Öz
NGC 628 galaksisinde bulunan aşırı parlak X-ışın kaynağının (ultraluminous X-ray source, ULX) X-ışın tayfsal ve zamansal özellikleri farklı tarihli X-ışın arşiv gözlemleri kullanılarak çalışılmıştır. X-ışın tayf analizleri XMM-Newton ve Chandra uydularının arşiv verileri ile yapılmıştır. Kısa dönemli zamansal değişiminin araştırılması için, her bir gözlemde kaynağın Lomb-Scargle periyodogramı oluşturulmuştur. Daha önce literatürde farklı yöntemler kullanılarak keşfedilmiş 0.1 – 0.4 mHz aralığındaki yarı-periyodik salınım, Lomb-Scargle yöntemi ile yeni gözlemlerde de belirlenmiştir. Ayrıca uzun dönemli zamansal değişiminin incelenmesi için Swift uydusunun arşiv verileri de kullanılmış ve ULX'in 22 yıllık bir dönemi kapsayan uzun dönemli ışık eğrisi elde edilmiştir. Uzun dönemli ışık eğrisinde kaynağın akısının yaklaşık 200 kat değiştiği görülmüştür. Hubble Uzay Teleskopu (HST) ile yapılmış arşiv gözlem verileri ile ULX'in optik karşılık adayları da araştırılmıştır ve HST/WFC3 görüntüsünde kaynak için iki optik karşılık adayı bulunmuştur. X-ışın tayfına en iyi uyum veren disk model parametreleri kullanılarak sistemdeki sıkı cismin 5–28 M$_{\odot}$ kütleli bir karadelik olabileceği hesaplansa da, kaynağın uzun dönemli değişkenliği ve tayfsal geçişleri nötron yıldızı içeren ULX'lere de benzerlik göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
galaxies: individual: NGC 628 X-rays: binaries accretion, accretion discs
Destekleyen Kurum
TÜBİTAK 122C042
Proje Numarası
122C042
Kaynakça
- Arnaud K. A., 1996, in Jacoby G. H., Barnes J., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 101, Astronomical Data Analysis Software and Systems V. p. 17
- Astropy Collaboration ve diğ., 2022, ApJ, 935, 167
- Bachetti M., ve diğ., 2014, Nature, 514, 202
- Blackburn J. K., 1995, in Shaw R. A., Payne H. E., Hayes J. J. E., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 77, Astronomical Data Analysis Software and Systems IV. p. 367
- Colbert E. J. M., Mushotzky R. F., 1999, ApJ, 519, 89
- Dickey J. M., Lockman F. J., 1990, ARA&A, 28, 215
- Dolphin A. E., 2000, PASP, 112, 1383
- Dolphin A., 2016, DOLPHOT: Stellar photometry, Astrophysics Source Code Library, record ascl:1608.013 (ascl:1608.013)
- Fabrika S., 2017, in Balega Y. Y., Kudryavtsev D. O., Romanyuk I. I., Yakunin I. A., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 510, Stars: From Collapse to Collapse. p. 395 (arXiv:1702.05508), doi:10.48550/arXiv.1702.05508
- Fabrika S. N., Atapin K. E., Vinokurov A. S., Sholukhova O. N., 2021, Astrophysical Bulletin, 76, 6
- Feng H., Soria R., 2011, New Astron. Rev., 55, 166
- Fruscione A., ve diğ., 2006, in Silva D. R., Doxsey R. E., eds, Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers (SPIE) Conference Series Vol. 6270, Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers (SPIE) Conference Series. p. 62701V, doi:10.1117/12.671760
- Fürst F., ve diğ., 2016, ApJ, 831, L14
- Gabriel C., ve diğ., 2004, in Ochsenbein F., Allen M. G., Egret D., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 314, Astronomical Data Analysis Software and Systems (ADASS) XIII. p. 759
- Gúrpide A., Godet O., Koliopanos F., Webb N., Olive J. F., 2021, A&A, 649, A104
- Kaaret P., Feng H., Roberts T. P., 2017, ARA&A, 55, 303
- King A. R., Davies M. B., Ward M. J., Fabbiano G., Elvis M., 2001, ApJ, 552, L109
- Koliopanos F., Vasilopoulos G., Godet O., Bachetti M., Webb N. A., Barret D., 2017, A&A, 608, A47
- Krauss M. I., Kilgard R. E., Garcia M. R., Roberts T. P., Prestwich A. H., 2005, ApJ, 630, 228
- Liu J.-F., Bregman J. N., Lloyd-Davies E., Irwin J., Espaillat C., Seitzer P., 2005, ApJ, 621, L17
- Lomb N. R., 1976, Ap&SS, 39, 447
- Makishima K., ve diğ., 2000, ApJ, 535, 632
- Middleton M. J., Heil L., Pintore F., Walton D. J., Roberts T. P., 2015, MNRAS, 447, 3243
- Miller J. M., Fabian A. C., Miller M. C., 2004, ApJ, 614, L117
- Pinto C., Middleton M. J., Fabian A. C., 2016, Nature, 533, 64
- Poutanen J., Lipunova G., Fabrika S., Butkevich A. G., Abolmasov P., 2007, MNRAS, 377, 1187
- Scargle J. D., 1982, ApJ, 263, 835
- Soria R., Kong A. K. H., 2002, ApJ, 572, L33
- Tully R. B., 1988, Science, 242, 310, ADS
- VanderPlas J. T., Ivezić Ž., 2015, ApJ, 812, 18
- VanderPlas J., Connolly A. J., Ivezic Z., Gray A., 2012, in Proceedings of Conference on Intelligent Data Understanding (CIDU. pp 47–54 (arXiv:1411.5039), doi:10.1109/CIDU.2012.6382200
- Vierdayanti K., Watarai K.-Y., Mineshige S., 2008, PASJ, 60, 653
- Walton D. J., Miller J. M., Harrison F. A., Fabian A. C., Roberts
- T. P., Middleton M. J., Reis R. C., 2013, ApJ, 773, L9
- Watarai K.-y., Mineshige S., 2003, ApJ, 596, 421
- Watarai K.-y., Fukue J., Takeuchi M., Mineshige S., 2000, PASJ, 52, 133
Öz
NGC 628 galaksisinde bulunan aşırı parlak X-ışın kaynağının (ultraluminous X-ray source, ULX) X-ışın tayfsal ve zamansal özellikleri farklı tarihli X-ışın arşiv gözlemleri kullanılarak çalışılmıştır. X-ışın tayf analizleri XMM-Newton ve Chandra uydularının arşiv verileri ile yapılmıştır. Kısa dönemli zamansal değişiminin araştırılması için, her bir gözlemde kaynağın Lomb-Scargle periyodogramı oluşturulmuştur. Daha önce literatürde farklı yöntemler kullanılarak keşfedilmiş 0.1 – 0.4 mHz aralığındaki yarı-periyodik salınım, Lomb-Scargle yöntemi ile yeni gözlemlerde de belirlenmiştir. Ayrıca uzun dönemli zamansal değişiminin incelenmesi için Swift uydusunun arşiv verileri de kullanılmış ve ULX'in 22 yıllık bir dönemi kapsayan uzun dönemli ışık eğrisi elde edilmiştir. Uzun dönemli ışık eğrisinde kaynağın akısının yaklaşık 200 kat değiştiği görülmüştür. Hubble Uzay Teleskopu (HST) ile yapılmış arşiv gözlem verileri ile ULX'in optik karşılık adayları da araştırılmıştır ve HST/WFC3 görüntüsünde kaynak için iki optik karşılık adayı bulunmuştur. X-ışın tayfına en iyi uyum veren disk model parametreleri kullanılarak sistemdeki sıkı cismin 5–28 M$_{\odot}$ kütleli bir karadelik olabileceği hesaplansa da, kaynağın uzun dönemli değişkenliği ve tayfsal geçişleri nötron yıldızı içeren ULX'lere de benzerlik göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
galaxies: individual: NGC 628 X-rays: binaries accretion, accretion discs
Proje Numarası
122C042
Kaynakça
- Arnaud K. A., 1996, in Jacoby G. H., Barnes J., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 101, Astronomical Data Analysis Software and Systems V. p. 17
- Astropy Collaboration ve diğ., 2022, ApJ, 935, 167
- Bachetti M., ve diğ., 2014, Nature, 514, 202
- Blackburn J. K., 1995, in Shaw R. A., Payne H. E., Hayes J. J. E., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 77, Astronomical Data Analysis Software and Systems IV. p. 367
- Colbert E. J. M., Mushotzky R. F., 1999, ApJ, 519, 89
- Dickey J. M., Lockman F. J., 1990, ARA&A, 28, 215
- Dolphin A. E., 2000, PASP, 112, 1383
- Dolphin A., 2016, DOLPHOT: Stellar photometry, Astrophysics Source Code Library, record ascl:1608.013 (ascl:1608.013)
- Fabrika S., 2017, in Balega Y. Y., Kudryavtsev D. O., Romanyuk I. I., Yakunin I. A., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 510, Stars: From Collapse to Collapse. p. 395 (arXiv:1702.05508), doi:10.48550/arXiv.1702.05508
- Fabrika S. N., Atapin K. E., Vinokurov A. S., Sholukhova O. N., 2021, Astrophysical Bulletin, 76, 6
- Feng H., Soria R., 2011, New Astron. Rev., 55, 166
- Fruscione A., ve diğ., 2006, in Silva D. R., Doxsey R. E., eds, Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers (SPIE) Conference Series Vol. 6270, Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers (SPIE) Conference Series. p. 62701V, doi:10.1117/12.671760
- Fürst F., ve diğ., 2016, ApJ, 831, L14
- Gabriel C., ve diğ., 2004, in Ochsenbein F., Allen M. G., Egret D., eds, Astronomical Society of the Pacific Conference Series Vol. 314, Astronomical Data Analysis Software and Systems (ADASS) XIII. p. 759
- Gúrpide A., Godet O., Koliopanos F., Webb N., Olive J. F., 2021, A&A, 649, A104
- Kaaret P., Feng H., Roberts T. P., 2017, ARA&A, 55, 303
- King A. R., Davies M. B., Ward M. J., Fabbiano G., Elvis M., 2001, ApJ, 552, L109
- Koliopanos F., Vasilopoulos G., Godet O., Bachetti M., Webb N. A., Barret D., 2017, A&A, 608, A47
- Krauss M. I., Kilgard R. E., Garcia M. R., Roberts T. P., Prestwich A. H., 2005, ApJ, 630, 228
- Liu J.-F., Bregman J. N., Lloyd-Davies E., Irwin J., Espaillat C., Seitzer P., 2005, ApJ, 621, L17
- Lomb N. R., 1976, Ap&SS, 39, 447
- Makishima K., ve diğ., 2000, ApJ, 535, 632
- Middleton M. J., Heil L., Pintore F., Walton D. J., Roberts T. P., 2015, MNRAS, 447, 3243
- Miller J. M., Fabian A. C., Miller M. C., 2004, ApJ, 614, L117
- Pinto C., Middleton M. J., Fabian A. C., 2016, Nature, 533, 64
- Poutanen J., Lipunova G., Fabrika S., Butkevich A. G., Abolmasov P., 2007, MNRAS, 377, 1187
- Scargle J. D., 1982, ApJ, 263, 835
- Soria R., Kong A. K. H., 2002, ApJ, 572, L33
- Tully R. B., 1988, Science, 242, 310, ADS
- VanderPlas J. T., Ivezić Ž., 2015, ApJ, 812, 18
- VanderPlas J., Connolly A. J., Ivezic Z., Gray A., 2012, in Proceedings of Conference on Intelligent Data Understanding (CIDU. pp 47–54 (arXiv:1411.5039), doi:10.1109/CIDU.2012.6382200
- Vierdayanti K., Watarai K.-Y., Mineshige S., 2008, PASJ, 60, 653
- Walton D. J., Miller J. M., Harrison F. A., Fabian A. C., Roberts
- T. P., Middleton M. J., Reis R. C., 2013, ApJ, 773, L9
- Watarai K.-y., Mineshige S., 2003, ApJ, 596, 421
- Watarai K.-y., Fukue J., Takeuchi M., Mineshige S., 2000, PASJ, 52, 133
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Kozmoloji ve Samanyolu Ötesi Astronomi, Yüksek Enerji Astrofiziği ve Kozmik Işınlar, Astronomik Bilimler (Diğer) |
| Bölüm | Bildiri |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 122C042 |
| Erken Görünüm Tarihi | 22 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 12 Şubat 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: Special Issue: UAK2024 Proceedings of the 23rd National Astronomy Congress |
TJAA, Türk Astronomi Derneğinin (TAD) bir yayınıdır.