Öz
Bu çalışmanın amacı; çağdaş Türk resim sanatında imge olarak ele alınan ‘doğa’ kavramının çağdaş yüzey uygulamalarından olan impasto tekniği ile anlatımına yöneliktir. 20. yüzyılda; Batı sanat anlayışına paralel olarak gelişim gösteren Türk resim sanatı, kendi içerisinde dönemlere ayrılmış ve her dönem, bir önceki dönemin dünya görüşüne, sanat anlayışına ve anlatım diline karşı yeni bir anlayış geliştirmiştir. Bu süreç; 20. yüzyılın ortalarına kadar hem tema hem de teknik olarak bütünüyle Batı etkisinde seyir izlerken, 20. yüzyılın ortalarından sonra toplumsal gerçekçi bir anlayışla yerel imgelerin yer aldığı, Anadolu’ya özgü doğa unsurlarının ve kırsal yaşamının, doğa ve insan ilişkisinin anlatıldığı bir dil kazanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemi kullanılarak iki aşamada ele alınmıştır. Araştırma; ilk safhada yerli ve yabancı kaynaklardan, kütüphanelerden, Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanından ve internet kaynaklarından faydalanılarak literatür taraması ile desteklenmiştir. Bu bağlamda; güvenilirliği kanıtlanmış yayınlar ve sanatçıların üretimleri üzerine yapılan bilimsel çalışmalar kaynak olarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bir sonraki aşamasında ise yine araştırmayı desteklemek amacı ile Ankara Resim Heykel Müzesi, İstanbul Resim Heykel Müzesi ve web sitelerinde yer alan, 20. yüzyılda yaşamış, ‘doğa’ imgesi üzerine üretimlerde bulunan Türk sanatçıların eserleri kaynak olarak kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağan, H. (2023). Orhan Peker resimlerinde biçim anlayışını şekillendiren etkenler. Bodrum Sanat ve Tasarım Dergisi, (2), 260-273. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3108804#:~:text=Tuval%20resmi%20dışında%20malzeme%20kullanımındaki,basan%20biçim%20anlayışını%20ortaya%20koymaktadır.
- Akkuş, Y. (2011). Dışavurumculuk ve 1980 sonrası türk resim sanatındaki yayılımı (Tez No: 289457) [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Arıkan Yılmaz, E. N. ve Dikener, O. (2023). Türk resminde onlar grubu ressamlarının resimlerindeki renk yapılarının incelenmesi. Selçuk Türkiyat, (60), 01-24. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3600961
- Atik, F. N. (2022). 20. yy’dan günümüze türk resim sanatında bilimin etkisiyle psikanaliz eğilimlerin araştırılması (Tez No: 748370) [Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Ayan, A. (2014). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında görünü (manzara). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
- Başar, R. (2022). Balkan Naci, Adnan Çoker ve Komet için, İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 8(16), 233-266. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2869987
- Baydemir, G. (2016). Türk resim sanatında renk kullanımı. (Tez No: 430661) [Sanatta Yeterlik Eser Metni, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Berk, N. ve Gezer, H. (1973). 50 yılın türk resim ve heykeli. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Berk, N. ve Turani, A. (1989). Başlangıcından bugüne çağdaş türk resim sanatı (1. Baskı, 2. Cilt). Tiglat Sanat Galeresi.
- Bigalı, Ş. (1984). Resim sanatı. Şafak Matbaası.
- Çelik, F. (2023). Cumhuriyet dönemi türk resim sanatının çağdaşlaşma süreci. Uluslararası İletişim ve Sanat Dergisi, (10), 71-88. https://iletisimvesanat.com/files/iletisimvesanat/5447cf60-1e58-439f-9766-d2dcccd4cdf9.pdf
- Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 2.(2008). Onlar grubu. Yem Yayın.
- Erberk, E. (2006). Günümüz türk resminde doku yüzey imgeleme (Tez No: 206383) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Gezgin, Ü. (2023). Çallı kuşağı sanatçılarında empresyonist sanat akımının etkileri üzerine. International Journal of Interdisciplinary and Interculturel Art, 8(16), 114-128. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3481660
- Güran, N. Z. (1881-1937). Manzara [Kontrplak üzerine yağlı boya]. Ankara Resim ve Müzesi, Ankara, TR.
- İyem, N. (1975). Göreme [Tuval üzerine yağlı boya]. Nuri İyem Koleksiyonu, İstanbul. Nuri İyem.
- Karadal, M. Ş. (2018). Resimde tematik olarak orta Anadolu yorumu (Tez No: 514365) [Sanatta Yeterlik Tez, Gazi Üniversitesi, Ankara. Ulusal Tez Merkezi].
- Kocamemi, A. Z. (1938). Manzara [Kontrplak üzerine yağlı boya]. Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul, TR. SSM.
- Müftüoğlu, M. O. (2005). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında desenin işlevi (Tez No: 160455). [Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Önal, S. (2024). Çağdaş türk resim sanatında köy teması (Tez No: 853672) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya. Ulusal Tez Merkezi].
- Özdemir, M. (2024). Çağdaş türk resminde lekesel soyutlama bağlamında peyzaj teması (Tez No: 909669) [Sanatta Yeterlik Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Ulusal Tez Merkezi].
- Peker, O. (1965). Çayırda beyaz atlar [Tuval üzerine yağlı boya]. Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara, TR.
- Renda, G. Ve Erol, T. (1980). Başlangıcından bugüne çağdaş türk resim sanatı (1. Baskı, 1. Cilt). Tiglat Sanat Galerisi.
- Rzayev, R. (2017). Türk resminde doğa soyutlamaları (Tez No: 461361) [Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Tansuğ, S. (1986). Çağdaş türk sanatı. Remzi Kitabevi.
- Tansuğ, S. (1993). Çağdaş türk sanatı (3. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Tansuğ, S. (1999). Çağdaş türk sanatı (5. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Tetikçi, İ. (2010). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında doğa-insan ilişkisi(Tez No:274458) [Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Tollu, C. (1899-1968). At arabalı peyzaj [Tuval üzerine yağlı boya]. Online Müzayede, İstanbul, TR. Online Müzayede.
- Yöndeş, S. (2024). D grubu ve yeniler grubu sanatçılarının soyut eserlerinin incelenmesi (Tez No: 865268) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Ulusal Tez Merkezi].
- Yudum, A. (2011). Dışavurumculuk ve 1980 sonrası türk resim sanatındaki yayılımı (Tez No: 289457) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Ulusal Tez Merkezi].
NATURE EXPRESSIONS WITH IMPASTO TECHNIQUE IN THE CONTEXT OF SURFACE APPLICATIONS IN 20TH CENTURY TURKISH PAINTING ART
Öz
The aim of this study is to describe the concept of nature, which is considered as an image in contemporary Turkish painting, using the impasto technique, which is one of the contemporary surface applications. In the 20th century; Turkish painting, which developed in parallel with the Western understanding of art, was divided into periods within itself and each period developed a new understanding against the worldview, understanding of art and the language of expression of the previous period. While this process followed a course completely under the influence of the West in terms of both theme and technique until the mid-20th century, it gained a language in which local images were included with a social realist understanding, and the natural elements and rural life specific to Anatolia, and the relationship between nature and humans were described after the mid-20th century. The research was conducted in two stages using the qualitative research method. In the first stage, the research was supported by a literature review using domestic and foreign sources, libraries, the National Thesis Center database of the Council of Higher Education and internet sources. In this context, proven publications and scientific studies on the works of artists were evaluated as sources. In the next stage of the research, again in order to support the research, the works of Turkish artists who lived in the 20th century and produced works on the image of ‘nature’, which are available on the Ankara Painting and Sculpture Museum, Istanbul Painting and Sculpture Museum and their websites, were used as sources.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağan, H. (2023). Orhan Peker resimlerinde biçim anlayışını şekillendiren etkenler. Bodrum Sanat ve Tasarım Dergisi, (2), 260-273. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3108804#:~:text=Tuval%20resmi%20dışında%20malzeme%20kullanımındaki,basan%20biçim%20anlayışını%20ortaya%20koymaktadır.
- Akkuş, Y. (2011). Dışavurumculuk ve 1980 sonrası türk resim sanatındaki yayılımı (Tez No: 289457) [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Arıkan Yılmaz, E. N. ve Dikener, O. (2023). Türk resminde onlar grubu ressamlarının resimlerindeki renk yapılarının incelenmesi. Selçuk Türkiyat, (60), 01-24. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3600961
- Atik, F. N. (2022). 20. yy’dan günümüze türk resim sanatında bilimin etkisiyle psikanaliz eğilimlerin araştırılması (Tez No: 748370) [Yayınlanmış Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Ayan, A. (2014). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında görünü (manzara). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Yayınları.
- Başar, R. (2022). Balkan Naci, Adnan Çoker ve Komet için, İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 8(16), 233-266. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2869987
- Baydemir, G. (2016). Türk resim sanatında renk kullanımı. (Tez No: 430661) [Sanatta Yeterlik Eser Metni, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Berk, N. ve Gezer, H. (1973). 50 yılın türk resim ve heykeli. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Berk, N. ve Turani, A. (1989). Başlangıcından bugüne çağdaş türk resim sanatı (1. Baskı, 2. Cilt). Tiglat Sanat Galeresi.
- Bigalı, Ş. (1984). Resim sanatı. Şafak Matbaası.
- Çelik, F. (2023). Cumhuriyet dönemi türk resim sanatının çağdaşlaşma süreci. Uluslararası İletişim ve Sanat Dergisi, (10), 71-88. https://iletisimvesanat.com/files/iletisimvesanat/5447cf60-1e58-439f-9766-d2dcccd4cdf9.pdf
- Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 2.(2008). Onlar grubu. Yem Yayın.
- Erberk, E. (2006). Günümüz türk resminde doku yüzey imgeleme (Tez No: 206383) [Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
- Gezgin, Ü. (2023). Çallı kuşağı sanatçılarında empresyonist sanat akımının etkileri üzerine. International Journal of Interdisciplinary and Interculturel Art, 8(16), 114-128. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3481660
- Güran, N. Z. (1881-1937). Manzara [Kontrplak üzerine yağlı boya]. Ankara Resim ve Müzesi, Ankara, TR.
- İyem, N. (1975). Göreme [Tuval üzerine yağlı boya]. Nuri İyem Koleksiyonu, İstanbul. Nuri İyem.
- Karadal, M. Ş. (2018). Resimde tematik olarak orta Anadolu yorumu (Tez No: 514365) [Sanatta Yeterlik Tez, Gazi Üniversitesi, Ankara. Ulusal Tez Merkezi].
- Kocamemi, A. Z. (1938). Manzara [Kontrplak üzerine yağlı boya]. Sakıp Sabancı Müzesi, İstanbul, TR. SSM.
- Müftüoğlu, M. O. (2005). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında desenin işlevi (Tez No: 160455). [Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Önal, S. (2024). Çağdaş türk resim sanatında köy teması (Tez No: 853672) [Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya. Ulusal Tez Merkezi].
- Özdemir, M. (2024). Çağdaş türk resminde lekesel soyutlama bağlamında peyzaj teması (Tez No: 909669) [Sanatta Yeterlik Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Ulusal Tez Merkezi].
- Peker, O. (1965). Çayırda beyaz atlar [Tuval üzerine yağlı boya]. Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara, TR.
- Renda, G. Ve Erol, T. (1980). Başlangıcından bugüne çağdaş türk resim sanatı (1. Baskı, 1. Cilt). Tiglat Sanat Galerisi.
- Rzayev, R. (2017). Türk resminde doğa soyutlamaları (Tez No: 461361) [Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Tansuğ, S. (1986). Çağdaş türk sanatı. Remzi Kitabevi.
- Tansuğ, S. (1993). Çağdaş türk sanatı (3. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Tansuğ, S. (1999). Çağdaş türk sanatı (5. Baskı). Remzi Kitabevi.
- Tetikçi, İ. (2010). Batı anlayışına dönük türk resim sanatında doğa-insan ilişkisi(Tez No:274458) [Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul. Ulusal Tez Merkezi].
- Tollu, C. (1899-1968). At arabalı peyzaj [Tuval üzerine yağlı boya]. Online Müzayede, İstanbul, TR. Online Müzayede.
- Yöndeş, S. (2024). D grubu ve yeniler grubu sanatçılarının soyut eserlerinin incelenmesi (Tez No: 865268) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Ulusal Tez Merkezi].
- Yudum, A. (2011). Dışavurumculuk ve 1980 sonrası türk resim sanatındaki yayılımı (Tez No: 289457) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Ulusal Tez Merkezi].
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Resim |
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Haziran 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Nisan 2025 |
| Kabul Tarihi | 29 Haziran 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 3 |
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a Creative Common Attribution Licence. (CC-BY-NC 4.0)
