Individuals’ Emotions, Thoughts, and Behaviors Regarding the Use of Masks During the COVID-19 Pandemic: A Descriptive Study
Öz
Aim: The study aimed to find out individuals’ mask-wearing-related emotions, thoughts, behaviors, problems, and recommendations during the COVID-19 pandemic.
Materials and Method: This descriptive and cross-sectional research was conducted in June- October 2022 with 399 individuals selected with the snowball sampling method. The research data were collected with a Google form.
Findings: Of all participants, 65.9% were female, 70.1% were undergraduate program graduates, 77.2% were actively working, 76.2% had no chronic disease, and 48.9% previously had a COVID-19 infection. The analysis of individuals’ mask-wearing-related emotions demonstrated that 77.1% of the participants believed that the mask would protect them against COVID-19 infection and 62.9% of them got angry with those not wearing masks. The examination of individuals’ mask-wearing-related thoughts indicated that 78.1% of the participants thought that masks were effective in preventing COVID-19 infection and 68.9% of them thought that all human beings should wear masks for protection against COVID-19 disease. As per the review of individuals’ mask-wearing-related behaviors, 60.7% of the participants voluntarily wore masks and 53.4% of them wore a mask soon after leaving home and did not wear off it until returning home. The analysis of individuals’ mask-wearing-related problems showed that 75.9% of the participants thought that throwing used masks into nature caused environmental pollution, 68.9% of them had difficulty working with a mask on throughout the day, and 60.7% thought that the supervision over the quality and effectiveness of masks was inadequate. According to the examination of individuals’ mask-wearing-related recommendations, 73.6% of the participants recommended that masks allowing the skin to breathe be produced and 68.9% of them recommended that masks be distributed to people free of charge. As per gender, education level, employment status, place of residence, the status of having a chronic disease, and the status of previously having a COVID-19 infection, statistically significant differences were identified in participants’ mask-wearing-related emotions, thoughts, behaviors, problems, and recommendations (p<0.05).
Conclusion: Finding out about individuals’ mask-wearing-related behaviors and problems and making plans based on these findings are important in the fight against the COVID-19 pandemic. Such sort of pandemics threatening public health are likely in the future. Therefore, it is important to design training programs and arrangements enhancing societal sensitivity to mask-wearing.
Kaynakça
- Morishima M, Kishida K. Understanding attitudes toward hygiene mask use in Japanese daily life by using a repeated cross-sectional survey. Work 2018;61(2):303-11. doi:10.3233/WOR-182801.
- Yılmaz N. Pandemi karşısında ‘maske’ takan insan. Ttabula rasa. Felsefe & Teoloji Dergisi 2021;34:35-52. Accessed from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tabula/issue/60521/888983.
- Carbon CC. About the acceptance of wearing face masks in times of a pandemic. I-Perception 2021;12(3):1-14. https://doi.org/10.1177/20416695211021114.
- Cigiloglu A, Ozturk E, Ganidagli S, Ozturk ZA. Different reflections of the face mask: Sleepiness, headache and psychological symptoms. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics 2021;28(4):2278–83. https://doi.org/10.1080/10803548.2021.1984712.
- Bakhit M, Krzyzaniak N, Scott A, Clark J, Glasziou P, Del Mar C. Downsides of face masks and possible mitigation strategies: A systematic review and meta-analysis. BMJ Open 2021;11:E044364. doi:10.1136/Bmjopen-2020-044364.
- Feng L, Zhang Q, Ruth N, Wu Y, Saliou C, Yu M. compromised skin barrier induced by prolonged face mask usage during the Covid-19 pandemic and its remedy with proper moisturization. Skin Res Techno 2023;29:e13214. https://doi.org/10.1111/srt.13214.
- Szepietowski JC, Matusiak L, Szepietowska M, Krajewski PK, Białynicki-Birula R. Face mask-induced itch: A self-questionnaire study of 2,315 responders during the COVID-19 pandemic. Acta Derm Venereo 100 2020;adv00152. doi: 10.2340/00015555-3536.
- Kisielinski K, Giboni P, Prescher A, Klosterhalfen B, Graessel D, Funken S, Kempski O, Hirsch O. Is a mask that covers the mouth and nose free from undesirable side effects in everyday use and free of potential hazards? Int. J. Environ. Res. Public Health 2021;18:4344. https://doi.org/10.3390/ijerph18084344.
- Marler H, Ditton A. “I’m smiling back at you”: Exploring the impact of mask wearing on communication in healthcare. International Journal of Language & Communication Disorders 2021;56(1):205-214. https://doi.org/10.1111/1460-6984.12578.
- Döndar İ, Erdoğan T, Can F. Maske takma davranışının, saldırganlık ve bilişsel esneklik açısından incelenmesi. Dünya İnsan Bilimleri Dergisi 2024;(1):76-95.
- Candevir A, Üngör C, Şenel F, Taşova Y. How efficient are facial masks against COVID-19? Evaluating the mask use of various communities one year into the pandemic. Turkish Journal of Medical Sciences 2021;51(7):3238-45 https://doi.org/10.3906/ sag-2106-190.
- Damette O, Huynh TLD. Face mask is an efficient tool to fight the Covid19 pandemic and some factors increase the probability of its adoption. Scientific Reports 2023;13:9218. https://doi.org/10.1038/s41598-023-34776-7.
- Türk Tabipler Birliği. Pandeminin İkinci Yılı Değerlendirme Raporu. Accessed 29 April 2023 from https://www.ttb.org.tr/kutuphane/pandemi_2yil.pdf.
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi. Accessed 2 February 2023 from https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66393/covid-19-salgin-yonetimi-ve-calisma-rehberi.html.
- Yılmaz F. Pandemi tarihi, Covid-19 pandemisi, Küresel ve Ulusal Mücadele Süreçleri. İstanbul: İUC Üniversite Yayınevi, 2024.
- Nahm WJ, Nagler AR, Milam EC. Association of perioral dermatitis with facial mask usage during the COVID-19 pandemic: A retrospective study. JAAD International 2022;10:86-7. https://doi.org/10.1016/j.jdin.2022.12.001.
- Toksoy C, Demirbaş H, Bozkurt E, Acar H, Börü Ü. Headache related to mask use of healthcare workers in COVID-19 pandemic. Clinical Research Article 2021;34(2):241-5. https://doi.org/10.3344/kjp.2021.34.2.241.
- Wismans A, Van der Zwan P, Wennberg K, Franken I, Mukerjee J, Baptista R, Marín J, Burke A, Dejardin M, Janssen F, Letina S, Millán J, Santarelli E, Torrès O, Thurik R. Face mask use during the COVID-19 Pandemic: How risk perception, experience with COVID-19 and attitude towards government interact with country-wide policy stringency. BMC Public Health 2022;22:1622. https://doi.org/10.1186/s12889-022-13632-9.
- Alıcılar HE, Güneş G, Çöl M. Toplumda Covid-19 pandemisiyle ilgili farkındalık, tutum ve davranışların değerlendirilmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2020;5:1-16. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.763461.
- Biçen Ç, Ertürk E. COVID-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarında maske kullanımının etkilerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies 2020;15(6):205-18. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44128
- Duong MC, Nguyen HT, Duong BT. A cross-sectional study of knowledge, attitude and practice towards face mask use amid the COVID-19 pandemic amongst university students in Vietnam. Journal of Community Health 2021;46:975–81. https://doi.org/10.1007/s10900-021-00981-6.
- Polat Ö, Coşkun F. Covid-19 salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi 2020;4(2):51-8. doi: 10.29058/mjwbs.2020.2.3.
- Stone TE, Kunaviktikul W, Omura M, Petrini M. Facemasks and the Covid 19 pandemic: What advice should health professionals be giving the general public about the wearing of facemasks? Nursing Health Sciences 2020;22(2):339–42. doi: 10.1111/nhs.12724.
- Cumbo E, Scardina GA. Management and use of filter masks in the “None- Medical” population during the Covid-19 period. Safety Science 2021;133:104997. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104997.
- Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. Hemşirelikte Araştırma Kitabı, 3. Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri; 2014.
- Kalebek NA, Özdemir G. Covid-19 pandemisinin giyim kuşama tematik yansımaları: Maske kullanımı. Turkish Studies 2020;15(4):57-68. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43966.
- Önal Ö, Batmaz K, Çoban B, Uz A, Güblü M, Uskun E, Kişioğlu AN. Covid-19 pandemi sürecinde doğru maske kullanım durumu, pandemi algısı ve etkileyen faktörler. Gevher Nesibe Journal of Medical & Health Sciences 2022;18(7):01-11. http://dx.doi.org/10.46648/gnj.363.
- Özer N, Kolcu M. Yetişkin bireylerin COVID-19 salgını ile ilgili bilgi düzeyi ve davranış değerlendirmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2023;8(1):231-44. https://doi.org/10.47115/jshs.1149910.
- Sayare B, Bhardwaj VK, Fotedar S, Vashisth S, Thakur AS, Rawat SK, Gurung D. Knowledge attitude and practices regarding mask usage during COVID-19 pandemic in general population of India: A qualitative study. International Journal of Community Medicine and Public Health 2021;8(4):1857-62. doi: https://dx.doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20211245.
- Memikoğlu O, Genç V. COVID-19. Ankara Üniversitesi Basımevi. Accessed 10 March 2023 from http://www.medicine.ankara.edu.tr/wp content/uploads/sites/121/2020/05/COVID-19- Kitap.pdf.
- Taş F. COVID-19 pandemi sürecinde yetişkinler arasında yüz maskesi kullanma pratiği ve tekniği üzerine değerlendirme ve öneriler. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2020;2(2):52-6. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jphn/issue/56341/777401.
- Ekiz T, Ilıman E, Dönmez E. Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile Covid-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 2020;6(1):139-54. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaysad/issue/54067/729076.
- Saint SA, Moscovitch DA. Effects of mask-wearing on social anxiety: An exploratory review. Anxiety, Stress, & Coping 2021;34(5):487–502. https://doi.org/10.1080/10615806.2021.1929936.
- Kocabaş H, İlhan MA, Akoğlu Ö, Sarıkaya R, Altınsoy Y, Gür K. Pandemi sürecinde hemşirelik öğrencileri ve yakınlarının maske kullanım davranışları. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2021;3(2):79-95. Accessed from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jphn/issue/63569/881098.
- Sirin H, Ketrez G, Ahmadi AA, Arslan A, Altunel E, Güneş İS, Seçilmiş E, Özkan S, Hasde M. Community approach towards COVID-19 in Turkey: One month after the first confirmed case. Turk Hij Den Biyol Derg 2020;77(4):381-98. doi: 10.5505/TurkHijyen.2020.87059.
- Alam K, Palaian S, Shankar PR, Jha N. General public’s knowledge and practices on face mask use during the Covid-19 pandemic: A cross-sectional exploratory. F1000 Research 2021;10:376. https://doi.org/10.12688/f1000research.52661.1.
- Kucukkarapinar M, Karadag F, Budakoglu I, Aslan S, Ucar O, Pence AY, Timurcin U, Tumkaya S, Hocaoglu C, Kiraz I. The relationship between COVID-19 protection behaviors and pandemic-related knowledge, perceptions, worry content, and public trust in a Turkish sample. Vaccines. 2022;10(12):2027. https://doi.org/10.3390/vaccines10122027.
- Chawla D, Devi S, Shirke S, Jangid R. Perception toward use of face mask during Covid 19 pandemic among adults in Khordha district: A cross sectional study. Journal of Pharmaceutical Negative Results 2021;13(5):2425-33 doi:10.47750/pnr.2022.13.S05.378.
- Nagarajan R, Rubeshkumar P, Jagadeesan M, Raju M, Sakthivel M, Murali S, Sendhilkumar M, Ilangovan K, Harikrishnan D, Venkatasamy V, Ganeshkumar P, Kaur P. Knowledge, attitude and practice towards face mask use among residents of Greater Chennai Corporation, India, March 2021. Front. Public Health 2022;10:938642. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.938642.
- Yeung N, Lai J, Luo J. Face off: Polarized public opinions on personal face mask usage during the COVID-19 pandemic. IEEE International Conference on Big Data 2020. https://doi.org/10.48550/arXiv.2011.00336.
- Han C, Shi J, Chen Y, Zhang Z. Increased flare of acne caused by long-time mask wearing during COVID-19 pandemic among general population. Dermatologic Therapy 2020;33:e13704. https://doi.org/10.1111/dth.13704.
- Techasatian L, Lebsing S, Uppala R, Thaowandee W, Chaiyarit J, Supakunpinyo C, Panombualert S, Mairiang D, Saengnipanthkul S, Wichajarn K, Kiatchoosakun P, Kosalaraksa P. The effects of the face mask on the skin underneath: A prospective survey during the COVID-19 pandemic. Journal of Primary Care & Community Health Volume 2020;11:1–7. https://doi.org/10.1177/2150132720966167.
COVID-19 Pandemisi Süresince Bireylerin Maske Kullanımına İlişkin Duygu, Düşünce ve Davranışları: Tanımlayıcı Bir Çalışma
Öz
Amaç: Bireylerin maske kullanmaya yönelik duygu, düşünce ve davranışlarının, yaşadıkları sorunlar ve önerilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışma, Haziran - Ekim 2022 tarihleri arasında, kartopu örnekleme yöntemini kullanılarak 399 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan Google form kullanılarak çevrimiçi olarak toplanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %65,9’u kadın, %70,1’i üniversite mezunudur, %77,2’si aktif olarak çalışmaktadır, %76,2’sinin kronik hastalığı yoktur, %48,9’u COVID-19 geçirmiştir. COVID-19 pandemisi süresince bireylerin maske kullanımına yönelik duyguları incelendiğinde; katılımcıların %77,1’i maskenin COVID-19 enfeksiyonuna karşı kendini koruyacağına inanmaktadır, %62,9’u maske takmayanlara kızdığını belirtmiştir. COVID-19 pandemisi süresince bireylerin maske kullanımına yönelik düşünceleri incelendiğinde, katılımcıların %78,1’i maskenin enfeksiyonu önlemede etkili olduğunu, %68,9’u insanların hastalıktan korunmak için maske takması gerektiğini düşünmektedir. COVID-19 pandemisi süresince bireylerin maske kullanımına yönelik davranışları incelendiğinde, katılımcıların %60,7’si maskeyi gönüllü bir şekilde takmaktadır, %53,4’ü evden çıktığı anda maske takmakta ve eve dönene kadar çıkarmamaktadır. COVID-19 pandemisi süresince bireylerin maske kullanırken yaşadığı sorunlar incelendiğinde, katılımcıların %75,9’unun maskenin doğaya atılmasının çevre kirliliğine neden olduğunu düşündüğü, %68,9’unun maske ile gün boyu çalışmakta zorlandığı, %60,7’sinin maskelerin kalitesi ve etkinliği konusunda yeterli denetim olmadığını düşündüğü belirlenmiştir. COVID-19 pandemisi süresince bireylerin maske kullanımına yönelik önerileri incelendiğinde, katılımcıların %73,6’sı cildin nefes alabileceği şekilde maskeler üretilmesini, %68,9’u maskelerin ücretsiz dağıtılmasını önermiştir. Katılımcıların maske takmaya dair duygu, düşünce, davranış, sorun ve önerileri ile cinsiyet, öğrenim düzeyi, çalışma durumu, yaşanan yer, kronik hastalığının olması, COVID-19 geçirme arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç: Pandemi ile mücadelede maske kullanımı konusunda davranış ve yaşanan sorunları belirlemek ve bu sonuçlara yönelik planlamalar yapmak önemlidir. Toplum sağlığını tehdit eden bu tür pandemilerin gelecekte de yaşanması ihtimali söz konusudur. Bu nedenle maske kullanımı konusunda toplumsal duyarlılığı artıran eğitimler ve düzenlemeler yapılması önemlidir.
Etik Beyan
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu'ndan 10.06.2022 tarihli ve 405127 sayılı etik kurul onayı alınmıştır.
Destekleyen Kurum
Bu çalışma herhangi bir kurum/kuruluştan destek almamıştır
Kaynakça
- Morishima M, Kishida K. Understanding attitudes toward hygiene mask use in Japanese daily life by using a repeated cross-sectional survey. Work 2018;61(2):303-11. doi:10.3233/WOR-182801.
- Yılmaz N. Pandemi karşısında ‘maske’ takan insan. Ttabula rasa. Felsefe & Teoloji Dergisi 2021;34:35-52. Accessed from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tabula/issue/60521/888983.
- Carbon CC. About the acceptance of wearing face masks in times of a pandemic. I-Perception 2021;12(3):1-14. https://doi.org/10.1177/20416695211021114.
- Cigiloglu A, Ozturk E, Ganidagli S, Ozturk ZA. Different reflections of the face mask: Sleepiness, headache and psychological symptoms. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics 2021;28(4):2278–83. https://doi.org/10.1080/10803548.2021.1984712.
- Bakhit M, Krzyzaniak N, Scott A, Clark J, Glasziou P, Del Mar C. Downsides of face masks and possible mitigation strategies: A systematic review and meta-analysis. BMJ Open 2021;11:E044364. doi:10.1136/Bmjopen-2020-044364.
- Feng L, Zhang Q, Ruth N, Wu Y, Saliou C, Yu M. compromised skin barrier induced by prolonged face mask usage during the Covid-19 pandemic and its remedy with proper moisturization. Skin Res Techno 2023;29:e13214. https://doi.org/10.1111/srt.13214.
- Szepietowski JC, Matusiak L, Szepietowska M, Krajewski PK, Białynicki-Birula R. Face mask-induced itch: A self-questionnaire study of 2,315 responders during the COVID-19 pandemic. Acta Derm Venereo 100 2020;adv00152. doi: 10.2340/00015555-3536.
- Kisielinski K, Giboni P, Prescher A, Klosterhalfen B, Graessel D, Funken S, Kempski O, Hirsch O. Is a mask that covers the mouth and nose free from undesirable side effects in everyday use and free of potential hazards? Int. J. Environ. Res. Public Health 2021;18:4344. https://doi.org/10.3390/ijerph18084344.
- Marler H, Ditton A. “I’m smiling back at you”: Exploring the impact of mask wearing on communication in healthcare. International Journal of Language & Communication Disorders 2021;56(1):205-214. https://doi.org/10.1111/1460-6984.12578.
- Döndar İ, Erdoğan T, Can F. Maske takma davranışının, saldırganlık ve bilişsel esneklik açısından incelenmesi. Dünya İnsan Bilimleri Dergisi 2024;(1):76-95.
- Candevir A, Üngör C, Şenel F, Taşova Y. How efficient are facial masks against COVID-19? Evaluating the mask use of various communities one year into the pandemic. Turkish Journal of Medical Sciences 2021;51(7):3238-45 https://doi.org/10.3906/ sag-2106-190.
- Damette O, Huynh TLD. Face mask is an efficient tool to fight the Covid19 pandemic and some factors increase the probability of its adoption. Scientific Reports 2023;13:9218. https://doi.org/10.1038/s41598-023-34776-7.
- Türk Tabipler Birliği. Pandeminin İkinci Yılı Değerlendirme Raporu. Accessed 29 April 2023 from https://www.ttb.org.tr/kutuphane/pandemi_2yil.pdf.
- Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi. Accessed 2 February 2023 from https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66393/covid-19-salgin-yonetimi-ve-calisma-rehberi.html.
- Yılmaz F. Pandemi tarihi, Covid-19 pandemisi, Küresel ve Ulusal Mücadele Süreçleri. İstanbul: İUC Üniversite Yayınevi, 2024.
- Nahm WJ, Nagler AR, Milam EC. Association of perioral dermatitis with facial mask usage during the COVID-19 pandemic: A retrospective study. JAAD International 2022;10:86-7. https://doi.org/10.1016/j.jdin.2022.12.001.
- Toksoy C, Demirbaş H, Bozkurt E, Acar H, Börü Ü. Headache related to mask use of healthcare workers in COVID-19 pandemic. Clinical Research Article 2021;34(2):241-5. https://doi.org/10.3344/kjp.2021.34.2.241.
- Wismans A, Van der Zwan P, Wennberg K, Franken I, Mukerjee J, Baptista R, Marín J, Burke A, Dejardin M, Janssen F, Letina S, Millán J, Santarelli E, Torrès O, Thurik R. Face mask use during the COVID-19 Pandemic: How risk perception, experience with COVID-19 and attitude towards government interact with country-wide policy stringency. BMC Public Health 2022;22:1622. https://doi.org/10.1186/s12889-022-13632-9.
- Alıcılar HE, Güneş G, Çöl M. Toplumda Covid-19 pandemisiyle ilgili farkındalık, tutum ve davranışların değerlendirilmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2020;5:1-16. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.763461.
- Biçen Ç, Ertürk E. COVID-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarında maske kullanımının etkilerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies 2020;15(6):205-18. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44128
- Duong MC, Nguyen HT, Duong BT. A cross-sectional study of knowledge, attitude and practice towards face mask use amid the COVID-19 pandemic amongst university students in Vietnam. Journal of Community Health 2021;46:975–81. https://doi.org/10.1007/s10900-021-00981-6.
- Polat Ö, Coşkun F. Covid-19 salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi 2020;4(2):51-8. doi: 10.29058/mjwbs.2020.2.3.
- Stone TE, Kunaviktikul W, Omura M, Petrini M. Facemasks and the Covid 19 pandemic: What advice should health professionals be giving the general public about the wearing of facemasks? Nursing Health Sciences 2020;22(2):339–42. doi: 10.1111/nhs.12724.
- Cumbo E, Scardina GA. Management and use of filter masks in the “None- Medical” population during the Covid-19 period. Safety Science 2021;133:104997. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2020.104997.
- Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. Hemşirelikte Araştırma Kitabı, 3. Baskı. Nobel Tıp Kitabevleri; 2014.
- Kalebek NA, Özdemir G. Covid-19 pandemisinin giyim kuşama tematik yansımaları: Maske kullanımı. Turkish Studies 2020;15(4):57-68. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43966.
- Önal Ö, Batmaz K, Çoban B, Uz A, Güblü M, Uskun E, Kişioğlu AN. Covid-19 pandemi sürecinde doğru maske kullanım durumu, pandemi algısı ve etkileyen faktörler. Gevher Nesibe Journal of Medical & Health Sciences 2022;18(7):01-11. http://dx.doi.org/10.46648/gnj.363.
- Özer N, Kolcu M. Yetişkin bireylerin COVID-19 salgını ile ilgili bilgi düzeyi ve davranış değerlendirmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi 2023;8(1):231-44. https://doi.org/10.47115/jshs.1149910.
- Sayare B, Bhardwaj VK, Fotedar S, Vashisth S, Thakur AS, Rawat SK, Gurung D. Knowledge attitude and practices regarding mask usage during COVID-19 pandemic in general population of India: A qualitative study. International Journal of Community Medicine and Public Health 2021;8(4):1857-62. doi: https://dx.doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20211245.
- Memikoğlu O, Genç V. COVID-19. Ankara Üniversitesi Basımevi. Accessed 10 March 2023 from http://www.medicine.ankara.edu.tr/wp content/uploads/sites/121/2020/05/COVID-19- Kitap.pdf.
- Taş F. COVID-19 pandemi sürecinde yetişkinler arasında yüz maskesi kullanma pratiği ve tekniği üzerine değerlendirme ve öneriler. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2020;2(2):52-6. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jphn/issue/56341/777401.
- Ekiz T, Ilıman E, Dönmez E. Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile Covid-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 2020;6(1):139-54. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaysad/issue/54067/729076.
- Saint SA, Moscovitch DA. Effects of mask-wearing on social anxiety: An exploratory review. Anxiety, Stress, & Coping 2021;34(5):487–502. https://doi.org/10.1080/10615806.2021.1929936.
- Kocabaş H, İlhan MA, Akoğlu Ö, Sarıkaya R, Altınsoy Y, Gür K. Pandemi sürecinde hemşirelik öğrencileri ve yakınlarının maske kullanım davranışları. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 2021;3(2):79-95. Accessed from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jphn/issue/63569/881098.
- Sirin H, Ketrez G, Ahmadi AA, Arslan A, Altunel E, Güneş İS, Seçilmiş E, Özkan S, Hasde M. Community approach towards COVID-19 in Turkey: One month after the first confirmed case. Turk Hij Den Biyol Derg 2020;77(4):381-98. doi: 10.5505/TurkHijyen.2020.87059.
- Alam K, Palaian S, Shankar PR, Jha N. General public’s knowledge and practices on face mask use during the Covid-19 pandemic: A cross-sectional exploratory. F1000 Research 2021;10:376. https://doi.org/10.12688/f1000research.52661.1.
- Kucukkarapinar M, Karadag F, Budakoglu I, Aslan S, Ucar O, Pence AY, Timurcin U, Tumkaya S, Hocaoglu C, Kiraz I. The relationship between COVID-19 protection behaviors and pandemic-related knowledge, perceptions, worry content, and public trust in a Turkish sample. Vaccines. 2022;10(12):2027. https://doi.org/10.3390/vaccines10122027.
- Chawla D, Devi S, Shirke S, Jangid R. Perception toward use of face mask during Covid 19 pandemic among adults in Khordha district: A cross sectional study. Journal of Pharmaceutical Negative Results 2021;13(5):2425-33 doi:10.47750/pnr.2022.13.S05.378.
- Nagarajan R, Rubeshkumar P, Jagadeesan M, Raju M, Sakthivel M, Murali S, Sendhilkumar M, Ilangovan K, Harikrishnan D, Venkatasamy V, Ganeshkumar P, Kaur P. Knowledge, attitude and practice towards face mask use among residents of Greater Chennai Corporation, India, March 2021. Front. Public Health 2022;10:938642. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.938642.
- Yeung N, Lai J, Luo J. Face off: Polarized public opinions on personal face mask usage during the COVID-19 pandemic. IEEE International Conference on Big Data 2020. https://doi.org/10.48550/arXiv.2011.00336.
- Han C, Shi J, Chen Y, Zhang Z. Increased flare of acne caused by long-time mask wearing during COVID-19 pandemic among general population. Dermatologic Therapy 2020;33:e13704. https://doi.org/10.1111/dth.13704.
- Techasatian L, Lebsing S, Uppala R, Thaowandee W, Chaiyarit J, Supakunpinyo C, Panombualert S, Mairiang D, Saengnipanthkul S, Wichajarn K, Kiatchoosakun P, Kosalaraksa P. The effects of the face mask on the skin underneath: A prospective survey during the COVID-19 pandemic. Journal of Primary Care & Community Health Volume 2020;11:1–7. https://doi.org/10.1177/2150132720966167.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Başlıca Küresel Hastalık Yükleri, Hastalık Denetimi, Koruyucu Sağlık Hizmetleri, Sağlığın Geliştirilmesi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Mayıs 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 23 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 34 Sayı: 2 |
