Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Primary Care Physicians' Anxiety About Medical Errors and Attitudes Towards Defensive Medicine

Yıl 2025, Cilt: 19 Sayı: 2, 226 - 233

Burak Neng , Fatih Hitami Usluoğulları , Alican Sarısaltık , Akif İnanıcı , Mehmet Akman

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1536832

Öz

Objective: This study aimed to evaluate the relationship between family physicians' anxiety about medical errors and their attitudes towards defensive medicine by measuring their malpractice fear and defensive medicine behaviors.
Method: This descriptive study included 395 family physicians working in family health centers in İstanbul/Türkiye. The study's data was collected via an online questionnaire, which included 58 items. The questionnaire included four sections: a sociodemographic form, Malpractice Knowledge Level Form, Malpractice Fear Scale, and Defensive Medicine Behavior Scale. Spearman’s correlation coefficient and Mann-Whitney U, chi-square, and Fisher’s exact tests were used in data analysis. p<0.05 was considered a statistically significant level.
Results: Of the physicians, the mean age was 38.07 years (SD=8.42 years), and 55.6% (n=219) were female. The mean duration of working as a physician was 7.38 years (SD=4.40 years), ranging from 1 to 38 years. The proportion of participants who complained due to malpractice was 12.2%, and 28.4% had received education on medical errors. The proportion of physicians with a high level of malpractice fear was 74.4%. The mean correct response rate on the Malpractice Knowledge Level Form was 69.44 (SD=13.21), with 62.9% having a sufficient knowledge level. Low-level but statistically significant negative correlations were found between increasing age and defensive medicine attitudes and malpractice fears (p<0.05 for all). Also, moderate and high levels of positive correlations were found between defensive medicine practice scores and malpractice fear scores (p<0.05 for all).
Conclusion: The study showed that increased fear of medical errors causes defensive medicine attitudes among family physicians. As both malpractice fear and defensive medicine practices decrease with increasing age, young physicians should receive education to foster better patient communication without anxiety. Legal reforms and health policies that reduce the pressure physicians feel from medical error anxiety are necessary.

Anahtar Kelimeler

Medical error defensive medicine family medicine malpractice patient safety

Kaynakça

  • 1. S. Koc. Adli tıbbi açıdan malpraktis ve hekim sorumluluğu. Toraks Cerrahisi Bul. c. 5, sayı 1, 2014. p.14-22.
  • 2. Karande S, Marraro GA, Spada C. Minimizing medical errors to improve patient safety: An essential mission ahead. J Postgrad Med. 2021;67(1):1-3. https://doi.org/10.4103/jpgm.JPGM_1376_20
  • 3. Karataş M, Yakıncı C. Tıbbi hata nedenleri ve çözüm yolları. Journal of Turgut Ozal Medical Center. 2010;17(3):233-236.
  • 4. Rodziewicz TL, Houseman B, Vaqar S, et al. Medical Error Reduction and Prevention. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499956/ Accessed January 7, 2025.
  • 5. Ünal Ö. Defansif tıp uygulamaları, öncülleri ve sonuçları. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Doktora Tezi, Sakarya, 2020. p.1-2.
  • 6. Hershey N. The defensive practice of medicine: Myth or reality. The Milbank Memorial Fund Quarterly. 1972;50(1):69-97. https://doi.org/10.2307/3349487
  • 7. Yilmaz KC, Polat MO, Kocamaz B. Defansif tıp uygulamalarının hukuksal açıdan incelenmesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2014;5(16):19-51.
  • 8. Özer K, Aslan Ş. Defansif tıp uygulamalarının belirlenmesi: Karma yöntem araştırması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020;23(4):639-664.
  • 9. Mansur F, Ceylan Ö. Defansif tıp ve defansif tıp konusunda yapılan akademik çalışmalar üzerine bir derleme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021;23(3):721-744. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.994079
  • 10. Hauser MJ, Commons ML, Bursztajn HJ, Gutheil TG. Fear of malpractice liability and its role in clinical decision making. Decision making in psychiatry and the law. Baltimore, MD, US: Williams & Wilkins Co; 1991. p. 209-226.
  • 11. Studdert DM, Mello MM, Brennan TA. Medical malpractice. N Engl J Med. 2004;350(3):283-292. https://doi.org/10.1056/NEJMhpr035470
  • 12. Uğrak U, Işık O. Malpraktis Korku Ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020;23(2):261-272.
  • 13. Aydoğan Gedik S, Ünsal A, Arslantas D, Mutlu A. Tıp fakültesi öğrencilerinin tıbbi malpraktis bilgi düzeyi. Osmangazi Tıp Dergisi. 2021;43(2):171-181. https://doi.org/10.20515/otd.745382
  • 14. Katz DA, Williams GC, Brown RL, Aufderheide TP, Bogner M, Rahko PS, et al. Emergency physicians' fear of malpractice in evaluating patients with possible acute cardiac ischemia. Ann Emerg Med. 2005;46(6):525-533. https://doi.org/10.1016/j.annemergmed.2005.04.016
  • 15. Başer A, Başer Kolcu Mİ, Kolcu G, Gök Balcı U. Validity and reliability of the Turkish version of The Defensive Medicine Behaviour Scale: Preliminary study. Anatol J Med. 2014;24(2):99-102. https://doi.org/10.5222/terh.2014.29494
  • 16. Uğrak U. Hekimlerin tıbbi hata algı ve tutumları ile malpraktis korkuları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Programı Doktora Tezi, Ankara, 2019. p.120-123.
  • 17. Sheikh A, Ali S, Ejaz S, Farooqi M, Ahmed SS, Jawaid I. Malpractice awareness among surgeons at a teaching hospital in Pakistan. Patient Saf Surg. 2012;6(1):26. https://doi.org/10.1186/1754-9493-6-26
  • 18. Can D, Bayer N. Investigation of the relationship between malpractice fear and job satisfaction among emergency physicians. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2023;20(2):340-345. https://doi.org/10.35440/hutfd.1320376
  • 19. Reed DA, Windish DM, Levine RB, Kravet SJ, Wolfe L, Wright SM. Do fears of malpractice litigation influence teaching behaviors? Teaching and Learning in Medicine. 2008;20(3):205-211. https://doi.org/10.1080/10401330802199443
  • 20. Benbassat J, Pilpel D, Schor R. Physicians' attitudes toward litigation and defensive practice: development of a scale. Behav Med. 2001;27(2):52-60. https://doi.org/10.1080/08964280109595771
  • 21. Reschovsky JD, Saiontz-Martinez CB. Malpractice claim fears and the costs of treating medicare patients: A new approach to estimating the costs of defensive medicine. Health Serv Res. 2018;53(3):1498-1516. https://doi.org/10.1111/1475-6773.12660
  • 22. Leape LL. Reporting of adverse events. N Engl J Med. 2002;347(20):1633-1638. https://doi.org/10.1056/NEJMNEJMhpr011493
  • 23. Singer SJ, Gaba DM, Geppert JJ, Sinaiko AD, Howard SK, Park KC. The culture of safety: results of an organization-wide survey in 15 California hospitals. Qual Saf Health Care. 2003;12(2):112-118. https://doi.org/10.1136/qhc.12.2.112
  • 24. Bellandi T, Tartaglia R, Sheikh A, Donaldson L. Italy recognises patient safety as a fundamental right. BMJ. 2017;357:j2277. https://doi.org/10.1136/bmj.j2277
  • 25. Banaz M, Yalçın Balçık P. Hekimlerin defansif tıp tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2022;25(3):501-516.
  • 26. Catino M, Celotti S. The problem of defensive medicine: two Italian surveys. Stud Health Technol Inform. 2009;148:206-221.
  • 27. Hiyama T, Yoshihara M, Tanaka S, Urabe Y, Ikegami Y, Fukuhara T, et al. Defensive medicine practices among gastroenterologists in Japan. World J Gastroenterol. 2006;12(47):7671-7675. https://doi.org/10.3748/wjg.v12.i47.7671

Birinci Basamak Hekimlerinin Tıbbi Hata Kaygısı ve Defansif Tıbba Yönelik Tutumları

Yıl 2025, Cilt: 19 Sayı: 2, 226 - 233

Burak Neng , Fatih Hitami Usluoğulları , Alican Sarısaltık , Akif İnanıcı , Mehmet Akman

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.1536832

Öz

Giriş: Bu çalışmada, aile hekimlerinin tıbbi hatalara ilişkin kaygıları ile defansif tıp tutumları arasındaki ilişkinin, malpraktis korku düzeyleri ve defansif tıp davranışları ölçülerek değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu tanımlayıcı çalışmaya İstanbul/Türkiye'de aile sağlığı merkezlerinde çalışan 395 aile hekimi katılmıştır. Çalışmanın verileri 58 maddeden oluşan çevrimiçi anket aracılığıyla toplanmıştır. Anket dört bölümden oluşmaktadır: Sosyodemografik form, Malpraktis Bilgi Düzeyi Formu, Malpraktis Korku Ölçeği ve Defansif Tıp Uygulamaları Tutum Ölçeği. Verilerin analizinde Spearman’ın korelasyon katsayısı ve Mann-Whitney U, ki-kare ve Fisher'in kesin testleri kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 kabul edilmiştir.
Bulgular: Hekimlerin ortalama yaşı 38,07 yıl (SD=8,42 yıl) olup %55,6'sı kadındır. Hekim olarak çalışma süresinin ortalaması 7,38 yıl (SD=4,40 yıl) olup, 1 ile 38 yıl arasında değişmektedir. Katılımcıların içerisinde hakkında malpraktis nedeniyle şikayette bulunulanların oranı %12,2 olup, %28,4'ü tıbbi hatalar konusunda eğitim almıştır. Yüksek düzeyde malpraktis korkusu olan hekimlerin oranı %74,4'tür. Malpraktis Bilgi Düzeyi Formundaki ortalama doğru yanıt oranı 69,44'tür (SD=13,21) ve %62,9'unun yeterli bilgi düzeyine sahip olduğu görülmüştür. Artan yaş ile defansif tıp tutumları ve malpraktis korkuları arasında düşük düzeyde ancak istatistiksel olarak anlamlı negatif korelasyonlar bulunmuştur (tümü için p<0,05). Ayrıca, defansif tıp uygulama puanları ile malpraktis korku puanları arasında orta ve yüksek düzeyde pozitif korelasyonlar bulunmuştur (tümü için p<0,05).
Sonuç: Çalışma, tıbbi hata korkusunun artmasının aile hekimleri arasında defansif tıp tutumlarına neden olduğunu göstermiştir. Hem malpraktis korkusu hem de defansif tıp uygulamaları yaş arttıkça azaldığından, genç hekimler kaygı olmadan daha iyi hasta iletişimi sağlamaları için eğitim almalıdır. Hekimlerin tıbbi hata kaygısından kaynaklı hissettikleri baskıyı azaltan yasal reformlar ve sağlık politikaları gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Tıbbi uygulama hatası defansif tıp aile hekimliği malpraktis hasta güvenliği

Etik Beyan

Ethics committee approval was obtained from the Ethics Committee of Marmara University School of Medicine on 02.12.2022 with the protocol code 09.2022.1577.

Destekleyen Kurum

Ethics committee approval was obtained from the Ethics Committee of Marmara University School of Medicine on 02.12.2022 with the protocol code 09.2022.1577.

Kaynakça

  • 1. S. Koc. Adli tıbbi açıdan malpraktis ve hekim sorumluluğu. Toraks Cerrahisi Bul. c. 5, sayı 1, 2014. p.14-22.
  • 2. Karande S, Marraro GA, Spada C. Minimizing medical errors to improve patient safety: An essential mission ahead. J Postgrad Med. 2021;67(1):1-3. https://doi.org/10.4103/jpgm.JPGM_1376_20
  • 3. Karataş M, Yakıncı C. Tıbbi hata nedenleri ve çözüm yolları. Journal of Turgut Ozal Medical Center. 2010;17(3):233-236.
  • 4. Rodziewicz TL, Houseman B, Vaqar S, et al. Medical Error Reduction and Prevention. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499956/ Accessed January 7, 2025.
  • 5. Ünal Ö. Defansif tıp uygulamaları, öncülleri ve sonuçları. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Doktora Tezi, Sakarya, 2020. p.1-2.
  • 6. Hershey N. The defensive practice of medicine: Myth or reality. The Milbank Memorial Fund Quarterly. 1972;50(1):69-97. https://doi.org/10.2307/3349487
  • 7. Yilmaz KC, Polat MO, Kocamaz B. Defansif tıp uygulamalarının hukuksal açıdan incelenmesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2014;5(16):19-51.
  • 8. Özer K, Aslan Ş. Defansif tıp uygulamalarının belirlenmesi: Karma yöntem araştırması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020;23(4):639-664.
  • 9. Mansur F, Ceylan Ö. Defansif tıp ve defansif tıp konusunda yapılan akademik çalışmalar üzerine bir derleme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2021;23(3):721-744. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.994079
  • 10. Hauser MJ, Commons ML, Bursztajn HJ, Gutheil TG. Fear of malpractice liability and its role in clinical decision making. Decision making in psychiatry and the law. Baltimore, MD, US: Williams & Wilkins Co; 1991. p. 209-226.
  • 11. Studdert DM, Mello MM, Brennan TA. Medical malpractice. N Engl J Med. 2004;350(3):283-292. https://doi.org/10.1056/NEJMhpr035470
  • 12. Uğrak U, Işık O. Malpraktis Korku Ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2020;23(2):261-272.
  • 13. Aydoğan Gedik S, Ünsal A, Arslantas D, Mutlu A. Tıp fakültesi öğrencilerinin tıbbi malpraktis bilgi düzeyi. Osmangazi Tıp Dergisi. 2021;43(2):171-181. https://doi.org/10.20515/otd.745382
  • 14. Katz DA, Williams GC, Brown RL, Aufderheide TP, Bogner M, Rahko PS, et al. Emergency physicians' fear of malpractice in evaluating patients with possible acute cardiac ischemia. Ann Emerg Med. 2005;46(6):525-533. https://doi.org/10.1016/j.annemergmed.2005.04.016
  • 15. Başer A, Başer Kolcu Mİ, Kolcu G, Gök Balcı U. Validity and reliability of the Turkish version of The Defensive Medicine Behaviour Scale: Preliminary study. Anatol J Med. 2014;24(2):99-102. https://doi.org/10.5222/terh.2014.29494
  • 16. Uğrak U. Hekimlerin tıbbi hata algı ve tutumları ile malpraktis korkuları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Programı Doktora Tezi, Ankara, 2019. p.120-123.
  • 17. Sheikh A, Ali S, Ejaz S, Farooqi M, Ahmed SS, Jawaid I. Malpractice awareness among surgeons at a teaching hospital in Pakistan. Patient Saf Surg. 2012;6(1):26. https://doi.org/10.1186/1754-9493-6-26
  • 18. Can D, Bayer N. Investigation of the relationship between malpractice fear and job satisfaction among emergency physicians. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2023;20(2):340-345. https://doi.org/10.35440/hutfd.1320376
  • 19. Reed DA, Windish DM, Levine RB, Kravet SJ, Wolfe L, Wright SM. Do fears of malpractice litigation influence teaching behaviors? Teaching and Learning in Medicine. 2008;20(3):205-211. https://doi.org/10.1080/10401330802199443
  • 20. Benbassat J, Pilpel D, Schor R. Physicians' attitudes toward litigation and defensive practice: development of a scale. Behav Med. 2001;27(2):52-60. https://doi.org/10.1080/08964280109595771
  • 21. Reschovsky JD, Saiontz-Martinez CB. Malpractice claim fears and the costs of treating medicare patients: A new approach to estimating the costs of defensive medicine. Health Serv Res. 2018;53(3):1498-1516. https://doi.org/10.1111/1475-6773.12660
  • 22. Leape LL. Reporting of adverse events. N Engl J Med. 2002;347(20):1633-1638. https://doi.org/10.1056/NEJMNEJMhpr011493
  • 23. Singer SJ, Gaba DM, Geppert JJ, Sinaiko AD, Howard SK, Park KC. The culture of safety: results of an organization-wide survey in 15 California hospitals. Qual Saf Health Care. 2003;12(2):112-118. https://doi.org/10.1136/qhc.12.2.112
  • 24. Bellandi T, Tartaglia R, Sheikh A, Donaldson L. Italy recognises patient safety as a fundamental right. BMJ. 2017;357:j2277. https://doi.org/10.1136/bmj.j2277
  • 25. Banaz M, Yalçın Balçık P. Hekimlerin defansif tıp tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2022;25(3):501-516.
  • 26. Catino M, Celotti S. The problem of defensive medicine: two Italian surveys. Stud Health Technol Inform. 2009;148:206-221.
  • 27. Hiyama T, Yoshihara M, Tanaka S, Urabe Y, Ikegami Y, Fukuhara T, et al. Defensive medicine practices among gastroenterologists in Japan. World J Gastroenterol. 2006;12(47):7671-7675. https://doi.org/10.3748/wjg.v12.i47.7671
Toplam 27 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Aile Hekimliği, Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri
Bölüm Orijinal Makaleler
Yazarlar

Burak Neng 0000-0002-7216-8166

Fatih Hitami Usluoğulları 0000-0001-8385-6768

Alican Sarısaltık 0000-0002-7317-404X

Akif İnanıcı 0000-0001-8083-9807

Mehmet Akman 0000-0002-7018-1607

Erken Görünüm Tarihi 30 Mayıs 2025
Yayımlanma Tarihi
Gönderilme Tarihi 21 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 19 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 19 Sayı: 2

Kaynak Göster

Vancouver Neng B, Usluoğulları FH, Sarısaltık A, İnanıcı A, Akman M. Primary Care Physicians’ Anxiety About Medical Errors and Attitudes Towards Defensive Medicine. TJFMPC. 2025;19(2):226-33.
 Kapak Resmi İndir

Sağlığın ve birinci basamak bakımın anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunacak yeni bilgilere sahip yazarların İngilizce veya Türkçe makaleleri memnuniyetle karşılanmaktadır.

Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care © 2024 by Aile Hekimliği Akademisi Derneği is licensed under CC BY-NC-ND 4.0