Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ

Yıl 2025, Sayı: 63, 577 - 606, 29.07.2025
https://doi.org/10.54049/taad.1752805

Öz

Sigorta tahkim, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak sigorta uyuşmazlıkları bakımından her geçen gün önemini artırmaktadır. Kendine özgü mevzuat hükümleri ile şekillenen Sigorta Tahkim Komisyonu ve tahkim uygulamasının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu bağlamındaki tahkim rejiminden mahkemeler nezdindeki yargılama sistemine doğru pozitif şekilde ayrışması, 2020 yılında verilen Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı sonrası hızlanmış, 2025 yılı başında bireysel başvuru neticesinde verilen Anayasa Mahkemesi Kararı ile de farklı bir boyut kazanmıştır. Bu çalışmada sigorta tahkim süresine dair bazı eleştirilerimiz sıralanmıştır. Amacımız sistemin mevcudiyetine karşı bir eleştiri değil bilakis söz konusu pozitif ayrışmanın süründürülebilir olmasına katkı sağlamaktır. Sigorta tahkim kurumunun kurumsallaşan yapısı ve izlenen pozitif seyir sayesinde, “iş hukuku uyuşmazlıklarında”, “tüketici hukuku uyuşmazlıklarında” ve “bireysel müşterilerin banka ve finans kurumlarıyla olan uyuşmazlıklarında” olduğu gibi kendi alanında zaten düzenlenmiş olup da etkinlik sağlayamamış özel hakem/tahkim süreçlerinin de kurumsallaşması tetiklenecektir. Hem sigorta tahkime dair olası yasal düzenleme çalışmalarına hem de sayılan alanlarda sigorta tahkim benzeri kurumsal müesseselerin oluşumuna yönelik yasal düzenlemelere kapının aralanmasına, buradaki kısa eleştirilerin katkı sağlayacağı düşüncesindeyiz.

Etik Beyan

Bu makale Etik Kurul iznine tabi değildir

Kaynakça

  • Akkanat H, Atalı M ve Seven V, Yargıtay Kararlarında Sigorta Tahkimi (1. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022)
  • Aras Yeşilova E ve Yeşilova B, ‘Sigortacılık Tahkimi -Sigorta Tahkim Usulü ve Ayırtedici Özellikleri (Sigortacılık Kanunu m. 30)’, (2013) 8 Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 275-379
  • Baykan F Z, Sigorta Tahkimde Yargılama Süreci Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AHBVÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü 2024
  • Çakan O, Sigorta Tahkim Yargılaması ve Tahkime Elverişliliğin Değerlendirilmesi (2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2022)
  • Eminoğlu C ve Erdoğan E, Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk 1. Baskı, Adalet Yayınları 2020
  • Karasu R, ‘Sigorta Tahkim ile İlgili Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ (2016) 7(26) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 49-69
  • Kayıhan Ş ve Selanik A A, Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü (3. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024)
  • Köksal B, ‘Sigortacılıkta Tahkimde İtiraz Hakem Heyetinin Direnme Hakkı’ (2023) 166 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 129-154
  • Özdamar M, ‘Alman Hukukunda Sigorta Hukuku Ombudsmanlığı’ (2008) 24(3) Batider 309-328
  • Özdamar M, ‘Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi’ (2013) 17(1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 831-855
  • Özgen M, Sigorta Hukukunda Arabuluculuk ve Tahkim 1. Baskı, Yetkin Yayınları 2022
  • Parlak T F, Sigorta Tahkim Yargılaması 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024
  • Seven V, ‘Mahkemeye – Tahkime Başvurmadan Önce Sigorta Şirketine Başvurma Zorunluluğu’ (2018) 83(2) İzmir Barosu Dergisi 95-129
  • Ulaş I, Sigortacılıkta Tahkim Hukuku-Sigortacılık Tahkiminde Yeni Gelişmeler ve Uygulamalar 1. Baskı, Turhan Kitapevi 2022
  • Ünan S, Sigorta Tüketici Hukuku 1. Baskı, On İki Levha Yayınları 2016
  • Yamaç T B, Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim (1. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024)
  • Yaşar T N, ‘Sigorta Hukukunda Tahkim’ (2018) 9(36) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 211-240
  • E-Bülten 61 <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/bultenler> E.T: 14.05.2025
  • <https://www.istanbulbarosu.org.tr/HaberDetay.aspx?ID=19052> E.T:01.05.2025
  • <https://cdn.tbmm. gov.tr/KKBSPublicFile/D22/Y4/T1/WebOnergeMetni/a6b8c13c-f7d2-48fa-bf60-8e5511766179.pdf> E.T:01.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/content/CmsFiles/ Faaliyet Raporu_2024%20WEb.pdf> E.T:14.05.2025
  • <https://karararama.danistay.gov.tr>
  • <https://karararama.yargitay.gov.tr>
  • <https://portal.uyap.gov.tr>
  • <https://sigortahakemleridernegi.org/sigorta-tahkimin-onune-zorunlu-arabuluculuk-getirme-cabalarina-iliskin -aciklama> E.T: 01.05.2025
  • <https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/064756fb-a985-491d-9331-98b49 cd15 cd3 .pdf> E.T:01.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/content/CmsFiles/FaaliyetRaporu_2024 %20Web.pdf.> E.T:14.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/bultenler> E.T: 14.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/hakem-karar-dergisi, E.T:01.05.2025
  • <https://www.youtube.com/watch?v=7t1U0mhDdJs>
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Stratejik ve Bütçe Başkanlığı: 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu <https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras -ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf> E.T: 01.05.2025

A Brief Critique of the Insurance Arbitration Process

Yıl 2025, Sayı: 63, 577 - 606, 29.07.2025
https://doi.org/10.54049/taad.1752805

Öz

Insurance arbitration has been gaining increasing importance as an alternative dispute resolution method in insurance-related disputes. Shaped by its own distinct legislative framework, the Insurance Arbitration Commission and arbitration practice have positively diverged from the arbitration regime governed by the Code of Civil Procedure towards a model more closely aligned with judicial proceedings, a divergence that gained momentum following the unified decision of the Court of Cassation in 2020 and acquired a new dimension with the Constitutional Court’s decision rendered in early 2025 in response to an individual application. In this study, certain criticisms regarding the duration of insurance arbitration proceedings are set forth. Our objective is not to criticize the existence of the system itself, but rather to contribute to the sustainability of this positive divergence. By virtue of the institutional structure of the insurance arbitration mechanism and its positive trajectory, the institutionalization of special arbitration processes -already subject to regulation yet currently underutilized- in areas such as “labor law disputes”, “consumer law disputes”, and “disputes between individual clients and banking/financial institutions” may also be triggered. It is our view that the concise criticisms set forth herein may contribute not only to prospective legislative reforms concerning insurance arbitration, but also to paving the way for the establishment of institutionalized mechanisms akin to insurance arbitration in the aforementioned fields.

Etik Beyan

This article is not subject to Ethics Committee permission

Kaynakça

  • Akkanat H, Atalı M ve Seven V, Yargıtay Kararlarında Sigorta Tahkimi (1. Baskı, Yetkin Yayınları, 2022)
  • Aras Yeşilova E ve Yeşilova B, ‘Sigortacılık Tahkimi -Sigorta Tahkim Usulü ve Ayırtedici Özellikleri (Sigortacılık Kanunu m. 30)’, (2013) 8 Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 275-379
  • Baykan F Z, Sigorta Tahkimde Yargılama Süreci Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, AHBVÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü 2024
  • Çakan O, Sigorta Tahkim Yargılaması ve Tahkime Elverişliliğin Değerlendirilmesi (2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2022)
  • Eminoğlu C ve Erdoğan E, Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk 1. Baskı, Adalet Yayınları 2020
  • Karasu R, ‘Sigorta Tahkim ile İlgili Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri’ (2016) 7(26) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 49-69
  • Kayıhan Ş ve Selanik A A, Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü (3. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024)
  • Köksal B, ‘Sigortacılıkta Tahkimde İtiraz Hakem Heyetinin Direnme Hakkı’ (2023) 166 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 129-154
  • Özdamar M, ‘Alman Hukukunda Sigorta Hukuku Ombudsmanlığı’ (2008) 24(3) Batider 309-328
  • Özdamar M, ‘Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi’ (2013) 17(1-2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 831-855
  • Özgen M, Sigorta Hukukunda Arabuluculuk ve Tahkim 1. Baskı, Yetkin Yayınları 2022
  • Parlak T F, Sigorta Tahkim Yargılaması 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024
  • Seven V, ‘Mahkemeye – Tahkime Başvurmadan Önce Sigorta Şirketine Başvurma Zorunluluğu’ (2018) 83(2) İzmir Barosu Dergisi 95-129
  • Ulaş I, Sigortacılıkta Tahkim Hukuku-Sigortacılık Tahkiminde Yeni Gelişmeler ve Uygulamalar 1. Baskı, Turhan Kitapevi 2022
  • Ünan S, Sigorta Tüketici Hukuku 1. Baskı, On İki Levha Yayınları 2016
  • Yamaç T B, Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim (1. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024)
  • Yaşar T N, ‘Sigorta Hukukunda Tahkim’ (2018) 9(36) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 211-240
  • E-Bülten 61 <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/bultenler> E.T: 14.05.2025
  • <https://www.istanbulbarosu.org.tr/HaberDetay.aspx?ID=19052> E.T:01.05.2025
  • <https://cdn.tbmm. gov.tr/KKBSPublicFile/D22/Y4/T1/WebOnergeMetni/a6b8c13c-f7d2-48fa-bf60-8e5511766179.pdf> E.T:01.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/content/CmsFiles/ Faaliyet Raporu_2024%20WEb.pdf> E.T:14.05.2025
  • <https://karararama.danistay.gov.tr>
  • <https://karararama.yargitay.gov.tr>
  • <https://portal.uyap.gov.tr>
  • <https://sigortahakemleridernegi.org/sigorta-tahkimin-onune-zorunlu-arabuluculuk-getirme-cabalarina-iliskin -aciklama> E.T: 01.05.2025
  • <https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/064756fb-a985-491d-9331-98b49 cd15 cd3 .pdf> E.T:01.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/content/CmsFiles/FaaliyetRaporu_2024 %20Web.pdf.> E.T:14.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/bultenler> E.T: 14.05.2025
  • <https://www.sigortatahkim.org/sayfa/hakem-karar-dergisi, E.T:01.05.2025
  • <https://www.youtube.com/watch?v=7t1U0mhDdJs>
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Stratejik ve Bütçe Başkanlığı: 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu <https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras -ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf> E.T: 01.05.2025
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Hukuk (Diğer)
Bölüm Research Article
Yazarlar

Mehmet Çelebi Can

Yayımlanma Tarihi 29 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 4 Haziran 2025
Kabul Tarihi 22 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 63

Kaynak Göster

APA Can, M. Ç. (2025). SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi(63), 577-606. https://doi.org/10.54049/taad.1752805
AMA Can MÇ. SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ. TAAD. Temmuz 2025;(63):577-606. doi:10.54049/taad.1752805
Chicago Can, Mehmet Çelebi. “SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, sy. 63 (Temmuz 2025): 577-606. https://doi.org/10.54049/taad.1752805.
EndNote Can MÇ (01 Temmuz 2025) SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 63 577–606.
IEEE M. Ç. Can, “SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ”, TAAD, sy. 63, ss. 577–606, Temmuz 2025, doi: 10.54049/taad.1752805.
ISNAD Can, Mehmet Çelebi. “SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 63 (Temmuz 2025), 577-606. https://doi.org/10.54049/taad.1752805.
JAMA Can MÇ. SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ. TAAD. 2025;:577–606.
MLA Can, Mehmet Çelebi. “SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, sy. 63, 2025, ss. 577-06, doi:10.54049/taad.1752805.
Vancouver Can MÇ. SİGORTA TAHKİM SÜRECİNE KISA BİR ELEŞTİRİ. TAAD. 2025(63):577-606.