Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 46 - 56, 30.06.2025
https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1580287

Öz

Günümüzde dijital illüstrasyon yöntemlerinin ve bunları yayınlayan internet iletişim mecralarının gelişmesiyle birlikte antik pagan motiflerinin kullanımında önemli bir artış gözlemlenmektedir. Eski motif ve pagan sembollerin kullanılması sosyal medya, etnik fuarlar, dövme sanatı ve kültürel posterler gibi çeşitli alanları kapsamaktadır. Bu ilgi, sadece görsel bir eğilim olmanın ötesine geçmekte, aynı zamanda derin sosyokültürel bağlamlar ve tarihsel kökenlerle ilişkilendirilebilir. Fakat görsellerin yeniden canlanması, çağdaş kullanımlarının temelini oluşturan bilişsel ve kökenle ilgili faktörlerin sosyolojik araştırmaların yanı sıra disiplinler arası bir çalışma alanı olarak ele alınmasını gerektirmektedir. Dolayısıyla, günümüz toplumunda antik pagan figürlerinin dijital ortamda yeniden canlandırılmasının altında yatan nedenleri görsel sanatlar bağlamında değerlendirmek için araştırma yapmak önem kazanmaktadır. Bu makalede, pagan temalarını göstermek amacıyla Asya ve Avrupa coğrafyalarından gelen petrogliflere ve ilkel görsellere dair örnekler ile kısa anlatılar sunularak, güncel sanatta neden ilgi odağı olduğu mevcut dijital örneklerle sorgulanmıştır. Nihayetinde, dijital ortamda üretilen pagan imge ve motiflerinin üretim şekilleri üzerinde durulmuş, farklı kültürlere ait pagan dönemi motif ve imgeleri grafik tasarım çerçevesinde değerlendirilip incelenmiştir.

Kaynakça

  • Adorno, W., T. (2013). Kültür Endüstrisi ve Kültür Yönetimi. Çeviri: M. Tüzel, N. Ünler, E. Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Atasagun, Y. D. (1997). Sembol ve sembolizm. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 369-387.
  • Aufderbruck-Londres, D. (2017). The Impact of Paganism on the Anglo-Saxon Cultural Identity Through Popular Culture. Humanities and Social Sciences. Dumas: Université Toulouse-Jean Jaurès.
  • Bayraktar, K., O. (2011). Dijital imge ve temsili (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Collett, L. (2017). Introduction to Drawing Archaeological Pottery. Londra: Miller Building University of Reading.
  • Çakır, Ş. (2015). Modern resim sanatı ve grafik tasarım ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Çebi, M., S. (2008). Sembolik/retoriksel bir eylem olarak dil’in anlam inşasındaki aracılık işlevi. Selçuk İletişim, 5(2), 183-198.
  • Gülüm, E. (2021). Kanonik imge, kültürel bellek ve sözlü edebiyat arasındaki simbiyotik ilişkilerin belirginleştirilmesi, açımlanması ve değerlendirilmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 21(1), 211-229.
  • Jabłońska, M. (2024). Slavic Witches and Social Media. New York: Routledge.
  • Karaçeper, S. (2018). Dijital Teknoloji ve Grafik Tasarımda Yenilikler. Aydın Sanat, 4(8), 73-83.
  • Karin, B. (2004). Where is Visual Culture in Contemporary Theories of Media and Communication?. Nordicom Review, 25, 149-157.
  • Kılıç, K. (2023). Pagan inançların günümüz sanatındaki izleri. Journal of Art and Iconography, 5(1), 1-7.
  • Kobyliński, Z. ve Rabiega, K. (2018). The symbolic role of boats and ships in pagan and Christian Medieval Northern Europe. (Ed. : L., D. Nebelsick, J. Wawrzeniuk vr K. Zeman-Wiśniewska). “Archaeologica Hereditas, Sacred Space: Contributons To The Archaeology Of Belief” içinde (197-218). Varşova: Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw.
  • Kurlander, E. (2017). Hitler’s Monsters: A Supernatural History of the Third Reich. New Haven: Yale University Press.
  • Lutwyche, J. (2021, December 12). Pagan beliefs: nature, druids and witches, the modern heathen. BBC Religion & Ethics. https://themodernheathen.home.blog/2020/04/06/pagan-beliefs-nature-druids-and-witches/ Erişim Tarihi: 01.10.2024.
  • Morgan, C. ve Wright, H. (2018). Pencils and pixels: drawing and digital media in archaeological field recording. Journal of Field Archaeology, 43(2), 136–151.
  • Okan, B. (2018). Primitivizm ve günümüz sanatına etkileri. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 8(2), 96-109.
  • Oyman, R. (2019). Bazı Anadolu kilim motiflerinin sembolik çözümlemesi. ARIŞ Halı, Dokuma ve İşleme Sanatları Dergisi, 4-22.
  • Ölmez, F. N. (2022). Bir gösterge olarak motiflerde anlam(landırma) sorunsalı. Hars Akademi, Aydın Uğurlu And Traditional Arts, 5, 430-445.
  • Rountree, K. (2014). Neo‐Paganism, Native Faith and indigenous religion: a case study of Malta within the European context. Social Anthropology, 22(1), 81-100.
  • Shaw, D., I., E. (2017). How do pagans construct their religious ıdentity? A thematic analysis (Yayımlanmamış Araştırma Tezi). University Of Gloucestershire, Gloucestershire.
  • Avcı Tuğal, S. (2018). Oluşum Süreci İçinde Dijital Sanat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
  • Vektörel grafik (2024). https://tr.wikipedia.org/wiki/Vekt%C3%B6rel_grafik Erişim Tarihi: 02.10.2024.
  • Vicari, S. ve Kirby, D. (2022). Digital platforms as socio-cultural artifacts: developing digital methods for cultural research. White Rose Research, 26(12), 1-23.
  • Walker, А. (2012). The art that does not think: Byzantine decorative arts. (Ed. : C. Hourihane). “History and Limits of a Concept, In: From Minor to Major. The Minor Arts in Medieval Art History” içinde (169–193). Princeton: The Index of Christian Art, Princeton University.

Reuse of Ancient Pagan Motis in the Digital Age in Terms of Cultural Meaning and Aesthetic Reflections

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 1, 46 - 56, 30.06.2025
https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1580287

Öz

Today, with the development of digital illustration methods and the internet communication channels that publish them, there is a noticeable increase in the use of ancient pagan motifs. The use of ancient motifs and pagan symbols covers various areas such as social media, ethnic fairs, tattoo art and cultural posters. This interest goes beyond being just a visual trend, and can also be associated with deep sociocultural contexts and historical roots. However, the revival of images requires that the cognitive and origin-related factors that form the basis of their contemporary use be addressed as an interdisciplinary field of study in addition to sociological research. Therefore, it is important to conduct research to evaluate the reasons underlying the revival of ancient pagan figures in the digital environment in the context of visual arts in today’s society. In this paper, examples and short narratives of petroglyphs and primitive visuals from Asian and European geographies are presented in order to demonstrate pagan themes, and the reason why they are the center of attention in contemporary art is questioned with existing digital examples. Finally, the production methods of pagan images and motifs produced in the digital environment are emphasized, and pagan period motifs and images from different cultures are evaluated and examined within the framework of graphic design.

Kaynakça

  • Adorno, W., T. (2013). Kültür Endüstrisi ve Kültür Yönetimi. Çeviri: M. Tüzel, N. Ünler, E. Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Atasagun, Y. D. (1997). Sembol ve sembolizm. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(7), 369-387.
  • Aufderbruck-Londres, D. (2017). The Impact of Paganism on the Anglo-Saxon Cultural Identity Through Popular Culture. Humanities and Social Sciences. Dumas: Université Toulouse-Jean Jaurès.
  • Bayraktar, K., O. (2011). Dijital imge ve temsili (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Collett, L. (2017). Introduction to Drawing Archaeological Pottery. Londra: Miller Building University of Reading.
  • Çakır, Ş. (2015). Modern resim sanatı ve grafik tasarım ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
  • Çebi, M., S. (2008). Sembolik/retoriksel bir eylem olarak dil’in anlam inşasındaki aracılık işlevi. Selçuk İletişim, 5(2), 183-198.
  • Gülüm, E. (2021). Kanonik imge, kültürel bellek ve sözlü edebiyat arasındaki simbiyotik ilişkilerin belirginleştirilmesi, açımlanması ve değerlendirilmesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 21(1), 211-229.
  • Jabłońska, M. (2024). Slavic Witches and Social Media. New York: Routledge.
  • Karaçeper, S. (2018). Dijital Teknoloji ve Grafik Tasarımda Yenilikler. Aydın Sanat, 4(8), 73-83.
  • Karin, B. (2004). Where is Visual Culture in Contemporary Theories of Media and Communication?. Nordicom Review, 25, 149-157.
  • Kılıç, K. (2023). Pagan inançların günümüz sanatındaki izleri. Journal of Art and Iconography, 5(1), 1-7.
  • Kobyliński, Z. ve Rabiega, K. (2018). The symbolic role of boats and ships in pagan and Christian Medieval Northern Europe. (Ed. : L., D. Nebelsick, J. Wawrzeniuk vr K. Zeman-Wiśniewska). “Archaeologica Hereditas, Sacred Space: Contributons To The Archaeology Of Belief” içinde (197-218). Varşova: Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw.
  • Kurlander, E. (2017). Hitler’s Monsters: A Supernatural History of the Third Reich. New Haven: Yale University Press.
  • Lutwyche, J. (2021, December 12). Pagan beliefs: nature, druids and witches, the modern heathen. BBC Religion & Ethics. https://themodernheathen.home.blog/2020/04/06/pagan-beliefs-nature-druids-and-witches/ Erişim Tarihi: 01.10.2024.
  • Morgan, C. ve Wright, H. (2018). Pencils and pixels: drawing and digital media in archaeological field recording. Journal of Field Archaeology, 43(2), 136–151.
  • Okan, B. (2018). Primitivizm ve günümüz sanatına etkileri. Sanat Ve Tasarım Dergisi, 8(2), 96-109.
  • Oyman, R. (2019). Bazı Anadolu kilim motiflerinin sembolik çözümlemesi. ARIŞ Halı, Dokuma ve İşleme Sanatları Dergisi, 4-22.
  • Ölmez, F. N. (2022). Bir gösterge olarak motiflerde anlam(landırma) sorunsalı. Hars Akademi, Aydın Uğurlu And Traditional Arts, 5, 430-445.
  • Rountree, K. (2014). Neo‐Paganism, Native Faith and indigenous religion: a case study of Malta within the European context. Social Anthropology, 22(1), 81-100.
  • Shaw, D., I., E. (2017). How do pagans construct their religious ıdentity? A thematic analysis (Yayımlanmamış Araştırma Tezi). University Of Gloucestershire, Gloucestershire.
  • Avcı Tuğal, S. (2018). Oluşum Süreci İçinde Dijital Sanat. İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
  • Vektörel grafik (2024). https://tr.wikipedia.org/wiki/Vekt%C3%B6rel_grafik Erişim Tarihi: 02.10.2024.
  • Vicari, S. ve Kirby, D. (2022). Digital platforms as socio-cultural artifacts: developing digital methods for cultural research. White Rose Research, 26(12), 1-23.
  • Walker, А. (2012). The art that does not think: Byzantine decorative arts. (Ed. : C. Hourihane). “History and Limits of a Concept, In: From Minor to Major. The Minor Arts in Medieval Art History” içinde (169–193). Princeton: The Index of Christian Art, Princeton University.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sanat Sosyolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Bayram Bozhüyük 0000-0002-3958-5072

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 6 Kasım 2024
Kabul Tarihi 13 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 27 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Bozhüyük, B. (2025). Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), 46-56. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1580287
AMA Bozhüyük B. Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Haziran 2025;27(1):46-56. doi:10.26468/trakyasobed.1580287
Chicago Bozhüyük, Bayram. “Kültürel Anlam Ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 27, sy. 1 (Haziran 2025): 46-56. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1580287.
EndNote Bozhüyük B (01 Haziran 2025) Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 27 1 46–56.
IEEE B. Bozhüyük, “Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 27, sy. 1, ss. 46–56, 2025, doi: 10.26468/trakyasobed.1580287.
ISNAD Bozhüyük, Bayram. “Kültürel Anlam Ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 27/1 (Haziran 2025), 46-56. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1580287.
JAMA Bozhüyük B. Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2025;27:46–56.
MLA Bozhüyük, Bayram. “Kültürel Anlam Ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 27, sy. 1, 2025, ss. 46-56, doi:10.26468/trakyasobed.1580287.
Vancouver Bozhüyük B. Kültürel Anlam ve Estetik Yansımalar Kapsamında Dijital Çağda Antik Pagan Motiflerinin Yeniden Kullanılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2025;27(1):46-5.
Resim

Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Creative Commons Attribution 4.0 ile lisanslanmıştır.