BibTex RIS Kaynak Göster

KASTAMONU HAMAMLARI ENVANTERİ

Yıl 2009, Sayı: 7, 149 - 164, 01.09.2009

Öz

Beylikler ve Osmanlı Dönemi'nde Kastamonu'da çok sayıda hamam inşa edilmiştir; bunlardan Çobanoğulları Dönemi'ne tarihlenen iki hamamla birlikte, Candaroğulları Dönemi'ne tarihlenen dört hamamdan üçünün günümüze ulaştığı, Osmanlı Dönemi'ne tarihlenen yedi hamamdan ise sadece biri­nin günümüze ulaşmadığı belirlenmiştir. Honsalar ve Yakup Ağa hamamları günümüze ulaşmayan Kas­tamonu hamamlarıdır. Vakıf ve Saray hamamları, harap olmakla birlikte, bütünlüğünü koruyan yapılar­dır. Firenkşah Hamamı'nın ise sadece sıcaklık bölümü günümüze ulaşmıştır.Hamamlarda yaygın olarak haçvari dört eyvanlı ve köşe halvetli sıcaklıklı plan şemasının uygulandığı görül­mektedir. Bu grupta Firenkşah 1262 , İsfendiyar Bey 15. yy , Yakup Ağa 1547 , Arabapazarı erkekler bölümü 1506 hamamları yer almaktadır. İkinci grubu ise ortası kubbeli enine sıcaklıklı ve çifte halvet­li hamamlar oluşturur. Kale Saray 1460 , İsmail Bey 1460 , Arabapazarı kadınlar bölümü , Çifte 1514 , Dede 1514 hamamları bu gruptadır. Soğukluk, sıcaklık ve halvet bölümü eş odalar halinde olan Saray Hamamı ve altıgen sıcaklıklı Vakıf Hamamı, sahip oldukları plan şeması ile bu plan tiplerinin Kastamonu'daki tek örneklemeleridir.

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Cevdet Belediye 1, sıra 734, 27 Safer 1207. Cevdet Belediye 6690,10 Rebiülevvel 1172. Cevdet Evkaf 13499, tarihsiz.
  • Kastamonu Şeriyye Sicil Defteri (KŞSD) KŞSD no. 432.22, Sicil no. 189, sene 1205. KŞSD no.517.107, sicil no.33, sene 1259. KŞSD no.437.27, sicil no.8, sene 1136. KŞSD no.471.61, Sicil no.34,1 Şevval 1191.
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA) VGMA Dosya no. 37.01.01/12. VGMA Dosya no. 37.01/1. VGMA Dosya no. 37.01.01/13.
  • Behçet, M., 1341. Kastamonu Asar-ı Kadimesi. Matbaa-i Amire, İstanbul.
  • Bilici, K., 1991. Kastamonu'da Türk Devri Mimarisi ve Şehir Dokusunun Gelişimi (XVIII Yüzyıl Sonuna Kadar). AÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Demircioğlu, Z., 1957. Kastamonu Evliyaları. Doğrusöz Matbaası, Kastamonu
  • Eyüpgiller, K.K., 1999. Kastamonu Kent Tarihi. Eren Yayıncılık, İstanbul.
  • Gökoğlu, A., 1952. Paphlagonia, Gayrimenkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi, cilt 1, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu.
  • Gürses, S., 1969. Kastamonu Şehrindeki Camiler Dışındaki Osmanlı Eserleri. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tez no. 6075, İstanbul (Yayımlanmamış Tez). İrade Evkaf, 1317 Zilhicce 17, vesika no.8.
  • Yalman, B., 1984. Bursa. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul.
  • Yaman, T.M., 1935. Kastamonu Tarihi, XV. Asrın Sonlarına Kadar I. Kasta¬ monu Halkevi Yayını, İstanbul.

INVENTORY OF THE KASTAMONU BATHS

Yıl 2009, Sayı: 7, 149 - 164, 01.09.2009

Öz

Numerous bath were constructed at Kastamonu during the time of both the Principalities Beylik's Period and the Ottomans; among those two from the time ofÇobanoğlu Principality, three of the known four from Candaroğulları Principality and six from the known seven of the Ottoman Period bath have survived to present. The Honsalar and YakupAğa bath are the one that had been destroyed. The Vakıf and Saray bath, though rather in poor conditions, have still preserved their wholeness; of the Firenkşah bath, only the caldarium have been preserved to present. The conventional plan type of the bath consists of cross-like setup of iwans-or vaulted rooms, where the cornerns function as tepidariums. This set-up bath is to be seen in Firenkşah 1262 , İsfendiyar Bey 15th century , YakupAğa 1547 , Arabapazarı mens section 1506 buildings. A second plan type consists of a central domed space with lateral tepidariums and double halvet or private rooms. Kale Saray 1460 , İsmail Bey 1460 , Arabapazarı womans section , Çifte 1514 , Dede 1514 baths are in this group. On the other hand, the Saray bath with even set-up of frigiderium, tepiderium and private sections and Vakıf Hamamı with hexagonal tepidarium are the sole examples of those plan types at Kastamonu

Kaynakça

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Cevdet Belediye 1, sıra 734, 27 Safer 1207. Cevdet Belediye 6690,10 Rebiülevvel 1172. Cevdet Evkaf 13499, tarihsiz.
  • Kastamonu Şeriyye Sicil Defteri (KŞSD) KŞSD no. 432.22, Sicil no. 189, sene 1205. KŞSD no.517.107, sicil no.33, sene 1259. KŞSD no.437.27, sicil no.8, sene 1136. KŞSD no.471.61, Sicil no.34,1 Şevval 1191.
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA) VGMA Dosya no. 37.01.01/12. VGMA Dosya no. 37.01/1. VGMA Dosya no. 37.01.01/13.
  • Behçet, M., 1341. Kastamonu Asar-ı Kadimesi. Matbaa-i Amire, İstanbul.
  • Bilici, K., 1991. Kastamonu'da Türk Devri Mimarisi ve Şehir Dokusunun Gelişimi (XVIII Yüzyıl Sonuna Kadar). AÜ. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara (Yayınlanmamış Doktora Tezi).
  • Demircioğlu, Z., 1957. Kastamonu Evliyaları. Doğrusöz Matbaası, Kastamonu
  • Eyüpgiller, K.K., 1999. Kastamonu Kent Tarihi. Eren Yayıncılık, İstanbul.
  • Gökoğlu, A., 1952. Paphlagonia, Gayrimenkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi, cilt 1, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu.
  • Gürses, S., 1969. Kastamonu Şehrindeki Camiler Dışındaki Osmanlı Eserleri. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Tez no. 6075, İstanbul (Yayımlanmamış Tez). İrade Evkaf, 1317 Zilhicce 17, vesika no.8.
  • Yalman, B., 1984. Bursa. Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, İstanbul.
  • Yaman, T.M., 1935. Kastamonu Tarihi, XV. Asrın Sonlarına Kadar I. Kasta¬ monu Halkevi Yayını, İstanbul.
Toplam 11 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Research Article
Yazarlar

Kemal Kutgün Eyüpgiller

Yayımlanma Tarihi 1 Eylül 2009
Yayımlandığı Sayı Yıl 2009 Sayı: 7

Kaynak Göster

APA Eyüpgiller, K. K. (2009). KASTAMONU HAMAMLARI ENVANTERİ. TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi(7), 149-164.

Yayıncı

34414

Vedat Dalokay Caddesi No: 112 Çankaya 06670 ANKARA


tuba-ked@tuba.gov.tr
(+90) (212) 219 16 60


34415      34417  34418  34419   34420


TÜBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi / Turkish Academy of Sciences Journal of Cultural Inventory, dergide yayımlanan makalelerde ifade edilen görüşleri resmî olarak benimsememekte ve derginin basılı ya da çevrim içi sürümlerinde yer alan herhangi bir ürün veya hizmet reklamı konusunda garanti vermemektedir. Yayımlanan makalelerin bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazarlara aittir.

Makalelerle birlikte gönderilen resim, şekil, tablo vb. materyaller özgün olmalı ya da daha önce yayımlanmışlarsa, hem basılı hem de çevrim içi sürümlerde yayımlanmak üzere eser sahibinden alınmış yazılı izinle birlikte sunulmalıdır. Yazarlar, makaleleri yayımlanmak üzere kabul edildiğinde tüm yayın haklarını derginin yayıncısı olan Türkiye Bilimler Akademisine (TÜBA) devrettiklerini kabul ederler. Yayımlanan tüm içeriklerin (metin ve görsel materyaller) telif hakları dergiye aittir. Dergide yayımlanmak üzere kabul edilen makaleler için telif hakkı ya da başka bir ad altında ödeme yapılmaz ve yazar(lar)dan makale işlem ücreti alınmaz; ancak yeniden baskı (reprint) talepleri yazarın sorumluluğundadır.

Bilimsel bilgi ve araştırmalara küresel açık erişimi teşvik etmek amacıyla TÜBA, çevrim içi olarak yayımlanan tüm içeriklerin (aksi belirtilmedikçe) okuyucular, araştırmacılar ve kurumlar tarafından serbestçe kullanılmasına izin vermektedir. Bu kullanım, eserin kaynağının belirtilmesi koşuluyla ve ticari amaç dışında, herhangi bir değişiklik yapılmaksızın Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı kapsamında mümkündür. Ticari kullanım için lütfen yayıncı ile iletişime geçiniz.