.12.2024).

Post-hümanist Yaratıcılığın Seramik Sanatına Yansıması

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 10, 121 - 139, 27.06.2025

Yusuf Can Kulak

Öz

Bu makale, post-hümanist düşüncenin yaratıcılık kavramını nasıl yeniden tanımladığını ve bu yaklaşımın seramik sanatına yansımalarını incelemektedir. Post-hümanizm, yaratıcı sürecin merkezine insanı koyan konvansiyonel anlayışı sorgulayarak, malzeme ve teknoloji arasındaki etkileşimlere odaklanmaktadır. Bu yaklaşım, sanatçıyı evrendeki diğer nesnelerle eşdeğer bir konuma yerleştirerek, sanat üretiminde tekil bir özne fikrinin ötesine geçildiğini vurgular. Bu bağlamda, seramik sanatında insan, malzeme ve teknolojinin yaratıcılık sürecine olan katkıları yeniden değerlendirilmiştir. Araştırmanın problemi konvansiyonel yaratıcılık anlayışında sanatçı, yaratım sürecinde tek merkezi özne olarak konumlandırılmaktadır. Ancak, seramik sanatı gibi malzeme ve süreç odaklı bir disiplinde, bu anlayışın yaratıcı potansiyeli tam anlamıyla açıklamada yetersiz kaldığı görülmektedir. Çalışmanın amacı, post-hümanist yaratıcılık anlayışını seramik sanatı üzerinden tartışmaktır. Bu kapsamda, malzemenin plastik potansiyeli ve teknolojinin yaratıcı bir ortak olarak nasıl konumlandırılabileceği ele alınmış ve insan merkezli yaklaşımın çoklu özne perspektifine dayanan bir paradigmayla değiştirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nitel analiz yöntemi benimsenmiştir. Bu doğrultuda, post-hümanist düşüncenin temel ilkeleri ile yaratıcılık kavramına ilişkin literatür taranmış, elde edilen veriler yorumlanmıştır. Sonuç olarak, değişen bu paradigmanın seramik sanatında konvansiyonel üretim yöntemlerinin ötesine geçen yenilikçi bir yaratıcı süreci mümkün kıldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Post-hümanist estetik Siber seramik Stelarc Katherina Hayles.

Kaynakça

  • Arbulu, M. (2009). Stable locomotion of humanoid robots based on mass concentrated model (Yayımlanmamış: Ph.D. thesis). Department of System and Automation Engineering, Universidad Carlos III de Madrid.
  • Atay, S. (2023). Creative posthumanism and Bogdan Rata. Revista de Stiinte Politice. Revue Dessciences Politiques, (79), 101–111. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1195330
  • Batukan, C. (2017). Robot-izm, robot, android, sayborg ve yapay zekâda ruh üzerine. İstanbul.
  • Bell, D. (2005). An introduction to cybercultures. Taylor & Francis e-Library.
  • Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası (Ö. Karakaş, Çev.; 4. baskı). İstanbul.
  • Braidotti, R. (2021). İnsan sonrası bilgi (S. Sam & E. Çapa, Çev.; 1. baskı). İstanbul.
  • Broeckmann, A. (2017). Body machine. In machine art in the twentieth century (pp. 167–221). The MIT Press.
  • Dorin, A. (2015). Artificial life art, creativity, and techno-hybridization. Massachusetts Institute of Technology Artificial Life, 21, 261–270. https://doi.org/10.1162/ARTL_e_00166
  • Fukuyama, F. (2004). Transhumanism. Foreign policy, 144, 42–43. https://www.jstor.org/stable/4152980?read-now=1#page_scan_tab_contents
  • Haraway, D. (2006). Siborg manifestosu, geç yirminci yüzyılda bilim, teknoloji ve sosyalist-feminizm (O. Akınbay, Çev.). Agora Kitaplığı.
  • Hassan, H. I. (1977). Prometheus as performer: Toward a posthumanist culture? The Georgia Review, 31(4), 830-850. https://www.jstor.org/stable/41397536
  • Hayles, N. K. (1999). How we became posthuman: Virtual bodies in cybernetics, literature, and informatics. University of Chicago Press.
  • Kompjuter, B. B. (2023, November 30). AI as artist: Dalle-e 3 and chatgpt create a new dimension in ceramic design. Medium. https://medium.com/@kombib/ai-as-artist-dall-e-3-and-chatgpt-create-a-new-dimension-in-ceramic-design-063c426eb083
  • Milner, A. (2010). Tenses of imagination: Raymond Williams on science fiction, utopia and dystopia. Peter Lang.
  • Robins, K. (2013). İmaj, görmenin kültür ve politikası (N. Türkoğlu, Çev.). İstanbul. Tok, S. (2024). Kı̇netı̇k sanatın çağdaş seramik sanatına yansıması ve kı̇şı̇sel deneyim. Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 5(8), 22–41.
  • Url-1: Britannica, T. Ansiklopedi Editörleri. (2021). The mechanical Turk: AI marvel or parlor trick? Britannica. https://www.britannica.com/story/the-mechanical-turk-ai-marvel-or-parlor-trick (Erişim tarihi: 20.12.2024).
  • Url-2: Chau, A. (n.d.). Our obsession with reality. Studio Potter. https://studiopotter.org/our-obsession-reality (Erişim tarihi: 19.12.2024).
  • Url-3: Herbrechter, S. (2021, Temmuz). Posthumanist aesthetics. https://stefanherbrechter.com/wpcontent/uploads/2021/07/Posthumanist-Aesthetics.pdf (Erişim tarihi: 17.12.2024).
  • Url-4: Dormer, L. S. (n.d.). Stelarc interview: Posthumanism. Sleek Magazine. https://www.sleek-mag.com/article/stelarc-interview-posthumanism/ (Erişim tarihi: 10.09.2024).
  • Url-5: Emerging Objects. (n.d.). Future archeologies 2049. https://emergingobjects.com/project/future-archeologies-2049/ (Erişim tarihi: 17.12.2024).
  • Url-6: Emerging Objects. (n.d.). Mud frontiers: Part II. https://emergingobjects.com/project/mud-frontiers-part-ii/ (Erişim tarihi: 06.10.2024).
  • Url-7: Etimoloji Türkçe. (n.d.). Android. https://www.etimolojiturkce.com/kelime/android (Erişim tarihi: 01.10.2024).
  • Url-8: Ikiz, U. S. (2022, Ekim 12). Combination of ceramic craft with robotic fabrication: Filigree robotics. Parametric Architecture. https://parametric-architecture.com/combination-of-ceramic-craft-with-robotic-fabrication-filigree-robotics/ (Erişim tarihi: 12.10.2022).
  • Url-9: Kompjuter, B. B. (2024, Ekim 30). AI as artist: DALL-E 3 and ChatGPT create a new dimension in ceramic design. Medium. https://medium.com/@kombib/ai-as-artist-dall-e-3-and-chatgpt-create-a-new-dimension-in-ceramic-design-063c426eb083 (Erişim tarihi: 30.10.2024).
  • Url-10: Oxford Learner’s Dictionaries. (n.d.). Android. https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/android?q=android (Erişim tarihi: 24.12.2024).
  • Url-11: Peters, B. (n.d.). Home. https://www.brian-peters.com (Erişim tarihi: 24.12.2024).
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Güzel Sanatlar, Görsel Sanatlar (Diğer), Seramik Tasarımı, Plastik Sanatlar (Diğer)
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Yusuf Can Kulak 0009-0001-2612-3303

Yayımlanma Tarihi 27 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 20 Ocak 2025
Kabul Tarihi 18 Şubat 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 10

Kaynak Göster

APA Kulak, Y. C. (2025). Post-hümanist Yaratıcılığın Seramik Sanatına Yansıması. STAR Sanat Ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 6(10), 121-139.
 Kapak Resmi İndir