Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sosyal Medya ve Eğitim İlişkisi Bağlamında Fenomen Öğretmenler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 1007 - 1031, 30.04.2025

Emre Sönmez , Zeynep Esmeray , Gülsenem Şahin , Ecem Yüksel

https://doi.org/10.37217/tebd.1622297

Öz

Bu çalışma, fenomen öğretmenlik olgusunu derinlemesine ve ayrıntılı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nitel bir araştırma olup fenomenoloji desenindedir. Araştırmada ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenmiş dört çalışma grubunda toplam 19 katılımcı bulunmaktadır. Bu çalışma grupları; “fenomen öğretmenler”, “eğitim fakültesi akademisyenleri”, “okul yöneticileri” ve “öğretmenler”dir. Araştırmacılar veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu geliştirmiştir. Verilerin analizinde tematik içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma, fenomen öğretmenler hakkında kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Araştırmada fenomen öğretmenlerin kişisel, sosyal, eğitsel ve ekonomik sebeplerle eğitim içeriklerini paylaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca fenomen öğretmenlerin bu paylaşımlarının öğrenci öğrenmesi üzerinde olumlu ve olumsuz bazı etkileri olabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla fenomen öğretmenler, okul yöneticileri, öğretmenler ve akademisyenler ile yapılan görüşmeler neticesinde fenomen öğretmenlerin Türk Millî Eğitim Sisteminin genel amaç ve hedefleri doğrultusunda ahlaki, didaktik ve eğitsel yönünün geliştirilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Ek olarak çalışma sosyal medyada eğitim içeriklerinin ve fenomen öğretmenlerin çocuk haklarına ve öğrenme sürecine uygun paylaşım yapmalarına ilişkin ihtiyacı ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya Fenomen öğretmenler Fenomenoloji deseni

Kaynakça

  • Akkaya, B. & Kanadlı, S. (2019). Öğretmenlerin bir eğitim aracı olarak sosyal medyayı kullanmalarına ilişkin görüşleri. İleri Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 115-127.
  • Alderfer, C. P. (1969). An empirical test of a new theory of human needs. Organizational Behavior and Human Performance, 4(2), 142-175.
  • Carpenter, J. P., Shelton, C. C., Curcio, R., & Schroeder, S. (2021). The education influencer: New possibilities and challenges for teachers in the social media world. E. Langran & L. Archambault (Ed.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference içinde (s. 1712-1721). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). https://www.learntechlib.org/primary/p/219338/ sayfasından erişilmiştir.
  • Çam, E. & Işman, A. (2013). Öğretmen adaylarının Facebook'u eğitim amaçlı kullanımları. Procedia-Sosyal ve Davranış Bilimleri, 106, 2500-2506.
  • Demir, M. (2018). Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Demirsel, M. T. (2024). İş dünyasında z kuşağı. Eğitim.
  • Dousay, T. A., Graves-Wolf, L., Santos-Green, L., & Asino, T. (2018). Rise of the “Teacher Influencers”: Examining the benefits and conundrums. E. Langran & J. Borup (Ed.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference içinde (s. 1031-1033). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). https://www.learntechlib.org/primary/p/182650/ sayfasından erişilmiştir.
  • Duran, E. & Bayar, A. (2020). Öğretmenlerin sosyal medya kullanımına ilişkin görüşleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(24), 425-448.
  • Ekici, M. & Kıyıcı, M. (2012). Sosyal ağların eğitim bağlamında kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 156–167.
  • Froment, F., García-González, A. J., & Bohórquez, M. R. (2017). The use of social networks as a communication tool between teachers and students: A literature review. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 16(4), 126-144.
  • Günay, G. & Özden, M. (2022). Dijital okuryazarlık becerisi ve ana dili eğitimi çerçevesinde dijital okuryazarlığa ilişkin öğrenci ve akademisyen algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(27), 162-182.
  • Helou, A. M., Rahim, Z. Z. A., & Oye, N. (2012). Students’ perceptions on social networking sites influence on academic performance. International Journal of Social Networking and Virtual Communities, 1(1), 7–15.
  • Higgin, T. (2017). Protecting student privacy on social media: Do's and don'ts for teachers. https://www.edutopia.org/article/protecting-student-privacy-social-media/ sayfasından erişilmiştir.
  • Imlawi, J., Gregg, D., & Karimi, J. (2015). Student engagement in course-based social networks: The impact of instructor credibility and use of communication. Computers & Education, 88, 84-96.
  • Kamnoetsin, T. (2014). Social media use: A critical analysis of Facebook's impact on collegiate EFL students' english writing in Thailand. (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişilmiştir.
  • Karabatak, S., Karadağ, A. H., Alper, A., Batur, E. E., & Bahçivan, Z. S. (2024). Sosyal medyada öğretmen olmak: Fenomen öğretmenlerin paylaşımlarının eğitim üzerindeki etkileri. Turkish Journal of Educational Studies, 11(2), 175-194.
  • Kıcı, D. & Dilmen, N. E. (2014). Sosyal paylaşım ağlarının işbirlikli öğrenmede kullanımı: Bir facebook uygulaması. Öneri Dergisi, 11(41), 343-356.
  • Kızıltaş, Y. (2023). A modern problem faced by primary school students in disadvantaged regions: Teacher influencer. International Online Journal of Primary Education, 12(2), 152-167.
  • Konuk, N. & Güntaş, S. (2019). Sosyal medya kullanımı eğitimi ve bir eğitim aracı olarak sosyal medya kullanımı. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 3(4), 1-25.
  • Küçükali, A. & Serçemeli, C. (2019). Çocukların sosyal medyadaki mahremiyet hakları ve “sharenting” üzerine bir uygulama: Atatürk Üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1176-1186.
  • Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
  • MEB. (2017). Okullarda Sosyal Medyanın Kullanılması Hakkındaki Genelge. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1833.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • MEB. (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu. https://www.memur5.com/ogretmenlik-meslek-kanunu-nun-tam-metni/76281/ sayfasından erişilmiştir.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed., 3. b.). Nobel.
  • Özer, M. A. (2019). Eğitimde sosyal medyanın kullanımı. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Öztürk, M. F. & Talas, M. (2015). Sosyal medya ve eğitim etkileşimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(1), 101-120.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed., 3. b.) Pegem.
  • Peltekoğlu, F. B. & Tozlu, E. (2018). Kurumsal sosyal sorumluluk kampanyalarının dijital paydaşları; sosyal medya fenomenleri. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 285-299.
  • Rambe, P. & Ng’ambi, D. (2014). Learning with and from Facebook: Uncovering power asymmetries in educational interactions. Australasian Journal of Educational Technology, 30(3), 312-325. https://doi.org/10.14742/ajet.116
  • Raut, V. & Patil, P. (2016). Use of social media in education: Positive and negative impact on the students. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 4(1), 281-285.
  • Serin, H. (2019). Sosyal medyada çocuk hakları ihlalleri: Ebeveynler ve öğretmenler farkında mı? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1005-1031.
  • Shelton, C., Schroeder, S., & Curcio, R. (2020). Instagramming their hearts out: What do edu-influencers share on Instagram? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 20(3), 529-554.
  • Szeto, E., Cheng, A. Y. N., & Hong, J. C. (2016). Learning with social media: How do preservice teachers integrate YouTube and social media in teaching? The Asia-Pacific Education Researcher, 25(1), 35-44.
  • TDK. (2024). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
  • Toker-Gökçe, A. & Kaya, O. (2023). Teacher’s opinions on social media phenomenal teachers (Instagram example). 8th International New York Academic Research Congress on Humanities and Social Sciences Proceedings Book içinde (s. 77-87). New York, USA.
  • TÜİK. (2024a). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2024-53492 sayfasından erişilmiştir.
  • TÜİK. (2024b). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2024-53638 sayfasından erişilmiştir.
  • Türker, A. & Dündar, E. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden yürütülen uzaktan eğitimlerle ilgili lise öğretmenlerinin görüşleri. Millî Eğitim Dergisi, 49(1), 323-342.
  • UNICEF. (2018). More than 175,000 children go online for the first time every day, tapping into great opportunities, but facing grave risks. https://www.unicef.org/eca/press-releases/more-175000-children-go-online-first-time-every-day-tapping-great-opportunities sayfasından erişilmiştir.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. b.). Seçkin.

A Study on Phenomenal Teachers within the Context of the Relationship between Social Media and Education

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 1007 - 1031, 30.04.2025

Emre Sönmez , Zeynep Esmeray , Gülsenem Şahin , Ecem Yüksel

https://doi.org/10.37217/tebd.1622297

Öz

This study aims to examine the phenomenon of phenomenal teaching in-depth and in detail. The study is qualitative research and has a phenomenology design. The study had 19 participants in four groups, determined based on the criterion sampling method. These study groups were "phenomenal teachers," "faculty members in faculties of education", "school administrators," and "teachers." The researchers developed a semi-structured interview form as a data collection tool. Thematic content analysis was used to analyze the data. The research provided a comprehensive perspective on the phenomenal teachers. In the study, it was concluded that phenomenal teachers share educational content for personal, social, educational, and economic reasons. It was also stated that these shares of phenomenal teachers may have positive and negative effects on student learning. Therefore, as a result of the interviews with phenomenal teachers, school administrators, teachers, and faculty members, it was emphasized that the moral, didactic, and educational aspects of phenomenal teachers should be developed in line with the general aims and objectives of the Turkish National Educational System. In addition, the study revealed the need for educational content and the phenomenal teachers sharing educational content on social media by children's rights and the learning process.

Anahtar Kelimeler

Social media Phenomenal teachers Phenomenological design

Kaynakça

  • Akkaya, B. & Kanadlı, S. (2019). Öğretmenlerin bir eğitim aracı olarak sosyal medyayı kullanmalarına ilişkin görüşleri. İleri Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 115-127.
  • Alderfer, C. P. (1969). An empirical test of a new theory of human needs. Organizational Behavior and Human Performance, 4(2), 142-175.
  • Carpenter, J. P., Shelton, C. C., Curcio, R., & Schroeder, S. (2021). The education influencer: New possibilities and challenges for teachers in the social media world. E. Langran & L. Archambault (Ed.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference içinde (s. 1712-1721). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). https://www.learntechlib.org/primary/p/219338/ sayfasından erişilmiştir.
  • Çam, E. & Işman, A. (2013). Öğretmen adaylarının Facebook'u eğitim amaçlı kullanımları. Procedia-Sosyal ve Davranış Bilimleri, 106, 2500-2506.
  • Demir, M. (2018). Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Demirsel, M. T. (2024). İş dünyasında z kuşağı. Eğitim.
  • Dousay, T. A., Graves-Wolf, L., Santos-Green, L., & Asino, T. (2018). Rise of the “Teacher Influencers”: Examining the benefits and conundrums. E. Langran & J. Borup (Ed.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference içinde (s. 1031-1033). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). https://www.learntechlib.org/primary/p/182650/ sayfasından erişilmiştir.
  • Duran, E. & Bayar, A. (2020). Öğretmenlerin sosyal medya kullanımına ilişkin görüşleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(24), 425-448.
  • Ekici, M. & Kıyıcı, M. (2012). Sosyal ağların eğitim bağlamında kullanımı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 156–167.
  • Froment, F., García-González, A. J., & Bohórquez, M. R. (2017). The use of social networks as a communication tool between teachers and students: A literature review. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 16(4), 126-144.
  • Günay, G. & Özden, M. (2022). Dijital okuryazarlık becerisi ve ana dili eğitimi çerçevesinde dijital okuryazarlığa ilişkin öğrenci ve akademisyen algıları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(27), 162-182.
  • Helou, A. M., Rahim, Z. Z. A., & Oye, N. (2012). Students’ perceptions on social networking sites influence on academic performance. International Journal of Social Networking and Virtual Communities, 1(1), 7–15.
  • Higgin, T. (2017). Protecting student privacy on social media: Do's and don'ts for teachers. https://www.edutopia.org/article/protecting-student-privacy-social-media/ sayfasından erişilmiştir.
  • Imlawi, J., Gregg, D., & Karimi, J. (2015). Student engagement in course-based social networks: The impact of instructor credibility and use of communication. Computers & Education, 88, 84-96.
  • Kamnoetsin, T. (2014). Social media use: A critical analysis of Facebook's impact on collegiate EFL students' english writing in Thailand. (Doktora Tezi). ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişilmiştir.
  • Karabatak, S., Karadağ, A. H., Alper, A., Batur, E. E., & Bahçivan, Z. S. (2024). Sosyal medyada öğretmen olmak: Fenomen öğretmenlerin paylaşımlarının eğitim üzerindeki etkileri. Turkish Journal of Educational Studies, 11(2), 175-194.
  • Kıcı, D. & Dilmen, N. E. (2014). Sosyal paylaşım ağlarının işbirlikli öğrenmede kullanımı: Bir facebook uygulaması. Öneri Dergisi, 11(41), 343-356.
  • Kızıltaş, Y. (2023). A modern problem faced by primary school students in disadvantaged regions: Teacher influencer. International Online Journal of Primary Education, 12(2), 152-167.
  • Konuk, N. & Güntaş, S. (2019). Sosyal medya kullanımı eğitimi ve bir eğitim aracı olarak sosyal medya kullanımı. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 3(4), 1-25.
  • Küçükali, A. & Serçemeli, C. (2019). Çocukların sosyal medyadaki mahremiyet hakları ve “sharenting” üzerine bir uygulama: Atatürk Üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1176-1186.
  • Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
  • MEB. (2017). Okullarda Sosyal Medyanın Kullanılması Hakkındaki Genelge. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1833.pdf sayfasından erişilmiştir.
  • MEB. (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu. https://www.memur5.com/ogretmenlik-meslek-kanunu-nun-tam-metni/76281/ sayfasından erişilmiştir.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev. Ed., 3. b.). Nobel.
  • Özer, M. A. (2019). Eğitimde sosyal medyanın kullanımı. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
  • Öztürk, M. F. & Talas, M. (2015). Sosyal medya ve eğitim etkileşimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(1), 101-120.
  • Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed., 3. b.) Pegem.
  • Peltekoğlu, F. B. & Tozlu, E. (2018). Kurumsal sosyal sorumluluk kampanyalarının dijital paydaşları; sosyal medya fenomenleri. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 285-299.
  • Rambe, P. & Ng’ambi, D. (2014). Learning with and from Facebook: Uncovering power asymmetries in educational interactions. Australasian Journal of Educational Technology, 30(3), 312-325. https://doi.org/10.14742/ajet.116
  • Raut, V. & Patil, P. (2016). Use of social media in education: Positive and negative impact on the students. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 4(1), 281-285.
  • Serin, H. (2019). Sosyal medyada çocuk hakları ihlalleri: Ebeveynler ve öğretmenler farkında mı? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1005-1031.
  • Shelton, C., Schroeder, S., & Curcio, R. (2020). Instagramming their hearts out: What do edu-influencers share on Instagram? Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 20(3), 529-554.
  • Szeto, E., Cheng, A. Y. N., & Hong, J. C. (2016). Learning with social media: How do preservice teachers integrate YouTube and social media in teaching? The Asia-Pacific Education Researcher, 25(1), 35-44.
  • TDK. (2024). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
  • Toker-Gökçe, A. & Kaya, O. (2023). Teacher’s opinions on social media phenomenal teachers (Instagram example). 8th International New York Academic Research Congress on Humanities and Social Sciences Proceedings Book içinde (s. 77-87). New York, USA.
  • TÜİK. (2024a). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2024-53492 sayfasından erişilmiştir.
  • TÜİK. (2024b). Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2024-53638 sayfasından erişilmiştir.
  • Türker, A. & Dündar, E. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden yürütülen uzaktan eğitimlerle ilgili lise öğretmenlerinin görüşleri. Millî Eğitim Dergisi, 49(1), 323-342.
  • UNICEF. (2018). More than 175,000 children go online for the first time every day, tapping into great opportunities, but facing grave risks. https://www.unicef.org/eca/press-releases/more-175000-children-go-online-first-time-every-day-tapping-great-opportunities sayfasından erişilmiştir.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. b.). Seçkin.
Toplam 40 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Eğitim Yönetimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Emre Sönmez 0000-0002-2853-7956

Zeynep Esmeray 0009-0002-8584-1804

Gülsenem Şahin 0009-0002-0764-7299

Ecem Yüksel 0009-0006-9622-8561

Erken Görünüm Tarihi 28 Nisan 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2025
Gönderilme Tarihi 17 Ocak 2025
Kabul Tarihi 13 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Sönmez, E., Esmeray, Z., Şahin, G., Yüksel, E. (2025). Sosyal Medya ve Eğitim İlişkisi Bağlamında Fenomen Öğretmenler Üzerine Bir İnceleme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 23(1), 1007-1031. https://doi.org/10.37217/tebd.1622297
 Kapak Resmi İndir

                                                                                                    Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Gazi Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yayınlanmaktadır.

                                                                                                                                      Creative Commons Lisansı