Öz
Objective: Warfarin is an anticoagulant drug with a narrow therapeutic range and many drug and food interactions. Patients' treatment satisfaction levels affect medication compliance. Our aim in this study is to evaluate the level of knowledge about warfarin and satisfaction of home health patients using warfarin.
Matherial and Method: The study was planned as a single-center, analytical questionnaire-based study. The study was completed with 100 patients registered in the İzmir Bozyaka Education and Research Hospital Home Health Services unit who were using warfarin and met the inclusion criteria. In our study, sampling was not calculated and it was aimed to reach the whole population.
The applied survey consists of two parts. The first section includes 28 questions related to patients' sociodemographic information and their personal experiences regarding warfarin use and medication adherence. The second section, the Duke Anticoagulant Satisfaction Scale (DASS) with 25 questions was used.
Results: Of the patients included in our study, 62% were female, with an average age of 76,7 ± 11,1 years, and 83% were 65 years and older. All patients, 88% of them having more than one, have chronic diseases. The most common disease group is cardiovascular diseases, with 47,3%. The most common reason for warfarin use was atrial fibrillation with a rate of 41%. The average total score of DASS for the patients was 76,1 ± 14,9. The reasons for patients' use of warfarin, their cohabitating individuals, and education level significantly affected the DASS total score. Patients' knowledge about drug-food interactions and admission to the emergency room or hospitalization negatively affected anticoagulant use satisfaction.
Conclusion: In this study, according to the answers given to information questions about warfarin, it was seen that the majority of patients were conscious about the use of warfarin.
It was observed that the satisfaction of our patients with warfarin treatment was not bad, and it was thought that they were less affected by the negative effects with the sharing of their responsibilities by Home Health Services.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Gerdan V. Akılcı ilaç kullanımı: Varfarin. Ege Tıp Dergisi 2021;60(1):19-31.
- Yaylacı S, Ösken A, Aydın E ve ark. İç hastalıkları polikliniğine başvuran varfarin kullanan hastalar ve etkin INR’ye ulaşma oranları. Kocaeli Tıp Dergisi 2014;3(3):18-21.
- Demirel E, Uzun Ş. Varfarin kullanan bireylerde etkin INR değerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Turk J Cardiovasc Nurs 2018;9(19):58-68.
- Gözübatık Çelik RG, Küçükoğlu H, Çoban E ve ark. Seksen yaş üstü varfarin kullanan inme tanılı hastalarda prognoz: Klinik gözlem. Turk J Neurol 2020;26(1):14-18.
- Kenan E, Korkut Kurtoğlu Y. Varfarin kullanan hastaların tedaviye uyumu ve hedef INR değerini etkileyen faktörler. Turk J Fam Pract 2022;26(2):66-71.
- Yıldırım JG, Bayık Temel A. Duke antikoagülan memnuniyet ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Turk Gogus Kalp Dama 2014;22(4):761-72.
- Evcili G, Öztürk A. Varfarin kullanım öyküsü ile intraserebral kanama hacminin ilişkisi. Kocaeli Tıp Dergisi 2023; 12(1):99-108.
- Sezgin AN. Evde sağlık birimine kayıtlı varfarin kullanan hastaların varfarin hakkındaki bilgi düzeylerinin ve ilaç uyumunun değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2022:49-55.
- Akgün S. Varfarin kullanan evde bakım hastalarında oral antikoagülan kullanım memnuniyetinin değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gaziosmanpaşa Taksim Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi, Aile Hekimliği Kliniği, 2018:39-44.
- İstatistiklerle Yaşlılar, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2022-49667 adresinden 15.10.2023 tarihinde erişilmiştir.
- Çalışkan T, Hatice E. Yaşlanan nüfus gereksinimlerine yönelik: Evde sağlık hizmetleri 2020 yılı değerlendirmesi eğitim araştırma hastanesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 2021;8(3):514-22.
- Köksal AT, Avşar G. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar antikoagülan tedavi ile ilgili ne biliyor ve ne yapıyor? Bir kardiyoloji servisindeki hastaların değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(3):137-42.
- Rojas-Fernandez CH, Goh J, Hartwick J et al. Assessment of oral anticoagulant use in residents of long-term care homes: evidence for contemporary suboptimal use. Annals of Pharmacotherapy 2017;51(12):1053-62.
- Adalet K. Yaşlılarda atriyal fibrilasyon. Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45(5):75-82.
- Kenan E. Warfarin kullanan hastaların tedaviye uyumu ve hedef ınr değerini etkileyen faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi. Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2020:46-51.
- Akay Çiftçi M. Pamukkale Üniversitesi kardiyoloji polikliniğine başvuran ve warfarin kullanan hastaların bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2019:70-91.
- Ebiloğlu A. Varfarin kullanan hastaların bilgi düzeyi ve sosyodemografik özelliklerinin antikoagulan tedavi kontrolü ile ilişkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2012:53-59.
- Çelik A, İzci S, Kobat MA et al. WARFARIN-TR study collaborates. The awareness, efficacy, safety, and time in therapeutic range of warfarin in the Turkish population: WARFARIN-TR. Anatol J Cardiol 2016;16(8):595-600.
- Shrestha S, Sapkota B, Kumpakha A, Acharya U, Sharma R. Evaluation of patients’ knowledge on warfarin in outpatient pharmacy of a tertiary care cardiac center. BMC Research Notes 2015;8(1):1-5.
- Serin N. Kalp damar cerrahisi hastalarının pıhtı önleyici tedaviden memnuniyet düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2021:30-35.
- Çakmak B. Oral antikoagülan kullanan hastaların antikoagülan memnuniyeti ve açık yaralanmalarda ilk yardım bilgi düzeylerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2020:50-63.
- Yıldız E, Dayapoğlu N. The satisfaction levels of patients using anticoagulants. Int J Caring Sci 2017;10(1):568-74.
- Kılıç S, Saraçoğlu E, Çekici Y et al. Effects of regular follow-up on quality of life and warfarin efficiency in rural patients. Eur J Ther 2019;25(3):183-8.
- Almeida Gde Q, Noblat Lde A, Passos LC, do Nascimento HF. Quality of life analysis of patients in chronic use of oral anticoagulant: an observational study. Health and quality of life outcomes 2011;9:1-6.
- AlAmmari M, Sultana K, AlHarbi SN et al. Validation and psychometric properties of the arabic version of the duke anticoagulation satisfaction scale (DASS). Frontiers in pharmacology 2020;11:587489.
- Uçar A. Varfarin tedavisi alan hastaların tedaviye yönelik memnuniyet algıları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2017:40-53.
- Souleiman E. Kapak replasmanı yapılan hastalara verilen oral antikoagülan tedavi eğitim programının etkinliği. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2019: 64-77.
- Mert H, Küçükgüçlü Ö, Sezgin D ve ark. Yaşlı hastaların oral antikoagülan kullanım memnuniyet durumlarının incelenmesi. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics 2016;2(1):43-50.
- Samsa G, Matchar DB, Dolor RJ et al. A new instrument for measuring anticoagulation-related quality of life: development and preliminary validation. Health and quality of life outcomes 2004;2(1):1-11.
- Riva N, Borg Xuereb C, Ageno W, Makris M, Gatt A. Validation and psychometric properties of the Maltese version of the Duke Anticoagulation Satisfaction Scale (DASS). Psychology research and behavior management 2019;12:741-52.
Öz
Amaç: Varfarin terapötik aralığı dar olan, ilaç ve besin etkileşimi çok olan bir antikoagülan ilaçtır. Hastaların tedavi memnuniyet düzeyleri ilaç uyumunu etkilemektedir. Bu çalışmadaki amacımız varfarin kullanan evde sağlık hastalarının varfarin hakkındaki bilgi düzeyini ve memnuniyetlerini değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışma tek merkezli, analitik anket çalışması olarak planlanmıştır. Çalışma İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Hizmetleri birimine kayıtlı olan varfarin kullanan ve dahil edilme kriterlerini karşılayan 100 hasta ile tamamlanmıştır. Örneklem hesabı yapılmadan tüm evrene ulaşılması hedeflenmiştir. Uygulanan anket iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde sosyodemografik veriler ve hastaların varfarin kullanımı, ilaca uyumları hakkındaki kişisel deneyimlerine yönelik 28 soru bulunmaktadır. İkinci bölümde 25 soru içeren Duke Antikoagülan Memnuniyet Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmamıza dahil edilen hastaların %62’si kadın, yaş ortalaması 76,7±11,1 yıl olup %83’ü 65 yaş ve üzeridir. Hastaların %88’inde birden fazla olmak üzere tamamında kronik hastalık bulunmaktadır. En fazla bulunan hastalık grubu %47,3 ile kardiyovasküler hastalıklardır. Hastaların varfarini en sık %41 oranıyla atrial fibrilasyon nedeniyle kullandığı belirlenmiştir. Hastaların DAMÖ toplam puan ortalaması 76,1±14,9 olarak bulunmuştur. Hastaların varfarini kullanma nedenleri, birlikte yaşadıkları kişiler ve eğitim düzeyi DAMÖ toplam puanını anlamlı düzeyde etkilemiştir. Hastaların ilaç-besin etkileşimi konusunda bilgi sahibi olması ve acil servis başvurusu ya da hastane yatışının olması antikoagülan kullanım memnuniyetini kötü yönde etkilemiştir.
Sonuç: Bu çalışmada, varfarin ile ilgili bilgi sorularına verilen yanıtlara göre hastaların çoğunluğunun varfarin kullanımı konusunda bilinçli olduğu görülmüştür. Hastalarımızın varfarin tedavisinden memnuniyetlerinin kötü olmadığı görülmüş olup Evde Sağlık Hizmetleri tarafından sorumluluklarının paylaşılmasıyla olumsuz etkilerden daha az etkilendikleri düşünülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Etik Beyan
Çalışma öncesi SBÜ İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan 11.05.2022 tarihinde 2022 / 83 karar no ile izin alınmıştır.
Destekleyen Kurum
Finansal Destek: Yoktur
Kaynakça
- Gerdan V. Akılcı ilaç kullanımı: Varfarin. Ege Tıp Dergisi 2021;60(1):19-31.
- Yaylacı S, Ösken A, Aydın E ve ark. İç hastalıkları polikliniğine başvuran varfarin kullanan hastalar ve etkin INR’ye ulaşma oranları. Kocaeli Tıp Dergisi 2014;3(3):18-21.
- Demirel E, Uzun Ş. Varfarin kullanan bireylerde etkin INR değerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Turk J Cardiovasc Nurs 2018;9(19):58-68.
- Gözübatık Çelik RG, Küçükoğlu H, Çoban E ve ark. Seksen yaş üstü varfarin kullanan inme tanılı hastalarda prognoz: Klinik gözlem. Turk J Neurol 2020;26(1):14-18.
- Kenan E, Korkut Kurtoğlu Y. Varfarin kullanan hastaların tedaviye uyumu ve hedef INR değerini etkileyen faktörler. Turk J Fam Pract 2022;26(2):66-71.
- Yıldırım JG, Bayık Temel A. Duke antikoagülan memnuniyet ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Turk Gogus Kalp Dama 2014;22(4):761-72.
- Evcili G, Öztürk A. Varfarin kullanım öyküsü ile intraserebral kanama hacminin ilişkisi. Kocaeli Tıp Dergisi 2023; 12(1):99-108.
- Sezgin AN. Evde sağlık birimine kayıtlı varfarin kullanan hastaların varfarin hakkındaki bilgi düzeylerinin ve ilaç uyumunun değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2022:49-55.
- Akgün S. Varfarin kullanan evde bakım hastalarında oral antikoagülan kullanım memnuniyetinin değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gaziosmanpaşa Taksim Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi, Aile Hekimliği Kliniği, 2018:39-44.
- İstatistiklerle Yaşlılar, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2022-49667 adresinden 15.10.2023 tarihinde erişilmiştir.
- Çalışkan T, Hatice E. Yaşlanan nüfus gereksinimlerine yönelik: Evde sağlık hizmetleri 2020 yılı değerlendirmesi eğitim araştırma hastanesi örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 2021;8(3):514-22.
- Köksal AT, Avşar G. Oral antikoagülan ilaç kullanan hastalar antikoagülan tedavi ile ilgili ne biliyor ve ne yapıyor? Bir kardiyoloji servisindeki hastaların değerlendirilmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(3):137-42.
- Rojas-Fernandez CH, Goh J, Hartwick J et al. Assessment of oral anticoagulant use in residents of long-term care homes: evidence for contemporary suboptimal use. Annals of Pharmacotherapy 2017;51(12):1053-62.
- Adalet K. Yaşlılarda atriyal fibrilasyon. Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45(5):75-82.
- Kenan E. Warfarin kullanan hastaların tedaviye uyumu ve hedef ınr değerini etkileyen faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi. Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2020:46-51.
- Akay Çiftçi M. Pamukkale Üniversitesi kardiyoloji polikliniğine başvuran ve warfarin kullanan hastaların bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Tıpta Uzmanlık Tezi. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, 2019:70-91.
- Ebiloğlu A. Varfarin kullanan hastaların bilgi düzeyi ve sosyodemografik özelliklerinin antikoagulan tedavi kontrolü ile ilişkisi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği Kliniği, 2012:53-59.
- Çelik A, İzci S, Kobat MA et al. WARFARIN-TR study collaborates. The awareness, efficacy, safety, and time in therapeutic range of warfarin in the Turkish population: WARFARIN-TR. Anatol J Cardiol 2016;16(8):595-600.
- Shrestha S, Sapkota B, Kumpakha A, Acharya U, Sharma R. Evaluation of patients’ knowledge on warfarin in outpatient pharmacy of a tertiary care cardiac center. BMC Research Notes 2015;8(1):1-5.
- Serin N. Kalp damar cerrahisi hastalarının pıhtı önleyici tedaviden memnuniyet düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2021:30-35.
- Çakmak B. Oral antikoagülan kullanan hastaların antikoagülan memnuniyeti ve açık yaralanmalarda ilk yardım bilgi düzeylerinin tespiti. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2020:50-63.
- Yıldız E, Dayapoğlu N. The satisfaction levels of patients using anticoagulants. Int J Caring Sci 2017;10(1):568-74.
- Kılıç S, Saraçoğlu E, Çekici Y et al. Effects of regular follow-up on quality of life and warfarin efficiency in rural patients. Eur J Ther 2019;25(3):183-8.
- Almeida Gde Q, Noblat Lde A, Passos LC, do Nascimento HF. Quality of life analysis of patients in chronic use of oral anticoagulant: an observational study. Health and quality of life outcomes 2011;9:1-6.
- AlAmmari M, Sultana K, AlHarbi SN et al. Validation and psychometric properties of the arabic version of the duke anticoagulation satisfaction scale (DASS). Frontiers in pharmacology 2020;11:587489.
- Uçar A. Varfarin tedavisi alan hastaların tedaviye yönelik memnuniyet algıları. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2017:40-53.
- Souleiman E. Kapak replasmanı yapılan hastalara verilen oral antikoagülan tedavi eğitim programının etkinliği. Yüksek Lisans Tezi. Bursa Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2019: 64-77.
- Mert H, Küçükgüçlü Ö, Sezgin D ve ark. Yaşlı hastaların oral antikoagülan kullanım memnuniyet durumlarının incelenmesi. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics 2016;2(1):43-50.
- Samsa G, Matchar DB, Dolor RJ et al. A new instrument for measuring anticoagulation-related quality of life: development and preliminary validation. Health and quality of life outcomes 2004;2(1):1-11.
- Riva N, Borg Xuereb C, Ageno W, Makris M, Gatt A. Validation and psychometric properties of the Maltese version of the Duke Anticoagulation Satisfaction Scale (DASS). Psychology research and behavior management 2019;12:741-52.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Aile Hekimliği |
| Bölüm | Orijinal Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Mayıs 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | |
| Gönderilme Tarihi | 17 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 31 Ekim 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 19 Sayı: 2 |
Sağlığın ve birinci basamak bakımın anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunacak yeni bilgilere sahip yazarların İngilizce veya Türkçe makaleleri memnuniyetle karşılanmaktadır.
Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care © 2024 by Aile Hekimliği Akademisi Derneği is licensed under CC BY-NC-ND 4.0