Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Relationship of Post-Earthquake Trauma Reaction With Internet and Digital Game Addiction in Adolescents

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 24, 684 - 705, 29.05.2025

Mustafa Güler , Nevriye Gökçe Şenses

https://doi.org/10.37679/trta.1660863

Öz

It is known that natural disasters such as earthquakes can cause post-traumatic stress in people. Posttraumatic stress can affect individuals of all age groups, but it can affect individuals in critical stages such as adolescence more. It is thought that post-traumatic stress that occurs in adolescence may cause different addictions such as internet and digital game addiction, considering the critical life stage that adolescents are in. This study explores the association between post-traumatic stress levels and both internet and digital game addiction among adolescents who directly experienced the earthquake that struct Kahramanmaraş on February 6, 2023. The sample of this study, designed as a relational and descriptive research model, consists of 217 middle school and high school students, 101 boys and 116 girls. In the analysis of the data, Simple Linear Regression Analysis and Pearson Product Moment Correlation Coefficient were used to determine the relationships between the variables, and the Mann Whitney U test was used to determine the differences between the two groups. All statistical analyzes were analyzed with the SPSS 23 program, and the statistical significance level was taken as p<0.05. The findings of the analysis reveal a moderately positive association between post-traumatic stress levels and internet addiction, while a weaker but still positive relationship is observed between posttraumatic stress levels and digital game addiction. These findings suggest that as adolescents’ posttraumatic stress levels increase, their internet and digital game addiction levels also rise. Regarding the predictive effect of post-traumatic stress on addiction, post-traumatic stress; while it has a 10.9% effect on internet addiction, it explains 6.5% of the variance in digital game addiction. Furthermore, girls' post-traumatic stress levels are comparably high with boys; It was determined that digital game addiction levels were significantly higher than girls (p<.05).

Anahtar Kelimeler

Post-traumatic Stress Internet Addiction Digital Game Addiction. Earthquake Adolescent

Kaynakça

  • Adanalı, R., Yıyın, F. T. ve Özenel, N. (2022). Ortaokul öğrencilerinin afet bilinci. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (47), 5681.
  • American Psychiatric Association, A. P., & American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSMIV (Vol. 4). Washington, DC: American psychiatric association.
  • Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride güncel yaklaşımlar, 1(1), 55-67.
  • Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M. ve Çetinkaya, A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. UHİVE: Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8(8), 34- 58.
  • Aydın, H., Reisoğlu, S. ve Aydın, B. (2022). Kovid-19 Pandemisi Sürecinde Bireylerin Travma Sonrası Stres Belirtileriyle Öz-Anlayış Düzeyleri ve Duygusal Şemaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mavi Atlas, 10(2), 438-452.
  • Baştuğ, Ö. F. ve Arslantaş, H. (2021). Lise Öğrencisi Ergenlerde Travma Sonrası Stres Belirtileri ve İlişkili Faktörler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Ek 1), 110-121.
  • Bayraktar, F. (2001), İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İzmir. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
  • Branquinho, C., Kelly, C., Arevalo, L. C., Santos, A., & Gaspar de Matos, M. (2020). “Hey, we also have something to say”: A qualitative study of Portuguese adolescents’ and young people’s experiences under COVID-19. Journal of community psychology, 48(8), 2740-2752.
  • Budak, M. İ., Akarsu, Ö., Okanli, A., ve Adıgüzel, V. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Travmatik Yaşantılar, Agresyon ve İnternet Bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 502-510.
  • Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 109-116.
  • Chen, J., Zhou, X., Zeng, M., & Wu, X. (2015). Post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth: Evidence from a longitudinal study following an earthquake disaster. PLoS One, 10(6), e0127241.
  • Christiansen, D. M., & Berke, E. T. (2020). Gender- and sex-based contributors to sex differences in PTSD. Current Psychiatry Reports, 22(19), 1-9. doi. org/10.1007/s11920-020-1140-y.
  • Cui, X., & Chi., X. (2021) The relationship between social support and internet addiction among Chinese adolescents during the COVID-19 pandemic: A multiple mediation model of resilience and post-traumatic stress disorder symptoms. Psychol Res Behav Manag, 14, 1665-1674.
  • Çeri, V., Hamidi, F., Çakır, B., Bilaç, Ö., İz, M., İz, F. B. A., & Aydemir, Ö. (2021). Child Revised Impact of Event Scale (CRIES): Validity and Reliability Study of Turkish Version Revize Edilmiş Çocuk Olayın Etkisi Ölçeği (CRIES): Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması.
  • Çoban, M., Sözbilir, M. ve Göktaş, Y. (2017). Deprem deneyimini yaşamış kişilerin deprem öncesi hazırlık algılarının belirlenmesi: Bir durum çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 113-134.
  • Dai, W., Chen, L., Lai, Z., Li, Y., Wang, J., & Liu, A. (2016). The incidence of post-traumatic stress disorder among survivors after earthquakes: a systematic review and meta-analysis. BMC psychiatry, 16, 1-11.
  • Dalbudak, E., Evren, C., Aldemir, S. ve Evren, B. (2014). The severity of Internet addiction risk and its relationship with the severity of borderline personality features, childhood traumas, dissociative experiences, depression and anxiety symptoms among Turkish university students. Psychiatry research, 219(3), 577-582.
  • Demirci, H., Bilge, Y., Emiral, E. ve Şen, S. (2024). Enhancing recovery in post-earthquake adolescents: examining the impact of a psychoeducational intervention on traumatic stress symptoms and coping strategies. Current Psychology, 43(33), 26983-26996.
  • Devkota, S.P. & Bagale, S. (2016). Post-traumatic stress disorder after earthquake and ıts ımpact on education in Nepal, Asia & The Pacific.
  • Ekinci, N. E., Yalçın, İ., Özer, Ö. ve Kara, T. (2017). An investigation of the digital game addiction between high school students. Journal of Human Sciences, 14(4), 4989-4994. doi:10.14687/jhs.v14i4.4936.
  • Fernandes B., Biswas U.N., Tan-Mansukhani R., Vallejo A., & Essau C.A. (2020). The impact of COVID-19 lockdown on internet use and escapism in adolescents. Revista de Psicología Clínica con Niños y Adolescentes, 7, 59-65.
  • Filazoğlu-Çokluk, G. (2023). Depremin psikolojik etkileri ve travma sonrası stres bozukluğu. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Öncü ve Çağdaş Çalışmalar (s.1335-1350), İzmir: Duvar Yayınevi.
  • Gentile, D. (2009). Pathological video-game use among youth ages 8 to 18: a national study. Psychological Science, 20(5), 594-602.
  • George, D., & Mallery, P. (2003). Frequencies SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Boston, MA: Allyn & Bacon.
  • Gökçearslan, Ş. ve Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(14), 419-435.
  • Göldağ, B. (2018). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılık düzeylerinin demograf ik özelliklerine göre incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1287-1315.
  • Griffiths, M. D. (2010). The role of context in online gaming excess and addiction: Some case study evidence. International Journal of Mental Health and Addiction, 8, 119-125.
  • Harville, E. W., Jacobs, M., & Boynton-Jarrett, R. (2015). When is exposure to a natural disaster traumatic? Comparison of a trauma questionnaire and disaster exposure inventory. PLoS One, 10(4), e0123632.
  • Hobfoll, S.E. (1998). Stress culture and communıty, Plenıum Press, New York.
  • Hua, Y., Wang, W., Shi, J., Wang, H., Xu, K., Shi, G., & Lu, C. (2023). Childhood trauma and internet addiction among Chinese adolescents: The mediating role of coping styles. Current Psychology, 42(19), 16507-16517.
  • Irmak, A. Y., ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi.
  • Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, Sayı1. JICA Türkiye Ofisi.
  • Kaplan, N. (2016). Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılık düzeylerinin sağlık üzerine etkilerinin incelenmesi [Master’s thesis]. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Karabulut, D. ve Bekler, T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376.
  • Karaman, İ. G. Y. ve Yastıbaş, C. (2021). Covid-19 Pandemisinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarında Depresyon, Anksiyete ve Travma Sonrası Stres Belirtilerinin Sosyodemografik ve Mesleki Değişkenler ile İlişkisi Nasıldır?. Van Tıp Dergisi, 28(2).
  • Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kardefelt-Winther D. (2014). The moderating role of psychosocial well-being on the relationship between escapism and excessive online gaming Computers in Human Behavior, 38, 68-74. doi:10.1016/j.chb.2014.05.020.
  • Kayış, L. ve Ayas, T. (2024). Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ile akademik erteleme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 11(1), 30-68.
  • Keating, D.P. (2012). Cognitive and Brain Development in Adolescence. Enfance. 3(3):267- 79.
  • Kessler, R.C., Berglund, P., Demler. O., Jin, R., Merikangas, K.R., & Walters, E.E. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication, Arch Gen Psychiatry, 62, 593-602.
  • Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6.
  • King, D. L., & Delfabbro, P. H. (2019). Video game monetization (eg,‘loot boxes’): A blueprint for practical social responsibility measures. International Journal of Mental Health and Addiction, 17(1), 166-179.
  • Kovačić-Petrović, Z., Peraica, T., Blažev, M., & Kozarić-Kovačić, D. (2023). Association between problematic Internet use and specific Internet activities and COVID-19-and earthquake-related stress, anxiety, and depression symptoms among Croatian young adults. Frontiers in psychiatry, 14, 1227182.
  • Kurt, E. ve Gülbahçe, A. (2019). Van depremini yaşayan öğrencilerin travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 957-972. https://dergipark.org.tr/en/ pub/ataunisosbil/issue/49603/617188
  • Kurtbeyoğlu, Ş. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Demografik Özelliklerinin Oyun Bağımlılığı ile İlişkisi [Yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
  • Lee, J. Y., Kim, S. W., Kang, H. J., Kim, S. Y., Bae, K. Y., Kim, J. M. & Yoon, J. S. (2017). Relationship between problematic internet use and post-traumatic stress disorder symptoms among students following the Sewol ferry disaster in South Korea. Psychiatry investigation, 14(6), 871.
  • Lemmens, J. S., Valkenburg, P. M., & Peter, J. (2009). Development and validation of a game addiction scale for adolescents. Media psychology, 12(1), 77-95.
  • Nakajima, Ş. (2012). Deprem ve sonrası psikolojisi. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 150-155.
  • National Institute of Mental Health (2023, Mayıs). Post-Traumatic Stress Disorder. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/post-traumatic-stress-disorder-ptsd.
  • Potas, N., Açıkalın, Ş. N., Erçetin, Ş. Ş., Koçtürk, N., Neyişci, N., Çevik, M.S. ve Görgülü, D. (2022). COVID-19 döneminde ergenlerin teknoloji bağımlılığı: Tutumun farkındalık ve davranış üzerindeki aracı etkisi. Güncel Psikoloji , 41 (4), 1687-1703.
  • Schimmenti, A., Passanisi, A., Caretti, V., La Marca, L., Granieri, A., Iacolino, C., ... & Billieux, J. (2017). Traumatic experiences, alexithymia, and Internet addiction symptoms among late adolescents: A moderated mediation analysis. Addictive behaviors, 64, 314-320.
  • Şen, İ. (2023). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı: Kırıkkale lise öğrencileri üzerine bir araştırma [Master’s thesis]. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
  • Şimşek, E. ve Yılmaz, T. K. (2020). Türkiye'de yürütülen dijital oyun bağımlılığı çalışmalarındaki yöntem ve sonuçların sistematik incelemesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1851-1866.
  • Taş, İ. ve Güneş, Z. (2019). 8-12 yaş arası çocuklarda bilgisayar oyun bağımlılığı, aleksitimi, sosyal anksiyete, yaş ve cinsiyetin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi-Turkish Journal Of Clinical Psychiatry.
  • Taş, İ. (2015). Psikolojik belirtileri azaltmaya yönelik psiko-eğitim programının ergenlerde internet bağımlılığına etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Young. K. S. (1996) Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. Paper presented at the 104th annual convention of the American Psychological Association, Toronto, Canada.
  • Yuan, G., Elhai, J. D., & Hall, B. J. (2021). The influence of depressive symptoms and fear of missing out on severity of problematic smartphone use and Internet gaming disorder among Chinese young adults: A three-wave mediation model. Addictive Behaviors, 112, 106648.
  • Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Yaşadıkça psikolojik sorunlar ve başa çıkma yollarının içinde (Zara A., Ed.). 91-121. İstanbul. İmge Kitabevi Yayınları.
  • Zhou, X., Zhen, R., & Wu, X. (2018). Trajectories of problematic internet use among adolescents over time since Wenchuan earthquake. Computers in Human Behavior, 84, 86-92.

Ergenlerde Deprem Sonrası Travma Tepkisinin İnternet ve Dijital Oyun Bağımlılığı İle İlişkisi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 24, 684 - 705, 29.05.2025

Mustafa Güler , Nevriye Gökçe Şenses

https://doi.org/10.37679/trta.1660863

Öz

Deprem gibi doğal afetlerin kişilerde travma sonrası stres oluşturabildiği bilinmektedir. Travma sonrası stres her yaş grubundan bireyi etkileyebilir ancak ergenlik gibi kritik evrelerde bulunan bireyleri daha fazla etkileyebilmektedir. Ergenlikte açığa çıkan travma sonrası stresin, ergenlerin içinde bulundukları kritik yaşam evresi de göz önünde bulundurulduğunda internet ve dijital oyun bağımlılığı gibi farklı bağımlılıklara sebep olabileceği düşünülmektedir. Bu araştırmada, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremi doğrudan deneyimleyen ergenlerin travma sonrası stres düzeyleri ile dijital oyun ve internet bağımlılığı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel ve betimsel araştırma modeli olarak tasarlanan bu çalışmanın örneklemi, 101 erkek ve 116 kız olmak üzere 217 ortaokul ve lise öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Basit Doğrusal Regresyon Analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, iki grup arasındaki farklılıkların belirlenmesinde ise Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Tüm istatistiksel analizler SPSS 23 programı ile gerçekleştirilmiş ve istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde, ergenlerde ortaya çıkan travma sonrası stres düzeyi ile internet bağımlılık düzeyleri arasında orta düzeyde ve pozitif ilişki; travma sonrası stres düzeyi ile dijital oyun bağımlılık düzeyleri arasında düşük düzeyde ve pozitif ilişki tespit edilmiştir. Bu bulgular, depremden etkilenen ergenlerin travma sonrası stres düzeyleri arttıkça, internet ve dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin de arttığını göstermektedir. Ayrıca, kızların travma sonrası stres düzeylerinin erkeklere kıyasla anlamlı düzeyde yüksek; erkeklerin dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin kızlardan anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar, cinsiyetin dijital oyun bağımlılığı düzeyleri ve travma sonrası stres düzeyleri üzerinde etkili olabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak bu çalışma, depremden etkilenen ergenlerde travma sonrası stres düzeylerinin internet ve dijital oyun bağımlılığı ile ilişkili olduğunu ve bu ilişkinin cinsiyet gibi faktörlere göre farklılık gösterebildiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgular, ergenlerin travma sonrası stresle başa çıkmalarına yardımcı olacak müdahalelerin planlanmasında önemli bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Travma Sonrası Stres İnternet Bağımlılığı Dijital Oyun Bağımlılığı Deprem Ergen

Kaynakça

  • Adanalı, R., Yıyın, F. T. ve Özenel, N. (2022). Ortaokul öğrencilerinin afet bilinci. lnternational Journal of Geography and Geography Education, (47), 5681.
  • American Psychiatric Association, A. P., & American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSMIV (Vol. 4). Washington, DC: American psychiatric association.
  • Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride güncel yaklaşımlar, 1(1), 55-67.
  • Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M. ve Çetinkaya, A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. UHİVE: Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8(8), 34- 58.
  • Aydın, H., Reisoğlu, S. ve Aydın, B. (2022). Kovid-19 Pandemisi Sürecinde Bireylerin Travma Sonrası Stres Belirtileriyle Öz-Anlayış Düzeyleri ve Duygusal Şemaları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mavi Atlas, 10(2), 438-452.
  • Baştuğ, Ö. F. ve Arslantaş, H. (2021). Lise Öğrencisi Ergenlerde Travma Sonrası Stres Belirtileri ve İlişkili Faktörler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(Ek 1), 110-121.
  • Bayraktar, F. (2001), İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İzmir. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
  • Branquinho, C., Kelly, C., Arevalo, L. C., Santos, A., & Gaspar de Matos, M. (2020). “Hey, we also have something to say”: A qualitative study of Portuguese adolescents’ and young people’s experiences under COVID-19. Journal of community psychology, 48(8), 2740-2752.
  • Budak, M. İ., Akarsu, Ö., Okanli, A., ve Adıgüzel, V. (2022). Üniversite Öğrencilerinde Travmatik Yaşantılar, Agresyon ve İnternet Bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi, 23(4), 502-510.
  • Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 15(2), 109-116.
  • Chen, J., Zhou, X., Zeng, M., & Wu, X. (2015). Post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth: Evidence from a longitudinal study following an earthquake disaster. PLoS One, 10(6), e0127241.
  • Christiansen, D. M., & Berke, E. T. (2020). Gender- and sex-based contributors to sex differences in PTSD. Current Psychiatry Reports, 22(19), 1-9. doi. org/10.1007/s11920-020-1140-y.
  • Cui, X., & Chi., X. (2021) The relationship between social support and internet addiction among Chinese adolescents during the COVID-19 pandemic: A multiple mediation model of resilience and post-traumatic stress disorder symptoms. Psychol Res Behav Manag, 14, 1665-1674.
  • Çeri, V., Hamidi, F., Çakır, B., Bilaç, Ö., İz, M., İz, F. B. A., & Aydemir, Ö. (2021). Child Revised Impact of Event Scale (CRIES): Validity and Reliability Study of Turkish Version Revize Edilmiş Çocuk Olayın Etkisi Ölçeği (CRIES): Türkçe Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması.
  • Çoban, M., Sözbilir, M. ve Göktaş, Y. (2017). Deprem deneyimini yaşamış kişilerin deprem öncesi hazırlık algılarının belirlenmesi: Bir durum çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 22(37), 113-134.
  • Dai, W., Chen, L., Lai, Z., Li, Y., Wang, J., & Liu, A. (2016). The incidence of post-traumatic stress disorder among survivors after earthquakes: a systematic review and meta-analysis. BMC psychiatry, 16, 1-11.
  • Dalbudak, E., Evren, C., Aldemir, S. ve Evren, B. (2014). The severity of Internet addiction risk and its relationship with the severity of borderline personality features, childhood traumas, dissociative experiences, depression and anxiety symptoms among Turkish university students. Psychiatry research, 219(3), 577-582.
  • Demirci, H., Bilge, Y., Emiral, E. ve Şen, S. (2024). Enhancing recovery in post-earthquake adolescents: examining the impact of a psychoeducational intervention on traumatic stress symptoms and coping strategies. Current Psychology, 43(33), 26983-26996.
  • Devkota, S.P. & Bagale, S. (2016). Post-traumatic stress disorder after earthquake and ıts ımpact on education in Nepal, Asia & The Pacific.
  • Ekinci, N. E., Yalçın, İ., Özer, Ö. ve Kara, T. (2017). An investigation of the digital game addiction between high school students. Journal of Human Sciences, 14(4), 4989-4994. doi:10.14687/jhs.v14i4.4936.
  • Fernandes B., Biswas U.N., Tan-Mansukhani R., Vallejo A., & Essau C.A. (2020). The impact of COVID-19 lockdown on internet use and escapism in adolescents. Revista de Psicología Clínica con Niños y Adolescentes, 7, 59-65.
  • Filazoğlu-Çokluk, G. (2023). Depremin psikolojik etkileri ve travma sonrası stres bozukluğu. Sosyal, İnsan ve İdari Bilimlerde Öncü ve Çağdaş Çalışmalar (s.1335-1350), İzmir: Duvar Yayınevi.
  • Gentile, D. (2009). Pathological video-game use among youth ages 8 to 18: a national study. Psychological Science, 20(5), 594-602.
  • George, D., & Mallery, P. (2003). Frequencies SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. Boston, MA: Allyn & Bacon.
  • Gökçearslan, Ş. ve Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(14), 419-435.
  • Göldağ, B. (2018). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılık düzeylerinin demograf ik özelliklerine göre incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1287-1315.
  • Griffiths, M. D. (2010). The role of context in online gaming excess and addiction: Some case study evidence. International Journal of Mental Health and Addiction, 8, 119-125.
  • Harville, E. W., Jacobs, M., & Boynton-Jarrett, R. (2015). When is exposure to a natural disaster traumatic? Comparison of a trauma questionnaire and disaster exposure inventory. PLoS One, 10(4), e0123632.
  • Hobfoll, S.E. (1998). Stress culture and communıty, Plenıum Press, New York.
  • Hua, Y., Wang, W., Shi, J., Wang, H., Xu, K., Shi, G., & Lu, C. (2023). Childhood trauma and internet addiction among Chinese adolescents: The mediating role of coping styles. Current Psychology, 42(19), 16507-16517.
  • Irmak, A. Y., ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi.
  • Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetiminin Temel İlkeleri, Sayı1. JICA Türkiye Ofisi.
  • Kaplan, N. (2016). Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılık düzeylerinin sağlık üzerine etkilerinin incelenmesi [Master’s thesis]. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Karabulut, D. ve Bekler, T. (2019). Doğal afetlerin çocuklar ve ergenler üzerindeki etkileri. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 368-376.
  • Karaman, İ. G. Y. ve Yastıbaş, C. (2021). Covid-19 Pandemisinde Görev Yapan Sağlık Çalışanlarında Depresyon, Anksiyete ve Travma Sonrası Stres Belirtilerinin Sosyodemografik ve Mesleki Değişkenler ile İlişkisi Nasıldır?. Van Tıp Dergisi, 28(2).
  • Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. bs). Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Kardefelt-Winther D. (2014). The moderating role of psychosocial well-being on the relationship between escapism and excessive online gaming Computers in Human Behavior, 38, 68-74. doi:10.1016/j.chb.2014.05.020.
  • Kayış, L. ve Ayas, T. (2024). Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ile akademik erteleme arasındaki ilişkinin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 11(1), 30-68.
  • Keating, D.P. (2012). Cognitive and Brain Development in Adolescence. Enfance. 3(3):267- 79.
  • Kessler, R.C., Berglund, P., Demler. O., Jin, R., Merikangas, K.R., & Walters, E.E. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication, Arch Gen Psychiatry, 62, 593-602.
  • Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6.
  • King, D. L., & Delfabbro, P. H. (2019). Video game monetization (eg,‘loot boxes’): A blueprint for practical social responsibility measures. International Journal of Mental Health and Addiction, 17(1), 166-179.
  • Kovačić-Petrović, Z., Peraica, T., Blažev, M., & Kozarić-Kovačić, D. (2023). Association between problematic Internet use and specific Internet activities and COVID-19-and earthquake-related stress, anxiety, and depression symptoms among Croatian young adults. Frontiers in psychiatry, 14, 1227182.
  • Kurt, E. ve Gülbahçe, A. (2019). Van depremini yaşayan öğrencilerin travma sonrası stres bozukluğu düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 957-972. https://dergipark.org.tr/en/ pub/ataunisosbil/issue/49603/617188
  • Kurtbeyoğlu, Ş. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Demografik Özelliklerinin Oyun Bağımlılığı ile İlişkisi [Yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
  • Lee, J. Y., Kim, S. W., Kang, H. J., Kim, S. Y., Bae, K. Y., Kim, J. M. & Yoon, J. S. (2017). Relationship between problematic internet use and post-traumatic stress disorder symptoms among students following the Sewol ferry disaster in South Korea. Psychiatry investigation, 14(6), 871.
  • Lemmens, J. S., Valkenburg, P. M., & Peter, J. (2009). Development and validation of a game addiction scale for adolescents. Media psychology, 12(1), 77-95.
  • Nakajima, Ş. (2012). Deprem ve sonrası psikolojisi. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 150-155.
  • National Institute of Mental Health (2023, Mayıs). Post-Traumatic Stress Disorder. https://www.nimh.nih.gov/health/topics/post-traumatic-stress-disorder-ptsd.
  • Potas, N., Açıkalın, Ş. N., Erçetin, Ş. Ş., Koçtürk, N., Neyişci, N., Çevik, M.S. ve Görgülü, D. (2022). COVID-19 döneminde ergenlerin teknoloji bağımlılığı: Tutumun farkındalık ve davranış üzerindeki aracı etkisi. Güncel Psikoloji , 41 (4), 1687-1703.
  • Schimmenti, A., Passanisi, A., Caretti, V., La Marca, L., Granieri, A., Iacolino, C., ... & Billieux, J. (2017). Traumatic experiences, alexithymia, and Internet addiction symptoms among late adolescents: A moderated mediation analysis. Addictive behaviors, 64, 314-320.
  • Şen, İ. (2023). Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı: Kırıkkale lise öğrencileri üzerine bir araştırma [Master’s thesis]. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
  • Şimşek, E. ve Yılmaz, T. K. (2020). Türkiye'de yürütülen dijital oyun bağımlılığı çalışmalarındaki yöntem ve sonuçların sistematik incelemesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1851-1866.
  • Taş, İ. ve Güneş, Z. (2019). 8-12 yaş arası çocuklarda bilgisayar oyun bağımlılığı, aleksitimi, sosyal anksiyete, yaş ve cinsiyetin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi-Turkish Journal Of Clinical Psychiatry.
  • Taş, İ. (2015). Psikolojik belirtileri azaltmaya yönelik psiko-eğitim programının ergenlerde internet bağımlılığına etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Young. K. S. (1996) Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. Paper presented at the 104th annual convention of the American Psychological Association, Toronto, Canada.
  • Yuan, G., Elhai, J. D., & Hall, B. J. (2021). The influence of depressive symptoms and fear of missing out on severity of problematic smartphone use and Internet gaming disorder among Chinese young adults: A three-wave mediation model. Addictive Behaviors, 112, 106648.
  • Zara, A. (2011). Krizler ve travmalar. Yaşadıkça psikolojik sorunlar ve başa çıkma yollarının içinde (Zara A., Ed.). 91-121. İstanbul. İmge Kitabevi Yayınları.
  • Zhou, X., Zhen, R., & Wu, X. (2018). Trajectories of problematic internet use among adolescents over time since Wenchuan earthquake. Computers in Human Behavior, 84, 86-92.
Toplam 59 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İnternet Yayıncılığı
Bölüm Makale
Yazarlar

Mustafa Güler 0000-0003-2701-1220

Nevriye Gökçe Şenses 0009-0007-7530-8666

Yayımlanma Tarihi 29 Mayıs 2025
Gönderilme Tarihi 18 Mart 2025
Kabul Tarihi 22 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 10 Sayı: 24

Kaynak Göster

APA Güler, M., & Şenses, N. G. (2025). Ergenlerde Deprem Sonrası Travma Tepkisinin İnternet ve Dijital Oyun Bağımlılığı İle İlişkisi. TRT Akademi, 10(24), 684-705. https://doi.org/10.37679/trta.1660863
 Kapak Resmi İndir

32266   This work is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International