Türk Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Dergisi

Öz

Depremler, meydana geldikleri coğrafi koşullara bağlı olarak büyük yıkımlara yol açmakta ve bireyler üzerinde hem fiziksel hem de psikolojik açıdan derin travmatik izler bırakmaktadır. Doğal afetler, bireylerin yalnızca fiziksel varlıklarını değil, aynı zamanda psikolojik, sosyal ve manevi dengelerini de sarsmaktadır. Özellikle büyük ölçekli depremler, depremzedelerde travmatik stres bozukluğu, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklara neden olabilmekte, aynı zamanda sosyal ve ekonomik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle, deprem sonrası süreçte bireylerin psikolojik sağlamlıklarını koruyabilmeleri için psiko-sosyal destek hizmetlerinin sistemli bir şekilde sunulması gerekmektedir. Psiko-sosyal destek sürecinin önemli bir bileşeni olarak manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetleri, depremzedelerin yaşadığı kayıpları anlamlandırma, travmayla başa çıkma ve iyileşme süreçlerini destekleme açısından kritik bir role sahiptir. Bu nitel çalışma, Türkiye’deki 06 Şubat 2023 depremlerinin ardından depremzedelerin karşılaştıkları psikolojik ve sosyo-ekonomik zorlukları, dini inanç ve tutumların travmayla başa çıkma sürecindeki etkilerini ve depreme maruz kalmanın bireylerin dindarlık düzeylerine olan yansımalarını incelemektedir. Araştırmada, deprem bölgesinde görev alarak depremzedelere psiko-sosyal destek hizmeti sunan uzmanların deneyimleri doğrultusunda manevi danışmanlık ve rehberlik ihtiyaçları ele alınmıştır. Makalenin temel amacı, psiko-sosyal destek hizmeti sunan uzmanların değerlendirmeleri üzerinden depremzedelerin manevi destek gereksinimlerini tespit etmek ve gelecekte yaşanabilecek doğal afetlerde etkin manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin sağlanabilmesi için alan literatürüne bilimsel veriler sunmaktır. Bu nitel araştırma, mülakat tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Deprem sonrasında doğrudan çadır ve konteyner kentlerde saha çalışmaları yürütülmüş, sahadaki uzmanlarla yüz yüze ve çevrimiçi mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, klinik psikologlar ve manevi danışmanlar gibi alan uzmanlarından oluşmaktadır. Elde edilen veriler ise betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular, depremzedelerin barınma ve güvenlik gibi temel sosyo-ekonomik sıkıntılar yaşadığını, psikolojik rahatsızlıklarla mücadele ettiğini, dindarlık ve maneviyatın travmayla başa çıkmada etkili bir faktör olduğunu, manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin depremzedelerin psikolojik iyilik hâli üzerinde olumlu terapötik etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak makalede, doğal afetler gibi kriz durumlarında manevi danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin yapılandırılmış bir profesyonel destek hizmeti olarak sunulmasının gerekliliğinin altı çizilmiştir.