Öz
Mal rejimi sözleşmesiyle eşler kanunda belirlenen seçimlik rejimlerden birini kabul edebilirler. Sözleşmenin muhtevası ve şekli TMK m. 203 ve m. 205 hükümlerinde kesin çizgilerle belirlenmiştir. Buna göre eşler istedikleri mal rejimini ancak kanunda yazılı sınırlar içinde seçebilir, kaldırabilir veya değiştirebilirler. Oysa uygulamada, özellikle mal ayrılığı rejimini benimsemek isteyen eşlerin, rejimin özelliği sebebiyle dezavantajlı konumda bulunan eşin durumunu iyileştirmek amacıyla mevcut mallarını kendi aralarında adil olduğuna inandıkları bir şekilde paylaşmak istedikleri ve mal rejimi sözleşmesine de bu yönde, tasfiye anlaşması niteliği taşımayan hükümler ekledikleri görülmektedir. Mal rejimi hukuku alanında kanun koyucunun sınırlı sayı ve tipe bağlılık ilkesini benimseyen yaklaşımı, bu durumda problem oluşturmaktadır. Bu problemin değerlendirilmesinde iki temel sorunun cevaplanması gerekir. Bunlardan ilki mal rejimi sözleşmesine eklenecek mal paylaşımına ilişkin hükümlerin, muhtevası kanun hükmüyle belirlenmiş olan mal rejimi sözleşmesinin hukuki niteliğine ve geçerliliğine zarar verip vermeyeceği, ikincisi de bu yöntemle yapılan mal paylaşımının geçerli olup olmayacağı ve mal paylaşımını öngören sözleşme hükmüyle hedeflenen malvarlığı unsurlarının aynı üzerinde tasarruf edilip edilemeyeceğidir.
Anahtar Kelimeler
Mal rejimi sözleşmesi seçimlik mal rejimi sözleşme özgürlüğü isimsiz sözleşme geçmişe yürürlük
Etik Beyan
Bu makale Etik Kurul iznine tabi değildir
Kaynakça
- Acar F, ‘Türk Hukukunda Yasal Mal Rejimleri’ (2015) 35(1) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 143-156.
- __ __, Aile Hukukumuzda Aile Konutu - Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı (6. bs Seçkin Yayıncılık 2021).
- Akıncı Ş, ‘Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde Karşılaşılan Bazı Meseleler ve Çözüm Önerileri’ (2016) 22(3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayı Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan 165-190.
- Akipek Öcal Ş, ‘Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi’ (2018) 6(1) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 83-91.
- Aksu Kayacan S, ‘Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Bakım Alacaklısının Güvence Sağlamaya Yönelik Hakları’ (2019) 21(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 353-395.
- Aldemir İB, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Taraf İradelerinin Etkisi (Oniki Levha Yayınları 2018).
- Anıl YŞ ve Taner Y, Eşler Arasındaki Mal Rejimleri (Legal Yayıncılık 2011).
- Aral F ve Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (Yetkin Yayınları 2019).
- Aydos O, ‘Eşlerin Geçmişe Etkili Mal Rejimi Sözleşmesi Yapabilmesi (4722 sayılı Kanun m. 10/III)’ (2016) 22(3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayı Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan 383-395.
- Bornhauser PR, ‘Kombinierte Ehe-/Erbverträge – Chancen und Risiken’ (2013) 94 Schweizerische Zeitschrift für Beurkundungs- und Grundbuchrecht (ZBGR) 289-312.
- Curmally A ve Wolf S, ‘Arbeitskreis 2: Ehevertragsgestaltung im Hinblick auf Scheidung’ in Schwenzer I ve Büchler A ve Fankhauser R (eds), Siebte Schweizer Familienrecht§Tage (Bern 2014) 117-132.
- Dural M ve Öğüz T ve Gümüş MA, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (Filiz Kitabevi 2019).
- Eggel M, ‘Vermögensplanung unter Ehegatten im Spannungsfeld der Eheauflösung durch Scheidung oder Tod’ (2019) Aktuelle Juristische Praxis (AJP) 90-102.
- Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (Yetkin Yayınları 2019).
- Ertaş Ş, ‘Eski Medeni Kanun Zamanında Evlenen Kişilerin Mal Rejimi Tasfiyesinde Bazı Hukuki Sorunlar’ (2014) 15 Özel Sayı Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 915-932.
- Fankhauser R, ‘Die Errungenschaftsbeteiligung und -gemeinschaft am Beispiel der Schweiz’ (2016) 2 Zeitschrift des Juristinnenbundes (djbZ) 59-62.
- Genna GS, ‘Allgemeine Vorschriften des ehelichen Güterrechts, Art. 181-195a ZGB’ in Jolanta Kren Kostkiewicz JK ve Wolf S ve Amstutz M ve Fankhauser R (eds), Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK - Orell Füssli Kommentar (Orell Füssli Verlag AG 2016).
- Grassinger GE, ‘Boşanma Davasında Eşlerin Boşanmanın Tali Sonuçlarına İlişkin konularda Anlaşma Yapmaları ve Konu ile İlgili İsviçre Federal Mahkemesi Kararı’ (1997) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 235-242.
- Günergök Ö, ‘Türk Medeni Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un Mal Rejimleri Bakımından Değerlendirilmesi’ (2002) 6(1-4) 333-342.
- Hausheer H ve Reusser R ve Geiser T, ‘Allgemeine Vorschriften, Art. 181-195a ZGB: Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art. 196-220 ZGB’ in Meier-Hayoz A (ed.), BK - Berner Kommentar Band/Nr. II/1/3/1 (Stämpfli Verlag AG 1992).
- Hegnauer C ve Breitschmid P, Grundriss des Eherechts, (Stämpfli Verlag AG 2000).
- Jungo A, ‘Personen- und Familienrecht - Partnerschaftsgesetz, Art. 1-456 ZGB – PartG’, in Breitschmid P ve Jungo A (eds), CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (Schulthess Juristische Medien AG, 2016).
- Kılıçoğlu A, Medeni Kanunumuzun Getirdiği Yenilikler (Turhan Kitabevi 2004).
- Öncü Ö, ‘Eşlerin ‘Anlaşmalı Boşanma’ Çerçevesinde Mal Rejiminin Tasfiyesine Yönelik Olarak Yaptıkları Anlaşmalar ve Bu Anlaşmaların Uygulamada Doğurduğu Sorunlar’ (2017) 19(Özel Sayı) D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan 793-835.
- Öztan B, Aile Hukuku (Turhan Kitabevi 2015).
- Schwander I, ‘Eheverträge - zwischen ‘ewigen’ Verträgen und Inhaltskontrolle’ (2003) Aktuelle Juristische Praxis (AJP) 572-573.
- Schwenzer I, ‘Grenzen der Vertragsfreiheit in Scheidungskonventionen und Eheverträgen’ (2005) FamPra.ch 1 1-11.
- Stöckli H, ‘Die Ehevertragsfreiheit und ihre Schranken’ in Rumo-Jungo A ve Pichonnaz P (eds.), Scheidungsrecht, Aktuelle Probleme und Reformbedarf; Symposium zum Familienrecht 2007 (Universität Freiburg Zürich 2008) 85–102.
- Şıpka Ş, Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar (Oniki Levha Yayınları 2013).
- Widmer CL, ‘Gestaltungsmöglichkeiten von Eheverträgen und Scheidungskonventionen’ (2009) 145 Zeitschrift des bernischen Juristenvereins (ZBJV) 419-458.
- Zeytin Z, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi (Seçkin Yayıncılık 2021).
Öz
With a matrimonial property regime agreement, spouses can accept one of the optional regimes specified in the law. The content and form of the agreement are strictly defined in TMK Art. 203 and Art. 205. Accordingly, spouses can choose, terminate or change the property regime they want only within the boundaries in the law. However, in practice, it is seen that spouses who especially want to adopt the property separation regime want to share their existing property among themselves in a way they believe is fair in order to improve the situation of the spouse who is in a disadvantaged position due to the nature of the regime and add provisions to the property regime agreement in this direction that do not have the nature of a liquidation agreement. In the field of property regime law, the legislator’s approach that adopts the principle of limited number and type of commitment creates a problem in this case. In the evaluation of this problem, two basic questions need to be answered. The first of these is whether the provisions regarding the division of property to be added to the property regime contract will harm the legal nature and validity of the property regime contract, the content of which is determined by the law, and the second is whether the property division made with this method will be valid and whether the assets targeted by the contract provision for the division of property can be disposed of on the same basis.
Anahtar Kelimeler
Matrimonial property regime agreement contractual property regime freedom of contract unnamed (innominat) contract retroactivity
Etik Beyan
This article is not subject to Ethics Committee permission
Kaynakça
- Acar F, ‘Türk Hukukunda Yasal Mal Rejimleri’ (2015) 35(1) Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 143-156.
- __ __, Aile Hukukumuzda Aile Konutu - Mal Rejimleri ve Eşin Yasal Miras Payı (6. bs Seçkin Yayıncılık 2021).
- Akıncı Ş, ‘Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesinde Karşılaşılan Bazı Meseleler ve Çözüm Önerileri’ (2016) 22(3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayı Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan 165-190.
- Akipek Öcal Ş, ‘Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi’ (2018) 6(1) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 83-91.
- Aksu Kayacan S, ‘Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinde Bakım Alacaklısının Güvence Sağlamaya Yönelik Hakları’ (2019) 21(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 353-395.
- Aldemir İB, Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Taraf İradelerinin Etkisi (Oniki Levha Yayınları 2018).
- Anıl YŞ ve Taner Y, Eşler Arasındaki Mal Rejimleri (Legal Yayıncılık 2011).
- Aral F ve Ayrancı H, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (Yetkin Yayınları 2019).
- Aydos O, ‘Eşlerin Geçmişe Etkili Mal Rejimi Sözleşmesi Yapabilmesi (4722 sayılı Kanun m. 10/III)’ (2016) 22(3) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Özel Sayı Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan 383-395.
- Bornhauser PR, ‘Kombinierte Ehe-/Erbverträge – Chancen und Risiken’ (2013) 94 Schweizerische Zeitschrift für Beurkundungs- und Grundbuchrecht (ZBGR) 289-312.
- Curmally A ve Wolf S, ‘Arbeitskreis 2: Ehevertragsgestaltung im Hinblick auf Scheidung’ in Schwenzer I ve Büchler A ve Fankhauser R (eds), Siebte Schweizer Familienrecht§Tage (Bern 2014) 117-132.
- Dural M ve Öğüz T ve Gümüş MA, Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku (Filiz Kitabevi 2019).
- Eggel M, ‘Vermögensplanung unter Ehegatten im Spannungsfeld der Eheauflösung durch Scheidung oder Tod’ (2019) Aktuelle Juristische Praxis (AJP) 90-102.
- Eren F, Borçlar Hukuku Özel Hükümler (Yetkin Yayınları 2019).
- Ertaş Ş, ‘Eski Medeni Kanun Zamanında Evlenen Kişilerin Mal Rejimi Tasfiyesinde Bazı Hukuki Sorunlar’ (2014) 15 Özel Sayı Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 915-932.
- Fankhauser R, ‘Die Errungenschaftsbeteiligung und -gemeinschaft am Beispiel der Schweiz’ (2016) 2 Zeitschrift des Juristinnenbundes (djbZ) 59-62.
- Genna GS, ‘Allgemeine Vorschriften des ehelichen Güterrechts, Art. 181-195a ZGB’ in Jolanta Kren Kostkiewicz JK ve Wolf S ve Amstutz M ve Fankhauser R (eds), Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, OFK - Orell Füssli Kommentar (Orell Füssli Verlag AG 2016).
- Grassinger GE, ‘Boşanma Davasında Eşlerin Boşanmanın Tali Sonuçlarına İlişkin konularda Anlaşma Yapmaları ve Konu ile İlgili İsviçre Federal Mahkemesi Kararı’ (1997) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 235-242.
- Günergök Ö, ‘Türk Medeni Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un Mal Rejimleri Bakımından Değerlendirilmesi’ (2002) 6(1-4) 333-342.
- Hausheer H ve Reusser R ve Geiser T, ‘Allgemeine Vorschriften, Art. 181-195a ZGB: Der ordentliche Güterstand der Errungenschaftsbeteiligung, Art. 196-220 ZGB’ in Meier-Hayoz A (ed.), BK - Berner Kommentar Band/Nr. II/1/3/1 (Stämpfli Verlag AG 1992).
- Hegnauer C ve Breitschmid P, Grundriss des Eherechts, (Stämpfli Verlag AG 2000).
- Jungo A, ‘Personen- und Familienrecht - Partnerschaftsgesetz, Art. 1-456 ZGB – PartG’, in Breitschmid P ve Jungo A (eds), CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (Schulthess Juristische Medien AG, 2016).
- Kılıçoğlu A, Medeni Kanunumuzun Getirdiği Yenilikler (Turhan Kitabevi 2004).
- Öncü Ö, ‘Eşlerin ‘Anlaşmalı Boşanma’ Çerçevesinde Mal Rejiminin Tasfiyesine Yönelik Olarak Yaptıkları Anlaşmalar ve Bu Anlaşmaların Uygulamada Doğurduğu Sorunlar’ (2017) 19(Özel Sayı) D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan 793-835.
- Öztan B, Aile Hukuku (Turhan Kitabevi 2015).
- Schwander I, ‘Eheverträge - zwischen ‘ewigen’ Verträgen und Inhaltskontrolle’ (2003) Aktuelle Juristische Praxis (AJP) 572-573.
- Schwenzer I, ‘Grenzen der Vertragsfreiheit in Scheidungskonventionen und Eheverträgen’ (2005) FamPra.ch 1 1-11.
- Stöckli H, ‘Die Ehevertragsfreiheit und ihre Schranken’ in Rumo-Jungo A ve Pichonnaz P (eds.), Scheidungsrecht, Aktuelle Probleme und Reformbedarf; Symposium zum Familienrecht 2007 (Universität Freiburg Zürich 2008) 85–102.
- Şıpka Ş, Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Uygulamaya İlişkin Sorunlar (Oniki Levha Yayınları 2013).
- Widmer CL, ‘Gestaltungsmöglichkeiten von Eheverträgen und Scheidungskonventionen’ (2009) 145 Zeitschrift des bernischen Juristenvereins (ZBJV) 419-458.
- Zeytin Z, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi (Seçkin Yayıncılık 2021).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk (Diğer) |
| Bölüm | Research Article |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 22 Temmuz 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 63 |
