هي دراسة لفقه اللغة العربية عمومًا والقرآنية على الخصوص لتعليل انتخاب القرآن لبعض الألفاظ دون بعض، وأسباب ذلك ودلالاته، وهل كان ذلك الانتخاب اضطرارًا لا يصح غيره، أو اختيارًا من بدائل ممكنة وصحيحة ليصل للتعبير البليغ عن المعاني الدقيقة التي يقصدها ويريدها، وليمنع الوهم واللبس والخلط، وقد اختصت الدراسة بأسلوب (سَوَاءٌ) للتسوية وانتخابه للحرف (أَمْ)، وأسلوب (هَلْ) الاستفهامية وانتخابها للحرف (أَوْ)، وبعد دراسة استقصائية وتحليلية استنبط الباحث أنها اضطرارات لا يصح غيرها، للفساد الذي يعرض للكلام إن استعيض بالحرف (أوْ) عن (أمْ) في قالب التسوية، للتعاند الكائن بينهما لأن (أو) يدل على ترجيح الاختيار الذي قبله، فيكون بإيراده في سياق التسوية إحالة ينزه عنها النظم المعجز، وإن جاز مثل ذلك تساهلًا في الكلام المصنوع، ويكون مثل تلك الإحالة إن أُقحمت (أمْ) في الاستفهام بهلْ، لأن تسلط الاستفهام على الاختيار الأول يشير لأهميته وأن السائل به أعنى، والحرف (أمْ) للتسوية ولابد أن يَرِدَ بعده المعادل، وفي ذلك تناقض لا غضاضة فيه في الكلام الدارج على الألسنة، لكن البيان المعجز ناءٍ عنه وبعيد. وهي دراسة لنموذجين من كثير، وغيرها ينتظر البحث والتحليل والاستنباط، لما في ذلك من الإبانة عن عظمة القرآن وإعجاز نظمه، فضلًا عن استخراج الكثير من معانيه العميقة والدقيقة، وما يلزم عنه من تعيين المقاصد والغايات وترجيح المعاني والدلالات.
فقه اللغة القوالب القرآنية أسلوب سواء أسلوب هل سواء وأم هل و أو
This study focuses on the philology of the Arabic language in general and Qur’anic language specifically, examining the rationale behind the Qur’an’s selection of certain words over others. It explores the reasons, implications, and whether these selections were dictated by necessity, leaving no other valid alternatives, or chosen from among multiple viable options to express precise meanings eloquently, while preventing ambiguity, confusion, and misunderstanding. The research specifically addresses the sawāʾ (equative) structure and the choice of the conjunction am (or), as well as the interrogative particle hal and the choice of the conjunction aw (or). After a comprehensive analytical and inductive study, the researcher concludes that these selections are governed by necessity, as replacing am with aw in the equative context disrupts the coherence of the expression. This is because aw implies a preference for one option, which introduces inconsistency incompatible with the Qur’an’s miraculous style, even if such flexibility might occur in human-composed speech. Similarly, introducing am into the interrogative context of hal creates a contradiction, as the interrogative emphasizes the first option, highlighting its importance, while am necessitates an equivalence between alternatives. Such inconsistencies may be tolerable in colloquial speech but are inconceivable within the eloquent and miraculous discourse of the Qur’an. This study presents two examples out of many, leaving others for further research, analysis, and deduction. Such examinations highlight the Qur’an’s greatness and the miraculous nature of its structure while uncovering its profound and subtle meanings. These analyses also contribute to identifying its intended purposes and meanings, clarifying interpretive preferences, and deepening understanding of its divine message.
Qur’anic Philology Qur’anic Structures Sawā Am with Sawāʾ Hal Aw with Hal
Bu çalışma, genel olarak Arap dili ve özelde Kur’an dilinin fıkhına odaklanmakta, Kur’an’ın bazı kelimeleri diğerlerine tercih etmesinin gerekçelerini, bu tercihin nedenlerini ve anlamlarını incelemektedir. Kur’an, bu kelime seçiminde zaruri bir durum nedeniyle mi yoksa muhtemel ve doğru alternatifler arasından bilinçli bir seçimle mi ifadelerin derin anlamlarını en beliğ şekilde ortaya koymuş, yanılsamaları, karışıklıkları ve yanlış anlamaları bertaraf etmiştir. Çalışma, özellikle sevā’un (eşitleme) üslubu ve burada em (yoksa) harfinin seçilmesi ile hel (soru edatı) üslubu ve burada ev (veya) harfinin seçilmesine odaklanmaktadır. Araştırmacı, kapsamlı bir inceleme ve analiz sonrasında, bu kelime tercihlerinin zaruri olduğunu ve bunların yerini başka kelimelerin alamayacağını ortaya koymuştur. Çünkü eşitleme bağlamında ev harfinin em harfinin yerine kullanılması, sözün anlamını bozacak bir çelişkiye neden olur. Bu durum, ev harfinin bir önceki seçimi öne çıkarması ve bu yüzden eşitleme bağlamında kullanılmasının çelişki oluşturması sebebiyledir. Bu tür bir kullanım, ancak insana ait dilde bir kolaylık olarak kabul edilebilir; fakat Kur’an’ın muciz nazmı böyle bir çelişkiden münezzehtir. Aynı şekilde, hel sorusu bağlamında em harfinin kullanılması da benzer bir çelişkiye yol açar. Çünkü soru edatının birinci seçeneğe odaklanması, bu seçeneğin önemini vurgular ve soranın ona daha çok ilgi duyduğunu gösterir. Oysa em harfi, mutlak eşitleme gerektirir ve ardından mutlaka eşit düzeydeki bir karşılığın gelmesi zorunludur. Bu tür bir çelişki, günlük konuşma dilinde olağan karşılanabilir; ancak Kur’an’ın beyanı, böyle tutarsızlıklardan tamamen uzaktır ve bu tür çelişkilerden münezzeh bir nazm ortaya koyar. Bu çalışma, birçok örnekten yalnızca iki tanesini ele alarak, benzer konuların daha kapsamlı bir inceleme ve analizle ele alınabileceğini göstermektedir. Bu tür araştırmalar, Kur’an’ın yüceliğini ve muciz nazmını ortaya koymakla kalmaz; aynı zamanda derin ve ince anlamlarını açığa çıkararak maksat ve gayelerin belirlenmesine katkı sağlar. Böylelikle, anlam katmanlarının tespit edilmesi, delaletler arasındaki tercihlerin açıklığa kavuşturulması ve metnin bütünsel mesajının daha doğru anlaşılması mümkün hale gelir.
Fıkhu’l-luga Kur’an Kalıpları Sevā’un Üslubu Sevā’un ve Em Hel ve Ev
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Tefsir |
Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALESİ |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 27 Nisan 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2025 |
Gönderilme Tarihi | 10 Aralık 2024 |
Kabul Tarihi | 22 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 1 |