Anadolu coğrafyasında 13. yüzyıldan 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar manzum bir kimlik inşa etmiş olan tasavvuf edebiyatı, başlangıcından günümüze insan merkezli bir yaklaşımla “insan-toplum” ve “insan-aşkın varlık” arasında bir bağ kurma gayretine hizmet etmiştir. Bu anlayışın son temsilcilerinden biri de Kur’ân, hadis, tefsir, fıkıh, kelâm, tasavvuf, edebiyat, hat gibi sahalarda eserler vererek kendinde bulunan çok yönlü kimlik sahasını beslemiş olan Sütlüce Hasîrîzâde Tekkesi şeyhi Mehmed Elif Efendi (ö. 1927)’dir. Onun bu çok yönlü kimliği ve onu besleyen toplumsal yapı ile muhtevanın, şiirlerindeki izdüşümünü ortaya koymak çalışmanın temel amacıdır. Müellifin toplumsal konuları öne alan içerik yaklaşımı, sadece Dîvân’ındaki şiirleri çerçevesinde tetkik edilecektir. Bunun yanında şeyhliği dışında kalan şair, hattat, Mesnevihan, müverrih, kâtip, medrese müdürü ve Meclis-i Meşâyih Başkanlığı gibi dışadönük sosyal rollerini de besleyen toplumun, hangi gündemlerle onun şiirine yansıdığı dikkatlere sunulacaktır. İngilizcede direkt karşılığı olmayan Arapça ve Farsça özel isim ve terminolojiler, orijinal dillerinden çeviri yazı alfabesi kullanılarak aktarılmışlardır. Çalışmamızla, tekke şiirinin temsilcilerinden biri olan Mehmed Elif’in çok yönlü tarafı ve şiirlerinin topluma dönük yanının ortaya konulması, dil ve edebiyat disiplinlerinin yanında sosyolojik temelli sahalara da önemli bir malzeme desteği sağlanacaktır.
Tasavvuf Edebiyatı Tekke ve Tasavvuf Şiiri Mutasavvıf Dışadönük Şair Elif Efendi
Sufi literature, which developed a verse identity in Anatolian geography from the 13th century to the first quarter of the 20th century, served the effort to establish a connection between “human-society” and “human-transcendent being” with a human-centered approach. One of the last representatives of this tradition is Sheikḫ Maḥmad Elif (d. 1927), the sheikḫ of Sutluce Ḥaṣīrīzādah Tekkah, who nurtured his multifaceted identity field by producing works in fields such as the Qur’ān, hadīth, tafsir, fiqh, kalam, sufism, literature and ḫaṭ (calligraphy). The main purpose of the study is to reveal this multifaceted identity of his and the social structure and content that nourish him in his poems. The author’s emphasis on social themes will be analysed only within the framework of his poems in Dīwān. In addition, it will be brought to attention which agendas of the society, which nurtures its extroverted social roles such as poet, ḫaṭṭat (calligrapher), Mas̠nawiḫān (person who teaches Mas̠nawī), muverriḫ (person who calculates dates with ebced calculation), scribe, madrasa director and Presidency of the Majlis-i Meshāyiḫ, which are outside of its sheikḫdom, are reflected in his poetry. Arabic and Persian proper names and terminologies that have no direct equivalents in English were transferred from their original languages using transcription alphabets. With our study, the multifaceted side of Maḥmad Elif, one of the representatives of the tekkah poetry, and the revealing of the social aspect of his poems will provide important material support to sociologically based fields as well as language and literature disciplines.
Sufi Literature Tekkah and Sufi Poetry Sufi extroverted poet Sheikḫ Elif
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Tasavvuf |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2025 |
Gönderilme Tarihi | 20 Şubat 2025 |
Kabul Tarihi | 14 Haziran 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 18 |