ETİK İLKELER
Dergimizin yayın sürecinde yazarların, yayıncının, hakemlerin ve editörlerin etik ilkelere yönelik standartlara uyması oldukça önemlidir. Dergimiz kapsamında yürütülen tüm işlemlerde etik görev ve sorumluluklar için Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ve Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından belirtilen yayın etiği ve politikaları rehber alınmaktadır.
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan diğer etik ihlal türleri hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Dergimiz, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmi etik incelemeye tabi olmasını şart koşar.
Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, dergimizde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda mrustemoglul@sirnak.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.
İntihal Denetimi
SUFBD’e gönderilen tüm makaleler, iThenticate intihal yazılım programı ile taranır. İntihal bakımından problemli makaleler derhal geri iade edilir.
Yayınlanan bir makaledeki şüpheli bir intihal durumunda:
• İntihal durumunu bildiren kişi, izlenecek süreç hakkında bilgilendirilir.
• Makalelerin benzerlikleri karşılaştırılır.
• SUFBD’in editörleri bilgilendirilir ve bu konudaki yorumları istenir.
• İntihal vakası için kanıt olarak gösterilecek belgelerle birlikte, ilgili sorumlu yazarla iletişim kurulur ve konu hakkındaki yanıtı istenir.
• Yazar(lar) intihal konusunda suçlu bulunursa, intihal edilen orijinal makalenin yayınlandığı derginin editörü ve intihal yapılan makalenin yazar(lar)ı bilgilendirilir.
• Makalenin online versiyonu geri çekilir.
• SUFBD intihal vakasına karışan yazarların makale önerilerini üç yıl geri çevirir.
Finansal Destek
Yazarlar, çalışmaları kapsamında herhangi bir kuruluş tarafından sağlanan finansal desteği makale metninde açıkça beyan etmelidir.
ETİK KURUL İZNİ
Dergimiz, etik kurul izni gerektiren tüm bilim dallarındaki çalışmalarda, ilgili etik kurul kararı alınmış olmasını şart koşmaktadır. Bu kapsamda, etik kurul izniyle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve karar numarası) makale metninde açıkça belirtilmelidir. Olgu sunumlarında ise bilgilendirilmiş gönüllü onam formunun alındığına dair bilginin makalede yer alması gerekmektedir.
Ulakbim TR Dizin’in 2020 yılından itibaren uygulamaya koyduğu düzenlemeler doğrultusunda, etik kurul izni bulunmayan çalışmalar dergimizde değerlendirmeye alınmamaktadır.
Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar
Dergimizde, etik kurul izni gerektiren araştırmalar aşağıdaki çalışmaları kapsamaktadır:
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri gibi yöntemlerle katılımcılardan veri toplanmasını içeren nitel veya nicel yaklaşımlarla yürütülen tüm araştırmalar,
• İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar,
• İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
• Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar,
• Kişisel Verilerin Korunması Kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar.
Bu tür çalışmaların değerlendirmeye alınabilmesi için ilgili etik kurul izinlerinin alınmış olması ve bu izinlerin makale metninde açıkça belirtilmesi gerekmektedir.
NOT: İnsanlar ve hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen bilimsel araştırmalar, Helsinki Bildirgesi ve ARRIVE yönergelerine uygun şekilde yürütülmeli ve ilgili etik kuruldan onay alınmalıdır.
YAYIN ETİĞİ
Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi kapsamında editörler, hakemler, yazarlar ve yayıncı yayın etiği bakımından aşağıdaki kurallara uyarlar.
Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları;
• Editörler Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nin bilimsel niteliğinin artırılması ve çeşitli bilimsel platformlarda taranmasına ve endekslenmesine gayret göstermekle yükümlüdür.
• Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makaleler, yayın kalitesine (çalışmanın önemi, orijinalliği, geçerliliği ve anlaşılırlığı), dergi amaçlarına ve etik kurallara dayanılarak değerlendirirler.
• Makale yazarlarının bireysel özelliklerinden (cinsiyetine, cinsel yönelimlerine, politik düşüncelerine, etnik kökenine, din ve ırkına) bağımsız karar verirler.
• Ayrıcalıklı bilgi ya da fikirleri gizli tutar ve onları kişisel çıkarları için kullanmazlar.
• Editörler makale içeriklerinde insan ve hayvanlar üzerinde yapılmış çalışmalar olması durumunda insan ve hayvan haklarını korumakla sorumludur. Etik kurul raporu alınması gereken çalışmalarda etik kurul onayı gönderilmemesi durumunda makaleyi reddetmekle sorumludur.
• Hakemlerin makaleyi zamanında, tarafsız ve bilimsel olarak değerlendirmesi için gereken uyarıları ve tedbirleri alması gerekmektedir.
• Editörler, hakem havuzunun sürekli güncellenmesi ve genişlemesi konusunda çalışmalar yapmalıdırlar.
• Editörler, gönderi dosyalarını kontrol etmeli, makale dosyası dışındaki dosyaların eksiksiz olduğundan emin olduktan sonra hakem ataması yapmalıdırlar. Yazarın, derginin istediği tüm ek beyanları imzalı bir şekilde yükleyip yüklemediği kontrol edilmelidir.
• Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’ne gönderilen çalışmaların intihal ve etik ilkeler bakımından uygunluğunu kontrol ederler.
• Editörler; yazım kurallarında yer alan makale taslağına uygun hazırlanan çalışmaları ön kontrol aşamasına alır, ön kontrolde uygun görülen çalışmalar değerlendirilmek üzere hakemlere gönderilmektedir.
• Makaleler yazar adı belirtilmeksizin, çift kör hakemlik inceleme sürecine uygun olarak değerlendirilmek üzere hakemlere gönderilmektedir. Hakemlerden gelen değerlendirmeler ve öneriler, hakem bilgileri paylaşılmaksızın, yazarlara gönderilmektedir.
• Makalelerin alanında uzman en az iki hakem tarafından incelenmesine öncülük ederler.
• Editör ve alan editörü önemli bir gerekçe olmadığı sürece olumlu yöndeki hakem görüşlerini dikkate alması gerekir.
• Bağlantı içinde oldukları yazar ya da kurumlarla ilişkili makaleleri, herhangi bir çıkar ilişkisi ya da çatışması nedeniyle değerlendirmez ve bu nedenle baş editörden uygun başka bir editörün makaleyi ele almasını isterler.
• Önerilen ya da yayınlanmış bir makale ile ilgili etik kaygılar ortaya çıktığında duyarlı önlemler alır. Etik olmayan yayın davranışları yıllar sonra bile ortaya çıksa, onlar tekrar soruştururlar.
• Çıkar ilişkisinin algılandığı yazarlardan açıklama isteyebilirler.
• Yazarlardan gelen talep ve görüşlere geri bildirimler ile dönüş yapması gerekmektedir.
Hakemlerin Etik Görev ve Sorumlulukları;
• Değerlendirmeleri ile hem karar vermeleri için editörlere hem de makalelerini geliştirmeleri için yazarlara yardım ederler.
• Yetkin olmadıkları konularla ilgili makalelerin incelemelerini reddeder, ilgili konu hakkında daha yetkin olduğunu bildikleri hakemle iletişime geçilmesi konusunda editörleri bilgilendirirler.
• İnceledikleri ve incelemek için davet edildikleri ya da inceleme davetini reddettikleri makaleleri gizli tutarlar.
• Makalede bulunması gereken ilgili önemli alıntıları yazara tanımlar, literatürdeki önemli bir ifade için ilgili atfa dikkat çekerler.
• İnceledikleri makale ile herhangi bir makale arasında keşfettikleri önemli benzerlikleri editöre bildirirler.
• Hakemler makaleyi çıkar çatışması ve/veya ilişkisi olması durumunda makaleyi değerlendirmemekle sorumludur.
• Hakemler kendilerine gönderilen çalışmayı değerlendirme süreci tamamlanıncaya ve yayına verilinceye kadar herhangi bir amaç için kullanamaz.
• Ayrıcalıklı bilgiler ya da fikirleri gizli tutar ve onları kişisel çıkarları için kullanmazlar. Davet edildikleri ya da inceleme davetini reddettikleri makaleler için de bu gizlilik kuralını gözden kaçırmazlar.
• Makaleyi değerlendirmeyi kabul eden hakem(ler), kendilerine tanınan süre içerisinde etik kurallara dikkat ederek makaleyi değerlendirmekle sorumludur.
• Hakemler makaleyi değerlendirirken nazik ve yapıcı bir dil kullanmalıdır. Hakaret içeren, iftira ve düşmanlık belirten yorum ve ifadelerden kaçınmalıdır.
Yazarların Etik Görev ve Sorumlulukları;
• Orijinal araştırmalarının bulgularını ayrıntılı ve doğru bir biçimde sunar, doğru referanslarla objektif olarak tartışır ve sonuçlandırırlar. Derleme makale önerilerinin nesnel ve kapsamlı olmasına dikkat ederler. Hileli ya da kasıtlı yanlış beyanlardan ve intihalden uzak dururlar.
• Makalelerinde başkalarının çalışmalarını ya da sözlerini kullandıkları taktirde, kesinlikle alıntı yapar, çalışmanın niteliğini belirleme konusunda etkili olan yayınlara atıfta bulunurlar.
• Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’ne makalelerini önererek, makalelerini aynı anda birden fazla dergiye yayınlanması için göndermediklerini beyan etmiş sayılırlar.
• Atıfta bulunurken Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi yazım kurallarına uyar.
• Gönderdikleri makalelerinde bir hata olduğunu keşfettiklerinde, editörlere derhal bilgi verir, makaleyi düzeltmek ya da geri çekmek için onlarla iş birliği yaparlar.
• Makaleleri ile ilgili her türlü çıkar çatışması için editörleri bilgilendirirler.
• Makale önerilerinde çalışmanın destek kaynaklarından tümünün, makalenin teşekkür kısmında belirtilmesi gerekir.
• Tüm yazarlar, makalenin tüm bölümlerinden sorumludur.
• Tüm yazarlar, sunulan makalenin son halini, sunumdan önce görmeli ve onaylamalıdır.
• Makalede bulunan metin, şekil, tablo ve dokümanlar, diğer şahıslara ait olan Telif Haklarını ihlal etmemelidir.
• Yazarlardan değerlendirme sürecinde makaleleri ile ilgili ham veri talebi yapılabilir. Böyle bir durumda, yazarlar beklenen bilgi ve belgeleri sunmak için hazır bulunmalıdırlar.
• Değerlendirme süreci başlamış bir makaleye yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkarma gibi işlemlere ihtiyaç duyulduğu takdirde dergi yönetimine tüm yazarların onayı ile başvuruda yapılabilir. Dergi yönetimi başvuruyu inceleyip kararı sorumlu yazara bildirir.
• Yazarlar, sunulan makale üzerinde hakem süreci devam ederken keyfi olarak makaleyi geri çekmemelidirler. Geri çekmek istediklerinde, SUFBD baş editörüne gerekli açıklamayı yapan bir mektup göndermek suretiyle onay alarak çekebilirler.
• Kabul edilen makaleler, Dergimizde basılmadan önce, redaksiyon (ön onay) için yazarlar tarafından incelenip belirtilen süre içerisinde gerekli görülen düzeltmeler yapılıp, basım onayı verilmelidir. Makale basıldıktan sonra, herhangi bir değişiklik talebinde bulunan yazarlar basım tarihinden sonraki ilk 3 gün içerisinde Editörler ile iletişime geçmelidir.
Yayıncının Etik Görev ve Sorumlulukları;
• Etik olmayan yayıncılık davranışını gözden geçirir.
• İddia edilen ve kanıtlanmış bilimsel suiistimal, sahte yayın ya da intihal durumlarında, editör ile yakın iş birliği içinde durumu açıklığa kavuşturmak ve ilgili makaleyi değiştirmek için tüm uygun önlemleri alır. Önlemler, yazım hatalarının düzeltmelerinin yayımlanmasını, ciddi bir durumda ilgili makalenin geri çekilmesini içerir.
• Editörlerle birlikte araştırma suiistimallerinin meydana gelmesini önlemek için doğru adımlar atar, hiçbir koşulda bu tür suiistimalleri teşvik etmez ya da gerçekleşmesine bilerek izin vermez.
YAYIN POLİTİKASI
1- Makale Değerlendirme Süreci
• Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi (SUFBD), hakemli bir dergi olup yılda 2 kez (Haziran ve Aralık) yayınlanır. Kör hakemlik değerlendirme sürecini kabul etmiştir. Dergi yayın etiğine uygun hazırlanmış; tarım, orman, su ürünleri, gıda gibi fen bilimleri yanı sıra makine, inşaat, malzeme, enerji, maden, elektronik ve bilgisayar mühendisliği gibi disiplinlerde yapılan araştırma, derleme, teknik rapor türlerinde hazırlanmış bilimsel yazıları yayınlamaktadır. Derginin yayın dili Türkçe veya İngilizce ve/veya Türkçe-İngilizcedir. Makalelerin kabulü, değerlendirilmesi ve yayınlanması sürecinde yazarlardan herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
• Şırnak Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi’nin sistemine yüklenen her çalışma, ilk olarak baş editör veya bölüm editörleri tarafından derginin yazım ve yayın ilkeleri açısından ön değerlendirmeden geçirilir. Daha sonra, yazar tarafından yapılması gereken düzeltmeler varsa, çalışma, editörler tarafından düzeltme istenerek yazara iade edilir. Derginin başvuru ve yazım kurallarına uygun hale getirilmiş çalışmalar, Editör onayından sonra alanında uzman olan en az iki bağımsız hakeme gönderilir. Bu hakemler çalışmanın ilgili olduğu alan ve anabilim dalında en az doktora derecesini almış kişiler arasından seçilir. Çalışmalar çitf kör hakemlik değerlendirme sürecine uygun olarak değerlendirilir. Başvurunun yapılmasından çalışmanın yayınlanması aşamasına kadar uzanan süreçteki bütün işlemler elektronik ortamda gerçekleşir. En az iki hakemin olumlu yöndeki değerlendirmesi ve editörlerin görüşü ile makalenin yayınlanmasına karar verilir. Bir hakemin olumlu, bir hakemin olumsuz görüş bildirmesi durumunda, makale üçüncü bir hakeme gönderilir..
• Makale değerlendirme sürecinde hakemlerin ve yazarların isimleri gizlidir. Değerlendirme sürecinin 60 gün içinde tamamlanması beklenmektedir. Bu sürenin aşılması durumunda editörler, yeni hakem atamaları yapabilirler. En az iki hakemin olumlu görüşü (yayınlanabilir) ya da olumsuz (yayınlanamaz) görüşleri ile hakem süreci tamamlanır. Olumlu hakem değerlendirmeleri sonrası makalelerin revizyon (majör ya da minör) kararları, hakem önerileri doğrultusunda verilir.
• Gönderilen makalelerin herhangi bir ortamda yayımlanmadığı ya da yayımlanmak için önerilmediği kabul edilir. Aksi durumda, makale reddedilir. Makalelerin tüm sorumluluğu yazar/yazarlarına aittir.
• İlgili bilgilerin doldurulduğu ve tüm yazarlar tarafından imzalandığı Telif Hakları Formu’nun sisteme yüklenmesi zorunludur.
• Yazarlar, gerekli durumlarda makalelerinde Etik Kurul Raporu aldıklarını bildirmeli, zorunlu olunan durumlarda bu raporun bir kopyası eklenmelidir.
2- Açık Erişim ve Telif Hakkı
Yazarlar, makale yayımlanmak üzere kabul edildiğinde telif haklarını CC BY-NC-ND 4.0 lisansı altında Dergimize devretmeyi kabul ederler. Dergimizde yayımlanan tüm makaleler Creative Commons Atıf-GayrıTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı altında açık erişim olarak yayımlanmaktadır.
Lisans Kapsamı
Paylaş: eseri her ortam veya formatta kopyalayabilir ve yeniden dağıtabilirsiniz.
Lisans şartlarını yerine getirdiğiniz sürece, lisans sahibi bu özgürlükleri (belirtilen hakları) iptal edemez.
Aşağıdaki şartlar altında:
Atıf: uygun referans vermeli , lisansa bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bilgi vermelisiniz. Bunları uygun bir şekilde yerine getirebilirsiniz fakat bu, lisans sahibinin sizi ve kullanım şeklinizi onayladığını göstermez.
GayriTicari: Bu materyali ticari amaçlarla kullanamazsınız.
Türetilemez: Eğer materyali karıştırdınızsa,aktardınızsa, ya da materyalin üzerine çalıştınızsa güncellenmiş materyali dağıtamazsınız.
Ek sınırlamalar yoktur: Lisansın izin verdiği hakları başkaları üzerinde kanunlarla ya da teknolojiyi kullanarak sınırlayamazsınız.
3- Arşiv Politikası
Dergimizde yayınlanan makaleler LOCKSS’ta dijital olarak arşivlenir. Dergimizde yayınlanan makalelere https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufbd/archive sayfasından ücretsiz bir şekilde ulaşılabilir.
Dergide Yayımlanan Versiyon
Yayım Türü: Açık Erişim
RSS: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufbd/rss-feeds
LOCKSS: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufbd/lockss-manifest
Ambargo Süresi: Ambargo süresi yoktur.
Açık Erişim Lisansı: CC BY-NC-ND 4.0
Telif Hakkı Sahibi: Yazar(lar) telif haklarını dergimize devreder.
Arşiv Yeri: Kurumsal Arşiv, Crossref, Dergi Web Sitesi, Kurumsal Site, Halka Açık ve/veya Ticari Konu Tabanlı Arşivler.
Hakem Süreci Sonunda Kabul Edilen Versiyon
Ambargo Süresi: Yok
Arşiv Yeri: Dergi Web Sitesi, Kurumsal Site.
Telif Hakkı Sahibi: Yazar(lar) telif haklarını dergimize devreder.
Dergiye Gönderilen İlk Metin
Ambargo Süresi: Yok
Arşiv Yeri: Dergi Web Sitesi, Kurumsal Site.
4- Ücret Politikası
Dergimizde makale gönderimi, değerlendirme ve yayın süreçleri tamamen ücretsizdir. Gönderilen veya yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Yayın politikamız gereği, sponsorluk ve reklam kabul edilmemekte olup, dergimizin tüm giderleri Yayıncı tarafından karşılanmaktadır.
5- Özel Sayı Yayın Politikası
Yayın Kurulu tarafından alınacak karar ile yılda bir kez özel sayı yayınlayabilir. Özel sayıda yayınlanacak makaleler için yayın ve değerlendirme ilkeleri planlı sayılarda uygulandığı şekliyle uygulanır.
Sirnak University Journal of Science licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-Non-Derivatives 4.0 International Licence (CC BY-NC-ND 4.0).